PERSBERICHT 25 april 2014 Twaalf concrete beleidsacties voor de

PERSBERICHT
25 april 2014
Twaalf concrete beleidsacties voor de chronisch zieke patiënt
Exact een maand voor de verkiezingen stijgt de verkiezingskoorts. Iedere politieke partij zegt werk te willen maken
van zorg en welzijn tijdens de volgende regeringsperiode. Als Vlaams Patiëntenplatform willen wij hen twaalf
concrete beleidsacties aanreiken die bijdragen tot een patiëntgerichte gezondheidszorg. “Deze twaalf acties zijn
opgesteld voor en door patiënten om de combinatie van een chronische ziekte met een kwaliteitsvol leven te
waarborgen”, zegt Ilse Weeghmans, directeur van het Vlaams Patiëntenplatform vzw.
1. De stem van de patiënt waarborgen in de toekomstige gezondheidszorg
Er wordt zonder twijfel hard gewerkt aan de uitbouw van betaalbare kwaliteitszorg, maar het perspectief van de
patiënt is veel te weinig doorslaggevend. Gezondheidszorg moet afgestemd zijn op de noden en behoeften van
patiënten. Dus daadwerkelijke inspraak, vertegenwoordiging en participatie moeten gerealiseerd worden binnen
de structuren van de gezondheidszorg.
2. Erkenning en financiering van patiëntenverenigingen
De vraag naar patiëntenparticipatie neemt steeds toe en wij kunnen dit enkel maar toejuichen. Als VPP brengen
wij de patiëntenverenigingen samen en bundelen deze veelheid aan stemmen. Het merendeel van de
patiëntenverenigingen werkt echter met vrijwilligers en een beperkt budget. Het wordt voor hen steeds moeilijker
om op al deze vragen in te gaan. Daarom is er nood aan structurele, provinciale ondersteuning van
patiëntenverenigingen en zelfhulpgroepen in Vlaanderen.
3. Automatisch toekennen van bepaalde tegemoetkomingen en uitkeringen
Patiënten weten vaak niet op welke tegemoetkomingen of tussenkomsten ze recht hebben of wanneer ze deze
moeten aanvragen. Ze weten ook niet altijd tot welke instantie ze zich moeten richten waardoor ze vaak heel wat
financiële ondersteuning mislopen. Met behulp van ICT-toepassingen kan administratieve vereenvoudiging voor
de patiënt (en zijn zorgverleners) gerealiseerd worden en kunnen tegemoetkomingen en tussenkomsten
automatisch worden toegekend. Het VPP vraagt de opmaak van een concreet stappenplan voor de realisatie van
de automatische toekenning.
4. Werk maken van werk voor chronisch zieken
a. het instrument MOTYFF ondersteunen
Patiënten met een chronische ziekte willen in heel wat situaties opnieuw aan het werk gaan maar het is
onduidelijk wat de combinatie van werk en uitkeringen voor hen op financieel vlak betekent. Deze onduidelijkheid
maakt dat zij de stap naar werk vaak niet zetten. Het VPP vraagt dat er verder geïnvesteerd wordt in het
instrument MOTYFF zodat patiënten het financiële plaatje kennen wanneer zij terug aan het werk gaan.
Daarnaast is dit instrument belangrijk voor het beleid om werkloosheidsvallen weg te werken.
b. Flexibele loopbaanmogelijkheden
Het huidige systeem van toegelaten arbeid biedt geen oplossing voor mensen die omwille van hun ziekte hun
loopbaan willen afbouwen. Het VPP vraagt dat patiënten met een chronische ziekte, zolang zij dit wensen, kunnen
blijven werken in een flexibel arbeidssysteem. Zij moeten vlot, naargelang de evolutie van hun ziekte, hun
werktempo kunnen aanpassen zodat zij langer aan het werk kunnen blijven. Dit biedt het voordeel dat de patiënt
Vlaams Patiëntenplatform vzw Groenveldstraat 15 3001 Heverlee
Tel: 016 23 05 26 - Ondernemingsnummer : 470.448.218
[email protected] – www.vlaamspatientenplatform.be
langer arbeidsactief kan zijn en een sociale rol kan blijven opnemen in de maatschappij. Bovendien zal hij
gedurende een langere periode sociale bijdragen leveren en dus nog niet terugvallen op een volledige ziekteuitkering.
5. Herziening van de huidige financiële gezondheidszorg om deze meer af te stemmen op de
chronische zorg zodat overleg en dialoog gestimuleerd worden in een nieuw model
Omdat multimorbiditeit een belangrijk aandachtspunt is, moet ons gezondheidszorgsysteem zich hieraan
aanpassen. Dit betekent meer overleg en samenwerking binnen één ziekenhuis, tussen ziekenhuizen, tussen de
verschillende lijnen en met de patiënt om zijn vragen rond een voor hem goede levenskwaliteit mee te nemen in
het zorgkader. Overleg en samenwerking wordt echter in het huidige gezondheidszorgsysteem niet ‘vergoed’. Het
VPP vraagt de uitbouw van de gezondheidszorg op basis van een model voor langdurige chronische zorg. Dit
vraagt het herbekijken van de prestatiefinanciering en meer aandacht voor het empoweren van de patiënt zodat
hij meer betrokken wordt bij zijn zorg.
6. Veralgemening van het derdebetalerssysteem voor de eerstelijnsgezondheidszorg
Het is niet verantwoord dat patiënten een bezoek aan een huisarts uitstellen omdat zij over onvoldoende
financiële middelen beschikken. Wij vragen een veralgemening van de derdebetalersregeling in de eerste lijn om
de toegankelijkheid te vergroten en geen onderscheid te maken tussen patiënten die al dan niet financiële
problemen hebben.
7. Transparantie van zorg
a. Website
In het kader van het Vlaams Indicatoren Project (VIP²) werden er indicatoren opgesteld die de kwaliteit van de
zorg in Vlaamse ziekenhuizen meet. Het VPP vraagt dat de resultaten van de kwaliteitsindicatoren zo snel
mogelijk integraal openbaar gemaakt worden via een keuzewebsite, zonder filter. Zo kunnen patiënten en burgers
actief op zoek gaan naar kwaliteitsinformatie en goede keuzes maken over de zorg die ze gebruiken. Belangrijk
hierbij is dat deze informatie correct en betrouwbaar is, maar ook duidelijk en begrijpelijk voor patiënten.
b. Structurele ondersteuning via kwaliteitsinstituut
Het VIP² vraagt heel wat inspanningen van alle artsen, ziekenhuizen en vele ‘vrijwilligers’ die hier vrijblijvend hun
schouders onder zetten. Structurele ondersteuning is een belangrijk gegeven om dit resultatenverhaal van
indicatoren levend te houden naar de toekomst toe. Het VPP vraagt dat er een ‘kwaliteitsinstituut’ wordt opgericht
voor de structurele ondersteuning van indicatoren zowel voor eerste lijn als voor tweede lijn.
8. Terugbetaling van psychologen
Veel patiënten met een chronische ziekte hebben nood aan psychologische bijstand en aan iemand die hen
professioneel kan begeleiden naar acceptatie van de ziekte. Lang niet iedereen die er behoefte aan heeft, kan
dergelijke psychologische bijstand betalen. Ook patiënten met psychosociale problemen of psychiatrische
stoornissen hebben nood aan professionele psychologische bijstand en psychotherapie. Het VPP vraagt de
terugbetaling van psychologische bijstand en psychotherapie voor patiënten die te maken krijgen met een
chronische ziekte en hier nood aan hebben.
9. Voldoende budget voorzien voor de expertisecentra voor zeldzame ziekten
In het plan ‘Aanbevelingen en voorstellen tot maatregelen voor een Belgisch Plan voor Zeldzame Ziekten’, is
voorzien dat er expertisecentra voor zeldzame ziekten uitgebouwd zouden worden. Het VPP vraagt om voldoende
Vlaams Patiëntenplatform vzw Groenveldstraat 15 3001 Heverlee
Tel: 016 23 05 26 - Ondernemingsnummer : 470.448.218
[email protected] – www.vlaamspatientenplatform.be
middelen te voorzien om de eerste stap van dit plan uit te voeren zodat wij in België eindelijk van start kunnen
gaan met een beleid rond zeldzame ziekten.
10. Decentralisatie van de klachtenbehandeling voor ambulante zorgverleners
De wet patiëntenrechten geeft patiënten de kans om klacht neer te leggen wanneer ze niet tevreden zijn van de
zorg. Als je een klacht hebt over een ambulant werkende beroepsbeoefenaar kan je hiervoor terecht bij de
federale ombudsdienst ‘Rechten van de patiënt’. Deze dienst is echter enkel in Brussel gevestigd en is
onderbemand. Het VPP vraagt voor de patiënt een toegankelijk klachtrecht dichter bij huis. Dit regionaal
georganiseerd klachtrecht moet onderdeel zijn van een kwaliteitsbeleid. Op die manier kunnen eerstelijnswerkers
ook werken aan kwaliteitsbevorderende maatregelen op basis van de klachten in hun regio.
11. Het recht op invaliditeits- en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen
Sinds 2007 hebben personen met een chronische ziekte of handicap recht op toegang tot een individuele
hospitalisatieverzekering. Dit recht op toegang blijft echter beperkt tot hospitalisatieverzekeringen wat betekent dat
mensen met een ziekte of handicap nog steeds geweigerd worden wanneer zij andere belangrijke
ziekteverzekeringen zoals een arbeidsongeschiktheids- of invaliditeitsverzekeringen willen afsluiten. Deze
weigeringen beperken onder andere personen met een ziekte of handicap die als zelfstandige willen beginnen.
Het VPP vraagt de uitbreiding van het recht op een hospitalisatieverzekering naar invaliditeits- en
arbeidsongeschiktheidsverzekeringen.
12. Een vernieuwd juridisch kader bij medische onderzoeken
Voor het afsluiten of het uitvoeren van bepaalde verzekeringscontracten heeft een verzekeringsonderneming
nood aan gezondheidsgegevens van de (kandidaat-)verzekerde. Het huidige juridisch kader biedt enkele
garanties inzake privacybescherming van gezondheidsgegevens in het kader van verzekeringen, maar vertoont
ook veel onduidelijkheden en lacunes die voor praktische en ethische problemen zorgen. Het VPP vraagt een
evaluatie van het huidige juridische kader en een politiek debat over gezondheidsgegevens in het kader van
verzekeringen om zo de rechtszekerheid rond de verwerking van gezondheidsgegevens te verbeteren.
Meer informatie:
Vlaams Patiëntenplatform vzw
Ilse Weeghmans – directeur
016 23 05 26
[email protected]
www.vlaamspatientenplatform.be
Vlaams Patiëntenplatform vzw Groenveldstraat 15 3001 Heverlee
Tel: 016 23 05 26 - Ondernemingsnummer : 470.448.218
[email protected] – www.vlaamspatientenplatform.be