Spectrum - Springer

Spectrum biedt ruimte voor beschouwingen, discussies en opiniërende artikelen over onderwerpen op
het terrein van de volksgezondheid en de gezondheidszorg. Bijdragen dienen te worden aangeboden
conform de aanwijzingen voor de auteurs. Voor overleg over het thema kan contact worden opgenomen
met de rubrieksredacteuren van Spectrum: prof. dr. J.A.M. van Oers (e-mail: [email protected]) en
dr. N. Hoeymans (e-mail: [email protected])
Spectrum
Uitdagingen in de volksgezondheid: vier perspectieven
Hans van Oers, Nancy Hoeymans
Het thema van het Nederlands Congres Volksgezondheid 2014 is
‘perspectieven op de volksgezondheid’. Dit congres vindt elk
jaar plaats, en elk jaar is er veel ruimte voor de hele breedte van
de volksgezondheid. Niet iedereen verstaat immers hetzelfde
onder volksgezondheid. Voor de een is het lang leven in goede
gezondheid, voor de ander is het een gezonde leefstijl, het
verkleinen van gezondheidsachterstanden of de participatie van
chronisch zieken. Op het congres van 2014 staat juist deze
diversiteit centraal. De diversiteit in visies op de volksgezondheid vangen we in het begrip ‘perspectieven’.
De Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) 2014 heeft de
diversiteit in visies expliciet zichtbaar gemaakt in vier perspectieven op de volksgezondheid. Elk perspectief kent eigen drijfveren en uitdagingen, een streefbeeld en strategie. De VTV-auteurs schetsen in deze bijdrage de inhoud van de vier perspectieven. Zij laten daarbij zien dat deze niet door henzelf en hun
directe netwerk gemaakt zijn, maar dat deze voortkomen uit
meerdere sessies met vele betrokken partijen. Ook beschrijven
zij hoe de verschillende perspectieven gebruikt kunnen worden
voor het maken van keuzes binnen het volksgezondheidsbeleid.
Het mooiste is als een bepaalde strategie meerdere uitdagingen
kan oplossen. Dit zijn kansen. Dilemma’s ontstaan als een bepaalde strategie het goed doet voor de ene uitdaging, maar juist
slecht uitpakt voor een andere uitdaging.
Vervolgens komen vier experts aan het woord. Zij beschrijven
zowel kansen als dilemma’s. Walburg laat zien dat de uitdagin-
gen in het domein van de geestelijke gezondheid talrijk zijn. Hij
ziet kansen als het gaat om het verbeteren van de gezondheid:
niet alleen psychische stoornissen voorkomen, maar juist ook
positieve geestelijke gezondheid bevorderen. Burdorf en Schuring zetten de arbeidsparticipatie centraal. Ook zij beschrijven
een mooie kans: een goede gezondheid bevordert duurzame
arbeidsparticipatie. En andersom: arbeidsparticipatie kan bijdragen aan gezond ouder worden. Westendorp gaat verder in
op gezondheid van ouderen en laat zien dat hun gezondheidsbeleving veel positiever is dan veel gezondheidswerkers denken. De zorg zou veel meer kunnen aansluiten op de behoefte
en beleving van patiënten. Jeurissen, tot slot, laat de noodzaak
zien van kostenbeheersing en de haast duivelse dilemma’s die
dat met zich meebrengt.
Walburg, Burdorf, Westendorp en Jeurissen zijn vier van de
acht experts die op het congres een workshop presenteren. In
deze workshops zullen zij uitgebreider ingaan op de uitdagingen, kansen en dilemma’s. Vervolgens gaan zij met de deelnemers vanuit de verschillende perspectieven aan de slag met
oplossingen. Wat zijn strategieën vanuit het ene perspectief. En
zijn er ook oplossingen vanuit een ander perspectief? Waar
liggen kansen? Wat zijn dilemma’s? Behalve deze vier experts,
zullen op het congres ook experts op het gebied van jongeren,
overgewicht, one-health (gezondheid van mens, dier en milieu)
en technologie hun belangrijkste uitdagingen, kansen en dilemma’s schetsen.
Vier perspectieven op de volksgezondheid
Nancy Hoeymans,1 Jeanne van Loon,1 Frank den Hertog,1 Johan Melse,1 Robert Vonk,1 Casper Schoemaker 1
Met de Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014 (VTV-2014)
kijkt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
tot vijfentwintig jaar vooruit naar de toekomst van de volksgezondheid in Nederland. Dat doen we aan de hand van een
trendscenario en vier toekomstscenario’s. Het trendscenario
geeft het beeld van de toekomst bij ongewijzigd beleid. De vier
toekomstscenario’s zijn gebaseerd op verschillende (beleids)
strategieën die horen bij vier perspectieven op de volksgezondheid. Met de vergelijking van de verschillende perspectie-
1
Centrum Gezondheid & Maatschappij, RIVM, Bilthoven
ven kunnen we de kansen en dilemma’s voor het volksgezondheidsbeleid schetsen.
Drijfveren en uitdagingen
De perspectieven zijn gebaseerd op verschillende drijfveren en
uitdagingen die mensen hebben om zich met volksgezondheid
bezig te houden. Deze lopen uiteen van preventie van overgewicht, het leveren van zorg van hoge kwaliteit, het werken aan
duurzame inzetbaarheid van werknemers tot het stimuleren van
de zelfredzaamheid van kwetsbare groepen. In samenwerking
met een groot aantal betrokken partijen formuleerden we lang
leven zonder ziekte, participatie van maatschappelijk kwetsba-
tsg jaargang 92 / 2014 nummer 3 spectrum - pagina 94 / www.tsg.bsl.nl