De volharding der herinnering een schilderij van

De volharding der herinnering een schilderij van Salvador Dali, een Spaanse
kunstschilder. Het is een Surrealistisch beeld dat in 1931 werd geschilderd en het
jaar daarna werd tentoongesteld. Het stelt somber en een oneindig droomlandschap
voor, waarin objecten als horloges slap worden verbeeld. De grootte is 24 bij 33 cm.
En hangt in het Museum of Modern Art in New York.
Op het schilderij is een grote bruine leegte te zien. In de rechterbovenhoek zie je
gouden bergen die aan hun linkerkant uitlopen naar de zee. Linksonder is een soort
houten blok te zien met daarop een slappe klok die over de rand hangt en een rode
klok waarop mieren zitten. Meer naar achteren bevindt zich een kleine dode boom
met een tak waarover nog een derde slappe klok hangt. De slappe klokken zijn een
verbeelding van de betrekkelijkheid van de tijd.
Het schilderij is heel realistisch, bijna fotografisch geschilderd. Dit is een onbestaand
droomlandschap is met daarop onwerkelijke voorwerpen ("slappe klokken").
Surrealisten - zoals Dalí in deze periode - voert zijn werk wel uit in een
hyperrealistische stijl maar combineert zijn realistische beelden, deels of geheel, met
onverwachte, verrassende, zo niet schokkende, droomvoorstellingen (bijvoorbeeld
weke klokken, ‘monster’).
Dalí begon met het schilderen van een landschap van de zeekust van Catalonië bij
Cap de Creus (één van zijn favoriete onderwerpen). Dalí werd ertoe aangezet zijn
beroemde smeltende klokbeelden op te nemen in het landschapsschilderij naar
aanleiding van een visioen over camembertkaas. De klokken hebben daarom ook de
samenstelling van zachte kaas. Dalí noemde dit "de camembert van de tijd".
In dit schilderij moet tijd alle betekenis verliezen. Duurzaamheid gaat hiermee hand
in hand. Het schilderij vertoont drie zachte klokken (waarvan één met een vlieg erop)
plus nog een vierde, gouden klok, die door grote mieren verslonden wordt. Met de
verorberingsscène zou Dalí erop willen wijzen dat tijd minder solide is dan mensen
over het algemeen denken. Een andere verklaring is dat deze mieren voor verval
staan, vooral omdat ze een gouden horloge verslinden en hierdoor reusachtig groot
worden. In het midden is er een monsterlijk wezen te zien, waarover één van de
zachte klokken gedrapeerd ligt. Het is een vervorming van Dalí’s eigen gezicht, in
profiel gezien, met het hoofd schuin naar linksonder. Het lijkt lange wimpers te
hebben en een tong die uit zijn neus kronkelt als een dikke slang.
De tegenstelling tussen week en hard wordt ook wel gezien als een verwijzing naar
de seksuele veranderingen die zich voordoen in Dalí’s leven wanneer zijn muze Gala
Diakonoff overwicht op hem begint te krijgen. De zachte, weke figuren staan vaak in
tegenstelling tot agressieve, fallische voorwerpen, week geworden door de tijd.
Als je naar het kunstwerk kijkt, dan zien je een heldere, driehoekige vlakverdeling.
De tophoek van de driehoek valt samen met de Catalaanse Cap de Creus (die Dalí
als eerste voorwerp geschilderd heeft). De horizontale (langs de einder) en diagonale
(vanaf het platform, over het ‘monster’) lijn waaruit deze driehoek opgebouwd is,
vormen twee zichtlijnen, die de aandacht van de toeschouwer onontkoombaar
vestigen op de (al fel gekleurde) kaap. Ook in de plaatsing van de vier klokken
kunnen we een driehoek herkennen. De tophoek van deze laatste wijst dan weer in
de richting van de andere hoek, wat de aandacht trekt naar de oranje klok, de enige
die nog hard is, en die bovendien verteerd wordt door een bende zwarte mieren. Het
regelmatig herhaalde element van de klokken brengt een zeker ritme in het schilderij.
Qua tijd kunnen we uiteraard moeilijk een oordeel vellen over dit werk van Dalí
omdat we de inhoud van diens dromen niet exact kennen.
Ik kon niet anders dan dit schilderij te kiezen wat precies de periode van een half jaar
geleden verbeeld, een surrealistisch onwerkelijkheidgevoel wat zeker niet perse een
prettig schilderij is om naar te kijken. Ik voel verdriet en oneindigheid maar vooral
leegte. Zes maanden geleden ben ik door een achtbaan van een emoties gegaan dat
begon bij een vriend die op 12 maart zichzelf voor de trein gooide, ontzettend heftig
zo,n zelfmoord in je vrienden kring en onbeschrijfelijk om in een volle kerk met
vrienden en vriendinnen te zitten die allemaal leegte en verdriet hebben om zijn keus
die hij maakt, zijn leven te beëindigen. Dat moment in de kerk is zeker niet
onbelangrijk om te vermelden, dit omdat ik zelden zo,n grote groep dat tot buiten aan
toe aanwezig was, met de zelfde emoties bij elkaar heb gezien.. het moment dat ik
met mijn aller aller beste vriendin Noemy daar stond te janken samen die leegte
deelde is onbeschrijfelijk zeker omdat Noemy 4 dagen na deze kerkdienst bij mij aan
de deur stond huilend en inelkaar gestort om te vertellen dat haar moeder
Creutzfeldt-jakob had en haar een verschrikkelijke lijdensweg te wachten stond met
als uitzicht de dood. Dorothe dat was zo,n hippie moeder dat met je vrienden naar
feestjes ging. Dorothe was altijd positief en kleurrijk, bij haar en met haar was het
feest, en opeens ligt ze daar in een ruimte wat wit en leeg is een ruimte zonder
uitzicht een ruimte wat haar laatste zal zijn voor haar dood. 2 x per dag waren wij in
deze ruimte om het nog een beetje in te kleuren en haar lijdensweg wat te
verzachten. Toch gek dat je op z,n moment hoop dat de klok wat sneller zal gaan
tikken en haar uit dat lijden zal verlossen.. dat gebeurde en op 9 april stierf Dorothe.
Als gevolg daarvan stond ons een shitload aan regelwerk te wachten. Nooit gedacht
dat sterven zo iets zakelijks kan zijn.
En dan probeer je, je best te doen, want zulke gebeurtenissen moeten zo mooi
mogelijk verwoord worden. Maar na deze periode is alles wel gezegd ik heb het weg
gestopt en hoop er eerlijk gezegd nooit meer woorden voor te hoeven vinden. Want
je denk alles gehad te hebben, je voelt je labiel en je spanningsboog staat strak
gespannen, maar je red het, je houd je hoofd net bovenwater en je kan nog mee
zwemen met de stroom. Tot dat ik gebeld werd op 10 Mei dat het meisje waar ik
samen mee opgroeide, waar ik wekelijks logeerde waar ik mijn passie mee deelde,
die ik volgde op Facebook, die als een vriendin voorwaardelijk in je hart zit, omdat ik
haar al ruim 18 jaar ken. Die braver was dan ik, die paard reed op topniveau, die
rechter studeerde en altijd alles onder controle had.
Die vriendin die moeite heeft gedaan om een touw te knopen en zichzelf daarin heeft
opgehangen. Op dat moment knapte mijn spanningsboog, mijn hoofd verdronk onder
water en het klokje werd slap en stond stil. De ruimte galmt om je heen, het voelt
surrealistisch en leeg. Voor mij is dat ‘monster’ in het schilderij ikzelf in een lege
ruimte die de controle over de omgeving en zichzelf verliest….
Waste Land is een documentaire gefilmd in Brazilië. De filmmakers volgen Vik Muniz
in een reis naar zijn geboorteland. De documentaire gaat over de catadores, de
mensen die vuilnisbelten afstruinen om materialen te recyclen.
Vik Muniz fotografeert de mensen die op de vuilnisbelten werken in Rio de Janeiro in
Brazilië en creëert kunstwerken gerecycled van het materiaal dat op de vuilnishopen
terecht komt. Hij gebruikt de foto’s en vergroot ze op zijn studio vloer, uiteindelijk
fotografeert hij zijn kunstwerken.
Op deze afbeelding zien we een vrouw genaamd Irma, zij was de kok die alle
mensen op deze vuilnisbelt van eten voorziet. Na het maken van deze film is ze een
klein restaurantje begonnen in de buurt van deze vuilnisbelt.
Hoewel Vik Muniz succesvol kunstenaar in New York was groeide hij op in de
Braziliaanse gemeenschap met de lage inkomens. Hij nam ontslag en bestede een
paar jaar van zijn tijd om de plukkers in Rio te fotograferen op de grootste stortplaats
te wereld. Deze afvalplaats is ook bekend als dumpplaats voor dode lichamen. Met
enige verbazing komt de kunstenaar erachter dat de arbeiders meer kennis hebben
dan hij in eerste instantie aannam, ze verzamelen boeken van de afvalberg en
hebben zo hun eigen gecreëerde bibliotheken in de armen wijken. Zo waren de
arbeiders instaat om Machiavelli, Marat en Nietsche te citeren, om zo de slaafsheid
van het plukkers zijn te verbeelden. De plukkers zijn tevreden en trots op hun werk
ondanks dat de plaats gevuld is met ratten en anderen narigheden.
Muniz laat de plukker zelf meewerken aan zijn projecten. Hij huurt ze tijdelijk in om 2
weken naar zijn studio te komen en samen met hen de grootschalige sculpturen te
reproduceren met behulp van afval.
wat ik echt wil doen is veranderingen aanbrengen bij mensen met de materialen
waar ze elke dag mee dealen. Dit beeld raakt me omdat deze kunstenaar een grote
groep mensen die in de vergetenheid is geraakt terwijl ze zo,n belangrijke rol spelen
in de maatschappij, hun weer belangrijk weet te maken. Over 6 maanden zou ik een
boodschap willen overbrengen, een visie die ik door de jaren heen heb gevormd. Na
het hebben van zo,n moeilijke periode 6 maanden geleden heb ik keuzes gemaakt
door te switchen van studie. Door deze studie sta nu en zou ik later midden in de
samenleving willen staan, mijn visie kan ik juist in de vak goed doorgeven. Wereldse
veranderingen en persoonlijke veranderingen is wat dit beeld zegt. We staan niet stil
maar varen voorruit. Als ik naar dit beeld kijk dan zie ik een boodschap dat
universeel is. De wereldse vrouw weergeven op de beeld is een sterke vrouw die
trots uitstraal. Ik zou sterk in mijn schoenen willen staan en geen twijfels meer willen
hebben. Keuzen kunnen maken zonder terug te kijken naar het verleden. Mezelf
willen focussen op de toekomst en vooral op het hier en nu. Ik denk dat ik met mijn
inzet het verschil zou moeten kunnen maken.