Het goede leven van Farid Tabarki

Sneinspetiele
7
22 maart 2014
Het goede leven van
Farid Tabarki
Portret
Farid Tabarki (37) noemt zichzelf tijdgeestonderzoeker. Hij
werd uitgeroepen tot trendwatcher van het jaar 2012/2013.
Eerder was hij presentator van tv-programma Durf te denken
van de HUMAN. Zijn vader komt uit Tunesië en zijn moeder
is Nederlands. Door Jurgen Tiekstra.
Foto: Studio Zeitgeist
,,,Ik heb een haat-liefdeverhouin met het woord trendwatcher.
ding
ls ik mag kiezen, noem ik mezelf
Als
tijd
tijdgeestonderzoeker. De associatie
m
met trendwatcher is vrij snel: wat
wo
wordt de nieuwe kleur blauw? Dat
kan ik je niet vertellen. De ontwikkel
k
kelingen die ik volg zijn vaak op
een wat grotere afstand en van een
gro
grotere duur. Ik probeer altijd een
paar jaar vooruit te kijken. Wat ik
doe is geen futurologie, want dan
heb je het over de komende vijftien
tot twintig jaar. Trendwatching zit
vaker aan tegen een jaar, misschien
twee jaar. Ik hou me bezig met de
periode tussen de futurologie en
volgend jaar in. En dan is tijdgeestonderzoeker een mooier woord.
Ik ben in 2000 begonnen met freelancen. Met mijn eerste klus was ik
betrokken bij Nederland Kennisland. Dan heb je het over dertien
jaar geleden. Het hele concept internet was nog nieuw. De internetbubbel van 8 maart 2000 moest nog
plaatsvinden. Toen werden de eerste technologiefondsen op de beurs
doorgeprikt. Nederland Kennisland
was een stichting die nadacht over
de vraag: wat betekent het dat wij
een kennissamenleving worden?
We waren toen al bezig om KPN
te koppelen aan de NS om ooit een
keer wifi in de trein te krijgen. Dat
duurde tien jaar, maar inmiddels
hebben we draadloos internet in
de trein. Ook koppelden we de intensive care en de ambulances van
het AMC in Amsterdam aan KPN,
om ambulances te voorzien van 3Gtechnologie. Zo zijn de artsen bij
binnenkomst veel beter voorbereid
op de patiënt.
Ik probeer altijd
een paar jaar vooruit
te kijken
Dus we waren aan het doordenken
over wat technologie kan betekenen voor een samenleving en we
probeerden de betrokken partijen
bij elkaar te krijgen. Dat was de missie in 2000. Daarna ben ik me steeds
meer gaan verdiepen in toekomstige
ontwikkelingen. Ik zit heel erg op
het snijvlak dat ik noem: catching,
presenting en creating. Ik houd me
bezig met het vangen van de tijdgeest door onderzoek te doen, door
veel te reizen, door veel gesprekken
te voeren. Daarnaast presenteer ik
de tijdgeest: ik schrijf artikelen, ik
ben nu met een boek bezig. Maar ik
houd me ook bezig met het meecreeren van die tijdgeest door tv-programma’s te maken.”
,,Het verhaal dat ik heel vaak heb
e
gehouden
en nog steeds relevant is,
o
noem
ik: radicale decentralisatie.
Da
Dat gaat over de machtsverschuivin
ving die plaatsvindt. Als individu
ku
u
kunnen
wij steeds meer zelf. Wij
ku
kunnen zelf energie opwekken
me
met zonnepanelen. In de toekomst
u
kunnen
wij met de 3D-printer zelf
pro
producten uitprinten. We kunnen
o vanuit onze stoel onderwijs
ook
gen
genieten. Vroeger moest je naar de
un
universiteit, hogeschool of ROC. Tegen
genwoordig kan veel onderwijs via
om
computers
gegeven worden. Waar
wij vroeger afhankelijk waren van
allerlei instituties, energiebedrijven, onderwijsinstellingen, komen
wij nu los van al die systemen en
kunnen we daar onze eigen keuzes
in maken. We gaan van centrale systemen, die ons de afgelopen honderd jaar heel ver hebben gebracht,
naar decentrale systemen die veel
regionaler, lokaler en individueler
georganiseerd zijn.
In mijn lezingen laat ik ook de
zelfkant zien. Want er zijn altijd
winnaars en verliezers. Ik geloof
echt dat we in een systeemverandering zitten. Ik ben optimistisch in de
zin dat ik er alles aan zal doen om te
zorgen dat wij op een goede manier
naar dat nieuwe systeem overgaan.
Want een alternatief is er niet. We
hebben het weleens over een revolutionaire tijd, maar we moeten wel
begrijpen dat revoluties over het algemeen bloedig eindigen.
Ik schrijf nu een boek met de
prikkelende werktitel: Het einde van
het midden. Mijn stelling is dat de
tussenpersonen zullen verdwijnen.
Je ziet in de automatisering dat het
middenmanagement steeds minder nodig is. Het werk van mensen
die processen beheersen, kan door
computers overgenomen worden.
We zien dat mensen het in de middenstand, in de winkels, lastiger
hebben, omdat we online direct van
fabrikanten kopen. Maar ook de
natiestaat en Den Haag krijgen het
zwaar. We gaan steeds meer regionaal doen, gemeentes en provincies
zullen relevanter worden, en aan de
andere kant doen we steeds meer
Europees, vanwege de mondiale uitdagingen.
Nu noem ik drie dingen op. Nou,
dat is nogal wat, want dan heb je
het over heel veel banen die op de
tocht staan. Je hebt het over een andere manier van werken, over een
heel andere politieke structuur. Ik
wil dat we zo snel mogelijk begrijpen wat er aan de hand is, zodat we
onze samenleving kunnen klaarstomen. Als we niks doen, zullen steeds
grotere groepen ontevreden raken.
En we hebben historische voorbeelden dat dat slecht afloopt.”
,,Mijn moeder is katholiek, mijn
va
vader heeft een islamitische acher
tergrond.
Beiden zijn ze niet zeer
ke
kerkelijk of moskeeërig, maar ze
zijn absoluut geïnspireerd door wat
ze van hun familie en achtergrond
hebben meegekregen. Dat hebben
ze ook aan mij meegegeven. In
be
beide tradities ben ik opgegroeid,
wa
w
waardoor ik de Bijbel goed ken,
ma
maar ook de Koran. Dat kreeg ik
he
heel open mee, met een bijzonder
vri
vrije interpretatie. In het algemeen
h
eb ik een vrije en heel tolerante
heb
pvoe
opvoeding
gehad. Mijn beide ouders
hebbe
hebben veel gereisd en zijn geïntesse
resseerd
in de wereld om hen heen.
Ik denk dat dat absoluut bijdraagt
aan hoe jij als kind wordt gevormd.
Ik ben bijzonder geïnteresseerd
in het Zoroastrisme, waar de eerste
profeet uit vandaan komt: Zoroaster. Heel veel van de verhalen uit
die tijd zijn verloren gegaan, maar
zijn ook in de Bijbel, de Torah en
de Koran terecht gekomen. Het
Zoroastrisme is het geloof dat als
eerste een model gehad heeft van
goed en kwaad. Dat is als een van
de belangrijkste aspecten door het
jodendom, christendom en de islam
overgenomen.
De humanistische
traditie doet mij veel,
met zijn geloof in
de kracht van het
individu
Een van de verhalen die ik mooi
vind is het verhaal dat de basis zou
zijn voor Maria’s zwangerschap
in de Bijbel. In het Zoroastrisme
wordt verteld over drie maagden
die zwommen in een meer waar
Zoroaster wat van zijn zaad had
achtergelaten. Alledrie raakten ze
zwanger, waarbij een van hen is
bevallen van Soshyant, die wordt
geassocieerd met de verlosser. Maar
goed, dat is historisch getheoretiseer over hoe het gegaan moet zijn.
Ik vind het lastig te benoemen wat
het voor mij betekent, maar ik vind
het inspirerend hoe wij als mensen
zo het leven proberen te begrijpen
en te vatten.
Als je vraagt naar mijn persoonlijke houding: ik zit in het bestuur
van HUMAN, dus ook de humanistische traditie doet mij veel, met zijn
geloof in de kracht van het individu. Maar ik ben ook geïnteresseerd
in andere dingen. Het is een permanente zoektocht naar verhalen en
inspiratiebronnen.”
,,,Ik ben een heel gelukkig
me
mens. Ik besef echt elke dag dat
k iets fantastisch doe, dat ik iets
ik
doe dat ik goed kan, dat ik mijzelf
we
wel degelijk moet inspannen om
te d
doen wat ik moet doen. Ik daag
mij
mijzelf elke dag uit om het beste
uit me te halen en ik hoop een
ste
e
steentje
bij te dragen aan de verand
anderingen die op ons afkomen:
om die voor zoveel mogelijk menen inzichtelijk te maken opdat
sen
ook zij vertrouwen hebben in hun
oe
toekomst.
Dat is misschien wat ik
net niet vertelde: ik begrijp heel
go
goed dat mensen angstig zijn voor
de ve
veranderingen, omdat ze niet
weten wat ze ervoor terug krijgen. E
Er is natuurlijk niks engers
dan een stap te moeten zetten
terwijl je nog niet weet waar die
stap heen gaat. Maar angst is een
slechte raadgever.
Mijn missie is om alle landen
in de wereld bezocht te hebben.
Ik was vorig jaar in land nummer
109 en nummer 110. Dus ik ben
goed op streek. Ik moet er nog
82. Ik zal niet rusten voordat dat
gelukt is. De enige vraag is: wordt
het voor mijn veertigste of voor
mijn 45e? Reizen zit gewoon in
mijn genen, dat is iets wat ik zo
vroeg mogelijk ben gaan doen
toen dat kon. Maar het reizen is
voor mij ook een belangrijke methode om mijn zintuigen open te
houden, om invloeden en ontwikkelingen die ik zie te falsifiëren:
klopt het wat ik zie ook buiten
het kringetje waarin ik me normaal bevind? Ik verbreed mijn
horizon, door los te komen van
Nederland en West-Europa.
We hebben altijd met filters te
maken. Informatie die we tot ons
krijgen wordt altijd gefilterd door
journalisten en door mensen die
tv-programma’s maken. Ik heb de
luxe om alle regio’s in de wereld
met eigen ogen en zintuigen mee
te maken. Door de gesprekken die
ik voer, door de geuren, door het
moment, doordat ik mijn eigen
blik erop kan laten vallen, denk ik
dat ik onderlinge ontwikkelingen
beter begrijp en sneller een plek
kan geven dan mensen die daar
toe minder in staat zijn. Dit is
voor mij een makkelijke, efficiënte en ook persoonlijke manier om
de wereld beter te begrijpen.”