Grijze Poster NL DEF – feb 2012

DOUBLE HEALIX - DNA VAN LEIDERSCHAP
zintuiglijk licht, geestelijke duisternis
5. selectiedrempel
Ontmoeting met de Wachter op de Drempel de eerste cliffhanger
Uiterlijk Tests ondergaan, up or out, survival of the fittest.
Innerlijk Drempels overwinnen. Hoog-laag denken. Ambitie
uit lijfsbehoud. Verkopen van je ziel voor uiterlijke macht.
Pantsering en masker brengen schijnzekerheid.
4. mentor
Ster van de Dag - Schijnkoning(in)
5
Ontmoeting met de Mentor - Magisch Pantser Trickster God - Shape Shifter
Uiterlijk Een mentor doorbreekt je eenzijdige
zelfbeeld en spiegelt jouw unieke kwaliteiten,
geeft advies en training.
Innerlijk Je ontwikkelt nieuwe gezichtspunten
en meet je een nieuwe identiteit aan, een nieuw
masker (fake it till you make it).
6. ster
Drempel naar uiterlijke macht en rationele zekerheid
Kardinale deugd: Prudentia
4
4.5
re-creëren
Uiterlijk Bewonderd worden om je prestaties
en om je uiterlijk.
Innerlijk Zelfvertrouwen opbouwen, met
risico van overmoed (hubris). Ontwikkelen van
expressiviteit en hartstocht.
5.5
verticale organisatie
Organisatie Cascademodel voor prioriteiten, targets, deadlines. Kostenbeheersing. Sturen op haalbaarheid, shareholder
value en resultaten op creatieve spanning met Big Hairy
Audacious Goal. Hard is soft - soft is hard.
Persoonlijk Autoriteit gebruiken om horizontale
dialoog te stimuleren (machtskruis hanteren). Persoonlijk
kaliber opbouwen. Prioritize.
6.5
6
Opgebouwde substantie: passie
brand magic
Organisatie Lerende
Organisatie Kwaliteit van
en lachende organisatie.
Spiegel, masker en cognities als Mentor
de organisatie werkt motiverend
Differentiatie. Segmentatie.
en schept loyaliteit. Leiders genereren. In
Verrassen met nieuwe producten, diensten
grote cirkels werken en stakeholders omvatten.
en ideeën. Sociale media geïntegreerd in
Brand als community.
bedrijfscommunicatie. Hedgehog principe steeds
Persoonlijk Vanuit enthousiaste toewijding een
bijstellen.
organisatie bezielen en motiveren. De organisatie
Persoonlijk Kijk in de Spiegel voor zelfcorrectie en
5.4
helpen aantrekkelijk te worden los van ons
door het raam om te complimenteren. Dialogisch
performing
als leider. Dienend leiderschap vanuit
zelf: werken met besef dat we een samenstel
Leiderschap Verticale machtsrelatie.
authentieke persoonlijkheid.
van eigenschappen, rollen en herin4.4
Heldere chain of command. Prioriteiten,
Charisma ten dienste
neringen zijn. Discipline van
informing
Weerstand tegen Verandering 6.4
7.5
Ontmoeting met de Godin concrete taken, targets en deadlines
van organisatieplezier en creativiteit.
celebrating
speed
3.5
Leiderschap Lerende
Weigering van de Oproep
Nadering tot de Diepste Grot
geven. Afrekenen op resultaten.
branding.
Sharpen the
of trust
van groei
Leiderschap Branding van je
houding, communicatie en
Pick your battles.
saw.
naar
Organisatie Beperken
team en van jezelf. Het kloppend
feedback stimuleren. Taken zo
Uiterlijk Als de vernieuwende impuls van binnen­Uiterlijk Orde op zaken stellen als voorbereiding
Teamfase Verzakelijking. Alignment.
ontwikkeling
uit komt, reageert de omgeving afwijzend.
van regels en sturen op zelf­hart van de groep zijn. Motiveren,
verdelen dat medewerkers zich kunnen
op moeilijke tijden. Een grot ingaan, huis of paleis
Teamrol Bottomliner. Deadliner.
Organisatie Duurzame groei is
Innerlijk Als de vernieuwende impuls van
controle en vertrouwen. Financiën
empoweren en delegeren. Zorgen dat
ontwikkelen. Schakelen tussen leiderschapsbouwen, een huishouding opzetten. Intieme
Generaal. Koele Brein.
kwalitatief. Permeabele grenzen
buitenaf komt, roept dit van binnenuit weer­­stand
op orde houden en logistieke
het team successen behaalt.
stijlen.
relatie(s) aangaan, nageslacht voortbrengen.
processen verfijnen om economische
als transformatie van symbiose/
op. Gevoel nog niet toe te zijn aan de nieuwe
Teamfase Samen successen vieren.
Teamfase Differentiatie van rollen in
Innerlijk Besef van sterfelijkheid breekt door.
en ecologische redenen. Custom
fusie. Wellness als uitgangspunt
uitdaging. In je comfortzone willen blijven. De
Teamrol Bruisend Hart.
de groep.
Ontnuchtering. Je binnenwereld diepgaand
5.3
made kantoorvormen (aangepaste
voor organisatie, medewerkers,
weerstand ontkennen, opbouwen van weerstand
Motivator. Dirigent.
Teamrol Creator.
exploreren en ordenen. Ego verminderen ten
3.4
resultaatgerichtheid
7.4
vergadertijden, flexwerk, open
klanten en stakeholders. Growth
tegen de weerstand.
Delegeerder.
Communicator.
gunste van intieme relaties. De ander in je dragen.
norming
formalizing
Rationeel, efficiënt, prag­
source). Esthetische werkruimthrough performance. Werken aan
Clown.
Leiderschap
6.3
Leiderschap Procesma­tisch. Verticaal denken:
ten. Uiterlijke en innerlijke
het vliegwiel en de communal
Opgebouwde substantie: wilskracht
Binnenwereld en intimiteit als Mentor
4.3
aantrekkings­
Opbouwen van een wijen projectmanagement.
bottom line, pikorde,
reinheid.
organization. Groei niet sneller
leervermogen
kracht
gevoel en positieve,
Aanzetten tot zelfkennis (geregeld
prioriteiten stellen.
Persoonlijk Flow. Eigen stijl
dan het aantal goede mensen
Creativiteit, humor, associaZelfvertrouwen. Charme.
stabiele werkcultuur. Bewaken
functioneringsgesprekken houden).
Macht en aanzien
blijft in ontwikkeling én is
dat je kunt aantrekken.
opbouwen, de maattief vermogen, speelsheid,
Enthousiasme. Passie.
van vitaliteit van de teamleden.
Succesformule in procedures
herkenbaar. Flexibele
Persoonlijk Cultiveren
schappelijke ladder
relativeringsvermogen.
Expressiviteit. Jezelf
Teamfase Gewoontes en
vertalen. Hard op inhoud, zacht
ordelijkheid.
van goedheid en realistisch
beklimmen.
Variëren met maskers
presenteren en succes
normen opbouwen.
op relatie.
optimisme. Synergize.
7.3
3.3
en sociale rollen.
uitstralen.
Teamrol Opbouwer.
Teamfase Voorbereiden op
ordenend
doorzettings­
Doorzetter. Werkbij.
moeilijker tijden. Formaliseren
vermogen
vermogen
Optimist. Groepsdier.
van contacten.
Zelfbeheersing. BetrouwWerklustig. Optimistisch,
Teamrol Planner. Controleur.
baarheid. Goed huishouden
harmonieus, stressbestendig.
Proces­coördinator.
2.5
(oikonomia). Bewaken van afspraken,
Incasseringsvermogen. Conditie
strategische
8.5
kwaliteit, regels en grenzen. Time
opbouwen.
allianties
zachte kracht
management. Commitments
8.4
Organisatie Naar binnen
Organisatie Sociaal bewust­
aangaan.
blown away
2.4
zijn en solidariteit stimuleren
cultuur scheppen van
storming
Oproep tot het Avontuur Leiderschap GelijkwaardigBeproeving - Crisis - Poort naar de Hel
via ondernemings­raden,
coöperatieve confrontatie
opb
Leiderschap Toonzetten.
2.3
Wake Up Call
heid
en
solidariteit
behouden
sociale
actie
en
MVO.
en verminderen van
ou
e
daadkracht
8.3
Aanzetten tot initiatief en
in moeilijke tijden. Eerst
Uiterlijk De Poort naar de Onderwereld
Dialoogcultuur boven debat
kolom-denken. Naar buiten
w
rd
o
inlevingsvermogen
Initiatiefkracht, assertiviteit,
constructieve vormen van
Uiterlijk Onverwachte of dramatische
begrijpen, dan begrepen
doorgaan. Moeilijke tijden breken aan door
en discussie. Bredere top
ondernemerschap en
Open, transparant, gevoelig,
competitief vermogen. Can
competitie. Verantwoordelijkgebeurtenis brengt het avontuur op
worden. Verantwoording
een ramp, een verlies of een schandaal.
organiseren (partnership)
cross-selling stimuleren.
oorzaak
gevolg
geduldig.
Luistervaardig.
do houding. Goede timing.
heid (helpen) nemen.
gang.
(helpen)
afleggen.
Erkenning
Verlies van initiatief.
en
platte
organisatie.
Strategische allianties
af
s
b
o
Innerlijk Afdalen naar vermeden impulsen,
Diplomatiek.
Coöperatief.
Ondernemen, confronteren.
Teamfase Eerste territorium­
Innerlijk Onrust bereikt impulsdrempel.
geven.
Persoonlijk
Onmacht
en
aangaan. Coöpetitie.
r
a
aa
Ch
onmacht ervaren, opengebroken worden,
Onmacht leren uithouden.
strijd.
Initiatief nemen is gevolg geven aan
Teamfase In tegenspoed
niet-weten kunnen inbouwen
Ketenregie.
k
kwetsbaar zijn. Anderen nodig hebben.
Teamrol Ondernemer.
innerlijke drang.
met elkaar samenwerken.
in soevereine houding. Stilte
Persoonlijk Oog voor
Pionier. Strijder.
Teamrol Teamworker.
en hoger luisteren (inspiratie)
complexe samenhang van
1.3
9.3
Diplomaat. Luisterend Oor.
Drempel naar vermeden ervaringen
Drempel naar actie
inbouwen in dagelijks leven.
oorzaken en gevolgen. Besef
droomkracht
analytisch
Kardinale deugd: Temperantia
Kardinale deugd: Fortitudo
Geleid durven worden. Think
van scheppende kracht van
Intuïtie, affiniteit met chaos
vermogen
win-win. Seek first to undergedachten. Be proactive.
en grote bewegingen.
Besef van urgentie. Realisme.
stand, then to be understood.
9.4
Flexibiliteit. Kosmopolitische
Scherpte. Functionele wreedmourning
instelling. Opportunisme.
heid. Knopen kunnen
1.4
12.3
Leiderschap Bij alles wat
Netwerken.
doorhakken. Winst
forming
klant­
9.5
we starten, met iets anders
Multi-tasken.
kunnen pakken.
destroy your
Leiderschap Eerst wie,
10.3
gerichtheid
stoppen. Creëren van sense of
business
doelgerichtheid
11.3
dan wat. Op intuïtie team
Dienstbaar, attent,
urgency. Dossiers opbouwen,
1.5
Organisatie Een realistische
integriteit
Concentratievermogen.
samenstellen. Vertrouwens­
bescheiden, behulpzaam,
mensen ontslaan.
bronbewustzijn
familie: loyaal aan elkaar en
Oprechtheid. Principes
Eenduidigheid. Gedrevenbasis scheppen.
toegewijd. Dankbaar. Vanuit
Teamfase Diepste crisis,
Organisatie Procyclisch
nog meer aan de realiteit. Lean
en kernwaarden kunnen
heid. Idealen en kerncom­
Teamfase Formeren van team.
mededogen handelen.
verraad, ontslag en afscheid.
meebewegen. Verandering
& Meaningful, op tijd ingrijpen
formuleren en ernaar
petenties (terug)vinden.
Informeel kennismaken.
Teamrol Specialist. Kritische
als uitgangspunt. Chaosen mensen ontslaan maar wel
streven. Moed en ruggenDe spanningsboog
Teamrol Netwerker.
analist. Machiavellist.
management. Toeval laten
binnen het besef dat werk en
graat tonen. Inchantabiliteit
hanteren.
Brononderzoeker.
meesturen (principieel
ambacht waarde toevoegen.
oefenen.
Verbinder.
10.4
12.4
opportunisme). Management
Urgentie overbrengen zonder
Netwerker.
regrouping
serving
by walking around.
paniek te veroorzaken. Hoop
Leiderschap Coachen.
Leiderschap Visie (her)
Persoonlijk Surfen op de
levend houden door wanhoop
Kennis delen. Medewerkers helpen
formuleren. Inspirerende toespraken
golven van het lot. Bewust gevoel
ruimte te bieden.
Dagelijks Leven - Gewone Wereld
De Buit Grijpen - Het Zwaard Pakken zelf leider te worden. Je opvolger inwerken.
geven. Hoop en richting bieden.
voor trends en cycli. Historisch
Persoonlijk Eigen wanhoop
11.4
de ontmaskering
Vergevingsgezindheid. Grootmoedigheid.
Teamfase Het gemeenschappelijk
besef. Maatschappelijk netwerk.
en andere aspecten van de
transforming
Uiterlijk Einde vorige cyclus. Oude routines
Teamfase Uitwaaieren en andere teams
doel (her)vinden.
Begin with the end in mind.
schaduw kennen. Verdere
werken niet meer en onder de oude orde borrelt
Leiderschap Vanuit onafhankelijkUiterlijk Verraden of verraden worden, je handen
bevruchten.
Teamrol Visionair. Gids. Vereniger.
sublimatie van erotiek
nieuwe chaos. Langzaam bereiken van kritieke
heid en eigen ruggengraat groep tot
vuil maken, messen slijpen, knoop of levenslijn
Teamrol Helper. Facilitator.
Hoopgever.
en agressie.
massa. Overzien van the big picture, voorspellen
10.5
zelfstandigheid, integriteit en moed
doorhakken.
Loyalist.
eenheid in
van de afloop, spiegeling van begin en einde.
12.5
brengen. Lead by example.
Innerlijk Ontdekken wat de hel is. Schuld actief of
verscheidenheid
van shareholder
Innerlijk Onbewuste voorbereiding, dromen.
Teamfase Make-or-break.
passief leren kennen. Diepste zelfkennis, scherpste
naar stakeholder
Het dagelijkse leven. Intuïtie op basis van vorige
Organisatie Diversiteit
Teamrol Hervormer. Groepsgeweten.
analyse.
ontwikkelingscycli.
Organisatie Rekening houden met
kunnen bundelen door kernachtige
Zondebok.
toekomstige generaties. Stakeholder oriëntatie.
visie en doelen (die core business, core
Opgebouwde substantie: inzicht en schuld
Genetische wijsheid en intuïtie als Mentor
Think global, act local. Verlicht eigenbelang dienen.
values, winstgevendheid, duurzaamheid en
De gemeenschap ook dienen door lastig te zijn.
maatschappelijk belang verenigen).
Persoonlijk Leave a Legacy & Lead Leaders. De
Persoonlijk Unieke persoonlijkheid die
wereld, de organisatie en onze naaste omgeving
11.5
geworteld is in de universaliteit van het
walk the talk
dienen. Zelfontwikkeling valt nu samen
mens zijn. Persoonlijke ‘geheime wil’
Organisatie Grassrooting: bottom-up beweging stimuleren en
met het helpen ontwikkelen van
onthult zich gaandeweg, de brug
er gebruik van maken. Change-agents ruimte geven. Rechtvaardig­
nieuwe leiders. Helping others
bouwen terwijl je erop loopt.
heid als leidend principe. Met morele principes geld verdienen
Het Double Healix model beschrijft de mythologische Reis van
to find their voice.
Finding your voice.
(winst én waardecreatie). Coöperatie: klanten zijn aandeelhouder.
de Held in 12 fasen, die ten grondslag liggen aan zeven niveaus
Persoonlijk Offerkracht. Onberispelijkheid. Bezielde zakelijkheid.
van menselijke ontwikkeling en leiderschap.
Vernieuwen door te staan voor eeuwige waarden. Verlies van
Het wit-grijs-zwarte gedeelte van de poster symboliseert de
universele nullaag waarin de Reis van de Held zich voltrekt en
onnodige ballast. Manifestatie van ‘geheime wil’: vrijheid ontmoet
in de gekleurde cirkels worden drie van de zeven niveaus van
onvermijdelijkheid.
menselijke ontwikkeling beschreven: niveau 3, niveau 4 en
Terugkeer met het Elixer - Heilig Huwelijk
Terug naar het Licht - the chase
niveau 5. Hieronder vindt u een korte aanduiding van alle
niveaus. Een uitgebreide behandeling van de niveaus vindt u in
Uiterlijk De gemeenschap die het je zo moeilijk
uiterlijk Het ene doel najagen, de belangrijkste
het boek van Manfred van Doorn: Het Wiel Opnieuw Uitvinden.
maakte, is nu blij om van je te leren. Je angstvrijheid
visie nastreven. Licht zien aan het einde van de
Cycli en niveaus van leiderschap.
werkt bevrijdend op anderen. Zelfs als je fysiek dood
tunnel. Terugkeer van de mentor (of herinneren
Niveau 7: Perplexiteit
bent, kan het verhaal dat overblijft de gemeenschap
van de belangrijkste les). Laatste achtervolging.
genezen.
Mystiek bewustzijn en meditatieve overgave.
Magische vlucht.
Dood en Wederopstanding - Epifanie - laatste cliffhanger
Innerlijk In je diepste wanhoop de zin van je
Innerlijk Gelouterd uit de strijd komen. Je kleine
Rijpe ouderdom.
bestaan (her)ontdekken en zo een weg vinden
wil, angst en ego zijn getransformeerd, vreugdevol
Niveau 6: Simplexiteit
Uiterlijk De zwaarste test. Gaan staan voor je waarden en idealen. Een held
uit de hel.
dienen blijft over.
Transcendent bewustzijn, macroscopisch
worden door je leven letterlijk of figuurlijk te geven voor iets groters dan jezelf.
leiderschap en beleid. Vroege ouderdom.
Morele autoriteit. De grootste transformatie. Apotheose.
Idealen en kernwaarden als Mentor
Opgebouwde substantie: compassie
Niveau 5: Complexiteit
Innerlijk Geen andere keus meer ervaren dan te kiezen voor je
Systemisch en strategisch bewustzijn.
diepste waarden. Offeren van je uiterlijke zekerheid ter behoud van je ziel.
Dienend leiderschap. Rijpe volwassenheid.
Ontdekken wat je ‘geheime wil’ is die jou de hele Reis voortdreef. Overwinnen
Niveau 4: Relationaliteit
Deze poster wordt u aangeboden door Double Healix
van je laatste angst, doorzien van de illusie.
Teamleiderschap, teamfasen, teamrollen.
Rela­tionele vaardigheden. Midlife volwassenheid.
Double Healix is gespecialiseerd in blended learning. Dit houdt in dat wij
Niveau 3: Maximaliteit
Drempel naar innerlijke zekerheid en fundamentele principes
onze trainingen in leiderschap- en teamontwikkeling ondersteunen met
Competenties en eenvoudig leiderschap.
Kardinale deugd: Justitia
onze Move-E-Learning. Onze rijke database met filmfragmenten, oefeningen
Vroege volwassenheid.
en vragenlijsten kunnen we op die manier op verschillende niveaus dienst­Niveau 2: Sensationaliteit
baar maken aan specifieke doelgroepen, met name overheid, bedrijfsleven,
Driften, drijfveren en persoonlijkheidstypen.
advocatuur, zorg, onderwijs en opvoeding. Zie www.doublehealix.com en
Adolescentie.
www.move-e-learning.com
Niveau 1: Simpliciteit
Basale behoeften en vroeg-kinderlijke
Op de ommezijde van deze poster vindt u een overzicht van de fundamentele
ontwikkeling.
paradoxen die kunnen worden afgeleid uit de polariteiten in de cirkel. Deze
Niveau 0: Universaliteit
worden op speelse wijze beschreven in het boek van Manfred en Victor van
De mythische Reis van de Held als universeel
zintuiglijke duisternis, geestelijk licht
Doorn: This is the And.
fundament van menselijke ervaring.
3. weerstand
7. aarding
7
nt
ru
m
8. omslag
ce
ie
nt
ge
er
div
2. oproep
materie
3
2
1. proloog
tie
en
erg
nv
co
geest
om
ge
vin
g
8
9
1
10
12
12. elixer
Niveau 5: Complexiteit
Niveau 4: Relationaliteit
Niveau 3: Maximaliteit
11
11. wederopstanding
10. terugkeer
9. dolk
Het machtskruis in het Double Healix model
leiders in de double healix
Het skelet van het Double Healix model voor Leiderschap wordt gevormd door vier drempelovergangen:
5
2
5. selectiedrempel
• fase 2, oproep tot het avontuur: de drempel naar de actie
• fase 5, selectiedrempel: de drempel naar de uiterlijke macht
• fase 8, omslag: de drempel naar de onmacht
• fase 11, wederopstanding: de drempel naar de innerlijke macht en de offervaardigheid.
8
4. mentor
6. ster
11
Bij elk van de drempels hoort een kardinale deugd. Bij fase 2 hoort de daadkracht (Fortitudo), bij fase 5 de
voorzichtigheid (Prudentia), bij fase 8 het geduld (Temperantia) en bij fase 11 de rechtvaardigheid (Justitia).
Op deze manier ontstaan de twee belangrijkste assen van de macht: de horizontale as van de gelijkwaardige
macht waarop competitie en samenwerking zich voltrekken en de verticale as waarop top-down bevel­
structuren en bottom-up revoluties plaatshebben. Voor leiderschap geldt dat we ons op beide assen moeten
kunnen bewegen. Op de horizontale as zien we het engageren (door aan te sporen danwel om hulp te
vragen), op de verticale as zien we het dicteren (vanuit de gevestigde macht danwel de innerlijke autoriteit).
3. weerstand
Jeremy Rifkin:
vernieuwende,
creatieve en visionaire mentor voor
de wereld
Jane McGonigal:
serious gaming als
methode om de
wereld te redden
2
8
Temperantia
2
Engageren
8
11
Angela Merkel:
stevig doorwerkend
aan een duurzame
samenleving
Wim Duisenberg:
de stabiele, goedmoedige, maar ook
naïeve Dim Wim
11
Justitia
2. oproep
Paradoxen in het Double Healix model
Een paradox is een schijnbare tegenstelling die ontstaat als twee tegengestelde processen tegelijkertijd
optreden op verschillende niveaus van abstractie. Een paradox trekt onze aandacht omdat er iets schijnbaar
onmogelijks gebeurt. In het meest gunstige geval zijn paradoxen een weergave van hoe we tegengestelde
krachten met elkaar kunnen verzoenen. In een ongunstig geval toont een paradox hoe we met onze inspanningen precies veroorzaken wat we met zoveel moeite trachten te vermijden.
Het Double Healix model biedt inzicht in tegenstrijdige en tegengestelde competenties en ontwikkelingsmogelijkheden. De polariteiten die je in het model kunt ontdekken, laten zich gemakkelijk vertalen naar
creatieve spanningsvelden die vernieuwende combinaties opleveren (zie ook het boek van Manfred en
Victor van Doorn: This is the And. De toekomst voor beginners). We onderscheiden in het model zes basis­
paradoxen:
vrijlatend sturen
autonoom samenwerken
constructief afbreken
eenheid in verscheidenheid
bezielde zakelijkheid
dienend leiderschap
(fase 1 - fase 7)
(fase 2 - fase 8)
(fase 3 - fase 9)
(fase 4 - fase 10)
(fase 5 - fase 11)
(fase 6 - fase 12)
Chaos
Oorzaak
Opbouw
Divergentie
Materie
Centrum
-
-
-
-
-
-
Orde
Gevolg
Afbraak
Convergentie
Geest
Omgeving
Hieronder bieden we per tegenstelling een overzicht van de paradoxen op verschillende niveaus van leiderschap. We dalen in de tekst af van niveau 5 (Complexiteit, organisatie-leiderschap) naar niveau 4 (Relationaliteit, teamleiderschap) naar niveau 3 (Maximaliteit, persoonlijk leiderschap). In de hogere regionen van
leiderschap zijn paradoxen een onmisbaar werkinstrument. Moderne leiders zijn per definitie in staat om
polariteiten creatief met elkaar op spanning te zetten en waar mogelijk te verzoenen en te vertalen naar
perspectief en strategie. Op elk niveau geldt het principe van ‘transcend and include’, de paradoxen van
lagere niveaus worden overstegen en meegenomen naar de hogere niveaus.
vrijlatend sturen – Chaos tegenover Orde
orde
7
1
chaos
Niveau 5, Complexiteit: bewuste intuïtie – betrokkenheid in onthechting – flow: flexibiliteit met vorm – vertrouwen geven als
cultuurvoorwaarde – in het kleinste detail het geheel kunnen zien – het enige stabiele is verandering – chaos management:
georganiseerde anarchie – niets is zeker en zelfs dat niet – sturen door mee te bewegen: riding the waves – de brug bouwen terwijl
je er op loopt. Make fate happen. Perverse paradox: hoe meer regels, hoe meer chaos; niets mag en alles kan.
Niveau 4, Relationaliteit: binden door los te laten: medewerkers binden door hun eigen betrokkenheid en zelfcontrole –
vertrouwen met ingebouwde check – met een beperkte hoeveelheid randvoorwaarden sturen op uitkomst – principieel opportunisme –
structureren van toeval.
Niveau 3, Maximaliteit: je eigen verzet accepteren – geordende chaos – thuis zijn in het reizen – op weg gaan om uit te vinden
waar je vandaan komt – je door de voorspelbare afloop laten verrassen – de judoparadox: het tegenovergestelde eisen van wat je wilt
bereiken, duwen door te trekken – verzoening van vormkracht en flexibiliteit: beheerste wendbaarheid en voorspelbare grilligheid.
autonoom samenwerken – Oorzaak tegenover Gevolg
oorzaak
2
8 gevolg
Niveau 5, Complexiteit: coöpetitie: strategische allianties met je tegenstander – vechten voor vrede – versnellende achterstand –
vertragende voorsprong – win-win cultuur stimuleren – ketenverantwoordelijkheid: nauw samenwerken met strikt gehandhaafde
eigen verantwoordelijkheden – het duurzame belang achter de korte-termijn vraag horen.
Niveau 4, Relationaliteit: actief afzien van handelen – luisterend spreken – stimuleren door ruimte te bieden – confronteren binnen
veiligheid en acceptatie – keep your friends close but keep your enemies closer – gedoseerde transparantie – een hechte groep eenlingen
scheppen – teamspirit verhogen door onderlinge concurrentie en solidariteit (conculega’s) – win-win denken – perverse paradox: de
macht van de minst gemotiveerde.
Niveau 3, Maximaliteit: gehoorzamen aan je eigen initiatief – reflectie in actie – geduld in daadkracht – actief luisteren – de kracht
van de kwetsbaarheid – perverse paradox: de kwetsbaarheid van de kracht.
constructief afbreken – Opbouw tegenover Afbraak
3
opbouw
9
afbraak
Niveau 5, Complexiteit: een grote niche-speler zijn – meer is minder en minder is meer – winst verminderen voor behoud van
winstgevende potentie en veerkracht – opbouwen van toekomstige klantenbasis door schadelijke bedrijfsprocessen af te bouwen –
Tylenol paradox: sterker uit de crisis komen – perverse paradox: geld verdienen met vernietiging.
Niveau 4, Relationaliteit: beschadigen om heel te maken – harmonieuze crisis – werk als ontspanning – hard werken als vorm
van luiheid – je inspannen om weinig te hoeven werken – op een nette manier gemeen zijn – geruststellende uitdagingen bieden –
creëren van een familiegevoel met een killerskant – work hard, play hard – perverse paradox: dodelijke gezelligheid.
Niveau 3, Maximaliteit: scherp zijn zonder bot te worden – genezend gif – verslaafd aan gezondheid – bewust vergeten – je op een
slimme manier dom opstellen – om goed te kunnen doorzetten moet je met veel stoppen – ophouden met stoppen – wijs optimisme:
rekening houden met the worst case scenario.
eenheid in verscheidenheid – Divergentie tegenover Convergentie
divergentie
4
10 convergentie
verzakelijking
5
11
vergeestelijking
6
omgeving
12
4
5
7
2
8
ruimte
1
9
12
11
10
Niveau 5, Complexiteit: het universele van het unieke respecteren – als organisatie het Hedgehog principe steeds bijsturen op grond
van veranderende passies, talenten en marktvragen – meervoudige focus: divergerend convergeren – een lerende organisatie permitteert
zich steeds om fouten te maken en happy accidents te provoceren – zoals de meeste grote uitvindingen stom geluk waren, moeten
we het toeval wel de kans geven ons te helpen – eenheid van de multiculturele samenleving – perverse paradox: de absolute kracht
van de relativering.
Niveau 4, Relationaliteit: gedisciplineerd plezier creëren – elke werknemer is onmisbare nietigheid – authentiek manipuleren –
de waarheid liegen – ontdekken hoe ingewikkeld eenvoud is – voor een geschakeerde identiteit van het team heb je een gemeenschappelijk
doel nodig: verschillende neuzen, maar wel dezelfde kant op.
Niveau 3, Maximaliteit: je kenbaar maken door je maskers – jezelf spelen – wij zijn allemaal uniek – de ernst van de humor –
het lachwekkende van de ernst – niet vinden wat je zoekt en wel vinden wat je niet zoekt – de weg is het doel – metacommunicatie
paradoxen: luister niet naar mij, het is fout om iets af te keuren, je moet niet zoveel van jezelf moeten, wees spontaan – golf is a game
of luck: the more I practice, the luckier I get.
bezielde zakelijkheid – Materie tegenover Geest
Niveau 5, Complexiteit: geest in de materie: geld verdienen met het moreel juiste – dingen juist doen en de juiste dingen doen – de
verticale lijn in een organisatie werkt het beste als de top-down beslissingen gebaseerd zijn op de bottom-up informatiestroom (managing
your manager) – top down stimuleren van de dialoog, van afwijkende meningen en van speaking truth to power – je kleine wil en je grote
wil laten samenvallen – in het heden laten meewerken wat er vanuit de toekomst op je afkomt – je uiterlijke zekerheid offeren om je
innerlijke zekerheid te versterken.
Niveau 4, Relationaliteit: hard zijn om de top te bereiken, zacht om er te kunnen blijven – veiligheid begint bij het erkennen van basale
onzekerheid – hoe veiliger een groep, hoe meer risico kan worden genomen – militaire paradox: een verticale bevelstructuur faciliteert een
horizontale verbroedering.
Niveau 3, Maximaliteit: logisch redeneren vraagt een goed ontwikkelde intuïtie – gewogen risico leren nemen – uiterlijke verharding
is innerlijke verweking – weten dat maakbaarheid snel machteloos maakt – de macht van de nederigheid – spiritualiteit is liefde voor de
materie – praktische moraliteit – abstracte normen en waarden vertalen in concrete gedragsindicatoren – perverse paradoxen: op zeker
spelen is levensgevaarlijk; teveel verticaliteit geeft een brede kudde eenzamen; het succes-denken vergroot het verliesgevoel.
dienend leiderschap – Centrum tegenover Omgeving
Niveau 5, Complexiteit: de omgeving centraal stellen – je organisatie ervaren vanuit je klant – roeping en beroep vallen samen – het
grootste cadeau dat je kunt ontvangen is dat je een mooie erfenis na mag laten – zowel bescheiden op de achtergrond werken als
schreeuwend op de barricaden staan om het hogere doel te dienen.
Niveau 4, Relationaliteit: het succes van je team op jou laten afstralen – verdienen met dienen – zorgen dat je gezien blijft in je onzichtbare werk – onze individualiteit zo goed mogelijk uitbouwen om daarmee het geheel te dienen – dankbaar zijn voor je gevoel van trots.
Niveau 3, Maximaliteit: altruïsme paradox: egocentrisch genot bij het zorgen voor anderen – opvallend bescheiden zijn – ego
paradox: een veelomvattend ego wordt tot altruïsme – authenticiteit paradox: emoties functioneel leren inzetten – perverse
paradox: IK wil mijn ego kwijt.
DE NUL PARADOX – TIJD TEGENOVER RUIMTE
6
3
tijd
centrum
3
Net zoals we onder de zeven niveaus van menselijke ontwikkeling nog een nul-niveau van Universaliteit plaatsen, ligt onder de zes
paradoxen nog een nul-paradox. Deze is gebaseerd op de spanning tussen ruimte en tijd (synchroniciteit tegenover sequentialiteit).
Als we tijd ruimtelijk ervaren, is dat een synchroniciteitparadox. Als we ruimte sequentieel ervaren, komen we alweer in de buurt
van de eerste paradox make fate happen: wat al vast lag, voltrekken we stap voor stap. In het Double Healix model manifesteert de
spanning tussen ruimte en tijd zich in het verschijnsel dat we de cirkel kunnen lezen als een opeenvolging van fasen en tegelijkertijd
als een ruimtelijke weergave van spanningsvelden.
2
Winston
Churchill: proactief, confronterend, dé leider in
oorlogstijd
Margaret Thatcher:
de strijdlustige,
competitieve,
durvende Iron lady
1
1. proloog
Om deze cirkel ziet u 24
leiders die goed weergeven welke
eigenschappen bij welke fasen het meest
vertegenwoordigd zijn. Al deze leiders hebben
natuurlijk ook alle andere fasen doorlopen en
de daarbij behorende competenties ontwikkeld.
Let vooral ook op de polariteiten tussen tegenover
elkaar geplaatste leiders. We hebben ook twee echtparen in de cirkel opgenomen om aan te geven
hoezeer in relaties de polarisatie van de taak­
verdeling functioneel kan zijn. Vergelijk verder
wat Steve Jobs in zijn hand heeft met wat
Moeder Teresa in de tegenover
liggende fase in haar handen
draagt.
12
Carlota Perez:
overzicht van
macro-economische cycli. The
big picture in the
small detail
Bill Clinton:
de flexibele,
promiscue,
teflon-gladde,
cyclisch levende
Comeback kid
Steve Jobs:
kampioen van de
enthousiasmerende presentatie
iPhone, wePhone?
Oprah Winfrey:
maakt van haar
naam een merk
en doet daar
goed mee
7. aarding
6
4
5
Dicteren
Fortitudo
Donald Trump:
resultaatgericht
en verticaal
bouwend. You’re
fired!
5
Prudentia
5
Neelie Kroes:
roestvrij stalen
scherprechter
met een gouden
hart
Hillary Clinton:
vormvast, plannend,
op privacy gesteld.
Lightning Rod
7
8. Omslag
8
9
Herman Wijffels:
op dialoog gericht.
De beste premier
die Nederland
nooit heeft gehad
Ellen Johnson
Sirleaf: erkenning
geven in balans
met confronteren.
Old Ma
9. dolk
10
11
10. terug naar het licht
12. elixer
11. wederopstanding
Ricardo Semler:
een leven gewijd
aan het empoweren van de
medemens
Max van der Stoel:
subtiel, bescheiden,
geordend en met
grote dossierkennis
Moeder Theresa:
dienstbaar, betrokken, toegewijd en
moraliserend. Saint Benazir Bhutto:
of the gutters
onbevreesd en
bereid haar leven
te offeren voor
haar principes
Nelson Mandela:
principieel, onbevreesd en gedreven
door rechtvaardigheid. Madiba – The
respected one
John F. Kennedy:
visionair en meester in complexe,
begrijpelijke
zinnen. Don’t ask
what your country
can do for you
Gretta Duisenberg: legt vlijmscherpe vingers
op zere plekken.
Vrouw van zes
miljoen
Kiran Bedi: lichtheid met focus
en visie voor de
wereld. Doing
Time, Doing
Vipassana
Wat kunt u met Double Healix?
Het Double Healix model heeft een aantal voordelen. Ten eerste biedt het een
narratief overzicht van de belangrijkste ideeën over persoonlijkheidsontwikkeling en
leiderschap. Dit houdt in dat ontwikkelingen kunnen worden gezien in de samenhang van het grote menselijke verhaal.
Een tweede voordeel is de combinatie van een rechte tijdslijn (de dingen gebeuren
maar één keer) en een cirkel (de dingen gebeuren cyclisch). Hierdoor ontstaat een
spiraal (een helix) met zeven niveaus van ontwikkeling, waarin we zien hoe gebeurtenissen en eigenschappen op een steeds grotere schaal terugkeren op hogere
niveaus van complexiteit en leiderschap.
Een derde voordeel is dat we werken met positieve gedragsvoorbeelden. We bekijken per
maand honderden films en documentaires van over de hele wereld en kiezen daaruit
de mooiste en meest inspirerende voorbeelden. Deze beelden herinneren ons aan onze
idealen en werken daardoor helend. Om die reden durven we te spreken van Healix.
Een vierde voordeel is dat we werken met spanningsvelden. Het Double in Double
Healix verwijst naar ons uitgangspunt van inclusief denken. Een deugd of een
competentie wordt altijd in relatie tot zijn tegendeel ontwikkeld. Daadkracht is
alleen vruchtbaar in relatie tot reflectie, positiviteit alleen in relatie tot een gevoel
voor urgentie, zakelijkheid alleen in relatie tot bezieling enzovoort. Deze tegenstellingen leiden in een ideaal geval tot verzoenende paradoxen of zogenaamde includerende creatieve spannningsvelden.
De naam Double Healix - DNA van Leiderschap is als volgt samengesteld: het beeld
van de dubbele spiraal verwijst naar de complexe verstrengeling van processen. We
bevinden onszelf in meer dan één cyclus en spiraal tegelijk en onze reis heeft altijd een
weerslag op die van een ander. Bovendien kunnen we lichamelijk in een neerwaartse
spiraal zitten, terwijl we geestelijk opwaarts gaan. DNA staat voor Dynamisch
Nieuwe Archetypen. ‘Dynamisch’ omdat er altijd sprake is van een proces tussen tegenpolen en de paradoxale combinatie ‘Nieuwe Archetypen’ omdat het tijdloze zich
telkens anders manifesteert.
We hebben drie werkmaatschappijen. Double Healix Leadership Education And
Development (L.E.A.D.) levert samenhangende trainingen voor leiders op verschillende
niveaus. Double Healix Educational Media levert boeken, dvd’s en Move-E-Learning
ter ondersteuning van onze leiderschapsontwikkelings­programma’s. En met
Double Healix Academy leiden we met name trainers, HR en MD managers op in
leiderschap, mensenkennis en eigen wijsheid.
Kijk voor meer informatie over ons werk op www.doublehealix.com
Henry Kissinger:
slim, sluw, strategisch. Machiavelli
in action