Duidelijk schrijven is niet eenvoudig - ISB

Duidelijk schrijven
is niet eenvoudig
Farida Barki
redactrice, trainer
Wablieft
Centrum voor Duidelijke
Taal
De violen, a.u.b.!
Akkoord of niet akkoord?
Eén op 20 volwassen Vlamingen kan
onvoldoende lezen of schrijven om brieven
of formulieren te begrijpen die hij of zij
ontvangt.
Akkoord of niet akkoord?
Ik lees elke maand minstens één tekst die
ik een paar keer moet lezen voor ik hem
begrijp.
Akkoord of niet akkoord?
Ik lees soms een van de volgende woorden
in teksten van collega’s:
1. geïntegreerde
1. organisatorische
1. modelontwikkeling
2. systematische
2. ontwikkeling van
2. gedragsalternatieven
3. functionele
3. benadering van
3. managementtechnieken
4. multidisciplinaire
4. technologische
4. organisatievorm
5. normatieve
5. relationele
5. spanningsveld
6. sociaalpsychologische
6. coördinatie van
6. machtsaspecten
7. dynamische
7. bureaucratische
7. informatiesysteem
8. geobjectiveerde
8. prognose van
8. communicatiemethoden
9. structurele
9. conservatieve
9.strategiebepaling
0. begeleiding van
0. veranderingsprocessen
Wat is duidelijke
taal?
Hoe vlot leest dit?
(…) en (…)
Uw kind wordt (…) (…). De (…) zal op (…) (…) de
(…) en het gedrag van uw kind bespreken. Ook het
(…) kan hierbij (…) worden. Hieruit kan een (…)
(…) of (…) volgen. Mochten er zich problemen
voordoen, dan zal in eerste (…) de leerkracht (…)
helpen. Ook een (…) naar een (…) of naar het (…)
is mogelijk.
Hoe vlot leest dit? (2)
Begeleiden en remediëren
Uw kind wordt permanent begeleid. De
klassenraad zal op regelmatige tijdstippen de
schoolvorderingen en het gedrag van uw kind
bespreken. Ook het CLB kan hierbij betrokken
worden. Hieruit kan een gerichte begeleiding of
remediëring volgen. Mochten er zich problemen
voordoen, dan zal in eerste instantie de leerkracht
trachten te helpen. Ook een verwijzing naar een
taakleraar of naar het CLB is mogelijk.
Hoe vlot leest dit? (3)
Wat is duidelijke taal?
• Een tekst in duidelijke taal leest vlot.
• De meeste lezers begrijpen de tekst na
één keer lezen.
• De lezers vinden meteen een antwoord
op hun vragen.
• De lezers voelen zich aangesproken door
de gepaste toon van de tekst.
Hoe schrijf je
duidelijk?
Welke tips ken je
om duidelijk te schrijven?
Tip 1: Bepaal het onderwerp
en doel van je tekst
Begin niet zomaar te schrijven.
– Wat ga je schrijven?
= belangrijkste boodschap
wie? wanneer?
wat? waar?
hoe? waarom?
Tip 1: Bepaal het onderwerp
en het doel van je tekst (2)
– Waarom ga je schrijven? = Wat wil je
dat je lezers doen?
bv. Wil je
–
–
–
–
–
mensen:
aanzetten tot actie
overtuigen
informeren
motiveren
…
Tip 1: Bepaal het onderwerp
en het doel van je tekst (3)
Zoek de verschillen
1) Zin in een flinke portie sportplezier in hartje Brussel? Kom
dan op zondag 4 mei 2014 naar het Brussels sportfeest
Stadskriebels!
Vanaf 11 uur ben je welkom om mee te komen sporten in de
verkeersvrije straten in de omgeving van de Oude en Nieuwe
Graanmarkt, Vismarkt en Katelijneplein. Naast de traditionele
sporten zoals basket, klimmen, breakdance… kan je ook
kennis maken met minder bekende sport- en
beweegactiviteiten zoals kaërobic, bokwa, slackline, Russische
dans, kubb…
Tip 1: Bepaal het onderwerp
en het doel van je tekst (4)
2) Op 7, 8,10 en 11 april 2014 organiseert de Overpeltse
sportdienst i.s.m. Language Valley haar taalsportkamp voor
kinderen van het 1ste t.e.m. het 6de leerjaar.
De kinderen van de 1ste en de 2de graad kunnen kennis
maken met de Franse taal, de kinderen van het 5de en 6de
leerjaar kunnen zich in het Engels leren uitdrukken.
Het programma bestaat uit 2 uren taal en 3 uren sport per
dag. (10.00u – 15.30u)
Akkoord of niet akkoord?
Als ik schrijf, hou ik altijd één of
meerdere personen voor ogen.
Tip 2: Vorm je een
beeld van je lezer
Voor welke groepen van lezers
schrijf je?
=> spindiagram
Tip 2: Vorm je een
beeld van je lezer (2)
Maak elke lezersgroep concreet.
=> profiel: m/v, leeftijd,
opleiding/beroep, hobby’s,
gezinssituatie, leesniveau…
Niveaus van
leesvaardigheid
40
30
Percentage 20
10
0
A1
A2
+/- 65%
B1
B2
C1
C2
Niveaus van
leesvaardigheid (2)
www.accessibility.nl/kennisbank/tools/leesniveautool
Tip 2: Vorm je een
beeld van je lezer (3)
Magda
Magda
Raoul
58 jaar
27 jaar
Gescheiden, geen
kinderen
Getrouwd, 2 kinderen
Invalide
Arbeider
Opleiding snit en naad
Kortgeschoold
Leesniveau B2 – C1
Leesniveau A2 - B1
Tip 2: Vorm je een
beeld van je lezer (4)
• Wat weet de lezer al over het
onderwerp?
• Wat wil/moet jouw lezer weten?
• Wat vindt de lezer van het
onderwerp?
• Wat moet de lezer doen?
Tip 2: Vorm je een
beeld van je lezer (4)
Maak je eigen spreekbeurt
Als je in de klas een spreekbeurt moet geven en je kan er
een presentatie bij tonen met foto’s, tekst, misschien een
streepje muziek en wie weet een filmpje…. Wel, dat maakt
het direct geanimeerder en je publiek zal gemakkelijker bij
de zaak blijven. We gebruiken PowerPoint. Dat is een
veelzijdig en gemakkelijk presentatie-programma waarmee
je lessen of spreekbeurten visueel kan ondersteunen. Moet je
toevallig een spreekbeurt maken? Dan kan je er hier meteen
aan werken!
4 VOORMIDDAGEN VAN 9.30 TOT 11.30 UUR
08/04, 09/04, 10/04, 11/04
40 euro
9 tot 12 jaar, Maximum 12 deelnemers
Tip 3: Spreek je lezer aan
Spreek je lezer persoonlijk aan:
– met u
– met je
 lezer voelt zich meer aangesproken
 persoonlijker, concreter
Voorbeeld
Hieronder zijn de uitslagen van de afgelopen
speeldagen terug te vinden.
> Hieronder vind je de uitslagen van de afgelopen
speeldagen.
Tip 3: Spreek je lezer aan
(2)
Spreek je lezer niet aan als groep.
Voorbeeld
ouders - ouder
jullie – u/je
Tip 3: Spreek je lezer aan
(3)
In de voormiddag krijg je theorie over:
•Aansprakelijkheid
•Spelbegeleiding
•organisatie van sportkampen
•Sportstructuren
•EHBO
•G4sportkamp…
De namiddag wordt actief ingevuld met allerlei spel- en
sportactiviteiten. Je betaalt 12,50 euro (syllabus
inbegrepen) om deel te nemen aan de opleiding.
Geslaagden krijgen een diploma en worden later
ingeschakeld tijdens onze sportkampen en eventueel ook
tijdens verjaardagsfeestjes. (uit brief voor toekomstige
monitoren)
Akkoord of niet akkoord?
Ik tel de woorden in de zinnen
die ik schrijf.
Tip 4: Schrijf korte zinnen
Voorbeeld:
Wij hebben de eer u mede te delen dat het college
van burgemeester en schepenen, in vergadering
van 23 april 2010, kennis genomen heeft van de
beslissing van de burgemeester waarbij aan de
buurtwerking toestemming wordt verleend om een
straatbarbecue te organiseren op zaterdag 7
augustus 2010 mits naleving van volgende
voorschriften: (…) (52 woorden)
Tip 4: Schrijf korte zinnen
(2)
• niet te veel informatie in één zin
=> twee of meer aparte zinnen
=> overbodige woorden schrappen
Voorbeeld
‘s Middags is er de mogelijkheid om een warme
maaltijd te nemen mits een opleg van 25 euro.
> ‘s Middags kan je een warme maaltijd kopen voor
25 euro (extra).
Tip 4: Schrijf korte zinnen
(3)
• 15 à 20 woorden per zin
voor mensen die moeite hebben met lezen en
schrijven: niet meer dan 10 woorden.
Tip 4: Schrijf korte zinnen
(4)
1) Wil je na de feestdagen aan je figuur werken? Kom dan
meesporten tijdens ons een gevarieerd aanbod ‘sport
over dag’.
2) We komen op 3, 4 en 6 maart 2014 samen om 9.50u in
het sportcentrum De Bemvoort. De activiteiten eindigen om
15.30u. (32 woorden)
Tip 5: Schrijf concrete
(tussen)titels
• Vermijd ‘algemene info’, ‘concreet’.
• Vermijd woorden die de lezer niet kent.
Voorbeeld
Omnisportkamp (?)
ZOR-cup
• Vermijd langere woorden.
Voorbeeld
Vrijwilligerswerk
> Aan de slag als vrijwilliger
Tip 5: Schrijf concrete
(tussen)titels (2)
• Gebruik kernwoorden.
=> zegt bondig waarover het gaat
• Gebruik vragen.
Voorbeeld
Wat verwachten wij van jou?
Hoe schrijf je je in?
Alle tips op een rij
• Tip 1: bepaal het onderwerp en het
doel van je tekst
• Tip 2: vorm je een beeld van je lezer
• Tip 3: spreek je lezer aan
• Tip 4: schrijf korte zinnen
• Tip 5: schrijf concrete (tussen)titels
• Extra: werk met opsommingstekens
Wat onthoud je?
“Als je het niet eenvoudig kunt
uitleggen, snap je het niet goed. De
meeste ideeën uit de wetenschap zijn
in essentie eenvoudig.”
Albert Einstein
Vragen?
[email protected]
015 44 65 06
www.wablieft.be

Download Report