Good practice Online en blended education @ TU Delft

GOOD PRACTICE – TU DELFT
ONLINE EN BLENDED EDUCATION @ TU DELFT
Sofia Dopper, onderwijsadviseur, en Anke Grefte, projectleider online master Watermanagement
De TU Delft heeft de afgelopen twee jaar gewerkt aan online mastervakken en
een blended bacheloropleiding. Om studierendement te verbeteren, een
breder publiek aan te spreken en de flexibiliteit van het onderwijs te vergroten.
Sofia Dopper en Anke Grefte spraken daarover op het symposium Open en
Online Education op 11 maart 2014.
WAAROM?
Studierendement verbeteren
Een belangrijke aanleiding voor het
ontwikkelen van blended bacheloronderwijs
binnen de TU Delft was de
rendementsproblematiek. De universiteit
scoorde slecht op studiesucces en het
herzien van de opleidingen was daarom
noodzakelijk. In de herziening werd de
ontwikkeling naar blended onderwijs
meegenomen. Een blended leeromgeving
kan bijdragen aan verbetering van het
studierendement.
Blended onderwijs kan studenten activeren, biedt mogelijkheden om regelmatiger te studeren, kan
motiverend werken en kan helpen bij het verhogen van de effectiviteit van contacturen. Belangrijk is
dat er een sterke connectie is tussen het online leren en het face-to-face onderwijs.
Breder publiek aanspreken en flexibiliteit vergroten
Als het gaat om de masteropleidingen biedt online leren voordelen. Zo kun je een breder publiek
aanspreken. Denk aan de buitenlandse student die geen mogelijkheid heeft om in Nederland te
komen studeren of aan een werkende die het studeren met andere bezigheden moet combineren. Het
vergroot de flexibiliteit van de on-campus studenten en geeft een positieve impuls aan de kwaliteit van
het onderwijs. Bovendien versterkt het online aanbieden van opleidingen de reputatie van de TU Delft
die bekendstaat als koploper op het vlak van technologie.
HOE?
Blended leren integraal onderdeel onderwijsvisie
Aan de basis van de ontwikkeling richting online en blended leren aan de TU Delft staat het ICTObeleidsplan (2011-2014). Met de goedkeuring van dit plan heeft het college van bestuur blended leren
als integraal onderdeel van de onderwijsvisie omarmd. Bij de TU Delft staat blended leren voor: niet
alleen op vakniveau, maar op het niveau van het gehele curriculum. In het ICTO-beleidsplan werden
onder andere twee belangrijke doelen gesteld: het integreren van blended leren in ten minste één
bachelorprogramma en het binnen vier jaar operationeel hebben van een volledig online
masterprogramma.
Tenders blended onderwijs
Sinds 2006 is de TU Delft actief op het vlak van open courseware, oftewel het online publiceren van
open onderwijsmaterialen. Momenteel zijn er meer dan 120 cursussen als open courseware
beschikbaar, die gemiddeld 800 unieke bezoekers per dag trekken. Om een stap verder te komen zijn
er in 2012 tenders uitgeschreven. Hierin stond de vraag ‘hoe kunnen we ons onderwijs blended
maken’ centraal. Eén tender werd gewonnen door de bacheloropleiding Technische Bestuurskunde en
daarnaast werden de pilots van drie masteropleidingen geselecteerd. Het winnen van een tender
leverde een budget van een ton plus de benodigde begeleiding op.
WAT?
Pilot Technische Bestuurskunde
Voordat deze pilot startte, werd er binnen de opleiding Technische Bestuurskunde al betrekkelijk veel
met ICT gedaan. De docenten waren ICT-minded, gebruikten structureel ICT in hun onderwijs en
waren toe aan een volgende stap. Het eerste halfjaar van de pilot is besteed aan de ontwikkeling van
een visie op blended onderwijs. Wat is de optimale mix tussen face-to-face contact en online leren?
Ook werd er een inventarisatie gedaan van best practices binnen de opleiding. Deze werden zichtbaar
gemaakt in een reference guide. In het jaar erna is voor elk eerstejaarsvak een blended ontwerp
gemaakt. Zestien eerstejaarsvakken zijn herzien en worden nu blended aangeboden. Hierna volgden
ook de vakken voor de tweede- en derdejaarsstudenten.
Begeleiding
Docenten kregen begeleiding van een deskundige bij het maken van de blended ontwerpen. Deze
begeleiding bestond uit één gesprek en daarna aanvullend advies op verzoek. Ook werden er
inspiratiesessies georganiseerd rond thema’s als video en het gebruik van een discussiebord.
Top-down opgelegd
Docenten hadden geen keuze om wel of niet mee te gaan in deze ontwikkeling. De herziening van het
vak was een feit en het blended vormgeven ervan een top-down opgelegde vereiste. De meerderheid
van de docenten ziet deze ontwikkeling als een verrijking van het onderwijs en probeert de online
mogelijkheden optimaal te benutten. Toch zijn er zeker ook verschillen te zien tussen de docenten en
de vakken. Waar de één het blended aspect vergaand integreert in zijn vak, zet de ander online
mogelijkheden veel beperkter in.
Struikelblok
Een van de ambities in het blended curriculum van de opleiding Technische bestuurskunde was het
jaarlijks realiseren van een integratiegame. In deze game kunnen studenten kennis en vaardigheden
vanuit verschillende vakken toepassen. Dit doel is tot op heden nog niet gerealiseerd. Het feit dat de
vakken hieraan ook studiepunten moeten afstaan, stuit nog op weerstand.
Pilots masteropleidingen
Wat zijn de te zetten stappen als je een complete master of losse vakken online wilt gaan aanbieden?
Hierbij spelen naast het pedagogische/didactische aspect van online onderwijs, ook praktische zaken
een rol. Verder zijn marketing, relevante wet- en regelgeving en ook de ontwikkeling van een
businessplan van belang. Binnen de pilots van de masteropleidingen Luchtvaarttechniek,
Watermanagement en Engineering & Policy Analysis werd hiermee ervaring opgedaan. Inmiddels
kunnen studenten aan de masteropleidingen Lucht en ruimtevaarttechniek en Engineering & Policy
Analysis vakken online volgen. De mastertrack Watermanagement wordt geheel online aangeboden.
In 2013 werd gestart met 10 online studenten. De ambitie is om dit aantal in de periode tot 2018 te
verhogen naar 50 online studenten.
Begeleiding
Naast ondersteuning op de bovengenoemde overkoepelende zaken, kregen docenten één op één
ondersteuning. Er werden workshops, cursussen en stappenplannen aangeboden, bijvoorbeeld rond
het maken van een video en het ontwerpen van online onderwijs. Uitgangspunt hierbij is dat de online
student hetzelfde leert als de on-campus student. Dezelfde toelatingseisen, dezelfde leerdoelen en
hetzelfde diploma: alles blijft hetzelfde alleen de manier waarop het bereikt wordt is anders.
Best practice: mastertrack Watermanagement
De mastertrack Watermanagement van de faculteit Civiele techniek en Geowetenschappen is in zijn
geheel online te volgen. Dit wordt bijvoorbeeld gedaan door buitenlandse studenten. Ook zijn er
studenten die ervoor kiezen losse, online vakken te volgen en per vak te betalen. Een voorbeeld
hiervan is een student uit Wageningen die een minor doet. Hij wil vakken deels online volgen om de
files te vermijden. In de video Sigit eerste online masterstudent Water Treatment vertelt de
Indonesische student Sigit Angdrew waarom hij voor online studeren aan de TU Delft kiest en hoe dit
hem bevalt.
Ander schema voor online studenten
De mastertrack Watermanagement hanteert een systeem van vier periodes van elk tien weken. In elke
periode worden drie tot vier vakken behandeld. De on-campus studenten volgen zeven of acht weken
colleges op locatie en hebben vervolgens een collegevrije week ter voorbereiding op de tentamens.
Voor de online studenten geldt dat zij zeven of acht weken online studeren en dat zij in de collegevrije
week juist naar Delft komen voor het doen van practica en face-to-face contact met begeleiders en
medestudenten.
De basis: gestandaardiseerd aanbieden van vakken
Hoe zorg je ervoor dat alle vakken online overzichtelijk worden aangeboden? Binnen de mastertrack
Watermanagement worden alle vakken op eenzelfde manier in Blackboard aangeboden. Hiervoor is
een speciale handleiding geschreven en student-assistenten richten de Blackboard-omgeving voor elk
vak volgens deze handleiding in. Alle colleges worden in Collegerama opgenomen en online gezet.
Student-assistenten delen deze colleges in op onderwerp, waardoor onderdelen van het college
makkelijk terug te vinden zijn. Een service waarvan ook de on-campus studenten veel gebruikmaken.
Creatief zijn in afstandonderwijs
Het online aanbieden van onderwijs vraagt om creativiteit. Als on-campus studenten op excursie gaan,
kunnen buitenlandse, online studenten ‘mee’ door de foto’s en de verslagen te lezen. Op hun beurt
kunnen zij bijvoorbeeld een waterzuiveringsinstallatie in hun land bezoeken en de opgedane kennis
met de on-campus studenten delen. En omdat het voor de Indonesische student onmogelijk is om
voor elk examen en eventuele herkansing naar Nederland te vliegen wordt gewerkt met een lokale
proctor die toezicht houdt tijdens het examen. Ook wordt geëxperimenteerd met ‘online proctoring’.
MOOC Water Treatment
In het najaar van 2013 werd de MOOC ‘Introduction to Water Treatment’ aangeboden. Ruim 29.000
personen schreven zich in en uiteindelijk deden circa 1.600 mensen examen. Er werden 534
certificaten uitgereikt. De tien best scorende studenten krijgen een gratis vervolgvak aangeboden via
een SPOC (Small Private Online Course). Vier andere deelnemers hebben zelf besloten deze SPOC
(betaald) te gaan volgen. Het aanbieden van MOOC’s is een goede manier om talenten aan te
trekken. Vervolgens is het zaak de meest getalenteerde en gemotiveerde studenten aan de
universiteit te binden.
Vervolg
De strategie is uitgezet en er zijn goede ervaringen opgedaan met online en blended leren. Nu is het
tijd voor het opschalen van online open onderwijs. Binnen twee jaar wil de TU Delft een Extension
School realiseren waarin het open en online onderwijs gebundeld wordt aangeboden aan studenten
uit de hele wereld.
MEER






Presentatie Online en blended education @ TU Delft van Sofia Dopper en Anke de Grefte
OpenCourseWare van de TU Delft
Informatie over online onderwijs aan de TU Delft
MOOC’s TU Delft op edX
Video Extension School
Contact: Sofia Dopper, e-mail [email protected] of Anke de Grefte, e-mail [email protected]
Symposium Open en Online Education
Op dinsdag 11 maart organiseerden SURF, het ministerie van OCW, de VSNU en de Vereniging
Hogescholen het symposium Open en Online Education voor bestuurders en managers in het hoger
onderwijs. Tijdens het symposium is duidelijk geworden dat open en online onderwijs aan het begin
staat van een lange en interessante weg. Nieuwe leermethoden ontstaan bijna als vanzelf door de
experimenten die Nederlandse hoger onderwijs instellingen aangaan, waarvan de meest bekende de
MOOC’s zijn. Of deze ontwikkelingen disruptive zijn of een aanvulling vormen op het bestaande
campusonderwijs was een van de vragen die tijdens het symposium ruimschoots aan bod kwam. Dat
zowel open, als online onderwijs ‘here to stay’ zijn, stond voor alle aanwezigen vast.
Beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederland.

Download Report