Reactie wethouder Scholten op adviezen SW

gemeente Eindhoven
mw. drs. H.T.M. Scholten
Wethouder van jeugd, welzijn en zorg
Retouradres Postbus 90150, 5600 RB Eindhoven
Behandeld door B.H.M.J. van Lieshout
Telefoon (040) 238 53 17
Leden van de commissie MC
Uw brief van
Uw kenmerk
Ons kenmerk
17 januari 2014
Betreft: reactie op inspraak bij het raadsvoorstel WIJeindhoven, transformatie sociaal
domein
Geachte heer, mevrouw,
In de vergadering van de commissie MC van 14 januari heb ik u toegezegd schriftelijk
te reageren op de ingekomen inspraakreacties van de Participatiecommissie Wonen,
Welzijn en Zorg en de SW-raad op het raadsvoorstel ‘WIJeindhoven’.
Hieronder treft u mijn reactie aan. Ik heb hiervoor de tekst van de inspraakreacties
integraal overgenomen en daartussen, cursief, mijn reactie geplaatst.
Met vriendelijke groet,
mw. drs. H.T.M. Scholten
Wethouder van jeugd, welzijn en zorg
Postadres Postbus 90150
Bezoekadres Stadhuisplein 1
5600 RB Eindhoven
5611 EM Eindhoven
[email protected]
www.eindhoven.nl
Telefoon 14 040
Ons kenmerk
Advies van de Participatiecommissie Welzijn, Wonen en Zorg bij het raadsvoorstel
‘Wij Eindhoven, transformatie sociaal domein’ (raadsnummer 13R5633)
Geachte College,
De participatiecommissie waardeert de voortvarendheid en de doorloop in het
proces, overgaande in een volgende raadsperiode van de initiatieven in ‘Wij
Eindhoven, transformatie sociaal domein’.
Algemene opmerking: de generalisten met hun ‘sleutelfunctie’ dienen veel
ondersteuning te ontvangen (bijvoorbeeld in scholing, begeleiding, communicatie,
crisismanagement en opvang). Ook dient één visie steeds uitgangspunt te zijn.
De projectorganisatie WIJ040 is verantwoordelijk voor de uitrol van de WIJ-teams. In
eerste instantie is veel aandacht uitgegaan naar de werving en selectie (TMA) en de
werkwijze vanuit de eerste teams, binnen de visie. Periodiek zijn er WIJ-dagen voor de
generalisten waar relevante thema’s worden behandeld. Ook het inwerkprogramma
is van belang voordat nieuwe generalisten van start gaan.
Gezien de importantie van het juiste DNA en de visie dus goed kunnen vertalen in de
uitvoering, wordt ook de komende tijd heel veel aandacht en energie in dit onderdeel
gestoken. Hoofdtaak van de teamleiders de komende periode is het goed faciliteren
van de (aankomende) generalisten zodat zij kunnen groeien in deze rol zoals bedoeld.
Dit is van cruciaal belang om de eerste lijn in Eindhoven te krijgen zoals bedoeld in
WIJeindhoven.
Voor de volgende punten in en naar aanleiding van de notitie ‘Stand van zaken en
vervolgagenda’ vragen wij uw aandacht:
2.1 ‘Werkende weg leren’,met flexibiliteit, laat dit niet ten koste gaan van
zorgvuldigheid, het gaat immers om uw inwoners.
Huidige wet- en regelgeving, protollen, werkinstructies e.d. zorgen er juist voor dat
de inwoners niet centraal gesteld worden. De systeeminnovatie is er juist op gericht
om de kanteling te maken: “wat heeft de inwoner nodig” en niet: “wat is ons
aanbod”. Door de directe inspraak van de burger denken wij dat de zorgvuldigheid
meer tot zijn recht komt.
2.3 Citaat: aanbod gericht op specifieke doelgroepen wordt niet meer gehonoreerd
etc.
Opmerking: ook in het sociale, individuele contact kunnen burgers aangewezen zijn
voor hun participatie en/ of welbevinden op maatschappelijke groepen. Ook hier
dient de ‘complete mens’ waar nodig ondersteund te worden.
2
Ons kenmerk
Daar waar de gemeente invloed heeft sturen wij zoveel mogelijk op algemene
basisvoorzieningen die voor iedereen toegankelijk zijn. Daar waar initiatieven vanuit
inwoners zelf komen, is die invloed er niet of minder. Uiteraard hopen wij dat ook
vanuit die initiatieven uitgegaan wordt van de kracht van inwoners en hun
mogelijkheden en niet van hun onmogelijkheden omdat ze tot een bepaalde groep
behoren.
2.6 Wij willen betrokken blijven bij het tweede MKBA. Het is wenselijk een punt 2.6.1
als sturingselement op te nemen. De ervaringen van burgers met Wij Eindhoven,
vanuit hun welbevinden.
De participatie commissie is uitgenodigd voor een bijeenkomst van de MKBA 2.0.
Zij hebben hier ook aan deelgenomen. Verdere betrokkenheid wordt op prijs gesteld.
3.1. 2debullit, één huishouden, één plan, één contactpersoon, vanuit gemeentelijke
zienswijze begrijpelijk maar vanuit de inwoner dient daar waar nodig een tweede
persoon, de mantelzorger, het familielid of adviseur te worden meegenomen. ‘De
regie in eigen hand’ is wat mager bij het inzien van eigen dossier.
Als de burger dit zelf wil is het uiteraard mogelijk dat iemand uit de directe omgeving
betrokken is bij de gesprekken met de generalist. Uitgangspunt is wel dat daar waar
ondersteuning vanuit de generalist plaatsvindt, dit gebeurt conform het 1+1+1
principe.
3.2.1 Veranderingen in het sociale domein, door nieuwe of aangepaste wetgeving,
overall dient op een passende wijze mede inhoud te worden gegeven vanuit de visie
van uw burgers. Hiervoor maakt u gebruik van inbreng, bijvoorbeeld door
cliëntraden en koepelorganisaties.
Voorbeeld: toegankelijkheid algemeen voor de sociale basisvoorziening.
Onlangs is een overleg gestart met de diverse bestaande cliëntorganisaties en
adviesorganen (gemeente en AWBZ) om te kijken hoe we de toekomstige structuur
van advisering en belangenbehartiging vorm kunnen geven.
3.3.3Vergt een goede voorbereiding. De discrepantie tussen de twee genoemde
velden is erg groot. Vanuit een multidisciplinaire aanpak of vanuit werkprocessen is
het acceptabel.
Het is niet de bedoeling om de rampenbestrijding te combineren met escalatie.
Hier wordt bedoeld dat we ook willen gaan oefenen met hoe we kunnen handelen bij
crisis en escalatie. Dus om te testen wat wel en wat niet werkt.
3.3.4 Hier ontbreekt een vorm, voor het sociale domein van een klachtenprocedure.
3
Ons kenmerk
Ten behoeve van de WIJ-teams wordt gewerkt aan een klachtenregeling. Alle
organisaties hebben op dit moment nog een eigen regeling en. Afhankelijk van de
wetgeving binnen de 3D’s, willen we ook hier een zo integraal mogelijke procedure.
3.5.1 Het individu kan niet te allen tijde in gebiedsgebonden activiteiten
participeren, bijvoorbeeld bij gepaste dagbesteding.
U verwijst in het raadsvoorstel naar het totale veranderingsproces in het sociale
domein, inclusief de transities.
Niet alles kan wijkgericht aangeboden worden. Het gaat om het principe dichtbij
waar mogelijk, maar stedelijk of regionaal waar nodig.
Mogen wij u verwijzen naar de in 2013 door ons uitgebrachte adviezen:
-Inzake Wij Eindhoven, van 11 april 2014-01-06
- Inzake Aanbesteding medische advisering, van 24 september 2013
Wij verzoeken u om terugkoppeling van bovenstaand advies naar de
Participatiecommissie Welzijn, Wonen en Zorg.
Hieraan wordt gewerkt.
4
Ons kenmerk
Advies van de SW-raad GRWRE/Ergon bij het raadsvoorstel ‘Wij Eindhoven,
transformatie sociaal domein’ (raadsnummer 13R5633)
De SW-raad GRWRE/Ergon, de cliëntenraad in het kader van de WSW rekent erop dat
hij in de toekomst niet nog eens in een situatie wordt gebracht om het Presidium te
vragen een Raadvoorstel van de agenda te halen. In overleg met wethouder Scholten
zijn inmiddels afspraken gemaakt om alert te zijn op de adviestaak van de SW-raad
GRWRE/Ergon over alle beleidsvoorstellen waarbij WIJeindhoven (in)direct inwoners
met een arbeidsbeperking raakt.
De SW-raad vertrouwt erop dat (beleids)ambtenaren en het college beseffen dat een
cliëntenraad liefst, nog voor zijn formele adviestaak, een proactieve bijdrage
inhoudelijke wil leveren met betrekking tot de nadere inrichting van WIJeindhoven.
De SW-raad zal dat altijd vanuit zijn gemeentelijke taak doen. Zijn taak is het om
vanuit het cliënten oogpunt van inwoners met een arbeidsbeperking kijken naar en
adviseren over het voorgenomen beleid en de uitvoering ervan in de praktijk.
Voor het eerst werd nu, op basis van het raadsvoorstel: WIJeindhoven, transformatie
sociaal domein, stand van zaken en vervolgagenda” concreet gesproken over dit
bijzondere Eindhovense project. In zijn extra vergadering van 7 januari heeft deze
cliëntenraad de nota met u besproken en kiest enkele prioriteiten waarover hij graag
het college van de volgende adviezen wil voorzien.
1. Beroep en Bezwaar
De SW-raad is blij met het gekozen werkmodel van WIJeindhoven; het experiment
voorop. Dit biedt maximale ruimte om te zoeken waar de voor de gemeente en de
burger passende weg ontwikkelt kan worden. Kenmerk van juist dit project is dat de
keuze, de zelfstandig optredende ‘generalist’ de sleutel in handen heeft voor de te
nemen vervolgstappen. Te verwachten valt dat bij een pilot zoals WIJeindhoven,
waarbij elke stap voor de gemeente financiële consequenties heeft, Eindhoven zich
vroeger of later gaan bemoeien met het te verkiezen aanbod aan de burger/het
gezin.
Om die reden meent de SW-raad dat de betrokken burger een scala van beroep en
bezwaar moet worden aangeboden. Te denken valt aan een intake waarbij de
bewoner zich uit kan spreken voor een andere generalist. Actief de mogelijkheid te
bieden dat de inwoner er altijd iemand ter ondersteuning bij mag vragen.
Te zorgen voor een loket waar de burger ‘anoniem’ informatie kan inwinnen over
potentiële mogelijkheden. Te zorgen voor een of meerdere ‘vertrouwenspersonen’
die vroegtijdig op basis van signalen de burger en de generalist van advies kan
dienen
Tenslotte is overleg met de betrokken cliëntenraden een kleine commissie van
beroep- en bezwaar op te richten. Een commissie die net als de generalist werkende
wijs in regelluwte na hoor en wederhoor een voor beide partijen bindende uitspraak
kan doen. De gemeentelijke cliëntenraden treden graag met u en betrokken
ambtenaren in overleg hoe dit advies in de praktijk vorm moet krijgen.
5
Ons kenmerk
Het advies: Richt nog voor 1 juli 2014 in samenwerking met de cliëntenraden en
op basis van bovengestelde de ruime mogelijkheid van steun, second opinion,
beroep en bezwaar in.
We willen dit gecompliceerde onderwerp graag met de Cliëntenraden bespreken en
uitwerken. Met de decentralisaties van de AWBZ wordt deze problematiek nog
ingewikkelder dus willen wij graag met u hierover in overleg treden. We streven er
naar de raad over dit onderwerp medio 2014 een voorstel voor te leggen.
2. Wijkgericht Beschut Werk
In de discussie rond de komende participatiewet wordt soms direct een koppeling
gemaakt met dagopvang AWBZ en Beschut Werk. De SW-raad is van mening dat
dagopvang ook al is of krijgt het een of ander vorm van arbeidsmatigheid wezenlijk
een ander doel dient dan Beschut Werk. Werk, ook Beschut Werk moet ertoe leiden
dat de burger als werknemer een inkomen ontvangt dat hem of haar financieel in
staat stelt om zelfstandig een eigen huishouden te voeren. Dagopvang heeft vele
doelstellingen zoals ontlasting van de mantelzorg, externe prikkels, contact met
derden, een andere omgeving en onder andere letterlijk iets anders omhanden
hebben.
Dagopvang kan dikwijls kleinschalig en dus wijkgericht worden ingericht terwijl dat
voor Beschut Werk zeker op basis van de te verwachten aantallen niet of nauwelijks
te verwezenlijken is.
Het wijkgerichte, en doelgroepvrije karakter van WIJeindhoven zal belemmerend
werken voor mensen die aangewezen zijn op Beschut Werk. Juist bij grotere
regionale opdrachtgevers is het mogelijk, zie de huidige praktijk van
groepsdetachering van Ergon, om een grotere groep mensen beschut werk aan te
bieden. Door de grote van de groep kan een organisatie als Ergon de passende en
betaalbare begeleiding op het werk bieden die deze vorm van werken vereist.
Werkgelegenheid voor deze doelgroep wordt op basis van onder andere het Sociaal
Akkoord nader geregeld in het Werkbedrijf. Een Werkbedrijf dat op basis van
regionale samenwerking de meeste kansen biedt om werk aan te bieden en/of te
creëren voor mensen met een arbeidsbeperking.
Natuurlijk valt, zoals nu, niet uit te sluiten dat er voor mensen die aangewezen zijn op
Beschut Werk er wijkgebonden arbeidsplaatsen kunnen ontstaan en/of worden
ontwikkeld.
Organisaties met praktijk ervaring met deze vormen van werk denk onder andere aan
Lunet Zorg en Ergon kunnen hulp bieden bij het vinden van een oplossing voor
Beschut Werk zodat zowel de Regio als de wijk in beeld zijn en blijven.
Want hoe dan ook maatwerk en professionele begeleiding blijft het passende motto.
Het advies: Maak nog uiterlijk voor eind februari 2014 in samenspraak met de SWraad een afspraak met enkele ervaringsdeskundigen op het gebied van Beschut
Werk. Doel om samen te bekijken hoe en waar Beschut Werk (binnen en buiten
WIJeindhoven) het meest passend kan worden aangeboden.
6
Ons kenmerk
Zorg in ieder geval te alle tijden voor een regionale regie bijvoorbeeld de GRWRE
of het nog op te richten Werkbedrijf. Accepteer dat Beschut Werk het beste zal
gedijen op basis van een doelgroepbenadering.
De toekomst van de Ergon / gevolgen van de Participatiewet, worden besproken met
de SW-raad. De werkgeversbenadering wordt regionaal georganiseerd. Met
werkgevers kunnen dan afspraken gemaakt worden over de arbeidsmogelijkheden.
Op basis van maatwerk wordt gekeken wat een werkgever vraagt en wat
werkzoekenden vragen. Het gaat er om dat niet alles binnen de wijk, dicht bij huis
aangepakt kan worden, daar is oog voor en zeker bij dit onderwerp. Dichtbij is mooi,
maar niet altijd mogelijk zoals terecht wordt aangegeven.
Door de vele onduidelijkheden in de AWBZ is er nog geen duidelijke visie over
begeleiding, dagbesteding en scheiding wonen en zorg. De komende maanden willen
we graag gebruik maken van uw expertise om bij het vormgeven van deze visie en de
raakvlakken met de Participatiewet.
3. Privacy
Volgens de Inspectie SZW zijn gegevens in gemeentehanden niet veilig. De Inspectie
onderzocht hoe gemeenten omgaan met privacy en kwam helaas tot de conclusie
dat gemeenten onzorgvuldig met gegevens van burgers omgaan. Het blijkt dat
anderen dan de aangewezen en daarmee bevoegde ambtenaren inzage kunnen
hebben in de digitaal opgeslagen gegevens. Verder blijkt dat men meer gegevens
dan noodzakelijk kan (in)zien en opslaat. Het College Bescherming
Persoonsgegevens hamert al vanaf zijn oprichting op het feit dat uitsluitend voor het
benoemde doel noodzakelijke gegevens mogen worden vastgelegd.
De behoefte om (onnodige) gegevens zelfs in het regelluwe WIJeindhoven vast te
leggen zal alleen maar toenemen. Nu wordt bij een eerste zelfs vrijblijvend
informatieve gesprek, tegen de wet in, al verlangd dat het BSN nummer wordt
afgegeven en vervolgens wordt dat opgeslagen. Alleen al het voor het doel onnodig
verstrekken en vastleggen van het BSN zou werkers en burgers binnen WIJeindhoven
alert moeten maken.
De nieuwe plannen tot inrichting van ICT voor WIJeindhoven behoren daarom vanuit
privacy oogpunt met extra aandacht te worden bekeken. Want waar de wet
nadrukkelijk aangeeft wie wel en niet het BSN nummer mag vastleggen krijgen nu al
niet ambtenaren, op hun externe werkplek de beschikking over vergaande privacy
gegevens.
Hoe kan gegarandeerd worden dat er niet teveel gegevens worden vereist en worden
vastgelegd is de eerste belangrijke privacyvraag. Daarnaast moet er zorgvuldig
geregeld worden hoe en wie geautoriseerd is om gegevens vast te leggen en in te
zien. Het feit dat de generalisten op verschillende werkplekken, en dus met
verschillende automatiseringssystemen, toegang tot gegevens moeten krijgen
maakt het bewaken van privacy moeilijk. De SW-raad bepleit dat hierbij externe hulp
gewenst zo niet noodzakelijk is.
7
Ons kenmerk
De SW-raad en de andere gemeentelijke cliëntenraden zullen graag een bijdrage
leveren om samen te zoeken naar een doelgerichte ICT met maximale
privacybescherming.
Advies: Maak met behulp van externe expertise op het gebied van privacy en de
cliëntenraden een protocol inclusief een monitorings mogelijkheid (bijvoorbeeld
door de commissie Beroep en Bezwaar zie advies 1) ten aanzien van het gebruik
en misbruik van het systeem. Dit moet zeer snel klaar zijn en wel voordat de
inrichting van de ICT software van start gaat. Een eigen privacyrichtlijn voor
WIJeindhoven kan dan als harde inrichtingseis worden gesteld.
Ook de Participatie commissie heeft vragen gesteld over generalisten die om een BSN
vragen bij het keukentafelgesprek n.a.v. van vragen door bewoners. Op dit moment
wordt onderzocht wat deze signalen zijn en wat de context is. Afhankelijk van de
situatie zullen wij zo nodig bijsturen.
Indien uit het gesprek blijkt dat de noodzaak aanwezig is om een plan te maken, gaan
de generalisten in het WIJportaal aan het werk. Bij de totstandkoming van het
WIJportaal is nadrukkelijk rekening gehouden met de landelijke regels rondom
privacy.
4. Maatwerk
De rechter in Arnhem maakte terecht korte metten met de verplichting om via
schoffelen te re-integreren richting horeca en het uitvaartwezen. Deze uitspraak
ondersteunt opnieuw de behoefte om echt te zoeken naar maatwerk. In onze
regio/gemeente zal de rechter het huidige ontbreken van Maatwerk aangrijpen om
de werkzoekende 100% in het gelijk te stellen. Maatwerk het is al eerder aangegeven
hoort aangepast aan persoon en omstandigheden te worden aangeboden.
Bij het zoeken naar maatwerk wordt nu nog teveel uitgegaan van externe
competenties. Dit gebeurt bovendien op een manier die voor een groot gedeelte van
de doelgroep niet tot minder passend is. Het zoeken naar de intrinsieke
beweegredenen om actief te worden moet meer vanuit de persoonlijke behoeften
zelf gezocht worden. Daarnaast is het wenselijk dat er een echt op de persoon gericht
Plan van aanpak wordt gemaakt dat wederzijds rechten en plichten verschaft.
Advies: Experimenteer bij de start van WIJeindhoven in een van de nieuwe
stadsdelen met de eerder beproefde methode van het zoeken van intrinsieke
motivatie. De methode van : “Zeven bronnen van arbeidsvreugde” van Kees
Koudenhoven heeft zich in de praktijk bewezen en de SW-raad adviseert u deze
methode spoedig in te zetten.
Daarnaast adviseert de SW-raad u om voordat een traject start eerst een op basis
van maatwerk ontwikkeld Plan van Aanpak (contract) te maken waaraan beide
partijen rechten en plichten kunnen ontlenen.
De cliëntenraden zullen u graag ondersteunen bij de ontwikkeling daarvan.
Zoals eerder aangegeven stelt de SW-raad GRWRE/Ergon in samenwerking met de
andere cliëntenraden zijn kennis en ervaring graag proactief ter beschikking om
gezamenlijk te werken richting een succesvol WIJeindhoven.
8
Ons kenmerk
De SW-raad adviseert u om zijn advies van heden aan uw collega wethouder over
“Met elkaar aan het werk” in uw beschouwing mee te nemen/wegen.
We zullen de methode tot ons nemen. De aanpak van de generalist is gericht op
maatwerk, motivatie en mogelijkheden. We moeten er echter voor waken dat we niet
voor alles contracten, protocollen etc. op gaan stellen.
9

Download Report