KLEURRIJK 2013 - Het Spectrum

KLEURRIJK 2013
Bewoners
De Prinsemarij
Het nieuwe wonen
en werken in
De Prinsemarij 2
Sluiting
Thureborgh
2
3
te weten waar we aan toe zijn. Dat de uitvoering van alle maatregelen erg ingewikkeld is, en
dat de overheid dat onderschat, moeten we op
de koop toe nemen, we kunnen nu tenminste
aan de gang. Van de overheid mag verwacht
worden dat enige clementie getoond wordt als
er dingen mis gaan, bij organisaties die serieus
met de invoering van alle maatregelen aan de
gang zijn gegaan. Of de overheid zo ruim van
geest zal zijn, is de vraag.
Op de volgende bladzijden weer veel van het
goede. Onderwerpen die van belang zijn voor
Het Spectrum, mensen die die onderwerpen met
enthousiasme gestalte geven en bewoners die
laten blijken dat Het Spectrum de juiste dingen
doet. Er is veel aandacht voor De Prinsemarij
en voor Thureborgh. De laatste locatie gaat
sluiten, na meer dan vijftig jaar trouw dienst te
hebben gedaan. Een warme plaats voor mensen
die na een inhoudsvol leven, recht hadden om
van een welverdiende rust te gaan genieten. Zo
was het, en zo was het ook bedoeld. Hierbo-
Bert Kluchert, aftredend
lid Raad van Toezicht
Bert Kluchert was sinds 2002 lid van de
Raad van Toezicht van Het Spectrum. Twee
herbenoemingen verder was het eind 2013
tijd voor Bert om af te treden. Hoe heeft hij
zijn tijd als toezichthouder ervaren?
Bert heeft een brede ervaring in de gezondheidszorg. Als internist, met als aandachtsgebied nefrologie, werd hij gevraagd zitting te
nemen in het stafbestuur van het voormalige
Refaja-ziekenhuis in Dordrecht. Na enige tijd
werd hij verzocht om als directeur/bestuurder
te fungeren van de toen nog samenwerkende
ziekenhuizen Drechtsteden en Merwede. Dit
werd later het Albert Schweitzer Ziekenhuis.
Die functie heeft Bert in eerste instantie geweigerd. Hij was bang dat hij zijn patiënten te veel
zou gaan missen. Na enkele jaren hapte Bert
toch toe, een fusie voorbereiden tussen twee
grote ziekenhuizen leek hem wel een mooie opgave. Dat pakte goed uit, het bestuurlijke werk
Bert Kluchert, brede ervaring in de gezondheidszorg.
1
was interessant en de patiënten kon hij altijd
nog opzoeken op de nierdialyse. Na een geslaagde fusie tussen de ziekenhuizen heeft Bert
het roer daar overgedragen en is als interimbestuurder bij diverse gezondheidszorgorganisaties actief geweest. Hij is zijn werkzame leven
nu aan het afbouwen en stelt zijn expertise
slechts nog op tijdelijke basis beschikbaar.
Op uitnodiging
Vroeger werd je op basis van je kennis en
ervaring uitgenodigd om toezichthouder te
worden. Dirk ten Veen, een oud-collega uit
het ziekenhuis en destijds voorzitter van de
Raad van Toezicht van Het Spectrum, stelde
Bert deze vraag. En zo werd Bert lid van de
Raad van Toezicht. Huidige leden van de Raad
van Toezicht worden via sollicitatiecommissies
geselecteerd. In deze commissies hebben ook
delegaties van de Ondernemingsraad en de
Centrale Cliëntenraad zitting.
Een Raad van Toezicht houdt toezicht op (de
uitvoering van) het algemeen beleid van de
Raad van Bestuur en de algemene gang van
zaken in de instelling. De Raad houdt zich
daarom in beginsel niet bezig met de dagelijkse
werkzaamheden. In het bijzonder wordt er op
gelet dat de Raad van Bestuur beleidsplannen
opstelt èn uitvoert waarin prioriteiten, beleidsuitgangspunten en risico’s zijn vermeld. Ook het
functioneren van de Raad van Bestuur van de
Stichting wordt door de Raad van Toezicht beoordeeld. Dit alles volgens wettelijke bepalingen
en de statuten en reglementen van Stichting
Het Spectrum.
4
Het Spectrum
in het kort
Duidelijkheid
Het scheiden van wonen en zorg is een feit.
Verzorgingshuizen moeten gaan sluiten. De
Nederlandse burger wordt geacht meer voor
zichzelf te zorgen en daarbij een beroep te
doen op zijn naasten, wie dat dan ook mogen
zijn. Het solidariteitsbeginsel geldt nog zeker
wel, maar wordt minder ruimhartig toegepast
dan tot op heden. Uiteraard halen deze maatregelen alle kranten en zijn de ingrijpendheid
en het tempo onderwerp van gesprek. Dat is
volkomen te begrijpen, maar er wordt gesuggereerd dat het wel erg snel gaat en dat “we”
er niet op voorbereid zijn. Een korreltje zout
is hier op zijn plaats: zo’n twintig jaar geleden
had toenmalig staatssecretaris Terpstra het er
al zeer serieus over en zelfs daarvoor waren er
al plannen in die richting, de heer Hendriks
repte er over. En steeds weer werd gevraagd,
niet in het minst door de zorginstellingen zelf,
of er duidelijkheid kon komen over het beleid
ten aanzien van deze onderwerpen. Nu is die
duidelijkheid er en wordt voldaan aan de wens
Samen werken
aan specialis
tische zorg
ven beschrijf ik kort de ontwikkelingen in de
ouderenzorg en De Prinsemarij geeft gestalte
aan die nieuwe koers. Een heel andere opzet,
een andere manier van denken, een ander soort
gebouw, maar wel bedoeld om, evenals Thureborgh, te fungeren als “veilige” haven in een
woelige maatschappij. Voor de volgende vijftig
jaar – en dus terecht om er op deze plaats net
even meer aandacht aan te besteden.
ir. C.J. Nierstrasz, bestuurder.
Een uitstekende tent!
Stichting Het Spectrum bestaat uit verpleeghuis De Sterrenlanden, de zorgcentra
Thureborgh en Vreedonk, De Prinsemarij en
hospice De Patio. Het hospice biedt plaats
aan mensen die in een terminale levensfase
verkeren en niet thuis of in het ziekenhuis
kunnen of willen blijven om te sterven. Daarnaast levert Het Spectrum diverse vormen van
extramurale zorg- en dienstverlening.
De Sterrenlanden beschikt over een revalidatieafdeling en een palliatieve afdeling. Ook
is hier het Multi Functioneel Zorgcentrum
gevestigd waar dagbehandeling en deeltijdopname mogelijk zijn. In de zorgcentra
Thureborgh en Vreedonk bevinden zich zogenaamde zware zorgafdelingen, bedoeld voor
bewoners die vanwege een lichamelijke of
geestelijke achteruitgang extra zorg behoeven. Dankzij de diverse zorgvormen binnen
Het Spectrum is het mogelijk dat de zorg de
cliënt volgt. Als het ziektebeeld een andere
verblijfsomgeving vraagt, zijn overplaatsingen tussen de locaties mogelijk. De keten van
thuisbegeleiding, dagbehandeling, intervalof deeltijdopname en intramurale opname
maakt dat de overgang van huis naar
definitieve opname “op maat” kan plaats
vinden. Dit geldt zowel voor somatische
als psychogeriatrische cliënten.
Op het terrein van De Sterrenlanden is
kinderdagverblijf De Sterretjes gevestigd.
Was Bert toen enigszins bekend met Het Spectrum? “Jazeker”, zegt hij, “en ik vond Het Spectrum toen al een uitstekende tent!” Wat blijkt:
als directeur/bestuurder van het ziekenhuis had
Bert alle zorginstellingen in Dordrecht uitgenodigd om mee te denken over toen innovatieve
onderwerpen zoals ketenzorg en de verkeerdebed-problematiek. Veel directeuren waren toen
huiverig om met het ziekenhuis samen te gaan
werken. Jorn Nierstrasz (bestuurder van Het
Spectrum) niet, “hij was juist erg enthousiast”,
weet Bert zich te herinneren. Het resultaat van
die samenwerking was de realisatie van de overbruggingsafdeling De Kolibrie in Thureborgh.
Voor Dordrecht en omstreken een regelrechte
primeur.
Die goede samenwerking met Jorn Nierstrasz
heeft zich ook in de jaren daarna voortgezet.
Bert noemt: “Wij voelen elkaar goed aan.”
De Raad van Toezicht ontvangt per kwartaal
een kwaliteitsparagraaf, hierin staan gegevens omtrent meldingen op het gebied van
patiëntveiligheid. Belangrijk is om met elkaar te
blijven spreken over het voorkomen en verkleinen van risico’s en de hierop te nemen acties
te volgen en te borgen. “Er moet een continue
verbeterproces zijn op het gebied van kwaliteit
van zorg,” zegt Bert, “dit vraagt inzet van alle
schakels. Reken er maar op dat ik doorvraag op
dat gebied!”
Zorgen
Inspiratie opdoen
Heeft hij zich wel eens zorgen gemaakt over
Het Spectrum? “Zorgen niet direct”, zegt Bert,
“Het Spectrum wordt uitstekend bestuurd, men
houdt de financiën goed in de gaten en neemt
eventueel tijdig maatregelen. Die maatregelen
worden misschien niet door iedereen even
goed begrepen, maar zorgen er wel voor dat
Het Spectrum een gezonde organisatie blijft.”
Als ervaren bestuurder weet hij immers dat je
soms impopulaire besluiten moet nemen om het
grote belang te dienen.
Bijzondere gebeurtenissen van Het Spectrum
zoals een opening, een jubileum of nieuwjaarsreceptie waren voor hem dè manier om met
medewerkers in contact te komen. “Ik vind het
interessant om van hen te horen waar ze trots
op zijn of wat ze graag zouden willen ontwikkelen, daar krijg ik inspiratie van.”
Wat Bert ook erg prettig vindt is dat Het
Spectrum een hele goede, meedenkende Ondernemingsraad heeft. Aan de gezamenlijke vergaderingen bewaart hij positieve herinneringen.
Continue verbeterproces kwaliteit van
zorg
Afstand bewaren?
Als toezichthouder let je onder andere op het
naleven van wet- en regelgeving en de kwaliteit
en veiligheid van zorg. Medicatieveiligheid
en patiëntenzorg heeft Bert altijd tot zijn
aandachtsgebied gerekend. “In een organisatie
met kwetsbare mensen moet je altijd alert zijn
op onveilige situaties en je bewust zijn van
risico’s. Verkeerd medicijngebruik is hier één
van”, noemt Bert.
Als toezichthouder moet je enige afstand van
de organisatie bewaren, want de dagelijkse leiding is in handen van het management. “Daar
moet je niet tussen gaan zitten” aldus Bert.
Maar afstandelijkheid en een formele opstelling liggen niet in zijn aard. Bert gaat graag
ongecompliceerd met mensen om. “Dus of ik er
in geslaagd ben om me altijd als toezichthouder op te stellen? Dàt is aan een ander om dat
te beoordelen”.
De Prinsemarij
Het nieuwe wonen en werken
in De Prinsemarij
De nieuwe werkwijze
Het gebouw Thureborgh voldeed na ruim 40
jaar niet meer aan de eisen van deze tijd.
Plannen voor nieuwbouw van De Prinsemarij
werden gemaakt. Het moest een prettig, luxe
complex worden. Comfortabel om in te wonen
èn te werken.
Een enquête onder bewoners van Thureborgh
gaf aan dat zij graag meer zelfstandig wilden
doen. Medewerkers gaven aan dat het misschien beter was om bewoners niet alles uit
handen te nemen. Het op vaste tijden langs
de kamers gaan om zorg te verlenen, koffie te
schenken en eten uit te delen is niet meer van
deze tijd.
De ideeën van de bewoners en de medewerkers
sloten goed op elkaar aan. Dit werd leidraad
voor het maken van plannen voor het ontwerp
van het gebouw en het maken van plannen
voor een nieuwe werkwijze.
Uitgangspunt voor wonen in De Prinsemarij
is autonomie en zelfredzaamheid. Bij opname
spreekt de verzorging met de bewoner af welke
zorg hij nodig heeft, welke huishoudelijke
taken hij zelf nog kan verrichten en waar hulp
bij nodig is. De appartementen werden voorzien
van diverse technische snufjes (domotica).
Door middel van een beeldschermverbinding
kunnen de bewoners onder andere zelf de voordeur openen voor bezoek en contact leggen
met de zorgpost die in het gebouw aanwezig is.
In de zorgpost is een verzorgende aanwezig die
na een oproep direct beeldcontact heeft met de
bewoner. Dit vinden bewoners een prettig en
veilig idee. Als er een acuut probleem is stuurt
de zorgpostmedewerker direct de juiste persoon
met de juiste spullen naar de bewoner toe.
Maakt een bewoner contact met de zorgpost
voor een vraag, dan kan de zorgpostmedewerker deze vaak zelf beantwoorden of onderneemt
verdere actie door een verzorgende te vragen
even bij bewoner langs te gaan. De verzorgenden kunnen zo hun werk beter plannen.
De voortrekkers
Verona Tieleman, Mariëlle Abbing en Alicia
Trouwborst waren voorheen werkzaam als
verzorgende in Thureborgh maar zijn vanaf
de opening, februari 2013, in De Prinsemarij
te vinden. Als er gevraagd wordt naar hun
ervaringen in de beginperiode van “het nieuwe
werken” kijken zij elkaar geamuseerd aan.
“Het was rommelig”, zegt Verona. “Er moesten
toch 32 bewoners van Thureborgh met al hun
bezittingen verhuizen. Daar zaten ze, in het
restaurant met hun tas op schoot te wachten
op wat er komen ging!” De mensen waren
heel blij met hun ruime appartement met luxe
keuken en aparte slaapkamer. En natuurlijk de
grote badkamer, waar je met rollator en al in
kunt lopen.
“Zorgen voor” wordt “begeleiden van”
Afspraken maken met bewoners om dingen weer
proberen zelf te doen, zoals bijvoorbeed de tafel dekken en medicijnen innemen. Het was een
hele omslag, voor zowel bewoners als medewerkers. Mariëlle herinnert het zich nog goed:
“Best lastig hoor. We bleven er in het begin wel
bij staan om te kijken of het allemaal wel zou
lukken en soms te helpen. Je krijgt toch snel
de neiging om het over te nemen omdat dat
nu eenmaal sneller gaat.” Maar dat laatste was
natuurlijk niet de bedoeling.
“Natuurlijk is het gelukt!”
Regelmatig werd er geïnformeerd hoe het ging.
Als bewoners zich bij enkele zaken niet veilig
en vertrouwd voelden dan werd dit weer (tijdelijk) overgenomen door de medewerkers. Maar
over het algemeen ging het de bewoners goed
af en waren zij trots als iets lukte. “Natuurlijk
is het gelukt!”, kregen de verzorgenden vaak
als antwoord. Ook werd er gemopperd. Zo zei
een bewoner over alle techniek die in het ap-
Alicia Trouwborst, Verona Tieleman en
Mariëlle Abbing zijn trots op wat er is bereikt.
partement was aangebracht: “Ik snap er de ballen niet van, maar ik denk dat er wel voordelen
aan zitten als ik er eenmaal aan gewend ben.”
Bewoners hebben hard gewerkt
Het resultaat na zes weken was dat veel bewoners zelfstandig enkele huishoudelijke taken
konden uitvoeren en minder verzorging nodig
hadden. Het bedienen van het beeldscherm om
de deur voor bezoek of medewerkers te openen
had bijna iedereen onder de knie. Verona vindt
dit laatste echt een groot succes. “Zo houdt de
bewoner zijn privacy”, zegt zij tevreden. Alicia
voegt hieraan toe: “We mogen best trots zijn
op wat we samen hebben bereikt.”
Bewoners De Prinsemarij
“Ik word hier best wel een beetje lui”
Kinderspel
Groot en modern
Arie Niehof, een positief ingestelde 72-jarige
bewoner van De Prinsemarij aan het woord.
In de 35 jaar dat hij zeevarende was heeft
hij veel gezien. Nu heeft hij COPD en is zijn
wereld kleiner geworden. Nadat zijn echtgenote
overleed vond Arie het niet verstandig om nog
alleen thuis te blijven wonen. “Trouwens, ik
kon het allemaal ook niet meer bijhouden,
het huis en de tuin”, zegt Arie nuchter.
“Ik krijg hier voldoende hulp, de verzorging
is prima”. Over het beeldscherm, waarmee hij
de deur kan openen, alarm kan slaan en de
zonwering kan bedienen zegt Arie lachend:
“Kinderspel.” Dat komt omdat Arie al geruime
tijd bekend was met internet, skypen en andere
computerhandigheden. “Dat moet ook wel met
dochters die zo ver weg wonen”. Geestdriftig
laat Arie vanuit zijn relaxfauteuil de verschillende functies van het beeldscherm zien. “Je
wordt hierdoor wel een beetje lui”, concludeert
hij laconiek.
Toch lokte het grotere en moderne appartement
in De Prinsemarij hen. En groot was het. “Veel
groter dan wij hadden verwacht”, klinkt het in
koor. Mevrouw Vliegenthart wijst trots op de
nieuwe meubels die zijn aangeschaft. De heer
Vliegenthart laat de ruime badkamer, berging
en slaapkamer zien. Hij is vooral te spreken
over de vloerverwarming die het appartement
comfortabel verwarmt.
Thureborgh was ook niet slecht
Logeerpartij
2
Zijn appartement op de vierde etage in De
Prinsemarij vindt hij prachtig, hij wijst uit het
raam op het wijde uitzicht. Arie heeft zojuist
zijn warme maaltijd bezorgd gekregen in zijn
appartement. “Ik kan nog wel naar beneden
naar het restaurant hoor, maar dat kost me erg
veel energie, en dan smaakt het eten me toch
minder lekker”, zegt hij berustend. Arie roemt
de ruimte in het appartement. Vooral de extra
kamer die als logeerkamer heeft gediend voor
zijn dochters. Die wonen in respectievelijk
Amsterdam en in Thailand. Met de feestdagen
kwamen zij een paar dagen langs.
De heer en mevrouw Vliegenthart wonen sinds
februari 2013 in De Prinsemarij. Daarvoor vertoefden zij drie jaar in Thureborgh. Daar hadden zij het prima. De kamer was daar weliswaar
kleiner, maar het balkon met mooi uitzicht
op het park met de vijver, fontein en zwanen
missen ze wel. “Er kwam vaak een reiger op
het balkon zitten”, zegt de heer Vliegenthart,
“en als het had gesneeuwd was het park zo
prachtig om te zien.”
We redden het best zo met z’n tweeën
Het echtpaar neemt weinig deel aan de
gezamenlijke activiteiten in het restaurant
of op het woonplein. De heer Vliegenthart:
“Zolang we nog met z’n tweeën zijn zal dat
wel zo blijven.” Ze hebben het gezellig met
elkaar en kijken graag televisie. “We zijn nog
lang niet met elkaar uitgepraat hoor”, zegt
meneer. Mevrouw moet hier om lachen. Het
beeldscherm bedienen is meestal de taak van
de heer Vliegenthart. “Ja”, zegt mevrouw, “hij
heeft bij DuPont gewerkt, dus hij weet meer
van techniek. Maar ik kan er ook al aardig mee
overweg hoor.”
Je ziet hier vriendschappen groeien
Mevrouw Hage woonde voor haar verhuizing
naar De Prinsemarij anderhalf jaar in Thureborgh. “Ach, de behuizing was een beetje
primitief”, zegt ze. “Maar ik wist dat die appartementen niet zo riant waren”. Haar tijd
in Thureborgh heeft ze als goed ervaren. De
benadering door de verzorgenden en niet te
vergeten de prima service van de Technische
Dienst waren dik in orde.
Ambassadrice
Haar huidige appartement bevalt haar uitstekend. Beeldend schetst mevrouw hoe zij in
Thureborgh met haar rollator de douchecel in
moest zien te komen en hoe makkelijk zij nu
haar badkamer kan inlopen. Voor het omgaan
met het beeldscherm is zij officieus tot “ambassadrice” benoemd. Diverse zorginstellingen
uit het land zijn al op bezoek geweest in De
Prinsemarij om te ervaren hoe ouderen zich met
domotica redden. Mevrouw Hage legt het hen
allemaal haarfijn uit! Zij noemt zichzelf niet
technisch maar heeft er kennelijk feeling voor.
Door de domotica voelt mevrouw Hage zich
veilig. “En het is ook gewoon makkelijk”, moet
zij bekennen. Als nieuwe bewoners moeite hebben met het bedienen van alle techniek, komt
mevrouw Hage graag even helpen.
Ze gaat elke dag naar het restaurant voor een
kopje koffie en de warme maaltijd. “Dat is goed
voor de sociale contacten”, vindt zij. “En ook
’s avonds, als er koffie gedronken wordt bij
de open haard ben ik graag van de partij. Erg
prettig om te zien dat mensen elkaar hier opzoeken. Je ziet hier vriendschappen groeien!”
Het deelnemen aan de gezamenlijke activiteiten
ligt haar wat minder. “Ik lees liever een boek
of luister naar muziek.”
Een breed scala
aan activiteiten in
De Prinsemarij
Het complex De Prinsemarij bestaat uit een
aantal appartementen waar Het Spectrum zorgen dienstverlening aan haar bewoners biedt.
Daarnaast zijn er in het complex huur- en
koopappartementen waar senioren zelfstandig
wonen en zo nodig gebruik kunnen maken
van diensten van Het Spectrum. Op de begane
grond van De Prinsemarij (de zogenaamde
plint) is een multifunctionele ruimte te vinden.
Een ruimte waar de bewoners van de appartementen, maar ook wijkbewoners van harte
welkom zijn. Koffie drinken, eten, aan activiteiten meedoen. Iedereen is welkom. De gemeente
Dordrecht heeft in de plint een wijkwinkel: het
sociaal wijkteam (een samenwerking tussen
gemeente, MEE Drechtsteden, maatschappelijk
werk en de wijkverpleging) houdt spreekuur
voor wijkbewoners met vragen op het gebied
van wonen, zorg, financiën en welzijn. Naast
de plint is er het Gezondheidscentrum De
Prinsemarij, waar huisartsen, apotheker, fysiotherapeuten, hulpmiddelenwinkel en thuiszorg
hun krachten bundelen.
Bij elkaar brengen van mensen
“Een bruisende wijkaccommodatie van de plint
maken waar verschillende doelgroepen en leeftijdsgroepen elkaar kunnen ontmoeten en waar
verbindingen worden gelegd tussen zorg en
welzijn.” Met die taak ging Anka Muller aan de
slag als coördinator programmering De Prinse-
marij. Anka zegt hierover: “Ik voel het eigenlijk
niet zozeer als taak, het bij elkaar brengen van
mensen zit gewoon in mijn bloed”.
Belangrijk is ook dat de plint wat geld in het
laatje van Het Spectrum oplevert. Nu de overheid door een stelselwijziging minder budget
voor welzijnsactiviteiten aan zorginstellingen
verstrekt moet er een andere manier gevonden worden om inkomsten te genereren. Anka
verhuurt ruimtes in de plint aan verenigingen
en bedrijven voor bijeenkomsten. De gastvrouwen en restaurantmedewerkers van de plint
verzorgen dan de catering.
Samen met het wijkuitvoeringsteam wordt gekeken naar wat de plint voor de wijk en andere
maatschappelijke doelgroepen kan betekenen.
De gemeente Dordrecht volgt deze ontwikkelingen in de plint met belangstelling en noemt
het nu al een voorbeeld voor andere wijken.
Kwestie van wennen
Anka denkt dat het samenspel tussen bewoners
en de wijkfunctie steeds meer vorm krijgt.
“Wijkbewoners zien De Prinsemarij vaak nog als
traditioneel verzorgingshuis waar zij voorlopig niets te zoeken hebben. “Als zij eenmaal
een keer binnen zijn geweest moeten zij hun
mening bijstellen en zien wij ze gelukkig vaker
bij bijvoorbeeld de maandelijkse thema-diners
en voorlichtingsmiddagen.”
Sterrenlanden wonen. Het Zorgkantoor (het
AWBZ-uitvoeringsorgaan) heeft 32 extra plaatsen zware zorg toegekend aan Vreedonk. Hier is
Het Spectrum erg tevreden mee want dit is een
stabiele inkomstenbron en het betekent dat
meer medewerkers van Thureborgh aan de slag
kunnen in Vreedonk.
Een complete organisatiewijziging
Ankie Willemse, manager Thureborgh/Vreedonk/
De Prinsemarij en Jorn Nierstrasz, bestuurder
Het Spectrum.
Politieke en maatschappelijke ontwikkelingen,
zoals de noodzaak tot kostenbeheersing in
de zorg en het scheiden van wonen en zorg
doorkruisten de nieuwbouwplannen van Thureborgh. Dit nieuws was nauwelijks verwerkt, of
de overheid besloot nu eindelijk definitief tot
het afbouwen van het aantal plaatsen verzorgingshuiszorg (lichte zorg). Voor Thureborgh
betekende dit dat er geen zorg meer geleverd
kon worden. Bewoners moeten verhuizen en
per 25 juli 2013 is een opnamestop van kracht
geworden. Thureborgh sluit de deuren.
De bewoners van de afdeling Kleinschalig
Wonen Thureborgh gaan in Vreedonk of De
Thureborgh gaat per 1 juli 2014 dicht. Bewoners en medewerkers verkassen zoveel mogelijk
naar andere locaties van Het Spectrum. Het is
belangrijk om alles in een vroeg stadium te
regelen om negatieve gevolgen zoveel mogelijk
te beperken. Door de zorg- en dienstverlening
in Thureborgh zorgvuldig af te bouwen, kan
Het Spectrum garanderen dat de bewonerszorg
tot het moment van sluiting goed geregeld is.
Bewoners kunnen in een vroeg stadium aangeven naar welke locatie van Het Spectrum (of
elders) zij willen.
Ook voor medewerkers heeft deze organisatiewijziging een grote impact. Veel tijdelijke
contracten zijn niet verlengd. Vacatures in de
organisatie worden zo veel mogelijk opgevuld door medewerkers van Thureborgh. Aan
medewerkers die daarvoor in aanmerking komen
biedt Het Spectrum bijscholing. Voor anderen
worden maatwerkplannen gemaakt.
Anka Muller, coördinator programmering De Prinsemarij, maakt er een bruisende
wijkaccommodatie van.
“Zeg, het is hier wel een rusthuis hoor”
Met deze woorden werd Anka onlangs aan
haar jasje getrokken. “Ik keek hier wel
van op”, zegt Anka. “Een bewoonster die
van Thureborgh naar De Prinsemarij was
verhuisd, was niet gediend van de vrolijke
reuring die een bijeenkomst van een groep
mensen in het restaurant veroorzaakte. In
Thureborgh had zij haar eigen plek in de
gemeenschappelijke zaal met altijd dezelfde
mensen om haar heen. Dat was overzichtelijk
en voelde veilig.” Anka zegt met de nodige
Ontwikkelingen
dwingen tot
sluiting Thureborgh
Sluiting van verzorgingshuis, uniek in
de historie van Het Spectrum
“Ja, het is nogal een besluit dat je moet nemen”, zegt Jorn Nierstrasz, bestuurder van Het
Spectrum. “Gelukkig waren we al gestart met
het afbouwen van bewoners van Thureborgh
in verband met de opening van De Prinsemarij
en de nieuwbouwplannen voor Thureborgh.
Stel je voor, anders hadden we 150 bewoners
moeten vragen te verhuizen!” Jorn roemt
de saamhorige denkkracht van het Centraal
Managementteam. “We proberen het probleem
zo klein mogelijk te houden door het in stukjes
te knippen”, zegt Ankie Willemse, manager
Thureborgh/Vreedonk/De Prinsemarij. Ankie is
blij dat zij kan leunen op alle kennis en mogelijkheden die Het Spectrum biedt. Zij heeft veel
steun aan het Centraal Managementteam en de
wil om Spectrumbreed naar oplossingen te zoeken. “Het is beslist niet zo dat het Thureborghprobleem ook maar door Thureborgh opgelost
moet worden”, zegt ze.
Vreedonk
Vreedonk wordt verbouwd om per 1 juli 2014
aan 56 mensen zware zorg te kunnen bieden.
De organisatie van werkzaamheden en werkwijzen worden hierop aangepast. Vijf werkgroepen zijn ingezet voor de uitvoering van alle
plannen.
Verantwoordelijken voor de totale uitvoering
zijn Ankie Willemse (manager Thureborgh/
Vreedonk/De Prinsemarij) en Jorn Nierstrasz
(bestuurder).
zelfspot: “Mijn ideeën op het gebied van
hoe meer zielen hoe meer vreugd zal ik toch
een beetje moeten kanaliseren. Een verzoek
om verhuur van een repetitieruimte aan een
brassband heb ik dan ook onlangs vriendelijke afgeslagen.” Anka ziet gelukkig ook dat
bewoners van De Prinsemarij genieten van
contacten met anderen. “En zo kwam het
voor dat een groep pizza-bakkende Turkse
dames wel heel snel door zijn voorraad heen
was!”
Jorn noemt hierbij de stimulerende partij die
de Ondernemingsraad in het traject is. “De
leden van de OR geven hun rol prima gestalte.
In plaats van af te wachten wat er allemaal
met medewerkers gaat gebeuren, stellen zij
zich pro-actief op om goed mee te kunnen
denken in het proces.”
Heftig
Het was een heftige boodschap die gebracht
moest worden aan bewoners en medewerkers.
“Gelukkig voel ik ook veel solidariteit bij medewerkers op de locatie”, noemt Ankie. “En het is
voor allen logisch dat zo lang Thureborgh blijft
functioneren, we er voor iedereen het beste
van gaan maken.”
Ankie en Jorn beseffen terdege dat de sluiting
van Thureborgh veel emoties met zich meebrengt voor zowel bewoners als medewerkers.
“Het is op zijn zachtst gezegd ellendig om
bewoners op hoge leeftijd te moeten vragen te
verhuizen. Ook het niet kunnen verlengen van
tijdelijke contracten van prima medewerkers is
erg jammer. En medewerkers die worden overgeplaatst moeten afscheid nemen van bewoners
en collega’s aan wie zij gehecht zijn”, zegt
Jorn hierover.
Klare taal
Ankie denkt dat het goed is geweest om de
sluiting van Thureborgh via informatie-bijeenkomsten praktisch en concreet aan te kondigen. Naast onzekerheid over de toekomstige
woon- en werkplek, was er begrip voor het feit
dat Het Spectrum tot dit besluit gedwongen
werd. Jorn is hier tevreden over: “Het getuigt
van volwassenheid van medewerkers, bewoners
en hun familie om niet met een beschuldigende
vinger naar Het Spectrum te wijzen. “Hadden ze
dat niet eerder kunnen bedenken”, is tenslotte
snel gezegd. Juist nu is het belangrijk dat
denkkracht, samenwerking en positivisme op de
voorgrond staan om goed voor bewoners, personeel en vrijwilligers te zorgen”, aldus Jorn.
3
Medici Het Spectrum
stellen de persoon
centraal
Rick de Bruin, manager (para-/peri-) medische
dienst.
In de medische wereld wordt doorgaans gewerkt met het zogenaamde medisch model. Er
wordt dan hoofdzakelijk gekeken naar de ziekte
en niet zozeer naar de persoon. De specialisten ouderengeneeskunde gaan liever uit van
de persoon. Hoe behandel je de kwaal om het
leven van de bewoner zo normaal en goed als
mogelijk te laten verlopen? En daarbij staat de
wens van de bewoner centraal.
De bewoners van de (zware zorg) verpleegafdelingen van de locaties van Het Spectrum
worden behandeld door de eigen specialisten
ouderengeneeskunde. Aan het woord is Rick de
Bruin, manager (para-/peri-) medische dienst
en 1e geneeskundige. Rick is verantwoordelijk
voor de medische zorg in Het Spectrum. Met
zijn brede ervaring als manager en arts in de
ouderenzorg heeft hij een duidelijke visie over
hoe kwetsbare ouderen, zoals hij de bewoners
van Het Spectrum typeert, het meest gebaat
zijn bij medische zorg.
Visite lopen
In de jaren ’70, de begintijd van het instituut
verpleeghuis, liep je als arts visite. Alle patiënten moesten soms urenlang in bed blijven
liggen tot de dokter - met in zijn kielzog de
hoofdzuster - langs was geweest. “Een hele rare
situatie eigenlijk, achteraf bezien”, zegt Rick.
“Want, die patiënten wòònden in het verpleeghuis en dat woonaspect kreeg toen niet veel
aandacht. Medische zorg beslaat doorgaans
voor de individuele bewoner maar een klein
stukje van de dag. Het is voor ons artsen vooral
van belang om een medisch stabiele situatie
voor de bewoner te creëren om hem of haar in
staat te stellen zo comfortabel mogelijk de dag
invulling te geven.”
Nachtbrakers
Opeens schiet Rick iets te binnen. “Of nacht”,
zegt hij lachend. “Ik zie wel eens in een
zorgdossier staan dat een bewoner al om 4 uur
’s morgens wakker was geworden. Dan denk ik:
nou èn? Niet zo gek als je de avond ervoor al
om 8 uur in je bed bent gaan liggen omdat je
moe was. Dan vind je het misschien wel prettig
om ’s nachts in alle rust wat te lezen of TV te
kijken. Zolang de bewoner er geen probleem
mee heeft maak ik mij daar geen zorgen om.”
Luisteren met hersens
Rick vervolgt: “Dus is het voor ons artsen ook
belangrijk om te weten hoe een bewoner graag
zijn tijd besteedt. Het is heel dankbaar werk
om bewoners met chronische en progressieve
ziekten - met alle klachten en beperkingen van
dien – een toch zo normaal en pijnvrij mogelijk
leven te kunnen laten leiden.”
Rick laat zijn eigen woorden even bezinken en
zegt dan: “De specialisten ouderengeneeskunde
kunnen goed luisteren. Stel, een bewoner moet
met een bepaalde klacht naar het ziekenhuis.
In het ziekenhuis wordt een diagnose gesteld
en daar hoort een behandelprotocol bij. Zo
gaat dat nu eenmaal, alles is geprotocolleerd.
Maar wil een bewoner op hoge leeftijd nog wel
die onderzoeken en behandelingen ondergaan?
Er kan dan samen met de bewoner of familie
besloten worden om de ziekte nièt te behandelen. Natuurlijk pas nadat wij hebben gesproken
over de overige mogelijkheden en consequenties van uitblijven behandeling. Als de bewoner
hier zelf niet over kan beslissen is de kernvraag
altijd wat de persoon zou hebben gewild. Iets
niet behandelen hoeft niet per definitie onaangenaam te zijn. De specialisten ouderengeneeskunde zijn bekwaam in het reduceren van
klachten zodat de bewoner zo min mogelijk last
zal ondervinden. Natuurlijk is het voor niemand
fijn om te zien dat iemand dan wellicht wat
sneller achteruit gaat. Maar de wens van de
bewoner staat voorop. Dat moeten en willen
we respecteren.”
Aankloppende huisartsen
Een prettige ontwikkeling is dat steeds vaker
huisartsen de artsen van Het Spectrum om
advies vragen. Ouderengeneeskunde is ten
slotte een specialistisch beroep. Onze artsen
delen hun expertise op dit gebied graag met
deze collega’s.
Medisch team Het Spectrum
Samen werken aan
specialistische zorg
De specialisten ouderengeneeskunde van Het Spectrum krijgen sinds enige tijd
assistentie van een praktijkverpleegkundige en twee verpleegkundig specialisten.
Waaruit bestaan hun werkzaamheden? Hoe verloopt de samenwerking tussen hen?
4
De afdeling Maatschappelijk Werk van Het
Spectrum zorgt voor de instroom, doorstroom
en uitstroom van mensen die tijdelijk of
permanent zorg nodig hebben. Daarnaast biedt
Maatschappelijk Werk psycho-sociale hulp aan
bewoners en hun familie. Maatschappelijk werkers moeten deskundig zijn op het gebied van
wetgeving, richtlijnen en zorgaanbod.
Maatschappelijk
werk is maatwerk
Angelique Verbrugge en Manon Wijermars zijn
twee maatschappelijk werkers binnen Het Spectrum. Zij streven naar het aanbieden van de
juiste zorg, op de juiste plek en op het juiste
moment.
Manon hielp als jong meisje haar moeder graag
bij activiteiten in een zorginstelling. Werken in
de zorg leek haar prettig en na de middelbare
school begon zij aan een studie voor woonbegeleider. Gaandeweg ontdekte zij dat zij meer
geïnteresseerd was in het gedrag van mensen
en startte zij een vervolgstudie. Maatschappelijk werk en dienstverlening zou haar ideale
beroep moeten worden.
Angelique zag in eerste instantie een muzikale
toekomst in het verschiet, maar wilde zich ook
graag inzetten voor het welzijn van mensen.
“Mijn drijfveer is iets te kunnen betekenen voor
mensen die wat minder geluk hebben”, zegt ze.
Een hbo-opleiding Maatschappelijk Werk leverde
haar de noodzakelijke kennis en vaardigheden
om deze wens beroepsmatig in praktijk te kunnen brengen. “Ik vind het prettig om met ouderen te werken”, verklaart Angelique simpelweg
haar keuze voor de ouderenzorg.
Niet makkelijk
Jaap Kappert, Rick de Bruin, Michelle Radenborg, Geertruid
van Merwijk, Henriëtte Nieuwendijk en Daniëlle Zwartbol
vullen elkaar aan op het gebied van specialistische zorg.
Daniëlle Zwartbol, praktijkverpleegkundige,
werkt voornamelijk op de PG-afdelingen van
Het Spectrum. Zij geeft functionele aanwijzingen aan het verzorgend personeel, onder
andere bij gedragsproblemen. Tevens draagt
zij zorg voor geprotocolleerde behandelingen,
bijvoorbeeld wondzorg. Ten aanzien hiervan
ontwikkelt zij op dit moment een eenduidig
wondbeleid binnen Het Spectrum. “Een prachtfunctie”, noemt Daniëlle haar werk, “ik vind
het heel prettig om zowel het verzorgend personeel als het medisch team te ondersteunen.”
hij een bijscholing over het observeren en meten van gezondheidsklachten bij bewoners gegeven. Jaap maakte voor dit laatste enkele posters
voor op de afdelingen zodat verzorgenden hier
op een visuele manier steun aan hebben.
Alle drie hebben een rol in
de triage, wat inhoudt dat
zij bij een (plotselinge)
gebeurtenis rondom een
bewoner benaderd worden
voor de eerste beoordeling.
Michelle Radenborg en Jaap Kappert zijn
verpleegkundig specialist. “Ik ben nog in opleiding”, haast Jaap zich te zeggen. Na vele jaren
als verpleegkundige gewerkt te hebben en zich
te specialiseren in oncologie-zorg vond Jaap
het tijd om verder te leren. Michelle en Jaap
verrichten veel uitvoerende werkzaamheden
waaronder ook lichamelijk onderzoek. Michelle
is veel aanwezig op de revalidatie-afdeling,
waar zij enkele cliënten zelfstandig volgt van
opname tot ontslag. Jaap werkt voornamelijk
op de PG-afdelingen.
Nieuwsgierig
Jaap ontwikkelde onder meer een scholing om
de medicatieveiligheid te vergroten. Ook heeft
Angelique Verbrugge (r) en Manon Wijermars
willen graag iets betekenen voor mensen.
Michelle heeft haar opleiding
al enige tijd geleden afgerond. “Ik ben altijd
nieuwsgierig waarom iemand zich plotseling
niet lekker voelt, welke symptomen er zijn en
waar ze vandaan komen.” Michelle denkt ook
graag mee over scholing om anderen meer
diepgang in hun werk te geven.
Waardevolle aanvulling
Michelle, Daniëlle en Jaap zijn een waardevolle
aanvulling van het medisch team. Zij nemen
de artsen een groot aantal werkzaamheden uit
handen. Geertruid van Merwijk, specialist ouderengeneeskunde: “Vroeger was een afdelings-
hoofd per definitie een verpleegkundige die de
verzorgenden op inhoudelijk niveau coachte.
Dit is nu niet meer zo. Dus je mist soms dit
stukje medische en verpleegkundige kennis op
een afdeling. Michelle, Daniëlle en Jaap vullen
dat perfect in en ontlasten de artsen hier zeker
mee. Zij zijn onze rechterhand.”
Mijn werk is nu fijner
Henriëtte Nieuwendijk, specialist ouderengeneeskunde, was betrokken bij de start van deze
functies. “Er is al enige tijd, landelijk, een tekort aan specialisten ouderengeneeskunde. Van
andere organisaties had ik al goede verhalen
gehoord over het functioneren van verpleegkundig specialisten en praktijkverpleegkundigen.” “Eigenlijk”, zegt Henriëtte lachend, “is
mijn eigen werk er fijner door geworden! Ik kan
meer als dokter bezig zijn.”
Juiste balans
Rick de Bruin had in vorige werkkringen nooit
met deze ondersteuning gewerkt. “Het was
even zoeken naar een juiste balans”, zegt hij
eerlijk. Rick is zeer tevreden over de harmonieuze samenwerking met Daniëlle, de praktijkverpleegkundige die op “zijn” verpleegafdelingen werkt.
Het werk is complex. “Veel complexer dan ik
vooraf had bedacht”, volgens Manon. Angelique
knikt instemmend en zegt: “Mensen hebben
vaak hoge verwachtingen op het gebied van
wonen, zorg en welzijn. Daar hebben zij immers
hun hele leven premie voor betaald. Als zij
horen dat er voor hun indicatie minder zorg- en
dienstverlening kan worden geleverd dan zij
hadden verwacht, is dat een teleurstelling.”
Ballen in de lucht houden
Angelique en Manon proberen door creatief te
denken er het beste voor de bewoners èn de
organisatie van te maken. Zoals het tijdelijk
aanbieden van leegstaande appartementen
in Thureborgh aan mensen die voor of na een
ziekenhuisopname niet in staat zijn om thuis te
wonen. Lobbyen, netwerken en goede contacten onderhouden met ziekenhuizen, huisartsen
en collega-instellingen is hierom belangrijk.
Colofon
Dit is een uitgave van Het Spectrum,
Minnaertweg 4, 3328 HN Dordrecht
Tekst: Debby Kinkelaar, Het Spectrum
Fotografie: Piet van Heeren, Het Spectrum
Eindredactie: C.J. Nierstrasz, Het Spectrum
Ontwerp: Het Inventief, Tilburg

Download Report