Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013
VOORWOORD
INHOUDSOPGAVE
Voorwoord
Directeur/bestuurder
3
Voorwoord
Raad van Toezicht
4
I
Bezoekers
5
II
Collectie
6
III
Tentoonstellingen
10
IV
Evenementen / Activiteiten
14
V
Educatie
18
VI
Promotie
21
VII
Onderhoud
24
VIII
Samenwerking & Sponsoring
25
IX
Faciliteiten
28
X
Organisatie
29
Bijlage: Wijzigingen in de collectie 2013
2
VOORWOORD VAN DE DIRECTEUR
27 januari 2014
Museum Gouda heeft in 2013 vooral geïnvesteerd in de collectie.
Inventief en secuur hebben we een Open depot voor Plateel ingericht, een
Schatkamer gebouwd en hebben we de deelcollectie Moderne Kunst flink
uitgedund.
Veel werk achter de schermen. Maar met resultaat, ook voor de schermen:
Een veel groter gedeelte van onze totale collectie wordt zichtbaar voor het
publiek. Dat is pure winst.
En door een ruil met Museum Schiedam, kunnen wij een mooie Isaac Israëls
laten zien (Dame in café), en zijn er in Schiedam uit ons depot aquarellen van
Marlene Dumas te zien.
Collectiemobiliteit!
Ons team is in 2013 uitgebreid met Trees Bijsterveld. Zij is de nieuwe
management assistent, ook eindverantwoordelijk voor de museumwinkel. Carina
Blokzijl is belast met promotie en evenementen.
Tientallen vrijwilligers zijn ons komen helpen in 2013, zodat het totaal aantal
vrijwilligers nu op 75 staat.
Hoogtepunten in 2013 waren:
• Afronding van het restauratieproject Altaarstukken. De zijpanelen van het
Jozef altaarstuk zijn opgeleverd. Een inspanning van 25 jaar is tot een goed
einde gebracht.
We hebben in 2013 twee brochures uitgebracht naar aanleiding hiervan:
’Eeuwenoude altaarstukken’ en ‘Jozef’.
• Realisatie van de Schatkamer, die eind 2013 zo’n 1240 objecten herbergt.
De Schatkamer is op 16 september door wethouder Daphne Bergman officieel
geopend.
• Opening van de tentoonstelling ‘Dromen op doek‘ door prinses Margriet op
25 oktober 2013. Aan deze tentoonstelling werken 20 musea uit binnen- en
buitenland mee. Deze eerste solo tentoonstelling van Henri Fantin-Latour in
Nederland blijft staan tot en met 30 maart 2014.
Het gaat goed met Museum Gouda.
Er wordt hard gewerkt. Het ziekteverzuim is laag. We krijgen enorm veel
free publicity. De goodwill in de stad is groot.
Gerard de Kleijn
Directeur-bestuurder
27 januari 2014
3
VOORWOORD VAN DE RAAD VAN TOEZICHT
De Raad van Toezicht bestond conform de statuten in 2013 uit vijf personen:
Jan Laan, voorzitter
Anne-Marie van Berkel
Geeta Bruin
Ton Planken
Lambert van der Bruggen
In 2014 zal Anne Marie van Berkel terugtreden conform het rooster van aftreden.
De Raad van Toezicht kwam in 2013 viermaal bijeen.
Vastgesteld zijn:
Jaarrekening 2012
Begroting 2014
Onderwerpen van bespreking waren in 2013 onder meer:
• Communicatiebeleid
• Keuze accountant
• Governance Code Cultuur
De Raad van Toezicht heeft zich uitgesproken voor integrale toepassing van de
geactualiseerde Governance Code Cultuur.
In 2014 zullen enige elementen uit de Code worden geïmplementeerd.
Conform de Code heeft de Raad van Toezicht het eigen functioneren
geëvalueerd.
Conform de Code heeft de Raad een nieuwe accountant benoemd voor een
periode van vier jaar.
Bovendien heeft de Raad van Toezicht de aanstelling van de directeur-bestuurder
verlengd tot eind 2016.
De Raad van Toezicht heeft met genoegen geconstateerd dat de twee grote
projecten uit 2013 met succes zijn bekroond:
• De Schatkamer is een aanwinst voor Museum Gouda en een voorbeeld van
cultureel ondernemerschap.
• De tentoonstelling ‘Dromen op doek’ is van een zeer hoge kwaliteit en van
internationale allure.
Daarnaast heeft de Raad met genoegen geconstateerd dat de hoofdelementen in
de programma’s van vorige jaren wederom alle aandacht hebben gekregen en zo
nodig verder zijn uitgebouwd. Genoemd kunnen worden: de contacten met de
gemeente en de Goudse samenleving. Ook het financiële beleid en het
personeelsbeleid zijn goed op orde
De Raad van Toezicht dankt oprecht alle medewerkers en vrijwilligers voor de
getoonde inzet ten gunste van Museum Gouda.
Het was een topjaar.
Jan Laan
Voorzitter Raad van Toezicht
4
I
BEZOEKERS
Algemeen
In 2013 hebben in Museum Gouda enkele interne verbouwingen plaatsgevonden,
maar ondanks deze ‘overlast’ is het aantal bezoekers met 7,5% gestegen tot
ruim 34.000 bezoekers.
Enkele verschillen in 2013 ten opzichte van 2012:
• Het aantal vol betalende bezoekers is licht gedaald.
• Het aantal bezoekers met een Museumkaart is opnieuw gestegen, maar
minder dan in voorgaande jaren. Dit jaar was 48% van onze bezoekers in het
bezit van een museumkaart.
• Het eerste half jaar hebben we minder bezoekers ontvangen dan in 2012,
maar vanaf juli is een kentering te zien en liggen de aantallen elke maand
hoger dan in 2012.
• Door de tentoonstelling Henri Fantin-Latour hebben we de laatste twee
maanden het dubbele aantal bezoekers ontvangen vergeleken met het jaar
ervoor.
Arrangementen
In 2013 heeft Museum Gouda samen met verschillende organisaties enkele
nieuwe arrangementen samengesteld en bestaande gewijzigd of beëindigd:
1. Sint-Janskerk
Samen met de Sint-Janskerk en het museumcafé heeft Museum Gouda het
afgelopen jaar de combikaart verkocht (toegang Museum Gouda en
Sint-Janskerk en een kopje koffie/thee in het museumcafé). In 2014 zal de
samenwerking op andere wijze worden voortgezet.
2. Goudse Gidsen Gilde
De samenwerking is het afgelopen jaar verder uitgebouwd, waarbij de nadruk
werd gelegd op een bezoek aan de maquette.
3. Hotels
Met enkele hotels in Gouda en omgeving is overeengekomen dat zij in hun
arrangement een bezoek aan Museum Gouda opnemen.
4. Diversen
Samen met onder meer de Gemeente Gouda zijn diverse arrangementen
ontwikkeld, zoals de Erasmus Audio Trail, het Winter Goudaticket en het
Vroege Vogel Ticket.
5
II
COLLECTIE
Presentatie
In januari is de vaste opstelling met Goudse
kleipijpen ontmanteld. Zo is ruimte ontstaan
voor de presentatie van schilderijen uit de
eigen collectie.
De Goudse kleipijpen zullen getoond worden
in de Schatkamer.
De Catharinazaal die in de winter van
2012/2013 werd gebruikt voor de
tentoonstelling ‘Rood, geel en groen’, is in
februari opnieuw ingericht met Gouds Plateel.
In de zomer zijn de stijlkamers ontmanteld.
De langdurige bruiklenen die onderdeel uit
maakten van deze zalen zijn geretourneerd aan de eigenaren. De voorwerpen uit
de eigen collectie krijgen een nieuwe plek in de Schatkamer.
Registratie
Door de werkzaamheden rondom tentoonstellingen, het inrichten van het open
depot Plateel en de Schatkamer is er in 2013 weinig tijd geweest voor de
reguliere werkzaamheden of het weg werken van achterstanden in de registratie.
Om de achterstand niet verder te laten oplopen is per november Eveline Mols
voor een half jaar aangesteld als junior collectiebeheerder om de aanwinsten van
de laatste jaren in te voeren in de collectiedatabase.
Aan de publieksversie van de collectie-database van Museum Gouda is in 2013
niet gewerkt. Het voornemen is om dit in 2015 uit te voeren, samen met een
conversie naar modernere software. Na het koppelen van de digitale foto’s zal de
database ook beschikbaar komen voor het publiek via de website van het
museum en via Goudanet.
Behoud
Om de depotproblematiek van het museum binnen het
huidige gebouw op te kunnen lossen, is in begin 2013
een open depot voor de deelcollectie Gouds Plateel
gerealiseerd. Verder is op 16 september de Schatkamer
geopend: een combinatie van een open depot en een
permanente presentatie van pronkstukken uit de
collectie.
Met de inrichting van deze twee open depots wordt een
groot deel van de collectie die voorheen in afgesloten
depots werd bewaard, zichtbaar voor publiek. In 2014
zullen de open depots verder gevuld worden. Hierdoor
zullen enkele depotruimtes kunnen worden leeggeruimd
die slecht toegankelijk zijn en ongeschikt om collectie te
bewaren. Ook kan de huur van het externe depot in
Nieuw-Vennep worden opgezegd.
6
Ontzamelen
Op 14 augustus 2012 is het deelcollectieplan hedendaagse kunst vastgesteld. Dit
plan is een aanvulling op de bestaande collectieplannen ‘Het is (niet) alles Gouds
wat er blinkt’ (2001) en ‘Het is steeds meer Goud(s) wat er blinkt’ (2008) en
beschrijft de samenstelling, het verzamelbeleid en de criteria voor afstoting.
Freelance medewerker Maurice Wery werkte in 2013 aan het ontzamelen van
kunstwerken die op basis van deze criteria niet meer binnen het collectieprofiel
van Museum Gouda passen.
Hiertoe is de website www.museumgoudabiedtaan.nl ontwikkeld. Ook werden de
werken aangeboden aan musea in Nederland via de herplaatsingsdatabase van
de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Verder is in 2013 een collectie porselein uit de verzameling van mevrouw
Dercksen ontzameld. Deze collectie is, na jarenlang in bruikleen te zijn geweest,
in 2008 aan Museum Gouda geschonken. Delen van deze collectie die niet binnen
het verzamelbeleid van het museum passen mogen worden verkocht, op
voorwaarde dat de opbrengst ten goede komt aan de collectie.
Museum Gouda huurt sinds eind 2004 extra
depotruimte bij Art Handling Services BV in
Nieuw-Vennep. Door gemeentelijke bezuinigingen
zal de subsidie hiervoor komen te vervallen. Om
de depotproblematiek van het museum binnen
het huidige gebouw op te kunnen lossen, is in
2013 de Schatkamer geopend. Na selectie zal ook
de collectie die in Nieuw-Vennep is opgeslagen,
vooral prenten, meubilair en klein
kunstnijverheid, worden overgebracht naar de
Schatkamer. Voorwerpen die niet binnen het
collectieprofiel van het museum passen, zullen
eerst worden aangeboden aan andere musea en
daarna worden verkocht. In 2013 is op deze
manier al een gedeelte van de depotruimte in
Nieuw-Vennep vrij gemaakt.
Aanwinsten
Museum Gouda heeft in het voorjaar van 2013 de foto ‘Geertje Dircx in het
spinhuis met Bijbel’ van Hermen Buurman aangekocht. De foto is vervaardigd ter
gelegenheid van de in 2014 geplande tentoonstelling ‘Rembrandt in Zwart-Wit’.
In de museumwinkel is het Rembrandt Magazine verkrijgbaar waarin deze foto te
koop wordt aangeboden.
In september werd de Schatkamer geopend, een
depotruimte met daar omheen een pronkstukkenroute
met tien topstukken uit de collectie van het museum.
Als laatste aanwinst in deze chronologische opstelling
is het ‘Bruidje’ van Carla Rodenberg opgehangen. In
oktober verwierf het museum nog een schilderij van de
Goudse kunstenares: het Staatsieportret van Koningin
Beatrix dat door de Gemeente Waddinxveen in
bruikleen is gegeven.
Ook dit beroemde portret heeft een plek gekregen in de Schatkamer.
7
In 2013 heeft het museum elf schilderijen verworven voor de deelcollectie
‘Haagse school en school van Barbizon’, dat voor het grootste deel wordt
gevormd door de collectie Arntzenius. Aangekocht werden een landschap van
Georges Michel, een klein paneel van Jacob Maris en een schilderij van Willem
Tholen waarop zijn vrouw Coba is afgebeeld. In november werd ten slotte een
duinlandschap met molen van Weissenbruch aangekocht door het museum.
Verder werd deze deelcollectie aangevuld
met enkele langdurige bruiklenen. Na de
restitutie van ‘Man met hoge baret’ van
Ferdinand Bol kreeg het museum een
landschap van Daubigny in bruikleen van
het rijk. De Vereniging van Goudse
Museumvrienden gaf een klein schilderijtje
met een koe van Weissenbruch in bruikleen.
Het Stedelijk Museum Schiedam heeft in
2013 voor een periode van vijf jaar een
aantal werken uit de Goudse collectie
hedendaagse kunst geleend. In ruil hiervoor kreeg Museum Gouda vier werken
van de Haagse School in bruikleen, waaronder een prachtig café-interieur van
Isaac Israëls.
De collectie Gouds Plateel werd uitgebreid met de aankoop van drie vazen en een
wandbord uit de collectie van Toos en Willem Spijker. Ook heeft het museum
meerdere schenkingen voor deze deelcollectie ontvangen, waaronder
serviesgoed en een wandbord van de Goudse Melkinrichting.
Restauratie
In 2013 zijn acht werken uit de collectie Haagse School en School van Barbizon
gerestaureerd, waaronder de twee aanwinsten van Michel en Maris.
Het schilderij dat bij de schouw van de Chirurgijnskamer behoort, bevond zich in
zeer slechte toestand en kon niet meer worden getoond aan het publiek. Dankzij
sponsoring van Ortec kon het gerestaureerd en schoongemaakt worden door
restaurator Patricia Ortiz van The Art
Clinic.
Ruim 25 jaar geleden begon Museum
Gouda met de restauratie van een aantal
16e eeuwse altaarstukken. Een voor een
werden de altaarstukken aangepakt die
indertijd de omwenteling van katholiek
naar protestants in de Sint-Janskerk in
1572 hadden overleefd. De afgelopen
jaren heeft het restauratiewerk
noodgedwongen stilgelegen vanwege
geldgebrek. Er moesten nog twee
zijluiken worden gerestaureerd.
Dankzij de verkoop van ‘The Schoolboys’
van Marlene Dumas in 2011 was
Museum Gouda toch in de gelegenheid
dit project af te ronden.
8
SRAL (Stichting Restauratie Atelier Limburg) heeft de opdracht gekregen om de
twee zijpanelen van het Jozef-altaarstuk te restaureren. In mei was de
restauratie voltooid en zijn de gerestaureerde zijpanelen weer herenigd met het
middenpaneel ‘De Vlucht naar Egypte’.
Veiligheid
In 2013 is het calamiteitenplan dat voorziet in de bedrijfshulpverlening
bijgewerkt waar dat nodig was. Na de vele verplaatsingen van de collectie in
2013 zal het ontruimingsplan nog wel moeten worden aangepast. In april is er
een calamiteitenoefening gehouden. Er hebben in 2013 geen BHV-trainingen
plaatsgevonden.
Ten behoeve van de bruikleenaanvragen voor de tentoonstelling ‘Dromen op
Doek’ is er door Helicon Conservation Support BV een faciliteitenrapport
opgesteld voor het museumgebouw.
In november heeft er een inspectie plaatsgevonden in opdracht van verzekeraar
AON Art Scope. Het inspectierapport, inclusief aanbevelingen op gebied van
brand- en inbraakbeveiliging, wordt begin 2014 verwacht.
Goudanet
Al sinds 2004 werken de Openbare Bibliotheek Gouda, het Streekarchief MiddenHolland en Museum Gouda (BAM) samen aan Goudanet. Dit is de digitale
toegangspoort tot cultuurhistorisch Gouda. Door middel van een zoekmachine
kan in de catalogi van deze drie instellingen worden gezocht. Ook wordt in
zogenaamde ‘digitale dossiers’ contextuele informatie gegeven over verschillende
lokale thema’s. Kennis wordt verzameld en gedeeld, niet alleen door de
deelnemende instellingen, maar ook door vele vrijwilligers en bezoekers van
www.goudanet.nl. Museum Gouda beheert het digitale dossier over Gouds
Plateel, waarin onder andere verhalen van oud-medewerkers van de
plateelindustrie te vinden zijn. In het najaar is de website van Goudanet
gemoderniseerd.
De Schatkamer van Museum Gouda
9
III
TENTOONSTELLINGEN
Volgens plan hebben we in 2013 vijf kleinere tentoonstellingen en een grote
klapper voorbereid.
So What!
De Goudse jongerensociëteit So What! bestond 50 jaar in
2013. Medewerkers van So What! richtten in het eerste
kwartaal van 2013 een tentoonstelling in met een
overzicht van vijf decennia Nederlands poppodium.
Publiekstrekker waren de doeken van Herman Brood, die
hij tijdens zijn bezoek aan So What! in de oude asschuur
aan de Vest heeft gemaakt.
Museum Gouda had meer dan gebruikelijk veel twintigers
over de vloer.
Distel, toen en nu
Ruim 50 jaar geleden werd
de kunstenaarsgroep Distel
opgericht tijdens een
fietstocht van Goudse
kunstenaars naar collega
kunstenaar Jaap Douma in
Schoonhoven. Men verzette
zich tegen de bestaande
kunstenaarsvereniging
Burgvliet, die men te
burgerlijk vond.
Kunstenaars als Gerrit
Neven, Anton Verhey, Jaap
Douma, Aad de Wit, Cornel
en Jan Mul, Adri de Bruyn
en Gerard ’t Hart vonden elkaar. Distel heeft overigens maar een jaar of vijf
bestaan, daarna ging een ieder zijn eigen weg.
Aad de Wit en Cornel Mul kwamen met het idee voor een tentoonstelling.
Museum Gouda heeft hen gevraagd een werk van destijds en een recent werk te
exposeren.
Eye catcher van de tentoonstelling
was het staatsieportret van
Koningin Beatrix, dat Anton Verhey
maakte in 1980 in opdracht van de
Friese gemeente Weststellingwerf.
Voor zover bekend, het enige werk
dat ooit door de Staat der
Nederlanden is opgekocht en diep
weggestopt is in een depot, omdat
het aanstootgevend was.
Bij de opening van de
tentoonstelling tijdens het
museumweekend was de
belangstelling massaal.
10
Piet van Mook, tijdens de opening over de Distelgroep: ‘Ze wilden geen
theoretisch gepraat maar er op uit, tekenen en schilderen in de natuur…
Nu, 50 jaar later, zijn de meesten nog met kunst bezig… Talent hebben als je
jong bent is geen kunst, maar creatief zijn als je 70 bent, dat is pas kunst!’
Breekbaar Erfgoed
In samenwerking met de Sint-Janskerk heeft Museum Gouda in de passietijd de
expositie ‘Breekbaar erfgoed’ georganiseerd. De glazen en de cartons uit de Van
der Vormkapel vormden de kern van de gezamenlijke tentoonstelling. Ook het
boek van Koen Goudriaan ‘Breekbaar erfgoed. De glazen in de Goudse Van der
Vormkapel’ werd gelanceerd.
De tentoonstelling paste helemaal bij de permanente opstelling in de
Gasthuiskapel, onder de titel: ‘het geheim van Gouda’, waarmee de cartons
worden bedoeld, de reusachtige werktekeningen voor de Gouds glazen die goed
geconserveerd en van een wonderbaarlijke schoonheid zijn.
Silhouetten van de stad
Kunstenaars van de Grafiek Coalitie Gouda trokken de stad in en lieten zich
inspireren door schaduw, tegenlicht en vervagende beelden van vroeger. In de
zomermaanden betrokken ze de hiervoor vrij gemaakte projectkamer, zaal 14, in
Museum Gouda, die voortaan dienst zal doen voor kort lopende, niet zo grote
exposities.
De exposanten combineerden in de tentoonstelling computergrafiek, diepdruk en
boekdrukkunst tot een boeiend geheel. Kunstenaars Piet van Mook, Wilma van
Ipenburg, Marion Smit, Cisca Poldervaart en Etta Boerkool participeerden.
Eindexamenwerk keramiekopleiding Gouda
Het wordt een goede traditie om eindexamenwerk van cursisten van de SBB
opleiding keramiek in Gouda te laten zien. Na een driejarige opleiding, krijgen
geslaagde keramisten de mogelijkheid extra leerjaren te volgen. Elk extra
leerjaar wordt afgesloten met een examen en presentatie. Ook in 2013 was dit
het geval.
Anke Land
Museum Gouda heeft twee interventies toegestaan
in 2013: een ingreep door een hedendaags
kunstenaar in de vaste opstelling van het
museum: Anke Land en Edith Cammenga.
Anke Land heeft haar gouden schedels en
wandtapijten door het hele museum heen
opgehangen. Niet alle bezoekers begrepen het.
Wij vonden het prachtig, een spannende en
subtiele confrontatie. Memento mori.
Deze tentoonstelling heeft tot een schenking
geleid: ’Precious’ in de Regentenkamer.
11
Edith Cammenga
In 2013 startten we het interventieproject ‘Te gast in de
Gasthuiskapel’: we nodigen een kunstenaar uit om met een
groot werk te exposeren in de Gasthuiskapel; passend bij of
reagerend op de religieuze kunst uit de 16e eeuw die hier
verzameld is.
Als eerste was de beurt aan Edith Cammenga, van wie een
groot fotoportret van moeder met kind is opgehangen; een
fraaie aanvulling op de collectie in de kapel. Bij de vernissage
schonk Edith Cammenga aan het museum een klein
geschilderd kerkuiltje, dat uiteindelijk een plaats zal krijgen in de Schatkamer.
Dromen op Doek
Zaterdag 26 oktober ging de tentoonstelling 'Dromen op doek’ voor het publiek
open, nadat we op 25 oktober onze vele bruikleengevers, de cultuurfondsen en
sponsors bedankt hadden voor hun royale medewerking.
Bij de voorbereiding waren alle medewerkers van het museum betrokken. Het is
echt een collectief product geworden.
Allereerst conservator Hans Vogels voor de inhoud en selectie van werken.
Promotor Carina Blokzijl voor de campagne en de perscontacten.
Educator Marleen van Lanen voor het kinderatelier, met Fantin-Latour behang.
Samen tekenden Carina Blokzijl en Marleen van Lanen voor het cultureel
programma. Gebouwbeheerder Jan Muyt voor de inrichting en de belichting.
Collectiebeheerder Julia Zwijnenburg voor het leegruimen van de Toonzalen, de
ontvangst van bruikleengevers en afhandeling van contracten. Trees Bijsterveld
voor het assortiment in de winkel. Conny Lagerweij voor de bewaking van het
budget. En omdat het project veel meer vergt dan onze normale exploitatie,
hebben we versterking gezocht: allereerst bij het onvolprezen duo Annemieke
Schors en Norma de Goederen voor projectleiding en logistiek; bij Ontwerpwerk
van Guus Boudestein en Koen Vorst voor de kleurstelling, campagnebeeld,
inrichting, routing; Sara Tas en Natalie Meijers voor de contacten met de
particuliere verzamelaars. En met de redactie van Kunstschrift is een special over
Fantin-Latour voorbereid.
Alle medewerkers van Museum Gouda hebben een opfriscursus ‘gastvrijheid’
gevolgd, onder leiding van René Malherbe, om de toeloop van bezoekers te
kunnen opvangen en tegelijkertijd op zaal goed toezicht te houden.
Kortom, een enorme gezamenlijke inspanning met een positief effect op
teambuilding.
Museum Gouda heeft meerdere redenen om Henri Fantin-Latour centraal te
stellen.
• De schilder zelf
Er is nog nooit een solo tentoonstelling van Henri Fantin-Latour in Nederland
geweest. Dat moest ooit gedaan worden. Directeur Nicolette Sluijter had dat
voornemen al vijftien jaar geleden. Fantin-Latour is een fantastische schilder
die meer bekendheid verdient onder een groter publiek.
• Collectie Arntzenius
Museum Gouda heeft één meesterwerkje van Fantin in eigen bezit, als
onderdeel van de collectie Arntzenius. Door aandacht te schenken aan Fantin,
vestigen we ook de aandacht op onze collectie Arntzenius. Die collectie is een
van de drie speerpunten van Museum Gouda. We hebben de deskundigheid en
kennis in eigen huis om dit te doen.
12
• Sfeer
De romantische, ingetogen sfeer in het werk van Fantin, zijn verlangens, zijn
kleurgebruik komen volmaakt tot hun recht in de sfeervolle zalen en omgeving
van Museum Gouda. Er is een harmonie en schoonheid, waar we het publiek
een groot genoegen mee doen.
Op het moment van vaststelling van het jaarverslag 2013 is de tentoonstelling
nog in volle gang. Niet eerder is in Museum Gouda een dergelijke, omvangrijke
en kostbare, internationale tentoonstelling georganiseerd. Het is nog te vroeg
voor een eindoordeel.
Museum Gouda wil aan de tentoonstelling het volgende overhouden:
• Uitstraling: met deze tentoonstelling plaatst Museum Gouda zich in de rij van
sfeervolle musea waar schilderwerk uit de 19e eeuw prachtig geëxposeerd
wordt, zoals Museum Singer Laren en het Dordrechts Museum.
• Contacten met particuliere verzamelaars: dankzij het zoeken naar Fantin,
heeft Museum Gouda contact gekregen met liefhebbers en verzamelaars die
tot nu toe geen weet hadden van ons bestaan en onze ambitie. Wie weet wat
daar in de toekomst nog uit groeit.
• Collectie: hopelijk leidt de tentoonstelling tot de verwerving van een of meer
Fantins. Naast ´Interieur´ zou Museum Gouda graag permanent beschikken
over een bloemstilleven en een droom.
• Toonzalen: om de tentoonstelling mogelijk te maken, zijn er in de Toonzalen
voorzetglazen aangebracht voor de filtering van het licht, klimaatbeheersing
en energiebesparing.
• Reputatie: Rijksmuseum en Musée d'Orsay hebben kostbare werken
uitgeleend, omdat ze vertrouwen hebben in de professionaliteit van
Museum Gouda.
Museum Gouda kan aan internationale standaards voldoen.
13
IV
EVENEMENTEN / ACTIVITEITEN
In 2013 bruiste Museum Gouda van de activiteiten en evenementen.
De acties en arrangementen in het kader van de stadspromotie worden in het
hoofdstuk Promotie verder omschreven. We verdelen de diverse evenementen in
drie categorieën:
• Culturele ontmoetingsplaats, Museum Gouda als ‘place to be’.
• Promotionele activiteiten: ‘be good and tell it’.
• Jaarlijkse evenementen, mee vibreren met de stad.
Culturele Ontmoetingsplaats
Concerten
De Bezetting Speelt
Evenals vorig jaar verzorgde het 10-koppige kamermuziekensemble De Bezetting
Speelt een aantal concerten in 2013 in de Gasthuiskapel (seizoen 2012/2013).
La Tour de Léman
Museum Gouda organiseerde in samenwerking met het Goudse kamermuziek
ensemble Léman acht concerten voor het seizoen 2013/2014.
Vijf van deze concerten vallen in het Cultureel Programma behorende bij de
tentoonstelling ‘Henri Fantin-Latour – Dromen op doek’. Voor deze gelegenheid
wordt het ensemble ‘La Tour de Léman’ genoemd en zorgen zij voor muziek die
aansluit bij de tijd van Fantin.
Het Léman Ensemble in de Gasthuiskapel
14
Tevens traden op in de Gasthuiskapel: het koor Vriendschap, Het Barock
Winterorkest, Wendela van Swol, Feyona van Iersel en Martijn Smits.
Muziek in museumtuin
Firma Van Drie organiseerde in de museumtuin een aantal zomerconcerten. Ook
werd ‘Tango in de tuin’ herhaald.
Lezingen
In 2013 organiseerde het bestuur van de Museumvrienden diverse lezingen in
Het Ruim: John Poppelaars, Rob Berkel en Joop Smink. De lezingen werden goed
bezocht en leverden ook nieuwe Vrienden op.
Verhaal op zondag
Aan deze succesvolle serie met verhalen van Goudse dominees - omlijst door live
muziek – is in 2013 vervolg gegeven. ‘Verhaal op zondag’ was voor iedere
betalende museumbezoeker gratis toegankelijk. De korte verhalen, geïnspireerd
op een werk uit het museum, werden ook dit jaar verteld door dominees Trijnie
Bouw, Kim Magnee-Berg en Leonie Bos.
Promotionele activiteiten
Herinrichting Grachtzaal, restauratie Erasmus reliëf
De Grachtzaal is in 2012/2013 heringericht. Hier wordt de 16e eeuw van Gouda
gepresenteerd. De officiële onthulling van het gerestaureerde Erasmusbeeld vond
plaats op 31 januari 2013. Patricia Ortiz restaureerde dit geboetseerde portret.
Aandeelhoudersvergadering
Op 20 maart verwelkomde Gerard de Kleijn zo’n 75 aandeelhouders van de
stadsmaquette 1562. Stadshistoricus Henkjan Sprokholt vertelde over enkele
ontdekkingen welke hij gedaan heeft tijdens zijn onderzoek voor deze maquette.
Afronding Restauratieproject Gasthuiskapel
Op 16 mei 2013 heeft wethouder Daphne Bergman de gerestaureerde zijpanelen
van het Jozef-altaarstuk onthuld. Het Jozef-altaarstuk van M. Claesz, was het
laatste stuk dat nog gerestaureerd moest worden. Na 30 jaar kunnen nu alle
acht overgebleven altaarstukken uit de 16e eeuw - afkomstig uit de
Sint-Janskerk – compleet aan het publiek getoond worden. De afronding werd
gevierd door middel van een reünie met alle betrokkenen.
Het Algemeen Dagblad volgde de restauratie van de zijvleugels op de voet
15
Museumwijn
Wijnhandel Van de Velde & Halewijn en Museum Gouda heeft op 17 mei 2013
een rode wijn op de markt gebracht. Op het etiket staat een geliefd object uit het
museum afgebeeld: tegeltableau met haan. Dit is het favoriete kunstwerk van
burgemeester Milo Schoenmaker. Voor iedere verkochte fles ontvangt het
museum € 1,00.
Overhandiging Staatsieportret
Burgemeester Cremers van Waddinxveen overhandigde op 7 oktober het officiële
staatsieportret van Koningin Beatrix aan Museum Gouda. Het staatsieportret is
geschilderd door de Goudse Carla Rodenberg, bekend van haar bloemstillevens
en portretten. Het origineel, dat altijd in het stadhuis van Waddinxveen heeft
gehangen, is tijdelijk in bruikleen. Burgemeester Schoenmaker van Gouda was
aanwezig bij de overhandiging.
Opening schatkamer
Op 16 september 2013 is de Goudse Schatkamer officieel geopend door
wethouder Daphne Bergman. Met de bouw van de Schatkamer pakt Museum
Gouda twee problemen tegelijkertijd aan: er wordt een structurele bezuiniging
bereikt door af te zien van de huur van externe depots én bezoekers krijgen
meer te zien van de totale collectie van Museum Gouda. Ook beschikt de
Schatkamer over een filmzaal en een Pronkstukkenroute.
Wethouder van Cultuur, Daphne Bergman, plaatst het eerste object in de Schatkamer
16
Jaarlijkse evenementen
Museumweekend
Het museumweekend, ieder jaar georganiseerd door de Nederlandse
Museumvereniging, vond dit jaar plaats op 6 en 7 april 2013. Museum Gouda
was tijdens dit weekend voor slechts € 1,00 te bezoeken. Op 6 april tussen 14.00
en 16.00 uur kon men op de foto met een historisch figuur. Er kwamen 739
bezoekers!
Goudse Keramiekdagen/Plateelkeurdag
Op 9 en 10 mei waren de Goudse Keramiekdagen. Op Hemelvaartsdag 9 mei
vond er een Plateelkeurdag plaats in de museumtuin.
Keramiekspecialisten Johan Karelse, Joop Nobel, Nico van Eijk, Barbara Walraven
en conservator Hans Vogels voorzagen de bezoekers van relevante informatie
over hun meegebracht Gouds Plateel. Ria Nobel gaf een demonstratie
plateelschilderen, restauratrice Hanne Friederichs was aanwezig voor het geven
van advies.
Kerkennacht
Op 21 juni tijdens Kerkennacht presenteerde Museum Gouda haar collectie
religieuze kunst, stukken die de Beeldenstorm hebben overleefd. Speciaal voor
Kerkennacht waren er optredens van het koor Laus Deo en het Gassenhauer
Trio. Alleen de Gasthuiskapel was deze avond geopend, de rest van het museum
niet. De entree was gratis. Er kwamen meer dan honderd bezoekers.
Gouda Waterstad (Havendagen)
Speciaal voor Gouda Waterstad 2013 hadden Museum Gouda en de
Museumhaven een vaarroute samengesteld. Op 29 juni ging de rondvaart langs
acht historische plekken, van Museum Gouda naar Museumhaven. Bij Museum
Gouda werd er bij de stadsmaquette uitleg gegeven. Meer dan 100 mensen
maakten gebruik van deze vaartocht.
Open Monumenten Dag
Tijdens Open Monumenten Dag op 14 september, met als thema Macht en Pracht
(achttiende eeuw), was het museum de gehele dag gratis toegankelijk. In de
lege Toonzaal 5 waren optredens van de muziekafdeling van Kunstpuntgouda
met 18e eeuwse muziek, in zaal 6 kon men liggend op het matras kijken naar de
18e eeuwse plafondschildering uit het Admiraalshuis.
’s Middags waren er in het Ruim gratis verrassingsoptredens van het ensemble
Léman en in het Ruim kon men op de foto met Napoleon.
Gouda bij kaarslicht (kaarsjesdag 2013)
Gouda bij Kaarslicht was dit jaar op 13 december 2013, voor het eerst op
vrijdag. Vanaf 17.00 uur waren bezoekers welkom voor een gratis doorloop van
Achter de Kerk naar de Oosthaven; de tentoonstelling Fantin-Latour werd
gesloten. In de Gasthuiskapel werden concerten gegeven door Heleen Bartels en
het koor Flexible Sound. In het Ruim draaide de hele dag een kerstfilm. De
kerstman was present en er waren kraampjes in de museumtuin.
17
V
EDUCATIE
Algemeen
Museum Gouda heeft de educatieve voornemens van het Jaarplan 2013
grotendeels uitgevoerd. We hebben het museum kindvriendelijker gemaakt,
er zijn meer doe-activiteiten.
Ook de mystery guests hebben dit vastgesteld als positief te waarderen punt.
De voorgenomen uitbreiding van het aantal educatieve programma’s is ter hand
genomen, drie stuks voor basisonderwijs en onderbouw voortgezet onderwijs.
Deze drie projecten gaan in 2014 draaien.
Educatieve programma’s
Klaasje, wat zit er in je vaasje
Deze klassikale museumles voor kleutergroepen
ging in januari 2013 van start. Klaasje woont in
een mooie oude vaas in het museum. Op school
maakten de kinderen middels een filmpje al
kennis met Klaasje. In het museum ontmoeten
ze hem in het echt. Klaasje vertelt dat hij gek is
op verzamelen en nodigt de leerlingen uit om
alle mooie dingen in het museum te gaan
bekijken. Twee rondleiders nemen de kinderen
mee langs de objecten. Naderhand vertellen de
kinderen aan Klaasje wat ze allemaal gezien
hebben. Zo maken de leerlingen spelenderwijs
kennis met de collectie van Museum Gouda. In
totaal maakten 31 schoolklassen in 2013 kennis
met Klaasje.
Goudazoekers
Goudazoekers is een cultuurhistorisch project voor de groepen 7 en 8 van het
basisonderwijs over de geschiedenis Gouda. Om ‘poorter’ te mogen worden van
deze stad moeten de leerlingen vier avonturen volgen. Deze avonturen hebben
als thema’s: rechtspraak en verdediging, handel en vervoer, religie en kunst en
ziekenzorg. Bij elk avontuur maken de leerlingen een tocht door de stad, waarbij
ze kennis maken met de gebouwen en
gebeurtenissen van vroeger. Bij de feestelijke
slotbijeenkomst ontvingen de leerlingen het
poortersdiploma. Goudazoekers is een
samenwerkingsproject met de Openbare Bibliotheek
Gouda, Streekarchief Midden Holland, Museum
Gouda, het Historisch Platform en de Brede School
Gouda.
Moordspel
Leerlingen van de brugklas gingen op zoek naar gegevens omtrent een Goudse
moord uit de 17e en 18e eeuw. Daarbij maakten ze gebruik van alle
zoekmogelijkheden in de bibliotheek, het archief en het museum. Er waren vijf
verschillende moorden en vijf verschillende groepen. Het spel startte met een
filmpje over een waargebeurde moord. Daarna werkten de leerlingen zelfstandig
18
en maakten ze opdrachten bij de drie instellingen. Ter afsluiting kwamen de
leerlingen bij elkaar in de bibliotheek en bekeken ze de afloop van ‘hun’
moorden. Ook het Moordspel is een samenwerkingsproject met de Openbare
Bibliotheek Gouda, Streekarchief Midden Holland, Museum Gouda, het Historisch
Platform en de Brede School Gouda.
Leerling bezoek Museum Gouda 2013
Basisonderwijs
1542
Voortgezet onderwijs
1277 (waarvan 730 Moordspel)
Aantal inschrijfrondleidingen
17
Activiteiten
Kinderworkshop theater (22 januari)
Kinderen van 8 tot 12 jaar konden meedoen aan een
theaterworkshop. Onder leiding van docent Annemiek Engelen
van Kunstpuntgouda gingen zij de kunstwerken tot leven
wekken. Op het einde van de workshop presenteerden de
kinderen hun kunstwerken aan elkaar.
Coornhert Gymnasium (22 maart - 1 april 2013)
De samenwerking met het Coornhert Gymnasium is voortgezet
en heeft geresulteerd in een fraaie tentoonstelling, gemaakt
door leerlingen uit de zesde klas met beeldende vorming in
hun eindexamenpakket. Ieder heeft op heel eigen wijze
vormgegeven aan een aspect van het thema ´Verrassing!´
De resultaten varieerden van sculpturen tot schilderijen en van
poëzie tot dans.
Rondje maquette (vanaf 21 maart)
Bezoekers konden op donderdag, vrijdag en zaterdag gratis instappen bij uitleg
over de stadsmaquette. De meeste bezoekers waren enthousiast over deze
mogelijkheid om gratis te komen luisteren, wel varieerde het aantal toehoorders
sterk per keer. Vanaf november 2013 was het maquetterondje te volgen op de
eerste zondag van de maand. Ongeveer 300 bezoekers hebben in 2013 het
rondje maquette gevolgd.
Legowedstrijd (27 augustus - 1 september)
Voor de eerste keer organiseerde Museum Gouda (in
samenwerking met Play Today Legoshop) in de laatste week
van de zomervakantie een Legobouwwedstrijd. Kinderen van
6 tot en met 12 jaar konden in het museum hun mooiste
‘kasteel van Gouda’ bouwen en zo kans maken op een
Legokasteel. Maar liefst 135 kinderen bouwden mee.
19
Museumjeugduniversiteit (8 september - 24 november)
Museum Gouda sloot voor de eerste keer aan bij de
landelijke organisatie van de Museumjeugduniversiteit.
In het najaar van 2013 konden kinderen vier colleges
volgen bij echte experts. Pijpenmaker Patrick
Vermeulen legde bijvoorbeeld uit hoe je een echte
Goudse pijp maakt en professor Jos van den Broek wist
veel te vertellen over hoe het was om ziek te zijn in de
voorgaande eeuwen. In totaal deden 35 kinderen mee
aan de Museumjeugduniversiteit.
Klassedag (13 september)
De dag voorafgaand aan Open Monumentendag kregen 72 leerlingen van drie
scholen een (door Museum Gouda gratis aangeboden) rondleiding. Het accent lag
daarbij op het thema ‘Macht en pracht’. Gekeken werd onder meer naar de
pijpencollectie en het museumgebouw.
Maandelijkse inschrijfrondleidingen
Maandelijks werd er een rondleiding verzorgd waarvoor individuele bezoekers
zich konden inschrijven. Iedere keer was er een ander thema. In het najaar lag
het accent op rondleidingen bij de schilderijen van Fantin-Latour. Het was
opvallend dat zich voor de rondleidingen over Fantin-Latour veel mensen
aanmelden die niet eerder aan een inschrijfrondleiding mee hadden gedaan. In
totaal deden er 223 mensen in 2013 mee aan een inschrijfrondleiding.
Overig
Aankleding educatieve ruimte
Zaal 9 is verder ingericht als educatieve ruimte. Er liggen kleurplaten,
kleurpotloden, puzzels, verkleedkleren en er staat een poppenkast met pop
Klaasje, waar kinderen mee mogen spelen.
Koffertjes
Er zijn koffertjes ontwikkeld die kinderen bij de kassa van
het museum gratis kunnen lenen om daarmee
‘Op ontdekkingstocht door het museum’ te gaan.
In het koffertje zit een opdrachtenboekje en verschillende
accessoires om de opdrachten mee uit te voeren.
Doe-dingen
Er zijn diverse doe-dingen op zaal geplaatst waar kinderen actief mee aan de
slag mogen. Aan het icoontje van Klaasje kunnen kinderen het doe-ding
herkennen. Zo mogen ze in de kapel details uit kunstwerken bij elkaar zoeken, in
een mini-versie van het Ruim kunnen ze hun eigen tentoonstelling bouwen, in de
Chirurgijnskamer mogen ze zich als dokter verkleden en in de Catharinazaal
mogen kinderen een vaas versieren met krijt. Daarnaast zijn er twee kleine
schilderijtjes en een wandbordje opgehangen waarin Klaasje figureert.
Rondleiderscursus
Op 15 februari ontvingen vijf vrijwilligers hun rondleidersdiploma na
het succesvol afsluiten van een intensieve cursus op het gebied van
de collectie, rondleiden en pedagogiek.
20
VI
PROMOTIE
Algemeen
Vanaf 2013 heeft het museum een medewerker promotie en evenementen
(voor 24 uur per week). Er is door een externe partij een marketingplan
opgesteld, waarin is opgenomen hoe Museum Gouda zich wil profileren en hoe
we binding en herhalingsbezoek bevorderen. Ook het bezoekersaantal werd als
doel in het marketingplan opgenomen; voor 2013 geraamd op 33.000. Dit doel
werd behaald: zo’n 34.000 mensen bezochten het museum in 2013!
Hands on
De aanpak was in 2013 hands on: ‘niet lullen, maar poetsen’.
1. Samenwerking met Best Western Hotel: hieruit vloeiden arrangementen
voort zoals het ‘Genieten in Gouda arrangement’ en een samenwerking op
het gebied van de tentoonstelling Henri Fantin-Latour – Dromen op doek.
2. Met de promotie van de Fantin-Latour
tentoonstelling is vroeg begonnen.
In april is in de museumtuin de
Fantin-Latour roos geplant door
wethouder Bergman. In COLLECT en
NRC stond een oproep aan particuliere
verzamelaars Fantin-Latour.
Om de stad te betrekken bij de
tentoonstelling is een samenwerking
aangegaan met de Goudse
bloemisten, Punselie en het Best
Western Hotel. Er zijn bidprentjes
verspreid, posters, een cultureel
programma en algemene flyers.
Zelfs de Goudse Singelloop werd door
een museumteam gelopen, in
Fantin-Latour outfit. Vanaf eind
oktober reden er stadsbussen met
het campagnebeeld, er waren
commercials op Radio Rijnmond en TV
West, er verschenen Punseliekoekjes
met de tentoonstelling erop, posters
op stations en grote posters in de
stad. De tentoonstelling heeft
landelijke aandacht gekregen van NRC, Trouw, Telegraaf en Algemeen
Dagblad.
3. Activiteiten rond Erasmus: ook hier is een arrangement uit voortgekomen,
het Erasmus Gouda Ticket. Daarnaast deed Museum Gouda mee aan
Zotte Zaterdag op 19 oktober.
4. Samenwerking met de Sint-Janskerk: Met een combinatieticket en met een
gezamenlijke tentoonstelling (Breekbaar erfgoed) is de samenwerking met de
Sint-Janskerk geïntensiveerd. Dankzij een langdurige bruikleenovereenkomst
kan Museum Gouda cartons uit de kluis van de Sint-Janskerk laten zien.
21
Advertenties en free publicities
Bijna wekelijks stonden de museumactiviteiten in de regionale kranten Algemeen
Dagblad Groene Hart, Goudse Post en Krant van Gouda. Naast de advertenties
ten behoeve van de tentoonstelling Dromen op Doek is er geadverteerd in het
Cultureel Supplement van NRC, waarbij het accent op het Museumkwartier lag.
Ook regionaal heeft het museum geadverteerd in de Groene Hart
Evenementenkrant en de ‘Gouda, stad van’ zomer- en winterbrochures.
Arrangementen en acties
In samenwerking met diverse partners zijn er arrangementen samengesteld,
zoals het Erasmus Gouda ticket, het Sfeervol Gouda arrangement en de Winterse
Gouda Tickets. Museum Gouda heeft met partners Rabobank, Mozaïek Wonen en
Ortec kortingsacties georganiseerd voor hun klanten, bewoners, leden en
bezoekers.
Museum Gouda verleende zijn medewerking aan diverse acties zoals de VVV
kaartjes in de kaartenmolens en de folder van het Gouwehavenkwartier. Ook was
Museum Gouda present bij de Touroperator Dag en het Hollandia Netwerk
Evenement, beide georganiseerd door de VVV. Verder kreeg Museum Gouda de
kans om op de Kaas- en Ambachtenmarkt present te zijn.
In het Gouda Gastvrij project organiseerde Museum Gouda in samenwerking met
acht andere culturele instellingen ‘Gouda Gastvrij’. Tijdens Open Monumenten
Dag op 14 september heetten de afgevaardigden van Bibliotheek, Filmhuis,
Schouwburg, Jeugdtheaterhuis, Kunstpuntgouda, Kunstuitleen, Museum Gouda,
Streekarchief en Verzetsmuseum de bezoekers aan de ‘stadspoorten’ van Gouda
van harte welkom. De bezoekers werden bij de instellingen opgewacht door de
directeur met hoge hoed, waarna men aan de voor dit doel georganiseerde
activiteiten kon deelnemen.
Brochures
In 2013 zijn de volgende verkoopbrochures gemaakt:
• Van Gasthuis tot Gastvrij museum
• Jozef
• Eeuwenoude altaarstukken
• Langs het water van Museum Gouda naar Museumhaven
• Zwangerschap, kindersterfte en kinderarbeid
In de € 1 reeks verscheen de brochure ‘Goudse Serviezen’.
Films
In 2013 is er meer accent gelegd op beelden. Er zijn diverse films gemaakt.
Naast de Fantin-Latour films werden er door Gouda TV, Gouwestad TV en Bram
Gebuys diverse films gemaakt voor algemeen gebruik. Op Youtube zijn diverse
films terug te vinden, zoals de opening van de Fantin-Latour tentoonstelling. Ook
films die op zaal worden gedraaid zijn in 2013 geproduceerd, zoals een blik op de
restauratie van het Erasmus Reliëf en een film over de opbouw van de
Schatkamer.
22
Social Media, nieuwsbrief en website
Na een vol jaar Facebook had het museum eind 2013 zo’n 360 Vrienden. Maar
vooral Twitter doet het goed: eind 2013 telden we zo’n 2400 volgers, 800 meer
dan in 2012. De laatste twee tweets worden sinds september 2013 weergegeven
op de homepage van de website.
De digitale nieuwsbrief van Museum Gouda is in 2013 totaal vier keer verstuurd
naar zo’n 800 geïnteresseerden. Op de homepagina van www.museumgouda.nl
kan men zich opgeven voor de nieuwsbrief.
De website van Museum Gouda werd in 2013 door meer dan 44.000 unieke
bezoekers bezocht, een record. Vooral in de laatste maanden van het jaar
hadden we regelmatig zo’n 500 bezoekers per dag.
Op de website is ‘de topstukkenkeuze van’ uitgebreid met o.a. de keuze van
burgemeester Milo Schoenmaker, schrijver Arthur Japin en kunstenaar Marjolijn
van den Assem.
Recensie Henri Fantin-Latour – Dromen op doek, in NRC Cultureel Supplement
23
VII
ONDERHOUD
Algemeen
In 2013 zijn diverse museumzalen heringericht. Energiebesparing is daarbij
steeds een belangrijk uitgangspunt geweest. Het niveau van onderhoud is
redelijk op orde, behalve het schilderwerk van buitengevelkozijnen.
De installatie van de luchtbehandeling is aan vervanging toe.
Uitvoering
In 2013 uitgevoerde werkzaamheden zijn:
• Glazen schuifdeur inclusief aanpassing luchtgordijn en elektrische bekabeling
en beveiliging is gerealiseerd.
• Zaal 16: muurwerk en deuren geschilderd i.v.m. nieuwe inrichting.
• Ontvochtiger vervangen in de kapel.
• Diverse aanpassingen brandmeldinstallatie i.v.m. certificering.
• Waterontharder in CV-ruimte vervangen.
• UV- en licht werende folie vervangen op de ramen van zaal 4 t/m 7.
• Kozijnen aangepast en geschilderd in zaal 4 t/m 7.
• Dubbel veiligheidsglas (voorzetramen) in zaal 4 t/m 7 t.b.v. klimaat en
veiligheid.
• Zaal 4 en 7: muren geschilderd.
• Zaal 5 en 6: gedeelte muren geschilderd
• Schatkamer in zaal 2 gerealiseerd inclusief filmzaal en nieuwe energiezuinige
verlichting. Deze zaal is nu een open depot sinds september 2013.
• Open depot Gouds Plateel in zaal 19 en 20 gerealiseerd, inclusief
energiezuinige verlichting en muurschilderwerk.
• Diverse verbeteringen/toevoegingen elektrische installatie op verschillende
plaatsen in het museum.
• Verlichting chirurgijnskamer: nieuwe armaturen en led-lampen.
• Divers schilderwerk aan binnenmuren uitgevoerd.
• Permanente geluid- en beeldpresentatie in het Ruim aangebracht t.b.v.
lezingen/openingen/presentaties.
• Trap trappenhuis (ingang Achter de Kerk) het tapijt doorgetrokken tot
bovenverdieping met Ferrari rood tapijt.
• Totale inventarisatie meerjarenonderhoud gebouwen uitgevoerd door extern
bedrijf inclusief controle door een ander bedrijf t.b.v. onderhoud gebouwen in
opdracht van Gemeente Gouda.
• Energiebesparingscheck installaties en verlichting/isolatie uitgevoerd door
extern bureau in opdracht van Gemeente Gouda.
Verder zijn de gebruikelijke onderhoudscontracten uitgevoerd en de diverse
keuringen gedaan
24
VIII SAMENWERKING & SPONSORING
Museum Gouda heeft ook in 2013 deelgenomen aan tal van professionele
werkverbanden, waarvan de belangrijkste zijn:
• Nederlandse Museumvereniging
• Vereniging van Rijksmusea
• Adlib Gebruikersgroep
• C9, directies van Culturele instellingen in Gouda
In artistiek opzicht werkte Museum Gouda samen met:
• De ‘Binnenkrant’ van museumkunstenaar Henri Boere
• Kunstenaarsvereniging Firma Van Drie
• Stadsdichter Klara Smeets
• Galeries van Arie Bouter, Menno Meijer, John Wassenaar
• Stadmusea van Hoorn, Bergen op Zoom, Zutphen en Harlingen
In cultuurhistorisch opzicht werkte Museum Gouda samen met:
• Historisch Platform Gouda
• Historische Vereniging Die Goude
• Archeologische Vereniging Golda
• Goudanet
• Erasmus Genootschap Gouda
• Gouds Boek & Drukkers Gilde
• Museumhaven
In educatief opzicht werkte Museum Gouda samen met:
• BAM
• Brede School
• Driestar Educatief
• Coornhert Gymnasium
• Keramiekopleiding SBB Gouda
In promotioneel opzicht werkte Museum Gouda samen met:
• Gemeentelijk platform stadspromotie
• Organisatiebureau Grand Canyon & Tip
• Best Western Hotel Gouda
• Punselie
• Playtoday Lego Shop
• Van de Velde & Halewijn
• Sint-Janskerk
• Stichting Open Monumentendag Gouda
• Goudse Keramiek Dagen
• Gouda bij kaarslicht
Museum Gouda is hecht verankerd in het Goudse netwerk. In 2013 zijn met
name de banden met de Museumhaven aangehaald, wat geleid heeft tot de
brochure: Langs het water tussen Museum Gouda naar Museumhaven.
25
Goudse museumvrienden
Museum Gouda prijst zich gelukkig met het bestaan van de Vereniging van
Goudse Museumvrienden. De vereniging telt 500 vrienden.
Het bestuur van de Vriendenvereniging heeft in 2012 besloten tot instelling van
een Restauratiefonds.
Gouds Catharina Gilde
Het Gouds Catharina Gilde bestond in 2013 25 jaar. Commissaris van de Koning
Jan Fransen stak de loftrompet op 25 november. Het Gilde droeg in 2013
financieel bij aan de realisatie van de Schatkamer, een essentieel onderdeel van
het stadmuseum.
Ondanks de economische malaise groeide het Gilde licht en telt nu 49 leden. De
betrokkenheid va het Goudse bedrijfsleven bij Museum Gouda is groot.
De onderstaande bedrijven maken deel uit van het Gouds Catharina Gilde:
ABN AMRO Bank N.V.
Appertijn BV
BAM Civiel BV
Basis Bedrijfshuisvesting
Van Beynum Volkswagen
BioChek
Dirk-Jan Blok notaris
Burosix Public Relations Adviseurs BV
Complex E-techniek BV
Bouw- en Aannemersbedrijf Th. J. van Dijk BV
Gouda Intobusiness
Gouda Media Groep BV
Gouda Refractories BV
Goudam BV
De Goudse Verzekeringen
Grant Thornton Accountants en Adviseurs BV
Groene Hart Ziekenhuis
Stichting Hazet
Hoeve Tandtechniek B.V.
Hof Hoorneman Bankiers NV
La Gro Advocaten
Lansigt Accountants en Belastingadviseurs
Beheersmaatschappij De Leede BV
Van Nieuwpoort Beheer B.V.
Praxis Megastore Gouda afd./loc. Catharina Gilde
Coöperatieve Rabobank Gouda BV
Van Riessen Advocaten
Slangen Staal
Van de Velde & Halewijn B.V.
Visser & Visser Accountants-Belastingadv.
De Waard & Wagener Notarissen
Westerhuis Notarissen
Bouwbureau en aannemingsbedrijf De Wilde BV
26
Partners
Museum Gouda telde in 2013 zeven ´partners´, die een museumzaal
geadopteerd hebben:
• Bunnik-Salari: Catharinazaal
• Mozaïek Wonen: Ruim
• Ortec: Grachtzaal
• Rabobank Gouwestreek: Toonzalen
• F.W. Maas elektro service: Apotheek
• Bruynzeel: Gasthuiszaal
• 3Megawatt: Toiletgroep
27
IX
FACILITEITEN
Locatieverhuur
In Museum Gouda zij twee ruimtes geschikt voor verhuur:
• De Gasthuiskapel voor een exclusieve receptie of ontvangst
• Het Ruim voor een lezing of exclusief diner
Dit jaar is Het Ruim voorzien van een permanente projectie- en geluidsopstelling,
waardoor er meer mogelijkheden zijn en de kwaliteit van beeld en geluid is
verbeterd.
De stoelen zijn vervangen door comfortabele conferentiestoelen en geven met
hun rode kleur beide ruimtes een vrolijk accent.
Trouwlocatie
Sinds november is het museum een trouwlocatie.
Er is veel belangstelling voor de sfeervolle Gasthuiskapel met de altaarstukken.
Museumwinkel
De focus van de winkel ligt op artikelen die een relatie hebben met het museum.
Vooral de boeken en ansichtkaarten die betrekking hebben op de collectie, doen
het goed. Daarnaast is er een beperkt assortiment exclusieve cadeauartikelen.
Nieuw in het assortiment waren de originele huisjes van de maquette, die goed
verkocht werden.
Tijdens de tentoonstelling van Fantin-Latour is één wand geheel ingericht met
artikelen die betrekking hebben op deze tentoonstelling. Het is voor het eerst dat
de winkel een budget had en een financiële bijdrage levert aan een
tentoonstelling. Het lijkt erop dat deze target gehaald gaat worden, al is dat na
afloop van de tentoonstelling 30 maart 2014 pas definitief vast te stellen.
De extra drukte in de winkel door deze grote tentoonstelling was soms pittig voor
de vrijwilligers. Vooral de complexe kassahandelingen door arrangementen
kostten nogal wat zweetdruppels. Maar over het algemeen waren de
winkelvrijwilligers erg te spreken over de gestegen omzet en de gezellige drukte
in de winkel. Door met overlappingen te werken zodat op drukke momenten
twee vrijwilligers aanwezig waren, is de druk wat van de ketel gehaald.
Museumcafé
Het Museumcafé wordt geëxploiteerd door Sharon van Gastel en was ook het
afgelopen jaar de ideale locatie voor een kop koffie, een lunch of een Afternoon
Tea. In de zomer genoten veel bezoekers van het sfeervolle terras in de
ommuurde tuin.
28
X
ORGANISATIE
Algemeen
Museum Gouda wordt bestuurd volgens het raad-van-toezicht-model. De Raad
van Toezicht heeft in 2013 besloten de negen principes van de Governance Code
Cultuur integraal toe te passen
De organisatie bestaat uit een professionele kern van vaste medewerkers,
vrijwilligers en stagiaires.
De aanstelling van directeur-bestuurder Gerard de Kleijn is verlengd tot en met
2016. Als nevenfunctie bekleedt Gerard de Kleijn het voorzitterschap van de
Amsterdamse Kunstraad.
De bezoldiging van bestuurder en medewerkers volgt de Museum CAO.
Voor projecten en activiteiten die de capaciteit van de organisatie overstijgen,
worden externe krachten ingehuurd.
Voor de tentoonstelling Henri Fantin-Latour is de groep Gastheer/Gastvrouw met
een groot aantal vrijwilligers uitgebreid. Zij zijn van oktober 2013 tot en met
maart 2014 beschikbaar om de bezoekers te ontvangen en te informeren.
Raad van Toezicht
De samenstelling van de Raad van Toezicht is als volgt:
Voorzitter:
Jan Laan, Oud wethouder van Rotterdam en oud burgemeester van Nieuwegein.
Nevenfuncties:
− Directeur Laan Consult (advisering bestuurlijke processen en besluitvorming
ruimtelijke planning, infrastructuur en vervoer)
− Voorzitter Stichting BONAS (Bibliografieën en Oevrelijsten Nederlandse
Architecten en Stedenbouwers)
− Voorzitter sLIM (Stichting Leergang Intensief en Meervoudig Ruimtegebruik)
Leden:
• Anne-Marie van Berkel, senior adviseur bedrijfsvoering Rijkswaterstaat
• Geeta Bruin, Projectleider Tentoonstellingen Van Gogh Museum.
Nevenfunctie: Bestuurslid sectie SIMIN, Museumvereniging
• Lambert van der Bruggen, CEO ORTEC Consulting Group.
• Ton Planken, Communicatieadviseur en media-trainer voor bestuurders.
Personeelsvertegenwoordiging
Het museumpersoneel wordt vertegenwoordigd door een
personeelsvertegenwoordiging, die uit drie personen bestaat.
De personele invulling was in het jaar 2013 ongewijzigd ten opzichte van 2012.
De samenstelling is als volgt:
- Julia Zwijnenburg (voorzitter)
- Dick de Mol (lid)
- Hans Vogels (lid)
De directie heeft in 2013 regelmatig overleg gevoerd met de
personeelsvertegenwoordiging.
29
Project Gastvrijheid
In 2013 is het project ‘Gastvrijheid’ gestart.
Halverwege het jaar is voor medewerkers en vrijwilligers een verandertraject
begonnen onder het motto ‘Kennis maken’.
René Malherbe begeleidt dit traject en heeft onder meer een serie workshops
georganiseerd om Museum Gouda een geheel eigen gastvrije uitstraling te
geven. Mystery guests beoordeelden de mate van gastvrijheid in de herfst van
2013 met een rapportcijfer 8. Een afzonderlijk verslag van dit project is
aanwezig.
Werkdruk
Directeur en medewerkers van Museum Gouda hebben in 2013 veel aandacht
besteed aan het beheersen van de werkdruk. Door de afname van betaald
personeel en de toename van ambitie is de werkdruk toegenomen. Heel concreet
speelde in 2013 vooral het volgende:
1. De uitvoering van twee grote projecten tegelijkertijd: Schatkamer en
Fantin-Latour. Vooral voor het team van Jan Muijt was het uitzonderlijk druk.
2. In het weekend waren er te weinig vrijwilligers om te suppoosten. Qua
bezoekers zijn dit wel de drukste dagen. Dat is voor ons Receptieteam lastig
te managen.
3. De achterstand in de registratie van het collectiebeheer bestaat al jaren en zal
door de hectiek rond de sluiting van het externe depot en de opbouw van de
Schatkamer niet verminderen.
Dit drukt vooral op het timemanagement van de collectiebeheerder, Julia
Zwijnenburg. Vroeger beschikte Museum Gouda over twee collectiebeheerders, nu is er na de bezuinigingen nog één.
4. Hoewel al jaren een voornemen, komt conservator Hans Vogels niet toe aan
de bestandscatalogus Arntzenius. Vroeger beschikte Museum Gouda over twee
conservatoren, na de bezuiniging is er nog één.
Om de werkdruk in 2013 en komende jaren beheersbaar te houden, is de
volgende lijn uitgezet, met instemming van het voltallige team.
Uitgangspunt blijft dat het goed is wanneer het ‘lekker druk’ is; er mag ook af en
toe sprake zijn van piekdrukte; maar continue overbelasting is niet goed.
De volgende maatregelen zijn genomen:
1. Museum Gouda laat grote tentoonstellingen langer staan dan voorheen. We
gaan van gemiddeld 3 maanden naar 4 maanden.
Fantin-Latour duurt zelfs 5 maanden.
2. We maken meer meters vaste opstelling (Grachtzaal, Gasthuiszaal, Ruim,
Gasthuiskapel, Galerijzalen) in verhouding tot wisselzalen (Toonzalen,
projectkamers 10 en 14).
Toonzalen worden in 2014 zo ingericht, dat er snel en eenvoudig gewisseld
kan worden.
3. We hebben extra vrijwilligers voor het weekend geworven. Suppoosten, die
‘iets’ hebben met Fantin-Latour. In 2014 zullen we dat weer doen rond
Rembrandt in Zwart-Wit.
4. We trekken voor een half jaar een junior collectiebeheerder aan, om de
achterstand uit de afgelopen periode weg te werken. Per 1 mei 2014 is er
geen drukkende achterstand meer.
5. Door het afstoten van het extern depot en het actief ontzamelen, neemt de
werkvoorraad af.
30
6. We trekken voor een half jaar een junior conservator aan, zodat de
conservator ongestoord de bestandscatalogus Arntzenius kan voltooien.
7. We omringen Museum Gouda met historici uit de stad die ons inhoudelijk
bijstaan: Henkjan Sprokholt, Nico Habermehl, Paul Abels.
Medewerkers (per 31 december 2013)
Trees Bijsterveld
Carina Blokzijl
Arno Groenendal
Karien van Hooff
Gerard de Kleijn
Conny Lagerweij
Marleen van Lanen
Bettie de Mol - Terlouw
Dick de Mol
Eveline Mols
Jan Muijt
Helma Terlouw - van den Bos
Hans Vogels
Maurice Wery
Julia Zwijnenburg
Vrijwilligers
Eve Ahrens
Gilbert van de Akker
Folkert Anders (t/m 31-1 2013)
Greet Bakkum
Annie Balk
Leny Berkhoudt (vanaf 10-1-2013)
Jos van der Biezen(van 23-1-2013 t/m 31-3-2013)
Willy van Bommel (vanaf 1-10-2013)
Lennart Boot (vanaf 1-10-2013)
Dick Bode (t/m 30-4-2013)
Ina Breeksema
Betty Broug (vanaf 1-10-2013)
Iet van Bueren
Barbara Bulk
Paul Daelmans
Selma Damsma (vanaf 29-03-2013)
Xander van Dieten (vanaf 1-11-2013)
Pieter van Dijkum
Janny Duijnstee
Ryan Elting
Sander Enderink
Maja Etman
Elsa Falkmann (vanaf 1-12-2013)
Hélène Frederiks
Cor van Gelderen
Gert Guyt
Henk Hennekes
Suzanne Hijstek (vanaf 11-4-2013)
Riet Hilbrink (vanaf 1-10-2013)
31
Jan Wubbe Hiskes (vanaf 18-6-2013)
Erik Houwer
Tineke Hoving
Eduard Jansen (vanaf 1-10-2013)
Cees de Jong
Jolanda de Jong (vanaf 1-9-2013)
Liesbeth de Jong (t/m 30-4-2013)
Corry Jongebreur – Lugthart
Jellie van der Kaa (vanaf 1-10-2013)
Judith Koot (van 1-1 t/m 28-2-2013)
Kiki Knegjens
Alex van Kwawegen
Ruud van der Leest
Theo Liefaart
Trude Linde (vanaf 1-11-2013)
Imelda van der Linden
Marry van der Lugt
Siebren Miedema (vanaf 1-10-2013)
Thea Miedema (vanaf 1-10-2013)
Pauline Milius (van 1-3 t/m 30-6-2013)
Liesbeth Misero (van 1-10 t/m 30-11-2013)
Irene Monté
Frits Muller
Jos Naus
Marinella Nederlof
Maria Neef (vanaf 1-10-2013)
Louis Niks
Rob van Oel (t/m 30-11-2013)
Bertha van Oort
Elise van Oosten
Enio Paes
Eveline Pastor (vanaf 1-10-2013)
Dorien Pors
Daniel Prevo (vanaf 1-12-2013)
Anne Mieke Reijnders (vanaf 1-12-2013)
Arie Thijs de Rek
Gerard Roos (vanaf 23-1-2013)
André Rootinck (t/m 28-2-2013)
Britta Ruijters (van 1-10 t/m 31-12-2013)
Elly van Ruiten (vanaf 1-10-2013)
Joop Schaap
Marina Scheijgrond
Irene Schinkel
Hugo Scholten
Nezha Schutte (van 28-5-2013 t/m 31-7-2013)
Saskia Serlé
Mirjam Snijdewint
Wendy Speksnijder (vanaf 1-10-2013)
Chantal van Sprang (vanaf 1-10-2013)
Erna van Straalen (vanaf 1-10-2013)
Tiny Teekens (t/m 30-06-2013)
Adrie Terlouw
32
Jack Terlouw (vanaf 1-10-2013)
Gail Tetteroo
Suris Toekoen
Marco van der Vliet (vanaf 1-12-2013)
Wytze Visser
Barbara Walraven
Leo Wartenbergh
Pieter van der Wel
Agaath Westermann
Tiny Westland (vanaf 1-10-2013)
Irene van Zevenbergen (vanaf 1-10-2013)
Stagiaires
Hester Be
Lindy de Heij (van 19-02 t/m 23-04 2013)
Nathalie Meijers (vanaf 1-1-2013)
Maatschappelijke stagiaires
Sophie Granger (van 24-06 t/m 28-06-2013)
Joey Smit: (vanaf 28-10-2013)
Suiji Zhang (van 7-11 t/m 30-12-2013)
33