Factsheet SIBES Meetprogramma

Bodemfauna en schelpdiercultuur, B27 SIBES Waddenzee - NIOZ Titel/naam meet/monitorprogramma SynopticIntertidalBenthicSurveys;inventarisatiemacrozoobenthosensedimentkorrelgroottein
deWaddenzee.
Naam aansturende organisatie (+ beheer metadata) KoninklijkNIOZ

Datum voltooiing, volgende herziening Lopendonderzoek,gestart2008.

Samenvatting (korte beschrijving van de inhoud van de dataset) Beschrijvingsoortensamenstellingmacrozoobenthischeinfaunavandroogvallendedeleninde
geheleNederlandseWaddenzee.Beschrijvingsedimentkorrelgroottesamenstellingvan
droogvallendedelenindegeheleNederlandseWaddenzee.Databankmetgegevensbetreffen
alleinfauna,zowelwormen,kreeftachtigenalsschelpdieren.

Doel waarvoor data worden verzameld BepalinglangetermijnveranderingmacrozoobenthosindeWaddenzee,consequentiesvoor
draagkrachtvanhetgebieddraagkrachtWaddenzee;bepalingvandeeffectenvanbodemdaling
ophetbenthischeecosysteemvandeWaddenzee;monitoringintroductievanexoteninhet
gebied.

Naam uitvoerende dienst/organisatie (verzamelen data) KoninklijkNIOZ

Rol contactpersoon (beschrijving op welke wijze de perso(o)n(en) betrokken is/zijn bij de data) Contactpersoon:HenkW.vanderVeer(projectleider)

Geografisch gebied DroogvallendedelenindegeheleNederlandseWaddenzee(vanaf2009inclusiefEems-Dollard).

Gebruiksbeperkingen (waarvoor zijn de data niet geschikt) Variatiesbinnenhetjaarnietmogelijk.

Overige beperkingen in gebruik Opgemaaktegegevenseneventueelruwegegevenszijnverkrijgbaarviadecontactpersoon.Voor
publicatiemoetendeanalyseseninterpretatiesvoorgelegdwordenaandecontactpersoon.

Thema's (b.v. diversiteit, verspreiding, trends, reproductiesucces) Biodiversiteit,biomassa,verspreidingvansoorten(bodemfauna),zeegebieden,trends

Temporele dekking 2008totheden

Volledigheid Steekproef,1keerperjaar(zomer);gridgrootte500m.Bemonsterdgebiedis2483km2grooten
omvatongeveer4500monsterstations.
Nauwkeurigheid Longitude,latitudepositioneringmethandheldGPS.

Algemene beschrijving van herkomst
OpgestartalsNWO-ZKOprogramma.DeelsgefinancierddoordeNAMendeelsdoorNIOZ.

Inwinningsmethode Sinds2008,professioneeldoor8wetenschappersenvelevrijwilligers.

Beschrijving uitgevoerde bewerkingen BenthischeinfaunabepalingN/m2enbiomassagAFDW/m2.Sedimentkorrelgroottesamenstelling
metparticleanalyser.

Meetvariabelen Polychaeta,Mollusca,CrustaceaenEchinodermawordengedetermineerdtotopgenusofsoortniveau,oligochaetentotopklasseniveau.Aantallenwordenvastgesteld.Asvrijdrooggewicht
wordtbepaaldvoorindividuenofgroepenindividuenvandezelfdesoort.

Desedimentkorrelgroottesamenstellingwordtbepaaldinderange0,04–2000μmin126
grootteklasses.Demonsterswordennietbehandeldomorganischstofenkalkteverwijderen.

Meetmethodiek Benthischeinfaunawordtbemonsterdopregelmatiggridvan500x500mmet10%random
locaties.Locatieswordentevoetofperbootbezocht.Oplocatiesbezochtpervoetwordtper
stationéénsteekbuismonstergenomenmeteenoppervlaktevan0,0177m2toteendieptevan25
cm.Oplocatiesbezochtperbootwordenperstationtweesteekbuismonstersgenomenmeteen
gezamenlijkoppervlaktevan0,0173m2toteendieptevan25cm.Monsterswordengezeefdover
een1mmzeef.Groteschelpdierenwordenapartgenomeneningevroren,derestvanhet
monsterwordtbewaardineen4%formalineoplossing.

Sedimentwordtbemonsterdopeenregelmatiggridvan500x500m(in20081x1km).Meteen
sedimentsteekbuisjewordtperlocatieéénmonstergenomentoteendieptevan4cm.

Soort dataset (opslagmedium) AccessenExcelbestanden.
Verplichting Verplichting Verplichting Verplichting Verplichting vanuit VR vanuit HR vanuit KRW vanuit TMAP vanuit OSPAR NY++
Y++
Y
Y
N

Kosten op jaarbasis €875.000

Soortenoverzicht (soorten waarvoor het meetprogramma (statistisch) betrouwbare gegevens oplevert Allegevangenbenthischeinfauna.Hetbetreftinallegevallensoortendienietspecifiek
bescherminggenieten(metnaam)indeVRenHR,maardeelswelsoortendiebinnendeHRzijn
aangewezenalstypischesoortenendaarmeeindicatiefvoordekwaliteitvanhethabitattype
wordengenoemd.

Habitats (waarvoor het betreffende meetnet gegevens oplevert) 1110,1130,1140

Referenties SjoerdDuijns,SanderHolthuijsen,AnitaKoolhaas&TheunisPiersma(2013).Hetbelangvande
BallastplaatvoorwadvogelsindewestelijkeWaddenzee.Eenliteratuurstudienaardeeffectenvan
bodemdalingdoorzoutwinningonderdeBallastplaatopdeaanwezigevogelsoorten.NIOZreport
number2013-8.

TanyaJ.Compton,SanderHolthuijsen,AnitaKoolhaas,AnneDekinga,JobtenHorn,JeremySmith,
YsbrandGalama,MaartenBrugge,DaphnevanderWal,JaapvanderMeer,HenkW.vanderVeer,
TheunisPiersma,(2013),Distinctlyvariablemudscapes:Distributiongradientsofintertidal
macrofaunaacrosstheDutchWaddenSea.JournalofSeaResearch82,pp103-116.

TanyaJ.Compton,JaapvanderMeer,SanderHolthuijsen,AnitaKoolhaas,AnneDekinga,Jobten
Horn,LiseKlunder,NiamhMcSweeney,MaartenBrugge,HenkW.vanderVeerandTheunis
Piersma(2013)SynopticIntertidalBenthicSurvey(SIBES)acrosstheDutchWaddenSea.Reporton
datacollectedfrom2008to2011.ReportfortheNederlandsAardolieMaatschappij.NIOZreport
number2013-1

TanyaJ.Compton,SanderHolthuijsen,AnitaKoolhaas,AnneDekinga,JobtenHorn,JeremySmith,
YsbrandGalama,MaartenBrugge,JaapvanderMeer,HenkW.vanderVeerandTheunisPiersma
(2012)SynopticIntertidalBenthicSurvey(SIBES)acrosstheDutchWaddenSea.Reportondata
collectedfrom2008to2010.ReportfortheNederlandsAardolieMaatschappij.NIOZreport
number2486.3.SIBES.NIOZ

Bijleveld,A.I.,vanGils,J.A.,vanderMeer,J.,Dekinga,A.,Kraan,C.,vanderVeer,H.W.,and
Piersma,T.(2012).Designingabenthicmonitoringprogrammewithmultipleconflicting
objectives.MethodsinEcologyandEvolution,3,526-536.

AartsG,KoolhaasA,DekingaA,HolthuijsenS,tenHornJ,SmithJ,KraanC,BruggeM,BijleveldA,
PiersmaTandvanderVeerHW(2011)Benthicmacrofaunainrelationtonaturalgasextractionin
theDutchWaddenSea.ReportfortheNederlandsAardolieMaatschappij.NIOZreportnumber
2486.2.SIBES.NIOZ

AartsG,DekingaA,HolthuijsenS,tenHornJ,SmithJ,KraanC,BruggeM,BijleveldA,PiersmaT
andvander.VeerHW(2010)Benthicmacrofaunainrelationtonaturalgasextractioninthe
DutchWaddenSea.ReportfortheNederlandsAardolieMaatschappij.NIOZreportnumber
2486.1.SIBES.NIOZ

Betekenis van de weergegeven symbolen in de kolom Verplichting vanuit (Europese) richtlijn:
N
Monitorprogrammaisnietspecifiekopgezetominformatieteverkrijgent.b.v.debetreffenderichtlijnof
overeenkomst
Y
Monitorprogrammaiseendirectuitvloeiselvandebetreffenderichtlijnofovereenkomst
NY
Monitoringprogrammaisnietspecifiekopgezett.b.v.debetreffenderichtlijnmaarlevertwelrelevante
informatie

++
Hetbetreffendemeetnet/programmalevertvooreengrootaantalrelevantesoorten,habitats,processen
en/ofandereparametersinformatieopwaarmeedeStaatvanInstandhoudingkanwordenbeoordeeld
+
Hetbetreffendemeetnet/programmalevertvooreenbeperktaantalsoorten,habitats,processenen/of
andereparametersinformatieopwaarmeedeStaatvanInstandhoudingkanwordenbeoordeeld
o
Hetbetreffendemeetnet/programmalevertgeenrelevanteinformatieopwaarmeedeStaatvan
Instandhoudingkanwordenbepaald

Download Report