Profielschets RvC - Woningbedrijf Velsen

Profielschets Raad van Commissarissen Woningbedrijf Velsen
september 2014
Algemeen
De wijze waarop het interne toezicht bijdraagt aan het goed functioneren van Woningbedrijf Velsen en
de maatschappelijk verankering in de samenleving, heeft de voortdurende aandacht van de Raad van
Commissarissen (RvC). Tegen deze achtergrond is een profielschets opgesteld om vast te leggen
over welke eigenschappen, vaardigheden en kennis leden van de RvC moeten beschikken en welke
zaken onverenigbaar zijn met de functie van commissaris. In de statuten en reglementen is het
opstellen van een profielschets verankerd.
De profielschets biedt een kader voor de selectie en voordracht van leden van de RvC bij
(her)benoeming, vanuit de huidige situatie en opvattingen over good-governance, zoals vastgelegd in
de Governance Code Woningcorporaties 2011. De omgeving en de activiteiten van Woningbedrijf
Velsen zijn aan verandering onderhevig en daarom zal periodiek worden bezien of het profiel nog wel
past op de praktijk en zo nodig wordt het geactualiseerd.
De RvC vervult drie functies:
- Een werkgeversfunctie:
De RvC benoemt en ontslaat het bestuur, beoordeelt het functioneren van het bestuur en stelt
de arbeidsvoorwaarden van het bestuur vast.
- Een toezichtfunctie:
De RvC houdt toezicht op het beleid van het bestuur en ziet toe op de realisatie van de
strategische doelstellingen. Besluiten van het bestuur worden getoetst aan de doelstellingen
en beleidsuitgangspunten van de onderneming. Omdat het toezicht vooral achteraf
plaatsvindt, vormt een belangrijke taak van de RvC het bewaken van de kwaliteit van het
management. Tevens is aan de RvC de goedkeuring opgedragen van belangrijke
onderwerpen, zoals aangegeven in de statuten.
- Een adviesfunctie:
De RvC geeft gevraagd en ongevraagd advies en adviseert in ieder geval het bestuur bij
omvangrijke en belangrijke strategische en operationele beslissingen.
De RvC maakt deel uit van een netwerk van maatschappelijke contacten en waakt over plaats en
positie van de corporatie in de (lokale/regionale) samenleving. De blik is ‘naar buiten gericht’.
Van de leden van de RvC wordt verwacht dat zij beschikken over een kritische houding en over het
vermogen grote verbanden te zien. Van belang daarbij is dat de leden afstand kunnen nemen van
details en het gehele veld kunnen overzien. Op afstand functioneren betekent dat het bestuur wordt
overgelaten aan de directeur bestuurder van het bedrijf.
De RvC is als collectief verantwoordelijk voor zijn taak. Vanuit deze verantwoordelijkheid vindt
hieronder een vertaling plaats naar criteria en kwaliteiten, eigenschappen en vaardigheden, waaraan
ieder lid van de RvC van Woningbedrijf Velsen moet voldoen. Bij de samenstelling van de RvC wordt
gestreefd naar een gemengde en uitgebalanceerde samenstelling. In de laatste paragraaf wordt
nader ingegaan op de rol van de voorzitter van de RvC.
Profielschets RvC WBV september 2014
1.
Deskundigheid
1
Voor woningcorporaties bevat het BBSH belangrijke wet- en regelgeving . Voldoende deskundigheid
op zaken die voortvloeien uit de taakvelden van het BBSH is dan ook noodzakelijk:
- het bij voorrang en passend huisvesten van de primaire doelgroep
- het waarborgen van de financiële continuïteit van de stichting
- het betrekken van bewoners bij beheer en beleid
- het kwalitatief in standhouden van het woningbezit
- het bijdragen aan de leefbaarheid in en om onze voorraad
- het tot stand brengen van huisvesting voor ouderen, gehandicapten en personen die zorg of
begeleiding behoeven (wonen en zorg).
Woningbedrijf Velsen ontwikkelt zich. Op verschillende maatschappelijke gebieden dienen zich nieuwe
initiatieven en samenwerkingsmogelijkheden aan, die specifieke kennis en deskundigheid vereisen.
Gelet op de huidige recente ontwikkelingen in en rond Woningbedrijf Velsen en de principes uit de
Governance Code (artikel III.3) moet in de RvC in elk geval, naast kennis van de BBSH-velden, ook
voorzien in:
- deskundigheid op volkshuisvestingsgebied
- deskundigheid op financieel-economisch gebied bij voorkeur opgedaan in de financiële
bedrijfsvoering bij een naar aard gelijke rechtspersonen
- deskundigheid op juridisch-fiscaal gebied
- deskundigheid op organisatiekundig gebied in de HRM-discipline
- deskundigheid op het gebied van vastgoed- en gebiedsontwikkeling
- kennis en (bestuurlijke/management) ervaring in de sector zorg en welzijn
- deskundigheid op het gebied van klant en (commerciële) dienstverlening.
2.
Onderschrijven van de missie en visie van Woningbedrijf Velsen.
De missie betreft de identiteit van de organisatie. De visie betreft de strategische koers van de
organisatie.
De missie van Woningbedrijf Velsen luidt als volgt:
Woningbedrijf Velsen investeert als maatschappelijk ondernemer in vastgoed en klantgerichte
producten en dienstverlening om voor een diversiteit aan doelgroepen en met name voor mensen in
een kwetsbare positie, goed wonen en leven in de woonkernen van de gemeente Velsen te realiseren.
In de bedrijfsvisie (“Betekenis geven aan Velsen 2012 t/m 2015”) is de missie uitgewerkt en vertaald
naar een drietal hoofddoelstellingen (speerpunten) voor de komende jaren. Daarmee is de
strategische koers van Woningbedrijf Velsen uitgezet: de speerpunten vormen de leidraad voor het
doen van investeringen op het gebied van wonen in Velsen (nieuwbouw, herstructurering,
leefbaarheid en dienstverlening) en op de andere (maatschappelijke) activiteiten, waarbij
Woningbedrijf Velsen actief en betrokken is.
1
Najaar 2014 wordt gesproken in de Tweede Kamer gesproken over de herziene woningwet (herzieningswet).
Profielschets RvC WBV september 2014
De strategische koers van Woningbedrijf Velsen is ook terug te vinden in de wijze waarop de ambitie
van de organisatie tot uitdrukking is gebracht:
Woningbedrijf Velsen staat voor goed wonen in Velsen: wij nemen initiatief, wij investeren, wij werken
samen en wij leggen verbinding.
De missie, visie en strategische koers van de onderneming vormen een belangrijk terugkerend
onderdeel van bespreking tussen bestuur en RvC. In vervolg op alle externe ontwikkelingen is de
bedrijfsvisie in 2013 geactualiseerd. De strategische doelstellingen zijn niet gewijzigd. Wel de wijze
waarop de doelstellingen worden gerealiseerd. Uitwerking vindt onder andere plaats in
bedrijfsjaarplannen, strategisch voorraadbeleid en financiële kaders. De RvC kan hiermee de
voortgang beoordelen en toetsen.
Essentieel is dat de RvC de missie en strategische koers van Woningbedrijf Velsen kent en
onderschrijft en instemt met de geformuleerde doelstellingen van de organisatie.
3.
Onafhankelijkheid
Leden van de RvC moeten onafhankelijk van belangen kunnen optreden. Van commissarissen wordt
verwacht dat zij de eis van onafhankelijkheid expliciet onderschrijven. Dat geldt ook voor de
commissarissen, die worden benoemd op voordracht van de Huurdersorganisatie of
Ondernemingsraad.
De vereiste onafhankelijkheid wordt op verschillende niveaus ingevuld:
- onafhankelijkheid ten opzichte van de directeur-bestuurder
- onafhankelijkheid ten opzichte van de organisatie
- onafhankelijkheid ten opzichte van de overige leden van de RvC
- onafhankelijkheid van deelbelangen, ook indien het betreffende lid is benoemd op voordracht
van de Huurdersorganisatie of Ondernemingsraad.
In aanvulling op artikel 15 van de statuten en artikel 3 van het reglement voor de RvC is voor het
lidmaatschap van de RvC een aantal eisen geformuleerd dat de onafhankelijkheid nader definiëren:
- huurder zijn van een woning van Woningbedrijf Velsen is onverenigbaar
- bij Woningbedrijf Velsen actief zijn als vrijwillige of professionele belangenbehartiger voor
huurders is onverenigbaar
- financieel of anderszins afhankelijk zijn van Woningbedrijf Velsen is onverenigbaar
- bovenmatige emotionele binding met (de zaak van) Woningbedrijf Velsen is onverenigbaar
- het uitoefenen van politieke functies waarin sprake kan zijn van belangenverstrengeling met
(de zaak van) Woningbedrijf Velsen, is onverenigbaar (zoals bv. lid van de gemeenteraad,
college van B&W van Velsen, Provinciale Staten Noord Holland e.d).
Profielschets RvC WBV september 2014
4.
Kritische opstelling
In het verlengde van een onafhankelijke houding mag van leden van de RvC een kritische opstelling
worden verwacht. De RvC houdt niet alleen toezicht, maar vervult ook een adviesfunctie. Om deze
posities in te kunnen nemen is het nodig dat RvC-leden over voldoende kennis, ervaring en kwaliteit
beschikken, evenals dat in de RvC voldoende adequate management- en bestuurlijke ervaring
aanwezig is. Daarnaast dient sprake te zijn van (natuurlijke) senioriteit en overwicht. Leden van de
RvC moeten durven problemen aan de orde te stellen.
Verder is nodig:
- abstractieniveau
leden van de RvC moeten voorstellen van de directeur-bestuurder kunnen beoordelen en
waar nodig adviezen kunnen uitbrengen
- met afstand meedenken op strategisch niveau
leden van de RvC beschikken over een brede visie op hoofdlijnen op diverse
maatschappelijke gebieden en algemene beleidsterreinen; de denkhouding is strategisch en
toekomstgericht
- flexibiliteit
kritisch waar nodig, meegaand waar gewenst; begrip/tolerantie voor andere gezichtspunten
- distantie
het vermogen om afstand te nemen, de zaken in grote lijnen te beoordelen; de directeurbestuurder in zijn verantwoordelijkheid te respecteren en op basis van tact en vertrouwen,
waar nodig, bij te sturen
- onderscheidingsvermogen
het vermogen om hoofd- en bijzaken te kunnen onderscheiden; analytische instelling
- integriteit:
geen vermenging van belangen; het uitkomen voor de eigen mening; het vermogen discreet
om te gaan met verkregen informatie
- open-minded
openstaan voor veranderingen en nieuw ideeën; openstaan voor mening van anderen.
Bereidheid om op eigen mening en inzichten terug te komen
- diplomatiek
tactvol kunnen optreden; een duidelijke opstelling kunnen innemen, maar ook ruimte biedend
aan opvattingen van anderen. Helder analytisch vermogen
- bevorderen van teamgeest:
de RvC dient een hecht team te zijn, waarin sprake moet zijn van een zeker evenwicht in
karakters
- inzet en inbreng
leden van de RvC moeten bereid zijn zich in te spannen voor Woningbedrijf Velsen, door het
lezen van stukken, bijwonen van vergaderingen en bijeenkomsten. Daar horen ook activiteiten
bij, buiten de reguliere vergaderingen om. Gezien ontwikkelingen in de sector wordt
permanente educatie noodzakelijk geacht.
Profielschets RvC WBV september 2014
5.
Maatschappelijke betrokkenheid
Gelet op het werkterrein van Woningbedrijf Velsen mag van de leden van de RvC een
maatschappelijke betrokkenheid worden verwacht. Bovendien maakt de RvC zelf deel uit van een
netwerk van sociale en maatschappelijke verbanden. Er dient oog te zijn voor maatschappelijke
ontwikkelingen en de gevolgen daarvan op het (eigen) gebied van de volkshuisvesting, maar ook op
andere, verwante terreinen.
Maatschappelijke betrokkenheid kan worden afgeleid uit:
- de aanwezigheid van een brede belangstelling, voor zowel menselijke als zakelijke aspecten
- het onderhouden van relaties met andere maatschappelijke/zakelijke sectoren
- het hebben van inzicht op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen.
6.
Collegiaal functioneren
De RvC is een collegiaal functionerend orgaan. Het als eenheid optreden heeft een aantal
kenmerkende gevolgen:
- Besluiten worden zoveel mogelijk in consensus genomen. Als een eenheid van opvatting niet
mogelijk blijkt, dan wordt het meerderheidsstandpunt doorslaggevend. Dit standpunt wordt als
beslissing van de RvC naar buiten gebracht. Met andere woorden: leden van de RvC met een
afwijkend standpunt zullen zich dan moeten neerleggen bij het meerderheidsbesluit.
- Belangrijk is het bereiken van een gezamenlijk standpunt en de bereidheid tot
overeenstemming te komen. De inzet van de discussies in de RvC moet niet zijn het krijgen
van het gelijk of het blijven vasthouden aan de eigen opvattingen.
7.
Rol van de voorzitter
2
Het functioneren van de voorzitter is van groot belang voor het goed functioneren van de RvC . De
voorzitter is de spil in het contact met de bestuurder en heeft daardoor in zekere zin altijd een zekere
kennisvoorsprong. Dat mag niet leiden tot een situatie waarin zaken ‘voorbesproken’ aan de RvC
worden gepresenteerd. Debat en meningsvorming vinden altijd in de RvC plaats. De voorzitter is eerst
verantwoordelijke voor een goede samenwerking binnen de raad, voor een adequate agendering van
de inhoudelijke onderwerpen en voor de wijze waarop de besprekingen plaatsvinden. De voorzitter
ziet erop toe dat alle competenties die nodig zijn om de raad goed te laten functioneren ook
daadwerkelijk beschikbaar zijn en worden ingezet.
Dat stelt een aantal specifieke eisen aan de voorzitter. De voorzitter:
- is leidend in de vergaderingen; voert de regie over het debat en is inhoudelijk ook aanwezig
- is sparringpartner van de bestuurder
- is bindend: beschikt over het vermogen om de RvC als een hecht team te laten functioneren
- beschikt over (natuurlijke) senioriteit en overwicht
- heeft visie: het kunnen ontwikkelen van een (toekomst) visie op volkshuisvestelijk gebied en/of
verwante maatschappelijke terreinen
- is bij voorkeur deskundig op het gebied van de volkshuisvesting/vastgoed en beschikt over
voldoende management- en bestuurlijke ervaring.
Velsen, 25 september 2014
2
In het reglement van de RvC, artikel 4, is de taak van de voorzitter beschreven
Profielschets RvC WBV september 2014