Keuzemenu deelsessies - Ruimte-OK

Keuzemenu deelsessies
1. Naar een cultuur van samenwerken en samen leren. Praktijkcasus Breda
Hoe kom je tot een verantwoorde professionele aanpak van huisvestingsvraagstukken? Hoe verbind
je visie en tegenstrijdige belangen tot concrete resultaten en afspraken? Hoe kom je tot een cultuur
van samenwerken? Welke rol heeft daarbij een gemeente, wethouder en betrokken partners. In deze
deelsessie kan worden geleerd van de ervaringen die zijn opgedaan bij het leerpark Dordrecht en de
het corporatiemodel voor doordecentralisatie zoals ontwikkeld voor het Voortgezet en Primair
Onderwijs in Breda.
Door: Max Hoefeijzers
Organisatie: Building Breda
Thema: Competent opdrachtgeverschap
2. Regionale samenwerking tussen gemeenten en schoolbesturen in het Westerkwartier
De wetswijziging m.b.t. het buitenonderhoud en aanpassingen van primair onderwijs geeft aanleiding
tot lokaal overleg. In deze sessie wordt u kort door de belangrijkste veranderingen meegenomen door
M. Arts. De nadruk ligt echter op het praktijkverhaal van dhr. Dimmendaal: samen met de stichting
voor openbaar onderwijs Westerwijs beheert Penta Primair zes samenwerkingsscholen. In nauwe
samenwerking met vier gemeenten en drie schoolbesturen is een Regionaal Integraal
HuisvestingsPlan 2013-2016 opgesteld dat door alle gemeenten is vastgesteld. Een visiedocument
waarin gemeenten en schoolbesturen elkaar hebben gevonden en vanuit een gedeelde visie een
koers hebben uitgezet. De daadwerkelijke uitvoering van het plan is volop bezig. Henk Dimmendaal is
nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van dit RIHP.
Door: Martijn Arts en Henk Dimmendaal
Organisatie: Ruimte-OK en Penta Primair
Thema: Competent opdrachtgeverschap
3. Aan de slag met professionalisering
Wat maakt een schoolleider tot een betere opdrachtgever? Is huisvesting iets dat je er bij doet of een
echte verantwoordelijkheid voor schoolbesturen? Deze deelsessie zal zich toespitsen op de vraag
over welke kennis/ kunde/ competenties je als hedendaagse schoolleider moet (gaan) beschikken om
een goede invulling te kunnen geven aan de vraagstukken die spelen rondom de huisvesting. Tijdens
deze interactieve deelsessie wordt een klein assessment af genomen. Dit assessment zal inzicht
geven en aanleiding zijn om met elkaar in gesprek te gaan. Op welke manier kan je initiatief nemen,
regie voeren en breken met tradities in een politiek/ financieel onzekere tijd? Na deze deelsessie is het
duidelijk vanuit welke insteek huisvesting op de agenda van de bestuurder(s) kan komen te staan.
Door: Marco van Zandwijk en Wim Lengkeek
Organisatie: Ruimte-OK en GO|ON
Thema: Competent opdrachtgeverschap
4. Akkoord van Kamerik: een nieuw kader voor onderwijshuisvesting in Haarlemmermeer
Schoolbesturen en gemeente Haarlemmermeer zijn met elkaar in gesprek gegaan om te komen tot
invulling van de gezamenlijke agenda rondom de wetswijziging overheveling buitenonderhoud. In
deze deelsessie vertellen de gemeente en schoolbesturen over hun aanpak die zij noemen het
‘Akkoord van Kamerik’. De sprekers zijn nieuwsgierig naar reacties, kritiek en vragen vanuit de
aanwezigen.
Door: Rob van Ooijen, Sandra Vos, Paul Bronstring
Organisatie: Gemeente Haarlemmermeer en Stichting de la Salle
Thema: Competent opdrachtgeverschap
5. IHP Amersfoort: naar strategisch en toekomstbestendige huisvesting
Hoe komen gemeente en schoolbesturen vanuit hun gezamenlijke verantwoordelijkheid gezamenlijk
tot een toekomstbestendige strategie op huisvestingsvraagstukken rondom het onderwijs? Welke rol
speelt de wetswijziging overheveling buitenonderhoud en de decentralisaties in het sociale domein?
Doordecentralisatie wel of niet? Wat is het doorlopen proces, wie zijn de gesprekspartners en wie
heeft daarin welke rol? In deze deelsessie staat de praktijkcasus van de gemeente Amersfoort
centraal.
Door: Yvonne Wesselink
Organisatie: Gemeente Amersfoort en Schoolbestuur Amersfoort
Thema: Competent opdrachtgeverschap
6. Kinderopvang als actieve partner in brede huisvestingsvraagstukken
Hoe kan kinderopvang als ‘probleemoplosser’ fungeren in vraagstukken omtrent maatschappelijk
vastgoed op gemeentelijk niveau. Een toelichting vanuit de praktijk van SKA met aandacht voor de
visie hierop, geactiveerde samenwerkingsverbanden en ervaren knel- en verbeterpunten.
Door: Annegreet van Dijk
Organisatie: Stichting Kinderopvang Amersfoort
Thema: Competent opdrachtgeverschap
7. Krimp organiseren vanuit gebiedsgerichte aanpak. Aan de slag met Transitieatlas PO
Hoe houden wij scholen bereikbaar? Hoe maak je in een gebieden van krimp de juiste keuzes? Hoe
bevorder je een constructieve dialoog onder belanghebbenden? Steeds meer partijen zien het nut in
om in krimpgebieden vanuit regionale samenwerking te werken aan de kwaliteit van het
voorzieningenniveau rondom kinderen. De Transitieatlas primair onderwijs, welke is door Public Result
en de Regio Achterhoek is opgesteld in samenwerking met het Ministerie van BZK, vormt het
vertrekpunt voor deze deelsessie. De transitieatlas is een instrument om inzichtelijk te maken met
welke leerlingendalingen (en -stijgingen) de scholen in de Achterhoek de komende jaren te maken
krijgen, op welke wijze de herverdeling van de leerlingen zou kunnen plaatsvinden, inclusief een
inschatting van de daarmee gepaard gaande kosten. Deze verschillende scenario's worden o.a. in
kaartbeelden weergegeven.
Door: Henkjan Kok
Organisatie: Platform Primair Onderwijs Oost-Gelderland
Thema: Competent opdrachtgeverschap
8. Kwaliteit huisvesting definiëren en toetsen. Praktijkcasus Eindhoven en Amsterdam
Inzet van het Kwaliteitskader en meten = weten huisvestingsinstrumenten bij praktijkcasus Eindhoven
en Amsterdam. Inzet en belang van een uniform Meetprotocol (definiëren/borgen kwaliteit) bij
nulmeting en/of conditiemeting gebouwen, en continue meten binnenklimaat. Bouwen vanuit een
gedegen visie op kwaliteit, hoe bereik je dat? In deze deelsessie verkrijg je inzicht in de ervaringen
zoals deze zijn opgedaan in onderzoek met de integrale hulpmiddelen zoals deze voor schoolbesturen
en gemeenten beschikbaar/inzetbaar zijn.
Door: Ad den Otter
Organisatie: Ruimte-OK
Thema: Kwaliteitsimpuls huisvesting
9. Energieneutrale Scholen haalbaar maken: van ambitie naar praktijk
Energieneutrale scholen is een ambitie bij veel gemeenten. Maar wat betekenen deze ambities nu in
de praktijk? Hoe is deze ambitie waar te maken met oog voor de belangen van de scholen en de
mensen die in die gebouwen moeten leren en werken? Om inzicht te krijgen in de financiële
consequenties van deze ambitie heeft het Klimaatverbond een model laten ontwikkelen, waarin de
investeringen en opbrengsten van de ambitie energieneutrale school inzichtelijk wordt. Samen met de
gemeenten Zeist en Zoetermeer en de Stichting Spaernesant uit Haarlem is dit model getest in de
praktijk. Tijdens deze deelsessie wil het Klimaatverbond de ervaringen die hierbij zijn opgedaan graag
delen met schoolbesturen en gemeenten. Hoe werkte het model in de praktijk en wat zeggen de
uitkomsten over de ambities?
Door: Ruud van Vliet en Lester Agten
Organisatie: Klimaatverbond en Gemeente Zeist
Thema: Kwaliteitsimpuls huisvesting
10. Passende huisvesting voor Passend Onderwijs. Aan de slag met publicatie 'Samen'
De wet Passend Onderwijs heeft ook consequenties voor het schoolgebouw zelf. Wat is belangrijk bij
het bouwen van een schoolgebouw, bedoeld voor kinderen met en zonder beperking? Wat zijn de
specifieke eisen die je mag stellen aan de gebouwde omgeving voor kinderen met een specifieke
zorgbehoefte? Hoe kan een gebouw zo ontworpen worden dat het goed aansluit bij de eigen
onderwijsvisie en-of naadloos aansluit bij het geven van inclusief onderwijs? Wat kom je tegen bij de
vertaling van een visie op inclusief onderwijs naar de praktijk van het ontwerp en bouwproces? Wat
past binnen de huidige regelgeving en mogelijkheden? In deze deelsessie staan de ervaringen
rondom deze vraagstukken, vanuit een praktijkcase van het ontwerpproces in Eindhoven centraal.
Door: Angelika Fuchs en Berdi de Jonge
Organisatie: Scholenbouw FM en Basisschool De Korenaar
Thema: Kwaliteitsimpuls huisvesting
11. Vervangende nieuwbouw als upgrade voor de wijk. Praktijkcasus ABC Liendert Amersfoort
Hoe neem je een breed gedragen visie op gebruik, beheer en exploitatie van een onderwijsgebouw al
mee in de opstart van een project? Welke stappen dien je daarvoor te doorlopen, hoe verdeel je de
taken en welke afspraken maak je op welk moment? Leer van de ervaringen die door de gemeente en
schoolbesturen zijn opgedaan bij het ABC Liendert. ABC-Liendert is een gebiedsontwikkeling binnen
het programma Amersfoort Vernieuwt. Hierin is de vervangende nieuwbouw voorzien van de scholen
De Windroos en De Wiekslag. Naast de samenvoeging van deze twee verouderde basisscholen zal
de nieuwe multifunctionele brede school ook ruimte bieden aan een peuterspeelzaal, naschoolse
opvang, sportfaciliteiten en een speeltuin voor de wijk. Bij de ontwikkeling van het concept heeft de
samenwerking tussen de partners (onderwijs, kinderopvang en welzijn) voorop gestaan. Samen met
de gebruikers is bij zowel de aanbesteding van de architect als de aannemer nadrukkelijk gekeken
naar de bijdragen die moeten resulteren in een kwalitatief, duurzaam, beheersbaar en exploitabel
gebouw. In deze deelsessie wordt ingegaan op het proces dat gemeente en schoolbesturen met
elkaar hebben doorlopen voordat deze een vertaling kreeg naar de aanbesteding.
Door: Sonja Strijk en Piet de Vries
Organisatie: Gemeente Amersfoort en PCBO Amersfoort
Thema: Kwaliteitsimpuls huisvesting
12. Totstandkoming integrale kindvoorziening. Praktijkcasus Vlaardingen
Wat kan geleerd worden van andere organisaties? Hoe heeft de visie om tot een gedeelde integrale
kindvoorziening te komen uiteindelijk in de praktijk uitgepakt? Hoe hebben betrokken partners
(onderwijs, gemeente en kinderopvang) met elkaar een weg gevonden om een invulling te geven aan
de (maatschappelijke) vraagstukken en belemmeringen die zij daarbij zijn tegengekomen? Hoe
voorkom je dat je als organisatie te lang blijft hangen in de fase van visie-ontwikkeling? Hoe zijn
bepaalde belemmeringen uiteindelijk overwonnen? Welke stappen zijn gezet, vanuit welke
rechtspersoon? Wordt er niet te snel in termen van ‘nieuwbouw’ gedacht? Heeft een kindvoorziening
bestaansrecht zonder in hetzelfde gebouw gehuisvest te zijn? In deze deelsessie wordt de ervaringen
gedeeld van de praktijkcase ‘Het Spectrum’ in Vlaardingen.
Door: Claudia Doesburg, Susanne Snoeij en Bernadette Bax
Organisatie: Un1ek (SKV) en CBS Het Spectrum/de Krentenmik
Thema: Kwaliteitsimpuls huisvesting
13. Aan de slag met mogelijke financieringsvormen. Praktijkcasus KION Nijmegen
Is huisvesting nog financierbaar? Welke financieringsvorm past bij mijn project? Wie draagt welke
risico’s? Welke ontwikkelingen zijn er rondom de nieuwe investeringsstructuur voor
kindvoorzieningen?
Door: Martin van Osch en Eddy Brunekreeft
Organisatie: Waarborgfonds Kinderopvang en KION
Thema: Slimmere financieringsvormen
14. Energiebesparing via een Esco. Praktijkcasus 'energiescan' Tilburg
Welke financieringsvormen zijn er om te investeren in energiebesparende maatregelen? Hoe breng je
voor de eigen schoolgebouwen de investeringen op het gebied van de exploitatie op een zinvolle
manier bijeen? Hoe kom je van de intentie naar praktijk van energiebesparing via een Esco? De
ontwikkeling van Esco’s is niet te stoppen. Maar wat is een Esco en waar moet je op letten bij het
afsluiten van een Esco? Hoe kan je zonder enige bouwkundige kennis toch in staat zijn om hierin tot
een integrale afweging te komen? De schoolbesturen in Tilburg hebben met elkaar de stap gezet om
via een (vijftien jarig) Esco-contract aan de slag te gaan. Hoe zijn de eerste ervaringen? Welke tips
kunnen worden meegegeven aan schoolbesturen die op het punt staan om met een Esco-constructie
aan de slag te gaan? Bent u op zoek naar rekenvoorbeelden rondom energiebesparing? Dan kan de
praktijkcase in Tilburg mooi dienen als rekenvoorbeeld.
Door: Toon Godefrooij
Organisatie: Stichting Tangent en Gemeente Tilburg
Thema: Slimmere financieringsvormen
15. Win-win voor gemeente en schoolbestuur. Praktijkcasus Zoetermeer
Hoe geven de gemeente Zoetermeer en de schoolbesturen op lokaal niveau gezamenlijk een invulling
aan het vraagstuk van onderwijshuisvesting? Op welke wijze stemmen gemeente en schoolbesturen
investeringen op elkaar af? Wat is de bepalende factor in Zoetermeer om over te gaan tot
investeringen in huisvesting in relatie met de theoretische levensduur? Wat zijn de gevolgen voor de
reguliere onderhoudsplanningen? Welke relatie wordt er gelegd tussen het niveau van de
stichtingskosten en de na te streven ambities? Hoe blijft een schoolgebouw met een levensduur van
vijftig jaar functioneel? Deze deelsessie werpt een andere kijk op hoe gemeente en schoolbesturen de
huisvestingsverordening lokaal invullen.
Door: Roel van Leerdam en Martijn Geerts
Organisatie: Unicoz Onderwijsgroep
Thema: Slimmere financieringsvormen
16. Nieuw leven voor naoorlogse schoolgebouwen. Praktijkcasus Haarlem
Duizenden schoolgebouwen uit de jaren 1950-1985 naderen het einde van hun levenscyclus. Gaan ze
tegen de vlakte of is hoogwaardige renovatie een aantrekkelijk alternatief? Aan de hand van
boeiende voorbeelden wordt aangetoond hoeveel potentieel er zit in oudere schoolgebouwen. In deze
deelsessie uitgebreid aandacht voor onderzoek naar scholen in Haarlem, Emmen en Huissen. Welke
gebouwen uit de bestaande voorraad zijn geschikt om te voldoen aan de toekomstige vraag naar
onderwijshuisvesting? Hoe kom je tot de juiste financiële argumenten bij de afweging nieuwbouw en
of renovatie van een bestaand schoolgebouw? In deze sessie wordt een voor dit onderzoek
ontwikkeld rekenmodel toegelicht waarin alle kosten zijn opgenomen om tot een juiste vergelijking te
komen. In dit model wordt niet alleen gekeken naar de bouwkundige exploitatielasten en
energielasten, maar worden ook de kapitaalslasten van nieuwbouw en renovatie meegenomen. Uit de
eerste ervaringen die met dit rekenmodel zijn opgedaan blijkt dat hoogwaardige renovatie niet duurder
hoeft te zijn dan nieuwbouw. Zeker wanneer het voor de gemeente niet duidelijk is wat er met de
bestaande bebouwing moet gebeuren kan het voordeliger zijn om te kiezen voor renovatie en het
schoolbestuur te compenseren voor hogere onderhoud- en energielasten.
Door: Jan Aalberts, Wilma Kempinga en Tjeerd Wessel
Organisatie: Stichting Spaarnesant en Stichting Mevrouw Meijer
Thema: Slimmere financieringsvormen
17. Praktijkcasus 'investeringsplan huisvesting' Den Haag
In Den Haag zijn flinke stappen gezet om tot een gezamenlijk gedragen basiskwaliteitsniveau en
toekomstbestendig investeringsplan van de huisvesting en nieuwe Haagse verordening te komen.
Daarvoor is het bestaande kwaliteitskader huisvesting voor het basisonderwijs, zoals ontwikkeld voor
het primair onderwijs, doorontwikkeld voor het Haags Voortgezet Onderwijs.
Door: Fred Schopman en Rene Jongenotter
Organisatie: VO-Haaglanden en Lucas Onderwijs
Thema: Slimmere financieringsvormen
18. Slim aanbesteden vanuit een visie op de exploitatie. Praktijkcasus IKC Ulft
Op welke manieren kan een onderwijsorganisatie in het ontwerp zich al verzekerd weten van lage
kosten in de gebruiksfase? Wat moet je minimaal weten om aan de slag te kunnen gaan met een
bouwproces? Hoe geef je in dit proces op een pragmatische manier een invulling aan de
verantwoordelijkheid die er ligt ten aanzien van een betaalbare exploitatie voor de komende 20/25
jaar. Dit laatste zeker gezien een verwachte afname van leerlingaantallen en de daaraan gerelateerde
(teruglopende) rijksvergoedingen. Op welke manier kan de aanbestedingsstrategie hierin een rol
spelen? Hoe laat je je daarover goed informeren en op welke manier blijf je ook na de gunning
intensief betrokken bij het uitwerken van de aanbieding via definitief ontwerp tot realisatie? In deze
deelsessie zullen er vanuit het schoolbestuur de ervaringen worden gedeeld die zijn opgedaan bij de
ontwikkeling van het IKC in Ulft.
Door: John Freriks
Organisatie: Stichting Essentius
Thema: Slimmere financieringsvormen
19. Samen een invulling geven aan Rijksbeleid. Denk mee met de Algemene Rekenkamer
Hoe geven gemeenten en schoolbesturen gezamenlijk invulling aan het Rijksbeleid?
In deze deelsessie zal de Algemene Rekenkamer in gesprek gaan met de deelnemers over enkele
knelpunten binnen het huidige systeem van verantwoordelijkheden en geldstromen. Dit op basis van
haar bevindingen uit casusonderzoek in zes gemeenten. Herkennen de deelnemers van deze sessie
zich in de eerste bevindingen uit het onderzoek? Wat hebben zij nodig om de genoemde knelpunten
op te lossen? De Algemene Rekenkamer zal in het voorjaar van 2015 over haar onderzoek
rapporteren aan de Tweede Kamer. Behalve resultaten van onderzoek naar de lokale uitvoering van
het Rijksbeleid, bevat het rapport ook data-analyses en de resultaten van de gebruikersraadpleging
via www.checkjeschoolgebouw.nl.
Door: Nicolien Pinkse en Jet Burgert
Organisatie: Algemene Rekenkamer
Thema: Kwaliteitsimpuls huisvesting

Download Report