Inktmist - Sander Buesink

Sander Buesink
INKTMIST
2
Waar je ligt is nog niet bekend
en wat er van je overblijft
na de grote besloten verdwijntruc
of wat van verdwijnen nog overblijft
als er verse bloemen staan.
Noot:
Er zijn tekstkolommen.
Elke kolom heeft een eigen speler, tenzij anders aangegeven staat.
Niemand hoeft zich aan het bovenstaande te houden.
3
4
***
In de overbodige winkel
aan de vergeten straat
op het vergeten plein
onder de duidelijke woorden
praatzing je zinnen
gedragen door alles
dat maar armen heeft
en luistert
en wacht tot het over gaat
en tot het nergens óver gaat
en tot het alarm loeit
en tot het boek gekocht is
en van open weer terug dicht is
en vervangen is
en gemaakt is
en compleet is
en uit
en af
en dood
Daarop wachten we
daarop staan we op
daarop volgt een stilte
waaruit te leren valt
en valt
en valt
en de luiken dicht gaan
en de toeters stokken
en de dronkaards wachten ook
op een soort einde
op een dag
stond ik alleen
alleen maar over mijn schouder te kijken
tot het tijd was
die zich loszong
van de aarde
van het smuk
van het juk
van je gezicht
van je schouders
van het lidwoord
dus te grijpen
dus proberen
dus verzuchten
dus ontleren
5
wat geweest is
om gemeend te zeggen
dat het vroeg is
dat het nacht was
nog geen ochtend
waar ik in stond
dat rond morgen
wel weer hartzeer
en gezag wacht
tot het tijd is
als een storm komt
als er water valt
zonder intentie
zonder urgentie
zonder meer
is gewogen
en te licht bevonden
onze zoon
onze maandag
onze zomer
onze lakens
slaan we om
als een bladzij
waarop ik zei
waarop ik keek
waarop het leek
alsof er woorden
konden doden
uitgelekt
gecondenseerd
geoxideerd
in tegenstelling
in absentie
in feiten ingericht
verzoenend beige
geklinkerd reliëf
losgezongen
van de straatstenen
aan de schade te zien
redelijk betaalbaar
worden toegekend
en berekend
en weggegooid
zichzelf zijn
en af
en dood
6
een hart dat sloeg
een slag
om de arm
om het been
om de buik
om het hoofd
omdat longen
verlangen
blijven hopen
het bloed om zuurstof stropen
ging ik weg
en af
en dood
en ademde ik vrolijk door
en door
en door
tot alles in het rood stond
tot mijn hoofd te groot stond
tot de morgen opstond
en een lichaam vond
en verwachtte
dat er tranen waren
en ik staarde
en ik staarde
tot ik moe was
en af
en dood
voor even
om een levenslang later
te stikken
te breien
iets uit te maken
op te maken
en af
en dood.
7
***
Hier waart een virus rond
in de avond als een spook door je hoofd, een spook dat vertelt hoe
ziek je bent
als je hier langer dan 10 minuten zit nestelt het zich, onhoudbaar, het baant zich een weg in alle
hoeken, je lichaam, je geest, en tien minuten later is je geest ook in een spook veranderd en zal het
straks, buiten, andere geesten infecteren
je geliefde zal je niet meer herkennen, de wijn zal anders smaken
je weet niet wat je overkomt, want je zal dit
allemaal vergeten en door onbekende straten
lopen
de maan vervloeken om het licht dat hij geeft
en op het moment dat je wakker wordt, door een aanraking, een
glimlach, een blik,
net op het moment dat je beseft dat je niet slaapt – als je je geliefde aankijkt en weer met volle
overtuiging zegt
“ik hou van je”
zal je merken dat je juist die persoon geïnfecteerd hebt.
Je had niet moeten komen vanavond.
Oh.
Nou.
We hebben een goede dag gehad
met elkaar
beter dan we verwacht hadden
het was maar een dag dat we geleefd hebben
maar toch
een dag
in angst
maar toch
Dag duizenden bloemen
8
We worden vrolijk van ik weet niet meer
wat
Als jij nu mij vasthoudt
Was het in de tijd dat we negentien waren
tien jaar lang?
Een avond in juni
weet ik nog
We liggen uitgeteld op kroegvloeren
wakker worden
of wat daar voor door mocht gaan
en dan maar besluiten nemen
alhoewel we twijfelden of het maken van
beslissingen het overdenken wel waard was
Steeds maar besluiten nemen
over besluiteloosheid
Ik ben nog steeds zo teruggetrokken als toen
Ik zou later clown worden
In zekere zin is dat waar geworden
Als er in mijn vingers werd geknipt zou ik
wel praten
We hebben toch een goede dag gehad?
Perfectie
Een goede dag
Ik zou wel een lied willen aanheffen
Maar je ogen worden zwaar
steeds zwaarder
zo zwaar
Ik kan ze niet meer openhouden
De luciferhoutjes knappen onder het gewicht
van je oogleden
En als ik in je vingers knip
doet dat ontzettend pijn
want de schaar is bot en roestig.
9
De nacht beloofde mijn nagels met rust te laten
De nacht breekt zijn beloftes
***
Ik zag een spook over straat lopen
en in zichzelf praten
Ik doe alsof ze het tegen mij heeft. Ik zou
haar niet herkennen. Ik weet niet wie ze is.
Ze praat honderduit tegen alle straatstenen
die om woorden verlegen zitten maar haar
gedachten schreeuwen harder dan haar mond
en ik schreeuw terug, ik schreeuw honderd
woorden in honderd beelden,
verkeersborden nummerplaten huisnummers LP-hoezen foto-albums
boekomslagen,
maar mijn achterhoofd is een spiegel. Alles
weerkaatst en loopt stuk op mijn voorhoofd.
Alles wat ze ziet is een opgetrokken wenkbrauw.
***WEERBERICHT***
Morgenavond gaat het gebeuren. Je kunt het zien op de
luchtdrukkaart: het is druk in de lucht waar het inktzwart het blauw
wegdrukt. Je kunt het zien in de wolken:
De lucht staat stil.
Wie zon wil moet verderop kijken naar een ingezonden foto van de
andere kant van de straat, waar de zon het zand tot glas heeft gedrukt
en de wind er huizen van heeft geblazen.
Bij ons vannacht al windkracht 7 recht naar beneden, morgenmiddag
zal hij met windkracht 9 door de straten huilen.
Ik heb voor de zekerheid een zonnetje op de kaart gezet voor het geval
u niet van regen houdt.
Ik loop al dagen door de straten te huilen en ik produceer een briesje dat nèt voldoende is om een
wenkbrauw te doen optrekken.
Wat is er toch gebeurd met stilte voor de storm?
Weggewaaid.
Staat er een laag water vol woorden en kun
je niet praten?
Gutst het in een stroomversnelling door
kelders naar zolders over daken en verdampt
het dan weer?
10
ik zou je wel willen kussen
maar ik heb hoofdpijn van de wolken
Er is maar een beperkte hoeveelheid
hoofdpijn in de wereld
en in mijn pijn heeft zich een hoofd genesteld.
Het spook voor de storm. Het sluipt onaangekondigd binnen en zet de
verwarming iets hoger. Als je thuiskomt en de politie wil bellen doet
het zijn hoed af en maakt een kleine buiging
het zegt:
er valt inkt op onze ogen
zwartkijkers
er komt een storm aan die kinderen verdrinkt
mama mama mama
ik ben een vis
mama
Wat worden ze snel groot
Ga maar lekker slapen
voor de inkt de lucht nog zwarter kleurt
Mama ik ben een vis
ik maak luchtbelletjes
en alles is wit
mama
mama
Het waait hier iets harder dan normaal
het is wat vochtig en drukkend op je schedel
Je ogen zijn zwaar en je hoofd is opgezwollen, adem goed in, adem goed uit.
Beeld je in dat je op een mooie kalme plek bent met smaakvolle inrichting.
Je ogen zijn zwaar. Adem in. Adem uit.
Als ik in je vingers knipdoe alle deuren op slot
of beter nog
ga zelf naar buiten
Het spook knipte in mijn vingers. Ik heb de deur dicht gedaan en ben over straat gaan lopen, waar het
water in de loop der jaren steeds hoger is gekomen, uit verveling.
Ongetwijfeld.
Iedereen heeft alleen maar oog voor het spook voor de storm
het spook staart kalm terug
11
rokend op straat
het fluistert:
Maak je geen zorgen
ik kom alleen kijken
Waar ben je bang voor?
Voor de klokken die oneindig doortikken
Voor de stemmen die de wind overstemmen
***
Verdomme, afgelopen, einde
er lopen fluisterende spoken, ik moet ergens
anders zijn
Ga niet, ik begin net van je te houden
nu het zo prettig regent
Wat betekent dat en hoe heeft dat met mij te
maken
Als er maar geen einde komt
Als je maar schrijft
Dat het goed gaat, het liefst
Maar het is tijd om alles achter te laten!
met je bemoedigende woorden
ze hangen als stroop aan mijn schoenen
Aha je wilt niet weg
want je houdt toch van me
Wat betekent dat en waar is mijn regenjas
Onder de paraplu
En waar is de paraplu?
Onder de regen
Maar het regent overal
En hoe wil je dan weg eigenlijk
want er rijdt geen trein die niet ontspoord is
water op de rails enzo
ik zal wel lopen met een knapzak en een
houding van ‘ach kan mij het schelen’
Het avontuur tegemoet
dat zul jij nooit begrijpen
12
maar ik heb een moment van inspiratie
ik heb mijn ogen open en hoor de wind
beuken en de regen applaudisseren
en ik kijk naar je
En je zegt:
Waarom ga je niet?
En wat betekent dat? En ik sta op en loop
naar buiten en zie dat de straat leeg is en
denk hier moet ik heen omdat het nodig is,
niet omdat het hoort
Je kunt beginnen met opstaan
en uit bed gaan
en kleren aandoen
Prioriteit één is de juiste route uitkiezen
eentje die niet van tevoren te bepalen is
Verdwalen moet
Als ik de weg eenmaal vergeet te weten
ik weet bijvoorbeeld dat ik hier links moet
en ik ga rechtdoor
want rechts is weer zo rebels
Denk je dat het ergens anders beter weer is soms?
Waar heb jij dit eigenlijk aan verdiend?
Hoe oud ben jij nou eigenlijk?
Ga je de wereld anders bekijken?
Zul je aan me denken?
Zul je me missen?
Neem je cadeautjes mee?
Ga je nou nog of hoe zit dat?
Ik heb niet de hele dag geduld
ga maar
ga dan
ga dan
en keer terug op holle pootjes zonder nieuw inzicht of cadeautjes
met waardeloos prul
een souvenir aan een overstroming
of iets dergelijks
De deur klemt
Wacht –
Ach
Kijk hoe de wind hem oppeuzelt
En rondslingert
op zoek naar een plek om uit te spugen
13
***
Nu komt de postbode zijn onleesbare brieven schrijven
hij schrijft ze zelf in de regen
op elke letter rolt een druppel,
de adressen verdampen en regenen weer
neer, zodat niemand weet of het een
liefdesverklaring, een rekening of een
uitnodiging is, en de kaalhoofdigen voelen
het water op hun hoofd en vragen zich af
wie er woont.
Hij schrijft brieven aan zichzelf om de pijn uit zijn hoofd te houden
tenminste dat las ik ergens
in zijn gezicht
Beste Postbode,
Ik weet niet welke kleur de inkt gaat zijn op het
moment dat ik de pen in het afgevoerde regenwater
dompel
Dezelfde regen die dan verdampt
een dag later opzet.
Zwart blijft lang hangen
en kan elk moment vallen
je kunt het weer niet maken
Liefs,
je Postbode
Op mijn hand staat geschreven in uitgesmeerde inktregen:
‘Wees niet bang.
Morgen is er weer een dag.’
Alweer.
een neergeslagen brief
geklaterd in rode inkt
Het droogt tot het bij het kleinste zuchtje wind verkruimelt,
als roest door de straten loopt,
verdampt en als naalden naar beneden stort
(P)Beste Postbode,
niemand is gediend van je gratis acupunctuurkuur.
Liefs, je Postbode.
14
***
Even tussendoor:
Waar halen de mensen hun viooltjes toch vandaan?
15
***
De deur is open
Lig je daar?
Ja
In jezelf te kronkelen?
Ja
Ik ben de woorden vergeten
Dat vind ik erg
Het is niet mijn gewoonte
niet tot woorden te komen
vergeef me
Ik kan me niet herinneren dat ik je heb leren praten
zeker niet gedragen praten
laat staan met zwaarte
Is dat een uitademing?
Ik kan niet goed luisteren
Meestal heb ik zelf woorden
Kom luisteren
Ik kan niet dichtbij komen
ik heb een mes
dat door de jaren heen steeds scherper geworden is
niet eens geroest in de storm van vandaag
en gisteren
en eergisteren
en twintig jaar geleden
toen ik ineens in zee geworpen werd.
Het gaat niet om de scherpte
als het maar schoon is
is het schoon?
Het ziet er vies uit
ik heb het bloed van mijn handen eraan afgeveegd
Je kunt het voelen
Hoe dan
Met je armen
met je buik
precies daar
16
Ik kan niet voelen zonder kleine sneetjes te maken
Kom op het bed zitten
Ik kan beter staan
Steek een hand uit
Welke hand ik ook uitsteek er zit altijd een mes in
Laat een arm volgen
Adem je uit?
Adem in
Adem lucht in en woorden uit
Er zit geen kleur
op mijn lippen
al was er iets te zeggen
ik heb het al gedacht
Kom dichtbij
dichterbij
nog dichterbij
Ga zitten
trek het kussen onder mijn hoofd vandaan
Je ademt woorden in
Adem ze uit
Luister
kom zitten
breng het mes
over mijn ogen
naar mijn lippen
naar mijn hals
Adem lucht in adem woorden uit
adem lucht in adem woorden uit
Breng het mes
naar mijn longen
Ik kan niet voelen zonder wonden te maken
Over mijn longen
door mijn aderslag
en druk
druk
Ik kan niet hechten
17
***
Navigeren door de mistinkt
Ook wel ‘inktmist’ genoemd
is het missen van instinct
om tussen mistslierten van groen en geel en rood het zwart nog van
het blauw te kunnen onderscheiden
ik zie groen bont en blauw
Ik loop niet zo makkelijk
hoe gaat dat
voet voor voet
een storm haalt het instinct weg
een storm maakt clowns van ons
maakt van een mens een stuk meubilair
maakt van een hartslag een messteek
maakt van een woord een waterval
maakt van een doodskist een fotomoment
maakt van een menigte een slachtpartij
van een slachtpartij een zuipfeest
van een zuipfeest een lammetje
van een lammetje een kraaieneter
van een kraai een meeuw van een kraan een druppel van een emmer
een gordijn
en van een vraag een handtekening
op een raam
in de mist
***
Stil eens
Ik geloof dat ik een spook zag lopen.
Niemand zal me zien, hoogstens een schaduw
Ik zweer dat er iemand voor het raam staat
Ik zie hoogstens een schaduw
Kom wat dichterbij
Als het maar niet binnen komt
Een schaduw is een spook
met dit weer
Dat het een spook is, zal je wel denken
ik wil doorbreken
ik wil dit raam verpulveren
ik wil niets meer horen dan het ruisen van scherven in de storm
hoe harder ik schreeuw
18
hoe meer het geluid in regen verdrinkt
of misschien fluister ik
Is deze muur te slechten
is het mogelijk
dat ik meer kan zijn vanavond
dan een spook
Een spook is een spook
een schaduw die op je af rent
Ik doe de deur open
En als het binnenkomt?
Als het spook je aanspreekt?
En je straks hoogstens een schaduw bent?
Anders komt het door het raam naar binnen
Doe alle deuren op slot
of ga zelf naar buiten.
Hee
Hee
Hee
kom naar het raam
schuif het open
beetje bij beetje
en dan een ander raam
en dan het volgende
ruk de gordijnen van de rails
zet de deur
op een kier
hij waait niet dicht
de wind staat van binnen
pak een stoel
gooi hem door het raam
waar ik niet onder zit
zet het wagenwijd open
nog wijder
tot het gebroken glas tegen het plafond drukt en naar beneden splintert
pak een aansteker
pak een whisky
19
drink er niet van
giet het over de gordijnen
steek ze aan
kijk hoe het brandt
van centimeter voor centimeter tot meters tegelijk
gooi ze naar buiten door een raam
zie hoe het glas smelt
van druppel voor druppel tot een vloedgolf aan woedend sijpelend
glas
zie hoe het gordijnenlaken naar buiten zweeft
als een spook opgezweept in de storm die vuurvliegjes als vallende sterren de lucht in schiet
zie hoe de deur van een kier naar half open is geblazen
kijk nog eens om
pak alles wat je niet nodig hebt
televisie laptop bijzettafel telefoon nog een
telefoon nog een telefoon voor als de andere
twee het niet doen
Gooi het allemaal in één vloeiende beweging richting de deur, en zie hoe die met alle geweld
opengedrukt wordt en ontwricht, en uit zijn voegen en schroeven en scharnieren gezet wordt en de
storm in vliegt, eindelijk vrij, kakelend van het lachen, altijd een scheiding geweest, nu zelf in de
buitenwereld, nu is de deur echt iemand en is je huis geen huis meer, hoogstens een grot,
zonder deur is er niets meer over,
en nu is niet de tijd om je zorgen te maken over dat je bed niet
opgemaakt is
en of je wel genoeg gegeten hebt,
en of er wel lucht in de banden zit,
je hebt ze toch niet nodig.
Loop naar de drempel.
Stap eroverheen zonder te stoppen.
Kijk.
Het voelt elke keer weer nieuw als ik hier binnenkom
de lucht is zwaar
en toch
misschien ben ik het
jij kan het zijn
ik kan jullie allemaal aankijken
maar ik sta hier te stamelen
20
ik zou nu het liefst uit het raam willen springen en zacht landen
zo’n landing waar je niks van merkt
zo ben ik tenslotte ook hier gekomen
om een beetje naar een einde toe te werken
of een begin, zo u wil
wat heb ik je lang niet gezien
heel lang
ik heb je gemist
ik heb ’s avonds in een leeg bed gelegen met mijn ogen dicht en mijn
hoofd richting de deur zodat ik me kon voorstellen hoe je
binnenkwam
het was gewoon niet in me opgekomen om zelf deze kamer in te
stappen
wie zijn al die andere mensen?
Ben je eenzaam?
Ik wel
maar niet zo dat ik dertig mensen nodig heb om de dag door te komen
de dag komt vanzelf wel door
raast voorbij en zuigt mij een beetje mee
hiernaartoe
het is lang geleden dat ik zo’n enorme stap heb gezet
ik heb er spierpijn van
ik voel me toch wat ongemakkelijk
ik heb het gevoel dat iedereen naar me kijkt
jij ook
die grote ogen
het is alsof de wereld zich in jouw ogen afspeelt
alsof jij alles zo’n beetje naar buiten projecteert
hoe ik hier zacht ben geland
de deur opendeed
en tegenover je sta
omdat je zelf nooit op het idee zou komen om de deur open te doen
om te zeggen
“waarom deed je de deur niet open?”
er zit niet eens een slot op
ik zal hem op een kier laten
je bouwt een muur van dertig mensen
met dertigers en jonger en ouder, allemaal met dertig problemen, oude
en oudere, allemaal met hun eigen bedden die elke avond leger
worden en die daarover vertellen en denken en in het gunstigste geval
zelfs iets voelen
ik neem ze niks kwalijk – ze zijn muisstil en keurig gekleed
maar hoe moeilijk ademen het hier is
was ik vergeten
21
***
Ik ben redelijk tevreden over deze plek
maar waar de mensen hun viooltjes vandaan halen
en blijven halen
Is mij nog steeds een raadsel
Je houdt hier wel van
van het zware gevoel dat in je botten zit en je ziel naar beneden sleurt
met zwarte teerachtige sferen
je wil afhankelijk zijn wil je dat niet? Dat wil je wel anders was je hier
niet geweest.
Blijkbaar, blijkbaar, als wij regendruppels op ons hoofd laten vallen of
inktregen van onder het afdak vandaan halen en ons laten overspoelen
smaakt alles anders dan daarvoor
en jij
jij smaakt anders
en de inktregen zal ons allemaal in kleuren verven en achterlaten
groene kleuren elke schaduw net anders
we zullen rode mensen zijn en groene mensen en blauwe
Speeksel overal, dat er met die kleur geen speeksel vrijkomt dat het speeksel helemaal het punt niet is
maar de dopamine wil ik overdragen en in je speeksel tot ontploffing brengen.
Zoals ik je gezicht heb gedragen en je tong rond die van mij draait,
zo ben ik tot ontploffing te brengen
met twee kogels om te schieten een voor mij en een voor mij
Jij smaakt anders, beter, en ik heb de overtuiging gemist die ik wel
had
je smaakt anders ouder
ouder dan ik
maanden dagen en jaren
uren
een kort moment ouder dan ik
je smaakt anders
Niet naar een bepaalde vrucht?
nee niet naar vijgen
of sinaasappel
je smaakt anders als jezelf, een nieuw experiment in geur en kleur
wist je dat er zoveel geur en kleur in de
wereld was en dat we dat eruit neuken als
we goed ons best doen?
Waar halen mensen, in godsnaam, hun violen vandaan zo laat op de avond
en bloemen
we zijn niet gemaakt
of ingekleurd en ik zal je inktbloed verdampen en neer laten storten
22
is dat wat je horen wil
en heb ik geaccepteerd
dat als de wolken optrekken er zonder mist dingen te zien zijn die je
niet wil zien?
en je eigen reflectie en je naar water happen
als een vis
kijk
kijk hoe een vis hapt, en dat zonder longen,
een hele prestatie, al zeg je het tegen me zonder te weten wie hier de
eerste clown was en de grootste waterdrager
je zult nooit meer gelukkig zijn als de wolken optrekken
je kinderen je consequenties
er is niets mis
ik heb wat zwaarte op mijn borst, benen, armen, enkels, ellebogen,
dijbenen, liezen, verliezen, verloren, gerouwd, benen die armen
kunnen dragen.
In die ribbenkast een flipperkast een ribbenflipperkast
Ribbenflipperkast gespeeld
Van mijzelf gewonnen
Ergens ruik je toch naar iemand anders op bepaalde plekken
Je bent vies
Je bent anders gaan ruiken je ruikt naar iemand die anders smaakt
Naar de rozen en de tulpen en het grote
geluk?
Waar mensen hun violen vandaan halen
en hun tranen laten
en beginnen te veranderen steeds verder te veranderen
tot niets meer bewolkt is en de zon schijnt en dat je op zich best wel tevreden zou kunnen zijn dat de
grote dagen over zijn voor altijd over zijn de grote dagen en de associaties en je vriendschappen je
liefde met jou vooral, met jou is alles over je hoofd je schouders je geur en je smaak, je smaakt naar
alles wat ik niet mocht proeven lavendel je smaakt naar de geur van lavendel terwijl ik je schouders
afpel en je jurk in mijn mond neem om op te kauwen en die geur nooit meer los te laten en je zal
voorbij gaan de grote dagen zijn voorbij de dagen met water de dagen zonder hoofdpijn, weggevlogen
op zoek naar nieuwe zieltjes in slaap gewiegde zieltjes, die grote dagen
je slaapt als een kind
je drinkt als een kind
je rookt als een kind
***
Beste Postbode,
mijn linkerbeen is in constante staat van verzuring
de dokter zegt dat ik dan mijn rechterbeen moet
gebruiken
dat het zuur vanzelf verdampt
23
en in een giftig wolkje naar de lucht stijgt
en dat het 16 jaar lang zuur zal regenen
PS. er staat trouwens een clown in de kamer
Kijk een ballondier
kijk hij kwispelt
kijk een ballonkraai
kijk hoe hij eendenkuikens tot op het bot ontdoet van ballonvlees
maar ik heb nog een verrassing
kijk een konijn
het is hier zo vies en leeg dat er geen muizen lopen maar konijnen
aan kabels valt niets meer te knagen
alleen nog waterleidingen
Kijk een stippenneus
Hij was rood
Heeft een infectie
ballonleeuw
ballondompteur
Het regent ander water
zout
Ik zou zweren dat het zout regent.
Liefs,
je Postbode.
***
Tekstfragment voor meerdere spelers
Hee
Clown
Clowntje
Hee
Hee Clown
Stil eens.
Hoor je dat?
Nee he?
Zie je
Ik ben geen clown. Ik had ooit een nachtmerrie waarin ik op straat
overvallen werd door de verstoorde geest van een clown, een
doorschijnend lichaam met een felrode stippenneus – infectie – en dat
ik zelf een spook werd. En je angsten moet je altijd aangaan.
Dus?
Dus elke keer dat ik op straat ben gaan mijn angsten aan.
24
Zijn dat weer grappen?
hè clown
clown
Hé clown, hee
Hé
hee hee clowntje hee
hé hé clown
hee
Ik hoop dat je kanker krijgt
En langzaam van binnen uit wegrot
Beginnend in je lever
En je darmen
en je longen
en je alvleesklier
verschrompeld of juist opgeblazen
onder het gewicht van zoveel extra weefsel
dat tegen je huid drukt
zodat we denken dat de onderhuidse builenpest is uitgebroken
en je bloed hoest
of gewoon kanker
zonder dat je het merkt
alleen wat wazig ziet
en dan sterft
zodat ik bij je kan zijn
aan je bed
in je huis
om je te zien
je hand vast te houden
je rimpels te voelen
het zweet van je voorhoofd te vegen
je lakens te verschonen
een bad voor je te laten lopen
en bij te vullen
even naar binnen te lopen
te fluisteren dat je iemand was
en bent
dat je voort zal leven
dat ik van je gehouden heb
25
om je hand vast te houden
tot je niets bent
en af,
en doodgaan is nog nooit zo prettig geweest.
In een klein hoekje van een kleine kamer,
gescheiden van een groter vertrek door glazen deuren,
hangt een clown als een klein slapend kind aan een touw aan een
uitstekende spijker aan een plafond. Hij heeft een tevreden glimlach,
nauwelijks een glimlach, meer een uiting van perfectie.
Het was een goede dag. Hij had het voor elkaar. Hij schreef zichzelf
nog een aanmoediging. Hij wees zichzelf de deur. Hij liet zichzelf uit
en keerde terug de kleine kamer in.
De kleine kamer, die steeds kleiner werd doordat het water steeds
hoger kwam te staan.
Veel stiller kan een clown niet hangen.
Je denkt: die ogen kunnen echt nog wel spreken. Je denkt: ik laat hem
maar met rust. Je denkt: in zijn eigen woorden gestikt.
En zo wordt een woedende optocht, met bezems bij gebrek aan rieken,
met aanstekers bij gebrek aan fakkels,
met toeters bij gebrek aan woorden, met schreeuwers bij gebrek aan
sprekers, met ruzie bij gebrek aan verveling,
Zo wordt een woedende optocht een begrafenisprocessie.
Wat doen we hier nog?
Stil zijn.
De mensen die echt stil willen zijn hoor je toch niet.
26
***
Naam
Nee
Geboortedatum
Nee
Geboorte
Nee
Liefde
Ja op de bank twee jaar geleden toen er nog geen regen was of geen
regen om van te spreken we spraken niet we lagen in elkaar gedrongen
en verwikkeld onder een statisch geladen dekentje zonder dat er
sprake was van taal en spreken en de deken verwarmde niets en de
vonken vlogen ervan af het was koud, zo koud, zo koud, we spraken
niet we lagen en zagen niets dan gezichten dichtbij, elkaars gezichten,
gezicht één twee en zo verder in elk flikkertje van elk kaarsje zat een
andere uitdrukking van liefde, en pijn in ritmische oogwenken, daarna
was ik zo leeg, zo leeg…
En de muur had een hoek van negentig graden?
De muur bestond uit drie delen en vond het best zo
Naam?
Nee
Geboortedatum?
Nee
Liefde
Ja in het bed waar ornamenten waren die bewogen en de regen
tegenhielden, toen ik zei dat er al een andere kamer over deze heen lag
en ik zag twee plafonds tegelijk en ze hield mijn arm vast en legde
haar hoofd op mijn schouder en kneep zachtjes in mijn bovenbeen en
zei dat er geen andere wereld was, dat ik de regen had verzonnen en
dat was waar, dat was waar als zij het zei, te weinig geluisterd, te veel
gesproken had ik, en ik was stil, en ze bewoog niet maar kroop mijn
hoofd in en bleef daar, en ik wist ook wel dat er geen regen was en dat
het plafond op dezelfde plek was en niet bewoog, niet boog, niet
verdoofd, niet wegdrijvend, en ze deed mijn ogen dicht en liet me
geloven dat de kamer gevlogen was, daarna was ik vol, zo vol…
27
En het plafond was van pleisterwerk?
Ja.
Beroep?
Postbode
Beste Postbode,
vertel mij nou eens
hoe het zit
hoe komen de mensen toch aan hun viooltjes?
***
Er ligt een lichaam
niet dat van mij
er ligt een lichaam om dat van iemand anders heen
er ligt een lichaam tussen dat van iemand anders door
er ligt een lichaam in mijn richting
er ligt een lichaam over mij
er ligt een lichaam over mijn borstkas, er ligt druk op mijn borstkas,
er ligt een hand over mijn borstkas
niet die van mij
er staat een gedaante in de deuropening
er staat een gedaante op de drempel
er ligt een vloerbedekking onder mijn lichaam
er ligt arm over mijn vloerbedekking
er staat een badrand in de kamer
er staat water tot net boven de rand
er ligt een lichaam in de badkamer
er staat een gedaante op de drempel aan een hand
er staat een gedaante aan een hand
er staat een bedrand tussen mij en het lichaam
er staat een deken tussen mij en een gedaante
er staat een ademhaling tussen een lichaam en de lakens
er zit een gedaante op de lakens
niet die van mij
er staat een bed vol water
er ligt een lichaam tussen mijn ademhaling
er ligt een vloerbedekking tussen de kale plekken
er ligt een hoofd tegen mijn gedaante
er zit een lichaam op de lakens
er staat een badkamer in de weg
er staat een gedaante bij het raam
er staat een opening boven de vloerbedekking
er staat een gedaante bij de lakens
er ligt een ademhaling tussen de bedrand
er valt een stilte.
28
***
Kijk nou
Kijk hoe een storm slachtoffers maakt
alsof het fruitvliegjes zijn
De fruitvliegjes hebben een rode jurk aan deze avond
Alsof het feest is
Bloedfeest
Het is net of ik je met iemand anders hoor praten
De deur stond open.
Ik ben naar binnen gegaan. Het dak is
weggewaaid, ik heb alleen mijn schedel nog.
Toen ben je gaan liggen
Gaan liggen zonder iets te verwachten. Dus
let niet op mij.
Ik kan niet om je heen.
Ik verwacht niet dat je om me heen gaat.
Ik ben bang dat je botten breken als ik op je stap.
Ik verwacht niet dat je rekening houdt met
mijn botten.
Ik ben bang dat ik niet zo van gezelschap houd.
Ik zie mezelf ook niet als gezelschap. Meer
als meubilair. Beschouw me als een luxe
bijzettafel.
Ik ben niet zo’n luxedier.
Een eenvoudig model dan. Een bouwpakket
desnoods – en je bent maar matig tevreden
over de aankoop, dus je besluit me niet in
elkaar te zetten.
Ik ga hier niet voor betalen.
Dan ben ik een ongewenst cadeau van een
onbekende neef, van een lang vergeten kerst.
Je hebt me neergelegd en niet meer naar me
omgekeken.
Dan zal ik je maar teruggeven. Ik weet niet hoe hij ooit heeft kunnen
denken dat jij bij mijn interieur zou passen.
29
Je hebt zijn nummer niet en hij heeft geen
vaste woon- of verblijfplaats, en je mocht
hem toch al niet zo, dus toen hij eindelijk
overleed heb je niet gehuild. Je dacht:
sommige mensen verdienen het niet om oud
te worden.
Ik kom net van een begrafenis.
Dat wist ik niet.
Het was niet mijn neef.
Ik heb je gekwetst. Het spijt me. Ik draai me
op mijn buik. Je zal niet meer naar mijn
ogen hoeven kijken.
Het was bij hem thuis. Het was er erg vochtig dus ze hebben besloten
het lichaam maar te laten hangen, buiten is het ook al slecht weer, en
het wordt er niet beter op, en als ze het zouden verplaatsen zou het niet
meer herkenbaar zijn tegen de tijd dat het de aarde inkan. En omdat er
verder niemand woont is de geur niet zo’n probleem.
Ik neem aan dat je gezicht op huilen staat?
Er stond iemand kunstjes te doen om de mensen wat op te vrolijken.
Je gezicht staat op huilen.
Rouwfase één: verslagenheid. Rouwfase twee: ballondieren.
En er was een rouwcursus voor kinderen. ‘Hoe verwerk ik de dood –
in mijn dagelijkse agenda?’
Reuze handig ook voor als je een druk leven
hebt.
Ik voelde helemaal niks. Ik ben voor straf in de hoek gaan staan.
Wil je niet even op mijn rug zitten?
Hij ziet er wel comfortabel uit.
En er verkocht iemand paraplu’s. Want het is alleen maar harder gaan
regenen.
Ik merk het.
Sorry. Ik zit doorgaans niet op mijn meubilair.
Doe maar alsof ik er niet ben.
Maar je bent er toch. Ik zal doen alsof ik je verzin.
30
***
Voorbij zijn de grote dagen
ik zie kleine dagen met kleine kabouters in kleine huisjes
waar zij toch ooit hun kleine viooltjes vandaan hebben gehaald
en ik zie de kaboutertjes steeds kleiner worden omdat de daagjes kleiner worden en de nacht ze zal
doen verdwijnen de nacht die zal waken de nacht die zijn donker gebruikt om je te waarschuwen en
veilig te maken de zon zal de nacht over je laten waken
voorbij zijn de grote dagen
En ik schuim met de gedachte aan je bek en het speeksel en ik waag in je te zoeken als een zingende
zaag en
waar halen mensen hun violen toch vandaan
ik zeg kaboutertjes en een kamer loopt
vanzelf leeg, sinds ik twintig jaar en ouder
ben.
Ik heb pas gewerkt aan je mond en je schaduw
ik heb pas de schaduw van het weer gezien
van de wolkzon
Dat ene weer dat altijd in zijn eigen vrolijkheid verdampt en de ellende uit de blazende zomerzon
zigzagt?
Ik heb rubberflippers waarmee ik
ribbenflipperkast speel
tegen mijzelf
en win
Ik waag het naar buiten te gaan het licht van de koelkast aanlatend zodat ik nog iets van een entree
maak terwijl niemand het ziet en er geestig, spokig licht uit mijn deur schijnt tussen de kier en over de
straat
Je spokige licht
Kom dan dichterbij he
zeg ik terwijl ik die spokige lichten vanuit mijn ogen schijn, kom dan en vertel me waar de mensen
hun viooltjes vandaan halen.
Je komt hijgen
Blijkt een kraai te zijn
Waar halen kraaien hun violen toch vandaan?
Dat zou ik eens willen weten.
Door de lust
Hoe ik je kleren af wil rukken je buik wil
overnemen je borsten klemmen
En waar halen mensen hun vocht vandaan?
En hun kraaiachtige meeuwtrekjes?
31
en de roodborsten zonder werk die ook maar
langs de weg blijven wachten op de
winterwaaiende regenwolken die in sneeuw
veranderen?
Je komt hijgen
Niet bewegen nu tot ik zeg dat je beweegt
Speelt met zichzelf ribbenflipperkast
Verliest
Ik doe het lichtje aan
Mijn kleren afrukkend zeggend dat groen een betere kleur is in de natuur dan bosbessenkleur en dat ik
ook wel zie dat er regen is en dat alles onder water staat maar je moet alles onder water laten staan en
lust komt ook uit het water en uit de kou die je daar voelt als kou zonder einde en je lust heeft geen
einde als je laat en niet verkrampt met de oude drukkende lust en de waterslang en het giftige
kaboutertje
Je moet ook binnen kunnen groeien als plant zijnde
Je spokige armpjes
Je hoestige keeltje
Je paraplu en je grootste dag
Ik verbind puntjes zonder groen te gebruiken
want rood is de kleur van bloed, ook geel
bloed.
Waar halen mensen toch hun violen vandaan, zo snel en zo vlug als dat gaat?
Ik sta weer onceremonieel te wachten op een opwachting.
Ik vergeet de tweede keer te ademen en zal voor het gemak niet
onthouden dat jij buiten dit lichaam ook niets hebt. Je bent niet zonder
je enkels en je knieën en je grijze hersenstof. Longen, longen die
zuurstof uit je maag houden. Nee, niets zonder je ribben. Niets zonder
je kleur. Je kleur is van paars naar geel gegaan. Je kan nu verhuizen je
kan een ander leven beginnen je kunt een poel vol modder vinden en
je hoofd verdrinken omdat je zonder je enkels niets bent
Ik lig altijd met mijn hoofd onder de dekens
en voeten op het kussen
Ik wil wel dat lampje aanlaten en nu de deur op slot doen
Je spokige armpjes, waar zijn je spokige armpjes?
Je geestige houding
je vogelachtige huid
Wacht tot 24 uur en pak de benen op om ze richting uitgang te dragen en een weg te maken tussen
ochtend en avond, negeer niets. Je bent niets zonder je armen maar waar je je violen vandaan haalt is
mijn nog steeds een raadsel net als de geur van bloemen
je smaakt anders je smaakt naar een viooltje in C gestemd
je smaakt naar het einde
je smaakt naar een lichaam
32
je smaakt naar de saaiheid die je ruikt als ik naar buiten ben geweest
je smaakt naar een piano zonder vleugels en naar een vallende ster
je smaakt als een nieuwe smaak, jij smaakt naar lavendel
Want je bent groen geworden in de inktregen
zoals je nog steeds geel en groen wordt
en rood draagt
en paars wenst
en groener, steeds groener bent.
ik ben blauwe inkt en zeg je gedag want de grote dagen zijn voorbij
je hebt nog kleine dagen
je hebt nog kans
het groen het blauw en het geel
staat daar nu
in het licht
de eindeloze koelkast
wil je schieten op mij of de ander, wil je een richting, een kruisje?
Ik wil weten waar mensen toch hun violen vandaan halen en hoe die klinken smaken en kleuren.
Eventueel ben ik langzaam begonnen aan
deze maaltijd
eventueel heb ik nog honger
Eventueel zal het zwarte gat ter hoogte van
mijn borstbeen alles opslokken
en mij erbij, mij laten weten dat het goed
komt zo en dat ik de kleine miezerige prins
ben in de blauwe regen en de rode
schrikregen en de vogelgroene mistlucht
De grote groene dag. Het verhaal dat besloot niet af te lopen. En door te ademen, tegen beter weten in.
Mij vergeet je niet zomaar, nee, om mij te vergeten doe je actief moeite. Ik geloof dat ik nog steeds
niet snap waar mensen hun viooltjes halen en wat je ertoe bracht mijn kleren los te rukken zoals ik bij
mijzelf deed.
Zo komen mensen aan hun violen:
door er recht op af te lopen en niet te vragen waar het postkantoor is
of de oude inktrivier
door zich niet af te vragen wat de rivier doet met de inkt
Bah, inktwater
Waarom is de inktregen stroop geworden
Waarom kleurt het groen
waarom wil je naar de straat zoeken en vallen waarom duik ik vanaf dit dak waarom is het grind eerder
beneden dan ik
Omdat jij anders smaakt.
Ik ben blauw. De straat is rood.
De kraai is grauw
33
Jij smaakt anders
Daar waar de kleine insecten je hoofd bevolken
je uitdagen
je kapotmaken.
Je bent een miezerig klein kaboutertje met ingevallen hersentjes
weet je nog welke kleur het huis is?
welke kleur de gang is?
de gang is groen
geel
rood
***
Kom dan dichterbij
Dichtbij genoeg?
Nog een stapje
Vooruit of terug
Opzij
Ik kan niet goed zien waar je staat
Voorbij de overkapping
In de regen?
In de regen
Heb je een vuurtje?
Ja
Voorbij de overkapping?
Ja
Tussen het vuilnis?
Onder de bank
Ik voel kiezels
die als net gebruikte aanstekers in mijn voeten branden
Net uit het raam gegooide kiezels
decoratieve kiezels
Het gaat langzaam
34
Als het maar opzij gaat
Die bank is bekend
Net uit het raam gegooid
Ben ik er al?
Nog iets dichterbij
Dichtbij genoeg?
Nog een stapje
Vooruit?
Opzij
Ik denk dat ik het weet
Wat?
Niets
Wat wil je zeggen?
Zoveel
Kom dan dichterbij
Ik kan niet fluisteren
Dat hoeft niet
Je kan het in mijn oor schreeuwen
Is dat je huid
Mijn wang
Onder de overkapping
Iets dichterbij
Is dat je ademhaling?
Tussen mijn lippen
Is dit je hals?
Is dat een mes?
Ik weet het niet
Dit is mijn hartslag
Dit niet meer
(Einde)
35
36
Met dank aan:
Anouk Saleming, de beste persoon op de wereld.
Don Duyns, voor de scherpte.
Sofie Tseng, mijn liefde.
37