Een kleine stal uit Betlehem

kerk & leven
17 december 2014
op de voorgrond
Een kleine stal uit
Betlehem
Palestijnse Belg Rami Salsa steunt families
ginds door hier houtsnijwerk te verkopen
Christenen in Betlehem
leven overwegend van
het toerisme, zoals het
maken van souvenirs
XXDe huidige situatie
maakt dat echter
bijzonder moeilijk
XXParochies hier kopen
de Palestijnse kruisjes
voor hun vormelingen
XX
Jozefien Van Huffel
Kerstmis in Betlehem? „Dat is
de mooiste viering die je je kunt
voorstellen”, zegt Rami Salsa (36). „De smalle straten zijn
prachtig versierd. Scouts uit diverse steden spelen muziek, ieder in hun eigen uniform, en op
de grote markt buiten aan de Geboortekerk kan iedereen de middernachtsmis volgen.”
Rami Salsa werd zelf geboren
in Beith Sahour, een gemeenschap met vijftienduizend inwoners vlak bij Betlehem. De velden
waarin de herders in het kerstverhaal het nieuws over Christus’ geboorte vernemen, worden
daar gesitueerd. „De meerderheid van de inwoners is christen”, zegt Salsa. „De meesten leven van het toerisme. Ze zijn gids
voor de pelgrims en de toeristen
of ze baten een restaurant of een
souvenirwinkel uit.”
De familie Salsa verdient al
meerdere generaties de kost met
houtsnijwerk, dat vooral aan
die souvenirwinkels wordt verkocht. „Mijn vader deed het 55
jaar lang, sinds zijn tiende. Een
broer heeft nu een atelier onder
zijn huis”, vertelt Salsa. „Door
het stof kan mijn moeder zelden
een raam openzetten, maar dit is
ons leven. Ook ik hielp mijn vader vroeger elke schoolvakantie.
Ik heb het vandaag niet nodig,
maar ik ben toch blij dat ik een
vak beheers.”
Sinds de tweede intifada (opstand tegen de Israëlische bezetting) in 2000 staat het toerisme
in Palestina echter op een laag
pitje. „In Betlehem wordt niet
gevochten of gebombardeerd”,
zegt Salsa. „Het leven lijkt op het
normale leven, maar eigenlijk is
het een grote gevangenis. Reizen
is bijvoorbeeld allesbehalve vanzelfsprekend en zelfs een andere
stad bezoeken, kan niet altijd.”
Dankzij de bevriende Belgische
priester Mark Cornelis kon Rami
Salsa jaren geleden in ons land
studeren. Hij bleef er wonen,
werd Belg en is nu administratief
medewerker in een hotel. In zijn
„Het lijkt op het normale
leven, het leven vandaag
in Betlehem, maar je zit
in een grote gevangenis”
vrije tijd zoekt hij hier kopers
voor het houtsnijwerk van de gezinnen van Beith Sahour, nadat
ook Cornelis dat jarenlang deed.
Beelden en kerststallen zijn het,
engeltjes voor in de kerstboom
en kruisjes die bijvoorbeeld voor
vormelingen kunnen dienen.
„Iedere houtbewerker heeft
zijn specialiteit, maar ze gebruiken allemaal olijfhout”, weet
Salsa. „Ze zouden nooit bomen
omhakken, want het duurt tientallen jaren tot die volgroeid
zijn en ze geven uiteraard olijven. Maar je moet de bomen wel
snoeien en zo’n twee keer per
jaar koopt mijn broer snoeihout.
Het droogt lang in de zon, zodat
het niet krom trekt met de tijd.”
Vlak na het begin van de tweede intifada probeerden families
hun werkstukken zelf te verkopen in het buitenland, bij kerken
in de Verenigde Staten bijvoorbeeld. Dat bleek echter zelden
een onverdeeld succes. „De reiskosten waren hoog en de afstanden groot”, zegt Rami Salsa.
„Mijn broer combineerde de verkoop bovendien met getuigenissen over de toestand in Gaza en
Palestina. Uiteraard kreeg hij al
snel geen visum meer.”
„Veel Palestijnen, vooral christenen, trekken weg. Ik probeer
diegenen die blijven te helpen”,
vervolgt hij. „Het zou treurig
zijn als de christenen volledig
zouden verdwijnen uit het land
waar Christus geboren werd. Zij
onderhouden er ook de historische kerken. Ik wil hen ondersteunen. Maar net zo goed zet ik
me in omdat het me voldoening
geeft. Egoïsme kan immers onmogelijk gelukkig maken.”
Gesneden stallen en engels uit
Betlehem kleuren Kerstmis in
Vlaanderen hier en daar wat Palestijns. Soms belandt het werk
van de familie Salsa echter ook
elders. „Tijdens de tweede intifada maakte mijn vader bijvoorbeeld een grote maquette van de
oude stad Jeruzalem. Er viel toch
niets te verkopen en de grondstoffen waren schaars”, herinnert Salsa zich.
„Nadien organiseerde mijn
broer in Tel Aviv een tentoonstelling van de Britse kunstenaar
Banksy”, vervolgt hij. „Die kocht
de maquette, maar voegde Israëlische soldaten toe en een muur.
Uit olijfhout, uiteraard.”
Meer info via 0498 34 06 34 of
[email protected].
5
standpunt
Bert Claerhout
Op avontuur
zoals de wijzen
uit het Oosten
”
Heel even overwoog de stad Brussel het traditionele vuurwerk
op oudejaarsavond te schrappen. Meteen barstte een storm van
protest los. Geen vuurwerk op oudejaarsavond, stel je voor… Velen reageerden verbolgen. Volgens hen maakt dit populaire evenement deel
uit van het nieuwjaarsplezier van zowel de Brusselse gezinnen als de
toeristen. Het stadsbestuur draaide meteen bij. Het vuurwerk gaat
door, weliswaar niet aan de Kunstberg, zoals de afgelopen jaren, maar
aan het De Brouckèreplein. Besparingen en veiligheidsrisico’s, niks
van aan. Op naar kerst en nieuw. Met kerstbomen, glitterballen, trompetten, glühwein, verleidelijke etalages en – uiteraard – vuurwerk.
Waar zou Jezus geboren worden als Maria dezer dagen zou bevallen?
In Syrië of Irak, onder het regime van een dictator of van terroristische milities die hun medeburgers met alle middelen naar het leven
staan? In een vluchtelingenkamp in Turkije, Jordanië of de CentraalAfrikaanse Republiek? Op een overvolle vissersboot met armetierige
migranten op de Middellandse Zee? Of ergens aan de grenzen van
Nigeria, bij de schoolmeisjes die in april door de radicaal-islamitische
groepering Boko Haram zijn ontvoerd? Kerstkinderen die op dergelijke plaatsen worden geboren, zien weinig sterren aan de hemel en
worden evenmin door geschenken overladen. Alleen de herders uit
het kerstverhaal komen langs. Maar ze zijn moe en uitgeput van het
geweld dat ze meemaakten, van het bloed en de lijken die ze zagen.
En dat terwijl elders uitbundig wordt feestgevierd. Vrede
op aarde…
Het kerstverhaal leert
dat er altijd plaats zal
zijn voor allen aan wie
God zijn hart heeft
verpand
Is er dan geen reden om met
Kerstmis en Nieuwjaar hoopvol en opgewekt gestemd te
zijn? Toch wel. De kersttijd
herinnert er ons, christenen,
aan dat herders tweeduizend
jaar geleden een arme zwangere vrouw, voor wie geen
plaats meer was in de herberg, gastvrijheid verleenden in hun stal
zodat ze haar kind ter wereld kon brengen. De wezenlijke boodschap
van dat verhaal is dat er ondanks alles altijd plaats zal zijn voor allen
aan wie God zijn hart heeft verpand, en dat zijn allereerst de armen en
noodlijdenden. De kribbe is het levende bewijs dat het leven het haalt
op de dood. In die zin is ze het symbool van onze redding.
Geloven in God en in een betere wereld had altijd al te maken met
woorden en uitdrukkingen zoals ‘ondanks’, ‘niettegenstaande’ ‘in
weerwil van’. Dat is nog steeds zo en dat zal ook in de toekomst zo
zijn. Als je de vele brandhaarden in de wereld en het geweld en de
misbruiken – waaraan ook de Kerk zich schuldig maakte – in ogenschouw neemt, is er weinig reden tot optimisme. En toch. Jezus’
geboorte in een kribbe maakte de hele aarde tot een vindplaats van
God waardoor wij met al onze beperkingen en kwetsbaarheden geen
ontheemden meer zijn. Met Hem mogen we de duizelingwekkende
werkelijkheid benaderen vanuit een hoopvol perspectief dat alles
ooit anders en beter wordt.
Rami Salsa stalt thuis bij Mark Cornelis een kerststal uit Palestina uit. © Jozefien Van Huffel
De advent en Kerstmis zijn het uitgelezen moment om tijd en ruimte
in ons persoonlijke leven vrij te maken om naar Hem op zoek te gaan.
Dat velen ervoor terugdeinzen hun comfortzone te verlaten, komt
omdat het geloof in het verleden te vaak met zekerheid en geborgenheid werd verward. De wijzen uit het Oosten leren ons nochtans hoe
het moet. Zij gingen op hun gevoel af en volgden een ster die hen
uitdaagde. Die ster leerde hun dat er ergens ver weg iets groots was
geschied, iets wat hun dagelijkse leven en hun denken in grote mate
oversteeg. Vanuit dat besef lieten ze alle zekerheden achter zich en
trokken ze op avontuur. Waar naartoe wisten ze niet precies, maar
ze stonden open voor het onverwachte en uiteindelijk vonden ze
God. Het evangelie leert dat ze langs een andere weg naar hun land
terugkeerden, waarmee tevens wordt bedoeld dat ze andere mensen waren geworden. Moge Kerstmis ook van ons nieuwe mensen
maken die de zekerheden van het verleden en het goedkope vertier
van de consumptiemaatschappij achter zich laten om naar Hem op
zoek gaan.
”

Download Report