de bond · 24 januari 2014 33 Lepra: het verminkte gezicht van de armoede ”O p 1 februari 1953 was er die grote watervloed die in Nederland ruim 1.800 slachtoffers maakte. Ook in ons land verdronken veertien mensen. Kort nadien stuurde India ladingen jutezakken naar België om er zandzakjes mee te maken. Dat gebaar van solidariteit raakte velen, ook politici zoals minister Moyerson. Hij had een broer, missionaris in Congo, die bevriend was met Frans Hemerijckx, werkzaam als arts bij de melaatsen. Aan Hemerijckx werd gevraagd of hij ook in India een werking voor de leprapatiënten kon opzetten, als gebaar van erkentelijkheid. In 1955 richtte de toenmalige Belgische Stichting voor de Strijd tegen de Melaatsheid, een van de voorlopers van Damiaanactie, een lepracentrum op in Polambakkam, in de zuidelijke Indiase staat Tamil Nadu. Tijdens het eerste werkjaar behandelde Hemerijckx met zijn mobiele consultatieposten – ’klinieken onder de bomen’ – meteen twaalfduizend zieken. Begin jaren tachtig werd er een nieuw centrum geopend in de noordelijke deelstaat Bihar. Daar leidde een andere landgenote, dokter Claire Vellut, de operatie van opsporing en behandeling van deze besmettelijke ziekte. Vellut werkte in een moeilijke regio, waardoor het meer dan twintig jaar zou duren vooraleer de leprozerie overgedragen werd aan de Indiase overheid. Eind november 1964 verscheen de oprichting van de ’vzw Damiaanactie/Les amis du Père Damien’ in het Belgisch Staatsblad. Daarin lees je als motivering: ” De nagedachtenis aan pater Damiaan levendig te houden, door aan de strijd tegen de melaats- n KINDEROPPAS KORTRIJK oppas v 2 k (6+4j): ophalen school 16h en opvang tot 18u bij ons thuis, tijdelijk van 03 tem 09 [email protected] OOSTERZELE. We zoeken een lieve dame voor opvang van 3 jongens (2,3,5j) ma-di-do-vr van 16 tot 19 uur. 0478/272841 n IMMO TE HUUR NIEUWPOORT luxe app 120 m2, 3de verd, 3 slpk, 2 badk, zicht op jachthaven en park, kelder, garage mogelijk. 1200 €/m. Gsm 0495/27.27.73 [email protected] OOSTROZEBEKE VOOR SENIOREN. Instapkl. App, aanpasb. rolstoel. Nieuwbouw autom. brede deuren. Living, inger. keuken, 2 slps, badk. inloopdouche, WC, berging. Terras mooi uitzicht. 0474-46.42.71 032_DB_12345_04.indd 2 033_DB_12345_04.indd 1 heid over de gehele wereld deel te nemen, zowel op medisch en wetenschappelijk, als op sociaal en menselijk vlak: zij streeft dit doel na buiten elke politieke, religieuze (sic!) of raciale beschouwing.” Elders lees je dat ze ook andere vergelijkbare aandoeningen willen verzorgen en genezen. Eind jaren zeventig tekende Damiaanactie een conventie met de Indiase staat, waarbij ze zich verbond om medicijnen en materiaal aan te leveren, lokaal personeel op te leiden en lepracentra op te richten. Ook lokale ngo’s werden geholpen bij de opstart van programma’s voor leprabestrijding. Vanaf de jaren negentig werden er technische ondersteuningsteams georganiseerd. Die verzorgen opleidingen om lepra op te sporen, patiënten te behandelen en verminkingen te voorkomen. Aanvankelijk was de leprabestrijding kleinschalig en werkte ze in een context waar de vreselijke ziekte nog verergerd werd door een groot stigma en uitsluiting. De behandeling hield de ziekte weliswaar stabiel maar duurde levenslang. Pas begin jaren tachtig kwam er een doorbraak met de zogenaamde polychemotherapie. Mensen die zich nog in het aanvangsstadium van lepra bevinden, kunnen nu op zes maanden tijd genezen.” Nieuwe uitdagingen ” Mede op aandringen van het echtpaar Eric en Magda Nollet, die voor Damiaanactie werkten in Congo, kreeg de behandeling van tbc – die veel gelijkenissen vertoont met lepra qua behandelingsduur en be- Concertenreeks herdenkt gouden jubileum ’Concerts for Hope’ worden gebracht door Scala & Kolacny Brothers. Stijn en Steven Kolacny dragen Damiaanactie een warm hart toe als ambassadeurs van de vereniging in dit feestjaar. Ze brengen een uitgelezen selectie van hun mooiste nummers met een exclusief verhaal over hun bezoek begin januari aan Damiaanactieprojecten in Kinshasa. Scala & Kolacny Brothers openen hun concertreeks tijdens het campagneweekend met ’Listen to These Words’, een song geschreven voor Damiaanactie. Op zondagavond 26 januari om 19 uur nodigt Scala & Kolacny Brothers uit in Brussel in het Paleis voor Schone Kunsten. Daarna is het de beurt aan het Kursaal in Oostende op zaterdag 1 februari om 20 uur. De eerste concertreeks sluit af in de Arenbergschouwburg in Antwerpen op zondag 9 februari om 19 uur. Alle praktische informatie over de ticketverkoop en de latere concerten vind je op www.damiaanactie.be. Foto: Damiaanactie/Jean Platteau Zestig jaar geleden, op 26 januari 1954, riep de Franse journalist en filosoof Raoul Follereau de eerste Werelddag voor de Melaatsen in het leven. Tien jaar later bundelden een aantal Belgische verenigingen die geld inzamelden voor hulp aan melaatsen hun krachten. De Damiaanactie was geboren en dit jaar mogen haar 1.200 overzeese medewerkers en talloze vrijwilligers in eigen land samen vijftig kaarsjes uitblazen. Het einddoel, lepra uit de wereld helpen, is echter nog steeds niet bereikt. Bovendien vereist de bestrijding van tuberculose steeds meer energie en middelen van deze medische hulporganisatie. We vroegen aan Carla Reynders, directeur van de Damiaanactie, wat er te gebeuren staat tijdens dit feestjaar en waarom een jaarlijkse campagne nodig blijft. smettelijkheid – vanaf halfweg jaren tachtig meer aandacht in de programma’s van Damiaanactie. De erg besmettelijke open longtuberculose veroorzaakt vaak tot tien nieuwe besmettingen vooraleer de zieke opgespoord wordt. Mensen die besmet zijn moeten zo vlug mogelijk worden gevonden en behandeld. Vandaag zijn er ook steeds meer gevallen van multiresistente tbc. Vandaar dat straks op 24 maart, Internationale Dag tegen Tuberculose, Damiaanactie in Kinshasha op de oever van de Congostroom een paviljoen opent voor twintig zwaar zieke dragers van de multiresistente tbc-bacil. Dit paviljoen is het eerste in haar soort in Congo en het is de bedoeling dat er ook elders in de wereld komen. Damiaanactie ziet hier een ’niche’, aangezien grote organisaties die ook tbc bestrijden deze aanpak liever aan andere organisaties overlaten. In de Congolese hoofdstad alleen al komen er jaarlijks twintigduizend nieuwe tbc-gevallen bij… In 2012 vertegenwoordigden de tbc-patiënten bijna 94 procent van alle patiënten die door Damiaanactie in veertien landen verzorgd werden. De meeste middelen om tbc te bestrijden gaan momenteel naar landen als India, China, Congo en Bangladesh. Damiaanactie is ook actief in Centraal-Amerika, in landen als Nicaragua en Guatemala, waar ze respectievelijk vooral berglepra (leishmaniasis) en tbc bestrijdt. Tuberculose wordt overigens meer en meer een stedelijke ziekte. Armoede en nauw contact thuis of in het openbaar vervoer helpen mee de ziekte te verspreiden. In Nicaragua bestrijdt dokter Toon Bogaerts al ruim dertig jaar berglepra. Die wordt veroorzaakt door een schijnbaar onschuldig prikje van een zandvliegje, maar maakt vreselijke letsels die op gewone lepra lijken. De behandeling is vrij duur, maar twintig dagelijkse inspuitingen volstaan om te genezen. Vandaar dat preventie de boodschap is. Er worden muskietennetten uitgedeeld en mensen worden aangeraden om hemden met lange mouwen te dragen.” Blijvende aandacht voor lepra ” In India, waar de nationale programma’s ter bestrijding van lepra al veel werk hebben overgenomen, wil de Damiaanactie zich in de toekomst meer toeleggen op het ontwikkelen van medicijnencocktails à la carte. Elke patiënt met multiresistente tbc krijgt dan een behandeling op maat. Die aanpak, die goedkoper en efficiënter is, willen we ook elders toepassen. In dat subcontinent is Damiaanactie de laatste jaren ook actief bij de zogenaamde tribals, waar in sommige streken soms tot dertig procent van alle nieuwe lepragevallen aangetroffen worden. De campagnefilm van dit jaar, De prins en de paria’s, gaat overigens over het werk van Damiaanactie bij de Yanadi-stam, die binnen de Indiase samenleving tot de ’onaanraakbaren’ behoren. Deze zwijgzame, halfnomadische jagers en vissers wonen in het district Nellore in de deelstaat Andra Pradesh. Ze werden begin jaren zeventig uit hun oorspronkelijke woongebied verjaagd om plaats te maken voor een hypermoderne raketlanceerbasis op het schiereiland Sriharikota. Eén raketlancering kost minstens 10 miljoen euro. Het contrast tussen de twee ’India’s’ kan hier nauwelijks groter zijn. De Yanadi’s staan bekend om hun fenomenale kennis van geneeskrachtige kruiden, maar daardoor staan ze argwanend tegenover de moderne geneeskunde. Dat is natuurlijk nefast voor wie besmet raakt met lepra en tbc. Damiaanactie geeft voortaan nog meer aandacht aan care after cure of nazorg, zowel op medisch als sociaal vlak. Zo werd er veel vooruitgang geboekt in de zogenaamde reconstructieve chirurgie, waarbij verminkingen door lepra in het gelaat of aan handen en voeten zoveel mogelijk weggewerkt worden. Een mooi verhaal is dat Jacob Mathew, een Indiaas chirurg met veel ervaring op dat vlak, ondertussen Congolese en Chinese collega’s heeft opgeleid om ook hun patiënten een betere levenskwaliteit te bieden. Op sociaal vlak worden ex-patiënten geholpen met het opzetten van een winkeltje of met het kweken van kleinvee om hen meer economische onafhankelijkheid te bieden. In India, Congo en China worden bestaande leprozerieën, waar mensen vaak al dertig jaar of langer verblijven, gemoderniseerd zodat hun woonomstandigheden fel verbeteren. Respect voor mensen én terugschenken van menselijke waardigheid blijven twee belangrijke pijlers van de Damiaanactie. Ze zijn rechtstreeks geïnspireerd door de houding van pater Damiaan tegenover de lepralijders op Molokai, die destijds aan zijn zorgen waren toevertrouwd.” Chris Dutry De campagne van de Damiaanactie loopt tijdens het weekend van 24, 25 en 26 januari. 21/01/2014 11:32:05 21/01/2014 11:34:22
© Copyright 2025 ExpyDoc