“De rol van de gemeenteraad”.

“De rol van de gemeenteraad”.
Verslag van de bijeenkomst d.d. 21 januari 2014.
Aanwezig: Raadsleden, fractieassistenten, toekomstige raadsleden, bestuurs- en
directieleden, managementteam, griffiemedewerkers.
Gespreksleider: Mevrouw M. Horselenberg.
Doel van deze bijeenkomst is te discussiëren over de veranderende rol en de positie van de
gemeenteraad in relatie tot de samenleving en de nieuwe tijd. De huidige en toekomstige
raadsleden gingen nadenken over burgerparticipatie, overheidsparticipatie, burgerkracht,
relatie gemeente – inwoners. De burger neemt steeds vaker het initiatief om dingen zelf op
te pakken. Hoe kan de gemeenteraad hierop inspelen, welke kansen en uitdagingen brengt
dit met zich mee.
1. Burgemeester M. Horselenberg opent de bijeenkomst en heet de aanwezigen
welkom.
De burgerparticipatie is een initiatief van de Raad geweest. Er gaan pilots komen
n.a.v.. De juiste vorm moet hierin nog gevonden worden. Vraag is hoe ga je met de
bewoners tot resultaten komen, geef je de inwoners input of redden ze zichzelf.
Presentatie Emiel van de Herberg (raadslid).
De focus ligt op het hier en nu. Een rondje door de westerse wereld wordt geschetst.
Het gaat om de directe en indirecte democratie. Belangrijkste van een directe
democratie is referendum. De opkomst van de media is massaler en de opkomst van
sociale media (twitter etc.) is groot.
Een filmpje uit 2011 wordt getoond over de invoering van een burgerpanel. Uit het
buitenland zijn er voorbeelden die een wisselend succes hadden, zoals de
burgerbegroting in de Verenigde Staten
De Noordwijkse burgemeester wil nog dit jaar een representatief burgerpanel in het
leven roepen en op die manier burgers laten meebeslissen.
De vraag is, wat kunnen we hiervan leren?
Presentatie door gastspreker Nico de Boer:
In IJsland heeft 2/3 van de bevolking ingestemd met een participatieve democratie .
Dit is een vorm van democratie waarin de burger een beleidsbepalende invloed heeft
op het bestuur.
Bedoeling is om handvatten van de oude raad aan de nieuwe raad mee te geven.
Wat komt er op de gemeente af. Wat zijn de consequenties voor raad en bestuur.
De eerste taak van de gemeente is het handhaven van de openbare orde en
veiligheid.
Je moet eerst centraliseren om daarna te kunnen decentraliseren. De burger moet
het zelf gaan doen.
Gevolgen van decentralisatie is dat er een andere relatie overheid-burger ontstaat.
Het opleidingsniveau is door de jaren gestegen.
Was je eerder met 72 jaar oud, nu sta je op deze leeftijd nog midden in de
samenleving.
Er zijn nieuwe gedragingen, het gaat naar een “do it ourselves” samenleving toe.
In de rapportage van de commissie Van Gijzel die elke deelnemer heeft kunnen lezen,
zijn 300 maatschappelijke initiatieven en de rol van de gemeente onderzocht. Dit is
maar een greep uit de samenleving.
Er ontstaat ook een autonome beweging, zoals eigenaarschap en duurzaamheid.
Van boven en van onder komen er dingen op ons af.
Het bestuur heeft het veel drukker gekregen. De wethouders willen vooral plezierig
met elkaar samenwerken en dat betekent niet automatisch dat dit een goede
ontwikkeling is.
De raad is formeel het hoogste orgaan. Door de decentralisatie is de raad buitenspel
komen te staan. Door gemeenschappelijke regelingen worden democratische posities
bedreigd. De positie momenteel is een netwerksamenleving, waarin de externe
omgeving net zo belangrijk is als de interne omgeving. Burgerinitiatieven zijn
belangrijk.
T.a.v. de publieke zaak ontstaan 2 beelden namelijk van decentralisatie naar
verzorgingsstelsel en de opkomst van de doe het zelf samenleving. Een bruisend
laboratorium op sociaal gebied. De bedreiging hiervan is dat de Raad buiten spel
komt te staan.
Uitdaging voor de Raad: Verdeling van de schaarse collectieve middelen en de burger
kracht geven (empoweren) om de rol in de samenleving te kunnen vervullen.
De discussie die gevoerd gaat worden in groepjes van 8 gaat over burgerinitiatieven.
Ter introductie voor de discussie geeft de burgemeester het volgende mee:
Er wordt meer van de burgers verwacht en dat het voor het lokaal bestuur betekent
dat ze tot taak krijgen de geldstromen te verbinden. Het betekent wel dat de Raad
ook naar zijn eigen functioneren moet kijken.
In 8 groepjes wordt gediscussieerd over 3 vragen, t.w.
1.Welke maatschappelijke initiatieven kunnen er worden genomen.
2. Welke gevolgen heeft dit voor de gemeente.
3. Wat betekent dit voor de Raad.
Per groepje is 1 persoon aangewezen om de discussie samen te vatten en te
verwoorden. Hieronder treft u de samenvatting aan:
Groep 1: de heer R. Heemsbergen
1. Gekeken is naar hoe deze initiatieven zijn ontstaan. Er zijn vluchtige initiatieven
(social media) en iets wat een groep bindt (duurzaamheid of een beslissing van
de overheid).
2. Gemeente moet los laten en er een budget er tegen over zetten (voorbeeld:
groenonderhoud). Je krijgt dan een Raad van Toezicht.
3. Dit raakt de Raad van Commissarissen.
Groep 2: L. Caniels.
1. Project Mensen maken de straat, IDO en HIP (beide vrijwilligersorganisaties),
onderhoud speeltoestellen door de wijk, stichting wensenclub (groene sluis,
repaircafe, runner dinner), onderhoud bermen.
2. Ontlasten . Minder werk voor de gemeente. Regelgeving, omdat dit haaks op de
initiatieven staat, loslaten.
3. Loslaten. Eerst naar de burgers gaan. Burgers bereiken via Social Media en ze
kaders meegeven.
Groep 3: W. Bussink
1.
Apothekers, zwerfvuil, speeltuintjes, buurtvaders, weg Oostranddreef.
Zorg t.a.v. eigen belang of maatschappelijk initiatief is niet duidelijk. Er zal een
spanningsveld kunnen ontstaan.
2. Die zijn in dit groepje niet echt geland. Stonden niet echt open hiervoor doch
wel positief. Durven loslaten en participeren op het inzetten van geld.
4. Meer naar de samenleving. Verbinding. Minder uitgewerkte voorstellen maar
mensen bij projecten betrekken. Een andere houding aannemen.
Groep 4: Silvia ?
1. Dit verschilt per wijk. Wijkraden aanstellen. Bewoners hun eigen onderhoud
laten doen. Bij elkaar komen, laten zien waar je voor staat.
2. Hoe gaan we hier mee om, door durven te leren en te experimenteren, van
leidende naar steunende rol.
3.
Meer monitoren, faciliteren, coördineren.
Groep 5: H. Ismaili Alaoui en Richard ?
1. Hindufestival. Dit is een ontmoetingsfestival. Hoe de wijk beter te maken. Sociale
cohesie vergroten. Mensen in beweging krijgen.
2. Door meer zelf te doen. Welzijnwerkers zijn wel nodig maar in sommige gevallen
niet. Van ambulant werk naar maatwerk. Balans tussen groep en belangen.
Arbitraire functie.
3. Gaat de wijk in.
Groep 6: P. Schat.
1.
2.
3.
Beweegomgeving, onderhoud in de wijk.
Faciliterende rol. Oog voor gedeelde belangen in de wijk. Wel spelregels
vaststellen. Durven loslaten. Laat de burger zijn gang gaan.
Financiën vrijmaken. Toetsend (toetsten of dit op de juiste manier is ingevuld).
Groep 7: P. Kruger.
1.
2.
Straatvoetbaltoernooi, Siddhatoernooi.
Vergunningen aanvragen. Afwachtende rol van de gemeenten. Krijgen met
vergunningen en subsidies te maken, niet duidelijk of er samenwerking is.
3. B.v. Flevokust. Burgers hebben een petitie ingediend. Wat is de rol hierin
geweest: Burgers zijn gehoord, Raad heeft eigen verantwoording genomen.
Proces zal niet veranderen. Discussie op gang brengen.
Groep 8: N. den Os.
1. Complimenteert Leo met zijn vele voorbeelden maar voegt nog 1 toe, t.w. de
dierenweide.
2. Beleidsproces moet transparant zijn. Voldoen aan kaders en regels. Dit heeft wel
consequenties t.w. van coördinerende rol naar faciliterende rol. Van
georganiseerd wantrouwen naar vertrouwen. Er vanaf onderaf bij willen zijn.
3. Het is niet zeker of de raad er in deze vorm over 5 jaar nog bestaat. De rol wordt
anders, meer coördinerend.
Samenvatting van de discussies door Nico de Boer:
Nico merkt op dat wat niet gezegd is en wat hij bij andere gemeenten wel eens heeft
gehoord en waar hij niet blij van werd: wij zijn hier de baas, burgers hebben zich te voegen
naar de kaders die gemaakt zijn.
Conclusie Nico: Lelystad komt er wel.
Maar wat wel is gezegd:
Loslaten. Minder doen? Dat is de vraag. Omschakelen. Wat is de rol van de gemeente. De
gemeente is er nog wel over 5 jaar. De gemeente zal het behoorlijk druk krijgen:
Toezichthouders, monitoren, arbitragefunctie, het behartigen van het algemeen belang.
Burgers zeggenschap geven. Een controlerende functie. Tegenstelling: Publiek belang →
eigen belang.
De omschakeling naar een netwerksamenleving, dat mensen voor hun eigen belang
opkomen zodat ze het publieke belang dienen.
Dat de gemeenteraad nieuwe stijl een coördinerende taak zal worden dat ziet Nico de Boer
niet gebeuren.
Door de Raad van Toezicht komt de Raad in de positie van Raad van Commissarissen. Dit
heeft als gevolg dat bij grote gevoeligheden de Raad van Toezicht wordt teruggefloten door
de RvC.
Eindconclusie: Lelystad komt er wel.
Burgemeester Horselenberg sluit om 21.30 uur de bijeenkomst en deelt mee dat er op 11
april een verdiepingsslag wordt gemaakt met de nieuw gekozen raadsleden. Zij bedankt
iedereen voor zijn/haar bijdrage.

Download Report