13 mei 2014 , pag. 30 INTERVIEW JAN JAAP VAN DER WAL Met zijn nieuwe voorstelling Dystopia treedt Jan Jaap van der Wal (34) op tijdens zomerfestivals en in concertzalen. Donderdag staat hij in Zwolle en volgende week komt hij naar Groningen. ‘Het is de hoogste tijd om mezelf te resetten’ Mark Roos GRONINGEN Sinds zijn vertrek als artistiek leider van de Comedytrain heeft Jan Jaap van der Wal meer tijd. Niet dat hij die benut om eens flink uit te rusten of gas terug te nemen. Hij is druk met zijn nieuwe show Dystopia, waarmee hij donderdag Hedon in Zwolle aandoet en volgende week De Oosterpoort in Groningen bezoekt. Gevraagd naar een verklaring van de programmatitel, doceert hij: ,,Dystopie is het tegenovergestelde van utopie. Het is een pessimistisch wereldbeeld, een beetje Orwell-achtig. Door verschillende dingen ben ik tot deze voorstelling en dit thema gekomen. Allereerst vind ik dat afluisterschandaal van de laatste maanden fascinerend. En onlangs las ik een verhaal over dat er meer machines dan mensen zijn die gebruik maken van internet. Ik kan heel veel met dit soort beelden over een futuristische, enge wereld. Aan de andere kant zitten er ook luchtige ‘Als comedian vind ik dat je het gevaar moet opzoeken’ grappen over Bassie & Adriaan in, hoor.’’ Op de sofa in zijn kantoor praat Van der Wal met lichte euforie over de prijs die hij vorige maand heeft gekregen voor zijn documentaire The Happy Sad Route op het Friars Club Comedy Film Festival in New York. In de film reist Van der Wal door voormalig Joegoslavië en doet hij onderzoek naar de prille comedyscene in landen als Kroatië, Bosnië Herzegovina en Servië. Heb je zelf iets gemerkt van dat spanningsveld in voormalig Joegoslavië? ,,Zeker. Toen ik tijdens een optreden in Bosnië bekendmaakte dat ik een Nederlander was, gingen ze al een beetje joelen. En toen ik een grap maakte over de blauwhelmen, ontstond er positief rumoer. Ik vertelde dat ik, doordat er gelachen werd om een grap, de eerste Nederlander was die zijn werk in Bosnië wél goed had gedaan, en dat konden ze waarderen. In Nederland heb ik de grap later ook wel eens gemaakt, maar dan krijg je een besmuikt ‘ooooh’ als reactie. Alsof Srebrenica voor ons een grotere wond is dan voor de Bosniërs.’’ Van der Wal is nu zestien jaar actief als comedian. ,,Ik ben op een leeftijd ¬ Jan-Jaap van der Wal. Foto United Photos/Toussaint Kluiters gekomen dat veel gesprekken gaan over succes, rijkdom en volle zalen. Natuurlijk is dat allemaal heel prettig, maar het is ook bijzaak, want een comedian ontleent zijn bestaansrecht louter aan het feit of hij een goed verhaal kan vertellen met humor. En of dat nu gebeurt voor 12 of voor 1200 man, doet er eigenlijk niet toe. In die zin was optreden in Bosnië louterend.’’ Verklaart dat ook dat je de stap hebt gemaakt van de theaters naar de rockclubs en festivals? ,,De zalen zaten vol, de theaters wilden me hebben, de televisie bood me een mooi platform voor mijn ideeën. Toch vond ik het nodig om mezelf even te resetten. Helemaal bij nul beginnen is onmogelijk voor mij, maar met die komende optredens in rockclubs en op festivals heb ik toch het gevoel back to basic te gaan. Daarnaast is optreden in clubs ook heel praktisch. In januari kreeg ik opeens de geest en wilde ik een voorstelling maken. In de Nederlandse theaters werkt het dan zo dat je voorstelling in september verkocht kan worden voor het seizoen daarop. Ik wilde nu gewoon even niet anderhalf jaar wachten.’’ Er schuilt ook een risico in. Dat het publiek bijvoorbeeld door je show heen gaat praten of je niet pruimt. ,,Als comedian vind ik dat je het gevaar moet opzoeken. In Nederland gebeurt dat steeds minder. Humor wordt steeds vrijblijvender. Steeds meer entertainment, soms zelfs tegen het behaagzieke aan.’’ Is er sprake van een crisis in de cabaretwereld? ,,Er zijn cabaretiers die denken dat ze een show hebben met een liedje, een verhaaltje, een paar grappen en een typetje. Daarnaast zitten de zalen minder vol dan enkele jaren geleden en lijken de recensies in het algemeen iets minder positief van toon. Een crisis gaat wat ver, maar jonge cabaretiers moeten in deze tijden harder werken om opgepikt te worden. Bezoekers én theaters maken, deels door de crisis, hardere keuzes. Niet zo maar de loper meer uit voor een onbekende cabaretier die in zestig voorstellingen wil aantonen dat hij of zij goed is. Aan de andere kant biedt deze tijd meer mogelijkheden dan ooit. Neem alleen al internet. Zo iemand als Lucky TV, die DWDD afsluit, dat is toch ook een steen in de vijver die doet denken aan comedy en cabaret. De vorm van cabaret man-of-vrouw-met-microfoon-vertelt-grappen-aan-het-publiek-inhet-theater wordt uitgedaagd en misschien is dat wel goed.’’
© Copyright 2024 ExpyDoc
