Rob Nachtergaele, Unilin

3/06/2014
1
10/06/2014
Studiedag ‘brand’ Prebes’
Rob Nachtergaele
HSE-Advisor Unilin
Stag. Onderluitenant Brandweer Pittem
INHOUD:
1. Nieuwe wetgeving -> belang van RA-brand
2. Welke methodieken zijn er beschikbaar?
3. Wat is de risicoanalyse brand?
4. Voorbeeld van een uitgewerkte RA-brand
5. Hoe begin je eraan?
6. Uitleg 5-stappenplan
2
1
3/06/2014
1. Nieuwe wetgeving -> belang van RA-brand
Beschrijving van de verplichtingen van de werkgever volgens de
nieuwe preventie benadering:
- Risicoanalyse
- Preventiemaatregelen om 5 doelstelling te bereiken:
- Brand voorkomen
- Een snelle en gevaarloze evacuatie van alle personen
waarborgen
- Ieder begin van brand snel en doeltreffend bestrijden
- Het verzachten van de schadelijke gevolgen van een brand
- De interventie van de bevoegde brandweerdiensten
vergemakkelijken
3
2. Welke methodieken zijn er beschikbaar?
-
Norm ISO 16731-1/2/3 – Fire Safety Engineering – Fire Risk Assessment
Geen haalbare kaart voor de preventie adviseur
-
Werkwijzer brandrisicoanalyse – Industriële objecten en BRZOinrichtingen
Geen haalbare kaart voor de preventie adviseur
-
Brandveiligheid vanuit een risicobenadering: methodiek. (IFV)
Geen haalbare kaart voor de preventie adviseur
Mogelijkheid uitvoeren van RA brand als niet-specialist?
In het Verenigd Koninkrijk gelijkaardige wetgeving die verplicht een
‘risicoanalyse brand’ uit te voeren en deze periodiek te herzien (Regulatory
Reform (Fire Safety) Order 2005)
Diverse gidsen beschikbaar voor verschillende sectoren.
4
2
3/06/2014
Verdere info beschikbaar op website www.nifrs.org
Uitgewerkte gidsen voor volgende thema’s:
-
Kantoren en winkels
Fabrieken en magazijnen
Slaapplaatsen
Woonzorg
Scholen
Kleine en middelgrote montagewerkplaatsen
Grote montagewerkplaatsen
Theaters en filmzalen
Open lucht evenementen
Gezondheidszorg
Transportbedrijven en hun opslagplaatsen
Dieren en stallen
Ontsnappingsmogelijkheden voor mensen met een beperking
Vermindering van het aantal valse alarmen van detectie-en alarmsystemen
5
3. Wat is de risicoanalyse brand?
Bij een risicoanalyse brand:
- Gevaar = een situatie die brand tot gevolg kan hebben.
- Risico = 2 componenten
1. Waarschijnlijkheid dat een brand kan ontstaan
2. De mogelijkheid van de brand om verwondingen of dood tot
gevolg te hebben.
Doel:
- Risico’s identificeren en analyseren
- De risico’s elimineren of verminderen zodat de kans dat deze gevaren
schade berokkenen, zo laag als redelijk haalbaar is.
- Bepalen welke brandpreventiemaatregelen en organisatorische
maatregelen nodig zijn om de veiligheid van mensen in het gebouw te
verzekeren mocht een brand optreden.
6
3
3/06/2014
4. Voorbeeld van een uitgewerkte RA-brand
Praktijkcase:
1. ‘de lakkerij’ – videofilm
2. Voorbeeld RA-brand
7
4. Voorbeeld van een uitgewerkte RA-brand
Praktijkcase:
1. ‘de lakkerij’ – videofilm
2. Voorbeeld RA-brand
8
4
3/06/2014
5. Hoe begin je eraan?
1. Opsplitsen van het terrein in gebouwen / zones / verdiepingen
2. Risicoanalyse uitvoeren voor elk gedeelte
Noodzakelijk de impact van de ene op de andere zone mee te nemen.
3. Volgen van het 5-stappenplan:
1. Identificeren van de brandgevaren
2. Identificeren van de aanwezigen die risico lopen
3. Het risico evalueren, verwijderen, verminderen en beschermen
tegen het risico. (Evalueren of de bestaande
brandpreventiemaatregelen voldoende zijn)
4. Documenteren, plannen, informeren, opleiding en oefenen
5. Her-evaluatie van de risicoanalyse brand
In de gidsen is er per sector steeds voldoende informatie beschreven om de 5
stappen te doorlopen, inclusief handige checklijsten.
9
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 1
1.
IDENTIFICEREN VAN DE BRANDGEVAREN
- aanwezigheid ontstekingsbronnen
- aanwezigheid ‘brandstof’
Vloeistoffen (verf/thinners)
Solventen (whit spirit)
Gassen (LPG)
Plastics / rubber
Fijn verdeelde vaste stoffen (vb. houtstof)
Bekledingsproducten muren/plafonds
- aanwezigheid zuurstofbronnen
Oxiderende chemische stoffen
Zuurstofflessen (lassen / ziekenhuizen
Ventilatiesystemen / afzuigingen
10
5
3/06/2014
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 1 – Toegepast op
praktijkvoorbeeld
1.
IDENTIFICEREN VAN DE BRANDGEVAREN
- aanwezigheid ontstekingsbronnen
11
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 1 – Toegepast op
praktijkvoorbeeld
1.
IDENTIFICEREN VAN DE BRANDGEVAREN
- aanwezigheid ontstekingsbronnen
12
6
3/06/2014
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 1 – Toegepast op
praktijkvoorbeeld
1.
IDENTIFICEREN VAN DE BRANDGEVAREN
- aanwezigheid ‘brandstof’
13
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 1 – Toegepast op
praktijkvoorbeeld
1.
IDENTIFICEREN VAN DE BRANDGEVAREN
- aanwezigheid ‘brandstof’
14
7
3/06/2014
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 2
2. IDENTIFICEREN VAN DE AANWEZIGEN DIE GEVAAR LOPEN
- Mensen op en rond het terrein
Op welke locaties werkt het personeel? Vaste en variabele
werkposten?
Wie kan er nog risico lopen? Klanten, contractors -> waar meest
waarschijnlijk aanwezig?
- Mensen met ‘bijzondere gevaren’
Afzonderlijk tewerkgestelden: kuisfirma’s, security
Personeel dat op afgezonderde plaatsen werkt: onderhoudspersoneel
Kinderen
Mensen met een beperking
Mensen die niet vertrouwd zijn met de omgeving: seizoensarbeiders,
contractoren, bezoekers, klanten.
Mensen met taalproblemen?
15
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 3
3. HET RISICO EVALUEREN, VERWIJDEREN, VERMINDEREN EN BESCHERMEN
TEGEN HET RISICO
3.1 Evalueer het risico van een startende brand
3.2 Evalueer het risico tegenover aanwezigen door de brand
3.3 Verwijder of verminder de brandgevaren
3.4 Verwijder of verminder de risico’s tegenover aanwezigen door:
- detectie en waarschuwing
- brandbestrijdingsmiddelen
- vluchtroutes
- noodverlichting
- pictogrammen en waarschuwingen
- installatie, testen en onderhoud
16
8
3/06/2014
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 3
3. HET RISICO EVALUEREN, VERWIJDEREN, VERMINDEREN EN BESCHERMEN
TEGEN HET RISICO
3.1 Evalueer de kans op een startende brand
Bekijk de te inspecteren zone kritisch en probeer mogelijke ‘voor de hand
liggende’ brandoorzaken te identificeren.
De kans op een startende brand is zeer laag indien mogelijke
ontstekingsbronnen gescheiden worden van brandbare materialen.
Bijvoorbeeld:
- Contractoren voeren regelmatig laswerkzaamheden uit zonder de nodige
vuurvergunning of de voorgeschreven preventieve maatregelen.
- In olie gedrenkte vodden die naast een machine liggen.
17
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 3
3. HET RISICO EVALUEREN, VERWIJDEREN, VERMINDEREN EN BESCHERMEN
TEGEN HET RISICO
3.1 Evalueer het risico van een startende brand
3.2 Evalueer het risico tegenover mensen door brand
Absolute prioriteit: zorgen dat iedereen bij brand veilig buiten raakt en niet
gevangen zit in het gebouw!
-> evacuatieroutes zijn vrij
-> noodverlichting
Bijvoorbeeld:
- Brand die start op een lagergelegen verdieping waardoor de enige
evacuatieroute voor aanwezigen op de bovengelegen verdiepingen of voor
mensen met een beperking onmogelijk te gebruiken is.
- Snelle brand- en rookverspreiding door slecht onderhouden/defecte, of
openstaande branddeuren.
18
9
3/06/2014
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 3
3. HET RISICO EVALUEREN, VERWIJDEREN, VERMINDEREN EN BESCHERMEN
TEGEN HET RISICO
3.1 Evalueer het risico van een startende brand
3.2 Evalueer het risico tegenover mensen door brand
3.3 Verwijder of verminder de brandgevaren
In stap 1 vond reeds een identificatie van de brandgevaren plaats.
- ontstekingsbronnen
- aanwezigheid ‘brandstof’
- aanwezigheid zuurstofbronnen
In deze stap moeten we de vastgestelde brandgevaren verwijderen of
redelijke stappen ondernemen om deze te reduceren indien mogelijk.
Dit is een essentieel onderdeel van de brandrisicoanalyse en moet als
prioriteit genomen worden voor enige andere acties. (zie preventiehiërarchie)
19
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 3
- VERWIJDEREN OF VERMINDEREN VAN ONTSTEKINGSBRONNEN
Vb. Toepassen van een rookbeleid in toegewezen zones en roken buiten
deze zones verbieden.
Vb. Toepassen van ‘vuurvergunningen’ bij heet werk én uitvoeren van
nacontrole hierop: ruimtes waar een vuurvergunning werd uitgeschreven
nadien controleren op mogelijke ontstekingen of smeulbrand.
Vb. Uitvoeren van thermografie op elektrische verdeelborden.
- VERWIJDEREN OF VERMINDEREN AANWEZIGHEID BRANDSTOF
Vb. Hoeveelheid ontvlambare stoffen, -vloeistoffen, en –gassen tot een
minimum beperken, correct stockeren met voldoende tussenruimte.
- VERWIJDEREN OF VERMINDEREN AANWEZIGHEID ZUURSTOF
Vb. Buiten de werkuren deuren, ramen en andere openingen gesloten
houden. (opgelet met spieën onder branddeuren!)
20
10
3/06/2014
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 3
3. HET RISICO EVALUEREN, VERWIJDEREN, VERMINDEREN EN BESCHERMEN
TEGEN HET RISICO
3.1 Evalueer het risico van een startende brand
3.2 Evalueer het risico tegenover mensen door brand
3.3 Verwijder of verminder de brandgevaren
3.4 Verwijder of verminder de gevaren tegenover aanwezigen
Uit bovenstaande stappen zal blijken dat er een risico blijft op het ontstaan
van brand met de daaruit volgende risico’s voor de aanwezigen.
In deze stap verminderen we dit ‘restrisico’ tot een minimum door te
verzekeren dat adequate preventiemaatregelen genomen zijn om aanwezigen
te alarmeren bij brand zodat deze veilig kunnen evacueren.
Hiervoor worden de brandpreventiemaatregelen overlopen die je kunt treffen 21
om het resterende risico tegenover aanwezigen te verminderen.
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 3
3.4.1
Branddetectie en waarschuwingssystemen
3.4.2
Brandbestrijdingsmateriaal
3.4.3
Vluchtroutes
3.4.4
Noodverlichting
3.4.5
Pictogrammen en waarschuwingen
3.4.6.
Installatie, testen en onderhoud
22
11
3/06/2014
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 4
4. DOCUMENTEREN, PLANNEN, INFORMEREN, OPLEIDEN EN OEFENEN
4.1 Documenteren van bevindingen en getroffen acties
Vb. Belangrijke bevindingen zoals gevonden brandrisico’s, getroffen of te
treffen preventieve maatregelen; de informatie, opleiding en instructies die
aanwezigen moeten krijgen, …
4.2 Noodplannen
Doel van het noodplan is te verzekeren dat mensen aanwezig op de site
weten wat te doen bij brand en veilig kunnen evacueren.
4.3 Informeren
Geven van informatie en instructies op basis van het noodplan.
4.4 Opleiden en oefenen -> brandveiligheidstraining
Type opleiding en training op basis van bevindingen risicoanalyse brand.
23
6. Uitleg 5-stappenplan: Stap 5
5. HEREVALUATIE VAN DE RISICOANALYSE BRAND
De risicoanalyse als onderdeel van het noodplan moet ‘dynamisch’ zijn want
een organisatie wijzigt ook voortdurend, daarom is een periodieke herevaluatie noodzakelijk.
Redenen voor een onmiddellijke her-evaluatie:
- Significante vermeerdering van aanwezige personen in een gebouw
- Aanwezigheid van mensen met een beperking
- Veranderingen aan het gebouw, inclusief de interne indeling
- Verandering van werkactiviteiten of de interne werkorganisatie
(Vb. van 3 ploegen naar 2 ploegen -> geen permanentie meer tijdens nacht)
- Gebruik van nieuwe brandgevaarlijke producten
- Lessen uit echte branden (intern of extern)
- …
24
12
3/06/2014
25
13