Notitie Roy Ristie D66 doorontwikkeling participatie ZO

Notitie Roy Ristie (D66) ‘Doorontwikkeling participatie Amsterdam Zuidoost’
Inleiding
Amsterdam Zuidoost kent een lange traditie van bewoners- en burgerparticipatie.
Onze bestuurscommissie staat samen met onze bewoners en onze ambtenaren voor de uitdaging
deze traditie door te ontwikkelen en te vernieuwen. Deze uitdaging komt voort uit de opgave van een
gezamenlijk ontwikkeltraject op dit gebied van het College, de gemeenteraad en de
bestuurscommissies zoals verwoord in het document ‘Een Amsterdam – een bestuurlijk stelsel en in
de bijlage bij dit document ‘Visie op burgerparticipatie: Van bolwerk naar netwerk’. Het College stelt
ook dat het delen van lokale kennis en ervaring voor het door ontwikkelen van burgerparticipatie van
belang is.
Het College spreekt de ambitie uit de burgerparticipatie stad breed stevig te verankeren en daarbij
nieuwe vormen van burgerparticipatie verder uit te bouwen. Met deze initiatiefnotitie willen wij
aansluiten bij deze ambitie, en deze ambitie nadrukkelijk verbinden met de lokale ambities van de
bewoners, maatschappelijke organisaties en andere betrokken actoren in dit stadsdeel.
In deze notitie presenteren wij een antwoord op deze uitdagingen. We gaan achtereenvolgens
beknopt in op de uitdagingen en de kern van een nieuwe aanpak.
Uitdagingen
Participeren in de nieuwe situatie kent een aantal grote uitdagingen.
Hieronder hebben we enkele uitdagingen benoemd voor een nieuwe wijze van participeren.
Nieuwe manieren van denken
Participatie van burgers en bewoners zal voortaan plaatsvinden binnen nieuwe bestuurlijke kaders.
Dat gaat niet vanzelf. Dat vereist van alle betrokken partijen nieuwe manieren van denken,
organiseren, nieuwe rollen en praktijken.
Zonder nieuwe manieren denken is het niet goed mogelijk om nieuwe praktijken door te ontwikkelen.
Kortom, vernieuwing is nodig. Tegelijkertijd is er veel waardevols aan kennis, ervaring en netwerken
dat benut kan worden in dit vernieuwingsproces. Vernieuwing gaat niet zonder leren en bijsturen.
Participatie cultuur
Het leren en vernieuwen vraagt om vernieuwing van de participatiecultuur. Hiermee bedoelen wij het
geheel, en de onderlinge verhouding en betekenis van wijze van werken, machtsrollen, werkrollen en
verwachtingen tussen bewoners/burgers, zelforganisaties, ondernemers, bestuurscommissieleden en
ambtenaren van het stadsdeel. Een van de kernuitdagingen hierbij is verandering van de verhouding
tussen de ambtenaren en burgers/bewoners in het participatieproces. Kernwoorden van een
veranderde verhouding zijn: burgers en buurtbetrokkenen aan het stuur, de ambtenaar als verbinder,
de lerende ambtenaar, het bestuurscommissielid als faciliteerder, kansenbieder, meer dan beslisser.
Kern van de nieuwe aanpak
Kern van de nieuwe aanpak:
- leren door actief te experimenteren;
-betrekken van de onbekenden uit de samenleving in Zuidoost, groepen die tot nu toe niet gehoord
zijn; hun stem en perspectief is nodig vanuit het oogpunt van sociale en democratische
representativiteit en dus legitimiteit, en vanuit effectiviteit van het te ontwikkelen beleid;
-nieuwe innovatieve initiatieven opsporen;
-‘publiek beleid van onderop’ faciliteren door in Zuidoost beproefde succesvolle werkwijzen te
hanteren en door te ontwikkelen;
1
- ‘publieke voorzieningen van onderop’ faciliteren door private en publieke kennis en ervaring te
faciliteren waaronder ‘dienende ambtenarencapaciteit’;
-naast gebiedsgericht gebied overstijgende werkwijzen om gebied overstijgende thema’s aan te
pakken;
-actief erop af op zoek naar de stemmen, voorstellen, klachten, perspectieven van de bekende
bewoners en burgers van, en vooral de afzijdige groepen, de nog niet bekende burgers en bewoners
van Zuidoost;
-bestaande gewone sociale – en leersituaties ‘benutten’ om burgers en bewoners te laten
participeren;
-het inzetten van beproefde succesvolle werkwijzen uit Zuidoost door actoren van buiten het
ambtelijk apparaat bij het uitvoeren van vernieuwende participatie praktijken.
-het inzetten op de ontwikkeling van duurzame, succesvolle netwerken op het gebied van onderwijs
door huidige en vooral ‘vroegere’ ouders uit het basisonderwijs op een vernieuwende manier te
betrekken bij het aanpakken van uitdagingen in het onderwijs;
- het faciliteren van nieuwe vormen van betrokkenheid van bewoners uit Zuidoost en hun netwerk die
gebruik maken van diensten van overheidsdiensten als DWI en UWV;
- het inrichten van proeftuinen van ‘horizontaal werken’ voor ambtenaren, bewoners en andere
partijen rond door de bewoners aangedragen uitdagingen; dit sluit aan bij het motto van het College
‘Van bolwerk naar netwerk’.
- het gelijkwaardig aan bestuurders en ambtenaren informeren van participanten per thema over
doelstelling, kaders en voortgang via moderne en niet traditionele media. Vanzelfsprekend hoort een
voor ieder toegankelijke agenda (via sms, email) met participatiebijeenkomsten daarbij.
- het stellen van strakke termijnen voor de diverse ontwikkelfases. Participatie mag geen frustrerende
uithoudingsslag worden waarbij participanten vroegtijdig afhaken.
- het faciliteren van de participatie met ambtelijke ondersteuning, vakkennis, goed gefaciliteerde,
overlegruimten, budgetten en permanente promotie.
- participatie is voor sommigen door tijdsbeperking voor gezin en werk al gauw estafettewerk.
Incentives voor participatie kan nieuwe participanten genereren, ook tijdens de aanpak van een
thema.
- economische participatie van lokale ondernemers en zzp'ers zal de initiërende, participerende en
uitvoerende rol die velen van die groep nu hebben versterken.
- versterking van de onderlinge contacten van stadsdeelorganisatie en lokale organisaties met het
bedrijfsleven en fondsen dient een doelstelling te zijn.
Taken en rollen bestuurscommissie
In de bestuurlijke documenten van het College worden als taken en rollen van de bestuurscommissie
genoemd: signaleren (oren en ogenfunctie), verbinden, regisseren en betrekken. Tevens de link naar
het politieke stadsgremium om een lans te breken voor soms onorthodoxe methodieken om extra
beleid mogelijk te maken.
Effectieve uitvoer van deze rollen en taken veronderstellen een verbindende bestuurscommissiecultuur die gericht is op dienstbaarheid aan de bevolking. Een sleutelwoord hierbij zou kunnen zijn
bestuurscommissieparticipatie. De bestuurscommissie participeert in de initiatieven van
bewoners/burgers en andere actoren. Dat betekent deelnemen aan hun activiteiten als onderdeel
van de nieuwe rol en taakopvatting. Niet de stukken worden bepalend maar de stemmen en het
draagvlak.
2