REPORTAGE Marleen legt informatiefolders over huiselijk geweld neer voor cliënten. Een dag in een blijf-van-mijn-lijfhuis ‘nieuwe stijl’ ‘We willen de cirkel van geweld doorbreken’ Bij een blijf-van-mijn-lijfhuis denk je aan een geheime opvang voor vrouwen die thuis mishandeld worden. Maar het kan ook anders. In Alkmaar staat het Oranje Huis, waar vrouwen sámen met hun man in therapie kunnen gaan. Vriendin liep een dagje mee. Leonie (27) wil niet op de foto en niet met haar echte naam in Vriendin. De jarenlange geestelijke en lichamelijke mishandelingen door haar ex-man hebben diepe sporen nagelaten. Ze wil wel haar verhaal vertellen. Ze wil vrouwen namelijk laten weten dat er voor slachtoffers van huiselijk geweld écht een oplossing is. Ook al denken ze zelf van niet. Leonie: “Toen mijn man, de vader van onze kinderen Bas (6) en Kim (4), mij voor het eerst sloeg toen hij heel kwaad was, kon ik dat niet bevatten. En toen hij steeds vaker begon te slaan, wist ik wel dat dat niet goed was, maar ik heb het jarenlang weggestopt. Ik wilde niet scheiden, want ik wilde dat mijn kinderen een vader in hun leven hadden. Ook ging ik niet bij hem weg, ik was te bang om hulp te zoeken. Maar het geweld ging van kwaad tot erger. Het wende nooit, maar ik verlegde mijn grenzen. Omdat ik me schaamde dat ik het zover had laten komen en niet wist hoe ik het geweld kon stoppen, vertelde ik niemand iets. Ik durfde geen hulp te zoeken, want ik dacht dat n iemand mijn verhaal zou geloven. Eigenlijk zat ik terecht zijn gekomen in een blijf-van-mijn-lijfhuis dat een geheim adres zou hebben en waar het verboden was om je man of ex-man te ontvangen. In het Oranje Huis, dat in 2011 is opgezet door de Blijf Groep, is dat allemaal anders. Het staat midden in een kinderrijke woonwijk, en familie, vriendjes en vriendin netjes van Bas en Kim konden gewoon langskomen. Ook Leonies ex wist waar ze woonde. Dat was geen geheim. Nogal druk Bij de receptie wordt iedereen vriendelijk onthaald. Reden genoeg om een bezoek te brengen aan deze bijzondere vrouwenopvang. Hoewel het Oranje Huis streng beveiligd is, b ijvoorbeeld met een sluisdeur bij de ingang, is het binnen Het Oranje Huis is een fijne plek voor moeders én kinderen. Marleen (29), c oördinator in het Oranje Huis: “Als vrouwen een gewelddadige thuissituatie ontvluchten, hebben ze rust nodig.” ‘Hier krijgen vrouwen alle ruimte om op adem te komen’ g evangen in angst. Ik had geen idee hoe ik geholpen zou kunnen worden.” Moed bijeenrapen Nu weet Leonie dat er een plek bestaat waar je wordt gehoord en geholpen als je wordt mishandeld door je man of vriend. Op een dag, ruim een half jaar geleden, raapte ze al haar moed bijeen en klopte ze aan bij het blijf-van-mijn-lijfhuis spanningen met zich mee. Ze waren een gewelddadige thuissituatie o ntvlucht en waren getraumatiseerd. Ze hadden rust nodig, maar de conflicten in huis liepen soms hoog op. In het Oranje Huis is het veel beter geregeld. De gezinnen verblijven in ruime appartementen, waar ze alle rust en ruimte hebben om weer op adem te komen.” ‘Ik dacht dat niemand mijn verhaal zou geloven’ 70 VRIENDIN • NL erg gezellig. Bij de entree zit een receptioniste die ons verwelkomt nadat we door de sluisdeur z ijn binnengekomen. We spreken coördinator Marleen (29), die ‘de cultuuromslag’ van dichtbij heeft meegemaakt: “Ruim tien jaar geleden begon ik als stagiaire bij de Blijf Groep. Destijds had ik mijn kennismakingsgesprek in een café, omdat de locatie van het huis strikt geheim moest blijven. Ik werd aangenomen en kwam te werken in een blijf-van-mijnlijfhuis dat bestond uit drie rijtjeshuizen die van binnen met elkaar verbonden waren doordat er een aantal muren waren uitgebroken. Er woonden tien vrouwen en meer dan twintig kinderen. Nogal een drukke bedoening dus. De vrouwen en kinderen moesten de woonkamer, keuken en badkamer delen en dat bracht het Oranje Huis in A lkmaar, waar zij en haar kinderen werden opgevangen. Ze hadden per direct een beschermde woonomgeving nodig omdat haar ex-man agressief was. Een paar jaar geleden zouden Leonie en haar kinderen De meeste vrouwen in de crisisopvang willen anoniem blijven. Met Valentijn konden de vrouwen meedoen aan een workshop knutselen, met als thema ‘een hart voor jezelf’. Boze droom De rust en ruimte hebben Leonie en haar kinderen goed gedaan. Leonie: “Toen ik in het Oranje Huis kwam, begon de verwerking. Voor mijn VRIENDIN • NL 71 Door één deur In het Oranje Huis kregen Leonie en haar kinderen hulp om te leren omgaan met alles wat ze hadden meegemaakt. En anders dan in andere vrouwenopvangplekken kreeg ook Leonies ex-man begeleiding aangeboden. Marleen laat de ruimte zien waar de partner gesprekken plaatsvinden. “De meeste vrouwen die hier wonen, hebben kinderen met de partner die hen heeft mishandeld. Ze blijft daarom haar leven lang met hem verbonden. Voor het welzijn van de kinderen is het belangrijk dat ze met elkaar door één deur kunnen. In het Oranje Huis denken we niet in ‘daders’ en ‘slachtoffers’. We praten het niet goed, maar geweld komt altijd voort uit een gevoel van onmacht. Mensen die geweld gebruiken, moeten met hun emoties leren omgaan. Daar helpen wij bij. Natuurlijk zijn er ook mannen die absoluut niet willen meewerken. Voor de vrouwen die in een levensbedreigende situatie ziten, omdat hun man of ex-man hun echt iets wil aandoen, zijn er wel een paar appartementen op een geheime locatie. Maar gelukkig kunnen de meeste vrouwen veilig in het Oranje Huis wonen.” Schaamte In de gemeenschappelijke huiskamer van het Oranje Huis kunnen vrouwen elkaar ontmoeten. Gastvrouwen Esther (49) en Marja (55) zetten de kopjes klaar voor het dagelijkse koffiemoment. Op tafel liggen schilderijen Geweld tegen vrouwen schokkend 45 procent van de Nederlandse vrouwen zegt dat zij sinds haar vijftiende eenmalig of meerdere keren slachtoffer is geweest van fysiek of seksueel geweld. Dat blijkt uit onderzoek van het Europees Agentschap voor Grondrechten. Het onderzoek toont verder aan dat een op de vijf vrouwen ooit last heeft gehad van een stalker. Bron: NRC, 4 maart 2014 Medewerkster Erna met Toontje, de schildpad die ze gebruikt om met de kinderen over hun gevoelens te praten. die door de bewoonsters zijn gemaakt: het zijn harten in allerlei kleuren. Er worden hier regelmatig activiteiten georganiseerd en op Valentijnsdag hebben de vrouwen geschilderd. Esther: “Veel vrouwen die m ishandeld zijn, schamen zich of zoeken de schuld bij zichzelf. Ze zijn hard voor zichzelf. Dat moesten ze vaak ook zijn om te overleven. Ze zijn ook allemaal diep gekwetst en teleurgesteld in de liefde. Op Valentijnsdag wilden we dieper ingaan op het thema ‘hart voor jezelf’. Hart dus met een t en niet met een d. Het was een bijzondere ochtend.” Gastvrouwen Esther en Marja. Voor de kinderen is er een speciale speelruimte. ‘Geweld komt voort uit onmacht. Wij leren hier de mannen omgaan met emoties’ Spoorloos verdwenen Vroeger waren mannen niet welkom in het blijf-van-mijn-lijfhuis. Van de vrouwen die in de opvang woonden, werd verwacht dat ze geen contact met hun ex-partner hadden tijdens hun verblijf. Bij alle andere blijf-van-mijn-lijf huizen in Nederland is dit nog steeds het beleid. Marleen: “Daarmee willen ze de veiligheid van de vrouwen waarborgen, maar het heeft vaak een averechts effect. Het kwam regelmatig voor dat een vrouw met haar kinderen op een dag spoorloos verdwenen was. Mijn collega’s en ik 72 VRIENDIN • NL Marleen sluit een appartement af. “Gelukkig kunnen de meeste vrouwen hier veilig wonen.” Als je het Oranje Huis binnen wilt komen, moet je eerst door een sluisdeur. Facilitair medewerker Jannie zorgt voor extra gezelligheid in huis. Ook voor kinderen die in het Oranje Huis verblijven, is een speciale plek. In de vrolijk ingerichte speelruimte helpen therapeuten en pedagogisch medewerkers de kinderen hun verleden een plekje te geven. Want hoewel ouders bijna altijd proberen om hun kind ver weg te houden bij het geweld, krijgen kinderen het toch mee. Medewerkster Erna: “Kinderen hebben spanningen tussen hun ouders meteen door. Dat begint al in de baarmoeder: onderzoek wees uit dat baby’s de stress die hun moeder voelt, meekrijgen. Deze baby’s zijn dan meer gespannen als ze ter wereld komen. Helaas zijn veel kinderen die hier wonen e motioneel beschadigd door alles wat ze hebben meegemaakt.” Veilig plekje Erna en haar collega’s helpen de kinderen om zich beter te voelen. Toontje, een grote handpopschildpad, is een waardevol lid van het team. Erna pakt de knuffel uit een oude koffer en vertelt hoe ze de kinderen ermee troost. “Toontje woont ook in de opvang en heeft zelf ook geweld in huis meegemaakt. Hij weet dus hoe de kinderen zich voelen.” Erna trekt de kop van het beestje in zijn schild terug als ze aan de kinderen uitlegt hoe Toontje zijn schild gebruikt als hij een veilig plekje nodig heeft of als hij even moet afkoelen. “Toontje weet hoe je met boosheid kunt omgaan en leert de kinderen hoe zij dit ook kunnen doen. Boos zijn mag best, zolang je anderen en jezelf maar geen pijn doet.” In Toontjes koffer liggen minischildpadjes. K inderen krijgen dit knuffeltje mee als ze het Oranje Huis verlaten. Zo hebben ook Bas en Kim een mini-Toontje meegenomen naar hun nieuwe huis. Leonie: “We hebben inmiddels een fijn huis gevonden in onze oude woonplaats. Ik ben heel trots op Bas en Kim. Het zijn blije kinderen met veel vriendjes en vriendinnetjes en ik ben heel gelukkig dat ze opgroeien met hun familie én hun vader. We wonen allemaal bij elkaar in de buurt. Ik had nooit gedacht dat het mogelijk was, maar de cirkel van geweld is doorbroken. We kunnen weer leven.” Help je mee? In 2015 zal ook in Amsterdam een Oranje Huis worden geopend. Niet op een geheim adres, maar ‘gewoon’ in een woonwijk. In het Oranje Huis kunnen vrouwen terecht die te maken hebben gehad met huiselijk geweld. Voor de inrichting, het speelgoed en andere zaken is geld nodig. Je kunt een steentje bijdragen door een Toontje-sleutelhanger te kopen (€ 5,- inclusief verzendkosten). Kijk op Vriendin.nl hoe je dat kunt doen. Op www.blijfgroep.nl vind je extra informatie over de Blijf Groep, de stichting die zich inzet voor vrouwen die slachtoffer zijn geworden van huiselijk geweld. VRIENDIN • NL Tekst: Sonja Brekelmans. Foto’s: Marjolein Volmer. Om privacyredenen zijn de namen van Leonie, Bas en Kim veranderd. gevoel was alles wat ik had meegemaakt een boze droom geweest, maar toen we een plek voor onszelf kregen, drong pas echt tot me door wat er eigenlijk was gebeurd. En dat deed pijn, heel veel pijn. Ik heb altijd geprobeerd Bas en Kim ver weg te houden van alle agressie, maar ik weet nu dat als er sprake is van huiselijk geweld, het iedereen raakt. Mijn hart brak toen ik Bas hoorde zeggen dat hij niet durfde te gaan slapen als ik nog beneden was met papa. Hij had dus heel goed door wat er allemaal speelde...” maakten ons dan veel zorgen omdat we niet wisten hoe het met haar en haar k inderen ging. In de meeste gevallen was de vrouw weer terug gegaan naar haar man, maar durfde ze het niet te v ertellen. Ik zie dat veel v rouwen niet de relatie willen verbreken, maar het geweld daarin een halt willen toeroepen. In het Oranje Huis houden we daar rekening mee. V rouwen krijgen hulp, maar hun partners ook.” Stellen k unnen begeleiding krijgen als ze de wens hebben samen verder te gaan zonder geweld. Maar ook als een vrouw voorgoed bij haar man weggaat, zoals Leonie, wordt er hulp aangeboden aan de man. En gelukkig nam Leonies ex-man deze hulp aan. REPORTAGE 73
© Copyright 2025 ExpyDoc
