Arrangement 1 De Luisterthermometer

Arrangement 1
De Luisterthermometer
DEEL 2
De medewerker
Naam:
Organisatie:
Manager:
Datum:
Arrangement 1
De Luisterthermometer (REV.04)
www.harthorend.nl
Luisterprincipe 2
Luisteren is geven
2.1
Gehoord zijn
Je hebt de afgelopen weken vast een keer met je manager gesproken. Vertel eens over zo’n
gesprek. Liefst een gesprek dat voor jou belangrijk was en waarin het hem/haar goed lukte om
naar jou te luisteren.
Vraag
Wat wilde je jouw manager vertellen? Je vertelt over je manager dat hij/zij (samenvatten wat de
medewerker vertelt). In hoeverre lukte het hem/haar om echt te horen wat jij zei?

A. De medewerker vertelt dat de manager toch niet
echt open stond.
Dit merkt hij/zij aan:
Voorbeeld: Hij/zij luisterde wel, maar ik merkte aan … dat hij/zij
toch niet helemaal voor me open stond.
Niveau 1
Direct
Niveau 2
Nadat de gespreksleider er op doorvraagt

B. De medewerker geeft aan dat de manager echt
gehoord heeft wat hij/zij vertelde.
Dit merkt hij/zij aan:
Voorbeeld: Ik merkte aan… dat zij echt wel goed hoorde wat
ik vertelde.
Niveau 1
Direct
Niveau 2
Nadat de gespreksleider er op doorvraagt

C. De medewerker geeft aan dat de manager ook
goed tussen de regels door luisterde.
Dit merkt hij/zij aan:
Voorbeeld: Ik merkte aan … dat hij niet alleen hoorde wat ik
Wilde zeggen, maar ook wat ik eigenlijk ook nog kwijt wilde.
Niveau 1
Direct en uit zichzelf
Niveau 2
Nadat de gespreksleider er op doorvraagt
Doorvraaginstructie
Om te kijken of de medewerker naar een andere categorie te krijgen is, kun je vragen stellen als:

(van 0 naar A): Je geeft aan dat je vindt dat hij/zij eigenlijk nooit goed luistert. Zou je een verhaal kunnen vertellen van een
situatie waarin het hem/haar toch redelijk lukte?

(van A naar B): Je vertelt je eigenlijk ervaart dat hij/zij niet echt openstond omdat (samenvatten wat is gezegd). Merkte je
ondanks dat ook dingen waaruit je kunt opmaken dat hij/zij toch wel een beetje open stond voor je verhaal?

(van B naar C): Je geeft aan dat je manager goed hoorde wat je wilde zeggen (samenvatten wat dat is). Vaak willen we meer
zeggen dat wat we alleen vertellen. Merkte je dat je manager ook daar naar op zoek was? Zo ja, waar merkte je dat aan?
Arrangement 1
De Luisterthermometer (REV.04)
www.harthorend.nl
2.2
Aangevoeld zijn
Vraag
Je vertelt dat je manager dit (samenvatten) van je hoorde. Welke gevoelens speelden op dat moment
voor jou in je verhaal (inventariseren welke)? Heeft hij/zij deze emoties ook opgemerkt?

A. De medewerker geeft aan van niet.
Dit merkt hij/zij aan:
Voorbeeld: Hij hoorde wel wat ik vertelde, maar aan…
merkte ik dat hij/zij eigenlijk niet in de gaten had hoe boos
ik was.
Niveau 1
Direct
Niveau 2
Nadat de gespreksleider er op doorvraagt

B. De medewerker noemt dat de manager één
bepaalde emotie wel hoorde.
Dit merkt hij/zij aan:
Voorbeeld: Aan … merkte ik dat hij/zij echt wel in de gaten
had hoe onzeker mij dat maakte.
Niveau 1
Direct
Niveau 2
Nadat de gespreksleider er op doorvraagt

C. De medewerker geeft aan dat het de manager
goed lukte om aan te voelen wat er speelde.
Dit merkt hij/zij aan:
Voorbeeld: Aan... merkte ik dat hij/zij echt zijn/haar best
deed om contact te maken met mijn gevoelens.
Niveau 1
Direct en uit zichzelf
Niveau 2
Nadat de gespreksleider er op doorvraagt
Doorvraaginstructie
Om te kijken of de medewerker naar een andere categorie te krijgen is, kun je vragen stellen als:

(van A naar B): Je geeft aan dat je aan (samenvatten waaraan) merkte dat hij of zij niet in de gaten had hoe jij je voelde. Als
je je opnieuw verplaatst in dat gesprek, waren er geen signalen waaruit jij kunt opmaken dat hij/zij dat toch ook wel
begreep?

(van B naar C): Je geeft aan dat je manager echt wel in de gaten had dat jij (noem de emoties) was. Als je weer terugdenkt
aan dat gesprek – heeft hij/zij geprobeerd ook contact te maken met wat er nog meer aan emoties bij jou speelde?
Arrangement 1
De Luisterthermometer (REV.04)
www.harthorend.nl
2.3
Begrepen zijn
Vraag
Je vertelt dat je manager hoort wat je zegt (samenvatten) en dat hij in jouw verhaal de volgende
emoties (samenvatten) hoort. Wat was voor jou belangrijk in dit gesprek? Heeft hij of zij je ook echt
begrepen waar die emoties vandaan komen, wat voor jouw echt belangrijk was?

A. De medewerker geeft aan van niet.
Dit merkt hij/zij aan:
Voorbeeld: Hij/zij had wel in de gaten dat ik boos was, maar
aan … merkte ik dat hij/zij geen idee had waarom.
Niveau 1
Direct
Niveau 2
Nadat de gespreksleider er op doorvraagt

B. De medewerker noemt een belangrijke waarde
die de manager gehoord heeft.
Dit merkt hij/zij aan:
Voorbeeld: Aan … merkte ik dat hij/zij heel goed begrijp wat
me zo boos maakte.
Niveau 1
Direct
Niveau 2
Nadat de gespreksleider er op doorvraagt

C. De medewerker geeft hij/zij zich door haar manager
helemaal begrepen voelde.
Dit merkt hij/zij aan:
Voorbeeld: Aan... merkte ik dat hij/zij mij echt hielp om zicht te
krijgen op wat mij in mijn verhaal zo raakt en dat hij/zij me echt
begreep.
Niveau 1
Direct en uit zichzelf
Niveau 2
Nadat de gespreksleider er op doorvraagt
Doorvraaginstructie
Om te kijken of de medewerker naar een andere categorie te krijgen is, kun je vragen stellen als:

(van 0 naar A): Je geeft aan dat je manager je (emotie noemen) wel aangevoeld heeft, maar niet in de gaten heeft wat je zo
(emotie noemen) maakt. Als je je opnieuw in het gesprek verplaatst, aan welke dingen kun je toch ook wel merken dat
hij/zij begrepen heeft waar die (emotie) vandaan komt (en dus wat in deze situatie zo belangrijk voor je is)?

(van A naar B): Je vertelt dat hij/zij wel begreep waar je (emotie noemen) vandaan kwam. Maar (waarde noemen) is vast
niet het enige dat jij in deze situatie belangrijk vindt. Heeft je manager ook contact gemaakt met welke voor jou belangrijke
dingen er nog meer speelde?

(van B naar C): Je geeft aan dat hij/zij goed begreep welke voor jouw belangrijke dingen in deze situatie op het spel
stonden. Heeft hij/zij je in dit gesprek geholpen om een beter zicht op jezelf te krijgen?
Arrangement 1
De Luisterthermometer (REV.04)
www.harthorend.nl
2.4
Aanvaard zijn
Vraag
Je vertelt dat je manager hoort wat je zegt (samenvatten) en dat hij in jouw verhaal de volgende
emoties (samenvatten) hoort en dit heeft begrepen van wat jij in deze situatie belangrijk vindt
(samenvatten). Had jij het gevoel dat jij er met je verhaal écht mocht zijn of heb je het idee dat er
ergens (toch) wat veranderen moest?

A. De medewerker geeft aan van niet.
Dit merkt hij/zij aan:
Voorbeeld: Hij/zij deed zijn best om te luisteren en heeft
veel gehoord, aangevoeld en begrepen; Maar aan … merk
ik dat hij/zij me toch niet helemaal aanvaard.
Niveau 1
Direct
Niveau 2
Nadat de gespreksleider er op doorvraagt

B. De medewerker geeft aan dat dit deels zo is.
Wel want:
Niet want:
Voorbeeld: Aan … merkte ik van wel, maar aan … merkte ik
dat dit toch niet helemaal het geval is.
Niveau 1
Direct
Niveau 2
Nadat de gespreksleider er op doorvraagt

C. De medewerker geeft aan van wel.
Dit merkt hij/zij aan:
Voorbeeld: Aan... merkte ik dat hij/zij mij echt aanvaarde.
Niveau 1
Direct en uit zichzelf
Niveau 2
Nadat de gespreksleider er op doorvraagt
Doorvraaginstructie
Om te kijken of de medewerker naar een andere categorie te krijgen is, kun je vragen stellen als:

(van A naar B): Je geeft aan dat je manager je wel hoort, aanvoelt en begrijpt, maar je toch niet helemaal ervaart. Dat
merkte je aan (samenvatten). Als je je opnieuw in het gesprek verplaatst, zijn er dan ook niet signalen die aangeven dat
hij/zij je toch ook wel aanvaard?

(van B naar C): Je geeft aan dat je aan (samenvatten) merkt dat hij/zij je aanvaard, maar aan (samenv atten) dat dit toch niet
helemaal zo is. Kun je dat wat voor jou een signaal is dat het niet helemaal zo is misschien wel anders duiden (zodat je kunt
zeggen: ja, hij/zij heeft mij eigenlijk wel helemaal aanvaard)?
Arrangement 1
De Luisterthermometer (REV.04)
www.harthorend.nl
2.5
Wat je ontving
Instructie 1
Als interviewer pak je nu de A4 met het ‘linkeroor’. Je legt uit dat luisteren vooral geven is. En dat je
past kunt geven als je niet zoekt te ontvangen (-3 tot 0).
Vraag
Wat was het effect van zijn/haar luistergedrag op jou als medewerker en merk je nog verschil in je
werkzaamheden?
Dat merk ik aan:

A. Geen idee.
Voorbeeld: Nu je het me vraagt… ik zou het echt niet weten….

B. Positief, namelijk…
Voorbeeld: Ik merkte dat het me echt goed deed …

C. Negatief, namelijk…
Voorbeeld: Ik voelde me gedemotiveerd…

D. Geen effect.
Voorbeeld: Zijn luisteren werkte bij mij helemaal niets uit …
Instructie 2
Als interviewer pak je nu de A4 met het ‘rechteroor’. Je legt uit dat we tijdens dit gesprek ook
hebben gekeken hoe de medewerker naar zichzelf luistert (bijvoorbeeld bij de vraag ‘welke
gevoelens speelden bij jou toen je jouw manager je verhaal vertelde). Je ligt toe dat luisteren naar
jezelf in drie stappen gebeurt (horen, kleuren en integreren).
Als je beter naar jezelf luistert (weet wat je wilt zeggen en welke emoties daarbij waarom een rol
spelen) dan kun je jouw manager ook helpen beter naar jou te luisteren!
Arrangement 1
De Luisterthermometer (REV.04)
www.harthorend.nl
2.6
Beoordeling luistervermogen manager
Vraag
Door … (aangeven waaraan je dat merkt) merk ik dat je van mening bent dat je manager niet echt
goed naar je luistert, klopt dat?
Instructie
Als medewerker aangeeft dat dit inderdaad zo is, dan moet je hem/haar vragen of hij/zij bereid is dat
oordeel (namelijk dat de manager niet goed luistert) te onderzoeken. Als hij/zij daarop bevestigend
antwoord, worden onderstaande vragen gesteld.
LET OP
Deze oefening (die op speciaal hiervoor ontwikkelde kaartjes zal worden afgenomen, omdat we
medewerkers aanmoedigen om op basis van een ingevuld kaartje de dialoog met zijn/haar manager
aan te gaan) is alleen bedoeld voor die medewerkers die van mening zijn dat zijn/haar manager
slecht (niet goed) luistert naar hem of haar en die bereid zijn dat oordeel te onderzoeken.
2.6.1
2.6.2
2.6.3
2.6.4
2.6.5
Op welke feiten baseer jij het oordeel dat je manager slecht (niet goed) naar je luistert? Wat
is er gebeurd?
Wat denk je dan, als dat gebeurd?
Hoe voel je je dan?
Welk effect heeft dat op jullie communicatie, op het gesprek dat jullie hebben? Welke
neiging heb jij dan?
Als je jouw oordeel even opzij zet en je laat leiden door nieuwsgierigheid, wat zou je
hem/haar dan willen vragen?
Instructie
Als de medewerker deze vragen heeft beantwoord, dan nodig je hem/haar uit om het gesprek
hierover met de manager aan te gaan. Noteer of hij/zij van plan is dit te doen.
Arrangement 1
De Luisterthermometer (REV.04)
www.harthorend.nl