Write Now! 2014 voorronde Den Bosch Juryrapport Ellen Deckwitz

Write Now! 2014 voorronde Den Bosch
Juryrapport Ellen Deckwitz
Geacht aanstormend talent uit Den Bosch,
Daar zitten jullie dan. Jullie zien er allemaal zo heerlijk normaal uit. Ik zie de meegekomen
ouders, verzorgers en verplegers al knikken. Maar schijn bedriegt. Want onder jullie
vlekkeloze gezichten broeit het. Op de bodem van die onschuldige ogen ligt de basis voor
geweldige teksten.
De jury werd door Den Bosch enorm verrast. Wij zijn niet meer van mening dat de Bossche
Bol het beste is wat uit jullie stad komt. Wat een talent zit hier, wat een zinnenbedwingers.
Gelukkig maar dat boekhandel Heinen net gered is door een groep jonge schrijvers, want wij
voorzien veel Bossche boeken in de toekomst.
Jullie namen ons mee op reis: naar kruitkamers, Vietnam, New York, Ivoorkust, Italië en naar
het carnaval van jullie eigen Oeteldonk. De jury mocht teksten lezen over zomergasten,
engelen, gekte, overleden jongens en meisjes en ouders die langzaamaan gek werden. Er
werd geschreven over duckfaces, tatta’s, Bon Jovi, kroegen in noodweer en over het idee
dat roken niet dodelijk is.
Jullie tomeloze fantasie vond zijn weg in verschillende soorten teksten: rap, verhalen,
gedichten, journalistieke artikelen en ga zo maar door.
Jullie fantastie is eindeloos, en, in zekere zin, ook mateloos. In jullie enthousiasme om ons
deelgenoot te maken van jullie verhaal, vergaten jullie soms dat leesbaarheid belangrijk is.
Sommige inzendingen stonden bol van de ontspoorde metaforen, zinnen die niet liepen en
zelfs spelfouten. Natuurlijk, het gaat om de inhoud, maar om die inhoud goed over te
brengen op je lezer, speelt de vorm een heel belangrijke rol. De lezer mag onderweg niet
gestoord worden door dt-fouten, vergelijkingen die zo onvatbaar zijn dat ze het leesproces
blokkeren en onleesbare alinea’s.
Daarom, geachte Bosschenaren, een kleine tip. Als je schrijft, schrijf dan in je eigen
woorden. Je hoeft geen ouderwetse woorden te hanteren als “immer” “nochtans” of
“morgenstond”! Lees je tekst, als je de eerste versie af hebt, maar eens hardop. Dan hoor je
vanzelf of de tekst begrijpelijk is, of er geen vreemde woorden in zitten, of de zinnen soepel
in elkaar overvloeien.
Onze tweede kleine tip hangt daarmee samen. Lees. Wie leest, leert schrijven. Korte
verhalen van A.L. Sneijders of L.Wiener bijvoorbeeld, schrijvers met wie jullie veel
onderwerpen gemeen hebben. Of, voor de dichters onder jullie: stap eens af van de grote
woorden en beschrijf zonder al te letterlijk te zijn, de wereld om je heen. Lees Tjitske
Janssen, Lieke Marsman of bijvoorbeeld Ingmar Heytze om te leren hoe je met kleine
woorden, grote dingen kan zeggen.
Los van deze opmerkingen, blijft het een feit dat er enorm veel schrijftalent in Den Bosch zit.
Zoveel talent dat we niet bij iedere afzonderlijke tekst die ons raakte stil kunnen staan. Het
enige dat we kunnen doen, is jullie allemaal te vragen om volgend jaar weer mee te doen.
Leer je teksten overlezen, haal een biebpas en blijf schrijven. Lees, groei, word een jaar
ouder.
Allereerst twee eervolle vermeldingen. Beste Karlijn Kuipers, wat een mooi verhaal schreef je
over een lijn naar de hemel. Een tekst over hoe twee ouders op een ongewone wijze
omgaan met hun gestorven zoon. Wat beschik je over een grote fantasie en
inlevingsvermogen. Dat leverde prachtige zinnen op als “de afzuigkap bleef stil, want dat was
een wegzuigkap geworden”. Blijf alsjeblieft schrijven, doe volgend jaar weer mee. En in het
bijzonder wil de jury dan ook even de aandacht richten op Stijn de Mos. Wie zijn verhaal de
titel “roken is niet dodelijk” geeft moet blijven schrijven. Zorgvuldig schets je een relatie die
langzaam bergafwaarts gaat, zonder daarbij sentimenteel te worden. Een compliment van de
jury.
Dan over naar de winnaars. We hebben een top drie, die allen een klein fortuin aan
boekenbonnen winnen. De nummer één gaat meteen door. De nummers twee en drie maken
later nog kans op een wildcard voor de finale van Write Now!.
Op de derde plaats staat een verhaal dat je meteen grijpt en de lezer op het verkeerde been
zet. Van een ogenschijnlijk onschuldig liefdesverhaal belandt de lezer opeens in een poel
des verderfs. Dit wordt bijgezet door bijzonder krachtige details. Zinnen als “haar krultang
koelde af op de wasbak, omringd door watten met meer kleuren dan ik kende” deden de jury
opspringen. Deze observaties, in combinatie met het niet uitgesproken maar zeer sinistere
einde, deden ons ertoe besluiten om de tekst “Façade” van Marjolijn van de Gender te
belonen met de derde prijs.
Dan over naar de tweede plek, die is gereserveerd voor een tekst die is geschreven met
vaart, lef en humor. Vanaf de eerste zin wil je meteen doorlezen. Dit is iemand die geen
bombastische taal nodig heeft. In alledaagse taal maken we kennis met iemand die op een
bijzonder punt in het leven staat. Met zinnen als: “De muziek is om je voor te schamen en
ieders adem stinkt naar bier en sigaretten, dit alles hindert niet want het is immers carnaval
en ik heb het net uitgemaakt met mijn vriendje” en “tranen rollen over geschminkte wangen”
weet de schrijfster heldere beelden neer te zetten in een buitengewoon originele vertelling.
De tweede plek is dan ook voor Cecile Evershuis.
De jury kreeg dit jaar verschillende teksten binnen, van rap tot verslag, van dialoog tot proza.
De vergadering duurde lang, maar over de winnaar waren we meteen uit. Aangezien er ook
twee dichters in de jury zaten, werd er extra streng gekeken naar poëzie. Toch was er een
dichter wiens teksten overeind bleven, en waarvan de jury unaniem vond dat deze jonge
poëet meteen door moest naar de volgende ronde. Met zinnen als “een reparatie is
onderweg altijd anders dan thuis” en “maar ze wil gewoon beesten pijn doen” was de jury
om. De winnaar van deze Write Now! voorronde Den Bosch is een jongen, en we noemen
hem Wout Waanders.