Alexander Keijzers, ziekenhuispsychiater:

Interview
De beide psychiatrisch liaisonverpleegkundigen, Ellis Kootje en Jannie
Veenstra, doen samen met de psychiaters zo'n 1.200 klinische consulten
per jaar. De afdeling creëert doorlopend een multidisciplinair kader.
Keijzers: 'Bij psychiatrische patiënten in een gewoon ziekenhuis is er een
veel grotere kans op morbiditeit en mortaliteit.' Keijzers vermoedt dat de
zorgverlener een belangrijke bepalende factor is. 'Als een patiënt voor
de zoveelste keer 'zeurt' besteed je er minder aandacht aan.' Het stigma
dat een psychiatrisch patiënt veelal meedraagt kan een flinke hinderpaal
vormen voor een adequate behandeling.
Back to basics
De afdeling ziekenhuispsychiatrie is na een ietwat woelige periode bezig
met 'back to basics': 'We hebben veel aandacht voor het somatisch proces.
We hebben als belangrijkste taak dat te faciliteren en te ondersteunen. Dat
Alexander Keijzers, ziekenhuispsychiater:
Kernwaarde: het
somatisch proces
ondersteunen
is onze kernwaarde en het "raison d'être".' Er zijn verkennende bewegingen
om te onderzoeken of psychiatrie en medische psychologie in het ziekenhuis
kunnen integreren.
Keijzers over de zorg van ziekenhuispatiënten met een psychiatrisch ziektebeeld: 'Mensen moeten erkennen dat de zorg en het omgaan met mensen
met een psychiatrische ziekte lastig kan zijn. Het kan bij jou als hulpverlener
vervelende reacties oproepen. Maar handel er dan niet naar; erkén dat het
iets negatiefs, of soms positiefs oproept. Natuurlijk, het demotiveert als
iemand na de zóveelste suïcidepoging weer op de spoedeisende hulp ligt.
Maar blijf ze toch gewoon zien als iemand die ziek is en hulp nodig heeft.
Medewerkers doen dat vaak heel goed, maar een "lastige" patiënt roept ook
bij de hulpverlener reacties op. Je hebt toch de neiging om overstag te gaan,
op basis van dat gevoel. Je gaat zo'n patiënt over- of onderbehandelen.'
Kwetsbare zwangeren
Naast de poliklinische patiënten en de deelname aan de consultatief
psychiatrische dienst is één van activiteiten het recent opgerichte POPPteam: pediatrie, obstetrie, psychiatrie en psychologie, vaak aangevuld met
Arts worden? Dat zat er wel in voor ziekenhuispsychiater Alexander Keijzers. Orthopedie, of traumatologie, dat
trok hem wel. Na een aantal jaren als arts-assistent sloeg hij een andere weg in: de psychiatrie. Daar kan hij zijn
ei pas echt goed kwijt. Hij vormt, samen met collega-psychiater Oetse Haagsma en o.a. twee liaisonverpleegkundigen een team. Ze behandelen en ondersteunen bij de behandeling van ziekenhuispatiënten die een psychiatrische ziekte hebben, waarbij de lichamelijke ziekte ook invloed heeft op de psyche of bij patiënten die tijdens het
verblijf een psychische ziekte ontwikkelen. Een breed en vooral multidisciplinair taakgebied. Van acute crisis tot
het andere hulpverleners goed laten omgaan met "moeilijke mensen".
maatschappelijk werk en in samenwerking met AMK. Keijzers: 'We houden
ons bezig met zwangeren die kwetsbaar zijn voor psychiatrische ziekten in
de zwangerschap, of postpartum. Bijvoorbeeld als ze al een psychiatrische
ziekte hebben. We worden hier overspoeld met grote sociaal-maatschappelijke problemen. Wél zwanger, geen huisvesting, geweld in de relatie, geen
geld, problemen met justitie. Vaak spelen er ook drugs, alcohol en een complexe maatschappelijke situatie. Dan zijn de risico's op een psychiatrische
ziekte groot. Die kunnen we soms reduceren door preventieve behandeling
met psychofarmaca. Die hebben echter ook effect op het ongeboren kind,
Keijzers studeerde in Leiden. 'Ik dacht dat ik een toekomst voor me had
als chirurg of orthopeed. Maar ik werd tijdens de studie verrast door
het verdiepende vak van de psychiatrie, de klassieke diagnostiek en het
verbaliseren van je waarneming. Ik ben talig aangelegd dus ik deed die
daarom zijn ook de kinderarts en gynaecoloog betrokken.' 'ook complicaties
Verband somatiek en
psychiatrie
Het werkterrein van de ziekenhuispsychiater is breed. 'Je hebt natuurlijk
diagnostiek, het beschrijven van het gedrag, heel graag.' Keijzers koos
mensen met een psychiatrisch ziektebeeld die een ziekenhuisbehande-
niettemin voor de orthopedie. Na drieënhalf jaar ging hij terug naar het
ling nodig hebben. Vaak is er een verband tussen somatische en psychia-
LUMC in Leiden om te solliciteren als arts-assistent in de psychiatrie. 'Daar
trische ziekte. Zoals bij kanker, aandoeningen van de schildklier, proble-
heb ik een risico mee genomen, maar ik had al gauw door dat dit het vak
men met de nierfunctie, neurologische ziekten, diabetes. Die patiënten
was waar ik voldoening uit zou gaan halen.' En de jaren bij de orthope-
hebben een vergrote kans op een psychiatrisch ziektebeeld. Of ze worden
die zijn zeker zinvol geweest: 'Ik heb veel kennis opgedaan. Je snapt als
depressief.' Een somatische aandoening kan ook het gevolg zijn van het
psychiater het somatische proces en de behoeften van de somatische
gebruik van psychiatrische medicatie zoals lithium en antipsychotica.
dokters. Ik kom dicht bij hun beleving.'
Keijzers werkte jaren als ziekenhuispsychiater in het Haagse Westeinde-ziekenhuis en woonde er min of meer om de hoek, hartje centrum.
Zijn vrouw, die chirurg is, kon in de Randstad minder gemakkelijk een
baan vinden. Wel in Dokkum. Sinds 2009 wonen en werken ze in Fryslân:
zij in Dokkum, hij in Leeuwarden.
"We worden hier overspoeld met
grote sociaal maatschappelijke
problemen!"
tijdens de partus komen voor. Vrouwen die gedissocieerd raken als gevolg
van een eerder doorgemaakt ernstig trauma zien we veel. We hebben een
heel betrokken team: gynaecologen Doaitse Wilbers en Leonard Morssink,
kinderartsen Evelyn van Pinxteren en Nathalie de Vries, psycholoog Jo-Anneke Peelinck en ondersteuning vanuit maatschappelijk werk.' Het team
overlegt wekelijks.
Keijzers: 'Het gaat me zeer aan het hart. Ik vind dat alle mensen zo veel
mogelijk gelijke kansen moeten hebben. De vroege hechting tussen
moeder en kind is de basis voor een psychisch en somatisch evenwichtige gezondheid. Een gestoorde vroege hechting geeft in het latere leven
een grotere kans op een slechte gezondheid een lagere positie op de
maatschappelijke ladder en zelfs druggebruik. Als je de storende factoren
rond vroege hechting wegneemt, geef je zo'n kind een betere kans. Dat is
mijn drijfveer.'
Frits Mostert en Lisa Brink

Download Report