Vallen en bewegen_PE_website.ppt (Read

VUmc Basispresentatie
huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde
Huisarts en Vallen.
PJM Elders, huisarts
Disclosures: geen
Mijn praktijk
2
1
VUmc Basispresentatie
Inhoud presentatie
 
 
 
 
 
Maatschappelijke relevantie
Waarom vallen ouderen
Valpreventie
Wat kunt u zelf doen
Waar heb ik als huisarts behoefte aan
3
Vallen
Thuiswonende ouderen ≥ 65 jaar:
- 30% valt 1x per jaar
- 15% valt vaker dan 1x per jaar
- 20% van deze vallen zijn bekend bij de huisarts
Verzorgingshuis- of verpleeghuisbewoners:
- 50% valt vaker dan 1x per jaar
- gemiddeld wordt er 2x per jaar gevallen
4
2
VUmc Basispresentatie
Letsels door vallen:
0 88.000 SEH-behandelingen
0 43.000 ziekenhuisopnames
0 29.000 fracturen
pols/arm (5.000)
heupfracturen (15.000)
bekken (1.700)
wervelfracturen (1.300)
0 4.400 schedel/hersenletsel
Letsels door vallen:
0 88.000 SEH-behandelingen
3
VUmc Basispresentatie
Medische kosten van vallen:
G € 9100 per ongeval bij SEH behandeling of opname
G € 22.000 bij heupfractuur
G € 820 miljoen per jaar
G verwachting € 1.4 miljard in 2030
Veiligheid.NL Factsheet valongevallen 65+
Gevolgen van vallen:
70% ondervindt blijvende gevolgen:
G Verwonding (6-10%)
G Inactiviteit (bij 40% van alle vallers)
Verhoogd
risico op
vallen
G Valangst (50% na een val)
Verminderde
G Verlies van zelfstandigheid
(opname verpleeg- /verzorgingstehuis)
reflexen
G Sterfte (1% direct; 25% binnen een jaar)
Verlies van
spiersterkte
Verminderde
conditie
Val
Angst om te
vallen
Verminderde
activiteiten
4
VUmc Basispresentatie
Vaak vallen: vaak meerdere
oorzaken
Factoren van buitenaf
Veroudering
spieren
reactievermogen
balans
Andere persoonlijke factoren
duizeligheid
slecht zien
hersenfunctie
9
Belangrijke risiscofactoren
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Eerdere val
Mobiliteit en balansproblemen
Valangst
Geneesmiddelen
Veel geneesmiddelen
Moeite met activiteiten van het dagelijkse leven
Problemen met zien
Artrose
Urine incontinentie
Duizeligheid
Depressie
Achteruitgang van de hersenfuncties
10
5
VUmc Basispresentatie
Valbeslisboom ontwikkeld in 408 vallers
408
(65+)
1 val
voorgaande jaar
geen
loophulpmiddel
geen
valangst
205
18
9%
219
22
10%
261
31
12%
76
19%
wel
loophulpmiddel
≥ 2 vallen
voorgaande jaar
geen
valangst
42
9
21%
147
45
31%
43
18
104
27
26%
42%I
wel valangst:
14
4
29%
wel valangst:
AUC=0.65
G.Peeters et al. 2008
Belangrijke risicogroep voor
de huisarts
  Vaker gevallen
  1x gevallen en bang om te vallen
  1x gevallen en problemen met bewegen
12
6
VUmc Basispresentatie
Wat doet de huisarts
 
 
 
 
 
 
Mobiliteit beoordelen
Ernstige oorzaken uitsluiten
Geneesmiddelen saneren
Behandelbare risicofactoren aanpakken
Bewegingsprogramma of fysiotherapie
Eventueel loophulpmiddel
  Verwijzing naar valpolikliniek
- als veel problemen tegelijk
- als oorzaak niet duidelijk is
- als vallen niet verbetert
13
Behandeling om het vallen te
verminderen
Behandeling van
meerdere problemen tegelijk
Kracht- en balansoefeningen
in groepsverband
thuis
Huisaanpassingen
↓24%
↓29%
↓32%
↓19%
Vitamine D bij vitamine D gebrek, multifocale brillen ↓,
aanpassing van medicatie, staaroperaties, pacemaker bij
ritmeproblemen van het hart.
Gillespie et al. 2012
14
7
VUmc Basispresentatie
Onderzoek dagelijkse praktijk
Teleurstellende resultaten
Onderschatting van het probleem
Therapietrouw
Veel onoplosbare problemen
Wellicht te kwetsbare groep
15
Wat kunt u zelf doen
 
 
 
 
 
Bewegen en balansoefeningen
Alcoholgebruik en slaapmiddelen
Gebruik vitamine D
Ga naar de opticiën
Huisaanpassingen
  Ga naar uw huisarts als u
- gevallen bent en angstig bent om opnieuw te vallen
- gevallen bent en slecht ter been bent
- vaker dan 1 maal gevallen bent
16
8
VUmc Basispresentatie
Dagelijkse bewegingen positief effect op:
  Spiermassa en power
  Dagelijks functioneren
  Cognitief functioneren
  Gemoedstoestand
Landi et al. Biogerontology 2010
Fysieke activiteit daalt met leeftijd
Ministry of Health; guidelines on
physical activity for older people 2013
9
VUmc Basispresentatie
Norm Gezond Bewegen
Groep
Frekwentie
Duur
Intensiteit
Volwassenen 5 dagen/
(18-55 jr)
week
30 mins
Matig intensief
Ouderen
(55+)
30 mins
Matig intensief
5 dagen/
week
  Dagelijks aantal aanbevolen stappen
–  Volwassenen: 10.000 stappen/dag
–  Ouderen: 8000 stappen/dag
Percentage inactieve mannen en vrouwen
Ministry of Health; guidelines on
physical activity for older people 2013
10
VUmc Basispresentatie
Eigen inschatting
Onderschatting
↔
Overschatting
Beweegprogramma’’s
Landelijke oefenprogramma’s valpreventie in Nederland:
-  Vallen verleden tijd (Sint Maartenskliniek)
-  In Balans (NISB)
-  Gezond en Vitaal (GGD)
-  Halt! U valt (Consument en Veiligheid)
-  Bewegen valt goed (NISB en C&V)
-  Blijf staan (C&V en TNO)
- Tevens van alles georganiseerd door fysiotherapeuten in uw
eigen buurt
http://valpreventie.veiligheid.nl
11
VUmc Basispresentatie
Wat heb ik als huisarts nodig?
  Meting om de mate en de kwaliteit van het bewegen beter te
beoordelen
  Interventie om de therapietrouw te verbeteren
  Meting om het effect van een behandeling te beoordelen
23
Conclusie
Vallen is een immens probleem
Bewegen is een
belangrijke factor
Meetinstrument nodig om
1 het bewegen in kaart te brengen
2 effecten van behandeling te
evalueren
3 betere behandelingen te
ontwikkelen
24
12