Jaargang 2, mei 2014

NIEUWSBRIEF
Jaargang 2
Mei 2014
VOORWOORD
In dit nummer:
- Voorwoord
- Wist u dat…?
- Nieuw Aanbod
- Kennismaken met: Co- Teaching
- Zelf aan de slag met je groep!
- Artikel
‘De kracht van Rots en Water’
In de afgelopen maanden hebben we de
samenwerking met externe partners
opgezocht en verder uitgebouwd en
hebben we een nieuw groepsgericht
aanbod gecreëerd in de vorm de
KECCkijker. Daarnaast worden enkele
SWPBS-trajecten ingezet..
Tussendoor vinden bijeenkomsten plaats
vanuit de KECCademy en verzorgen we
regelmatig studiedagen binnen zowel het
basis- als voortgezetonderwijs.
We bemerken tevens dat er frequenter
vraag
is
naar
coachings-/
coteachtrajecten
om
de
leerkracht
handelingsvaardiger te maken in de
omgang met een leerling of een groep
leerlingen.
Daarnaast zijn dit schooljaar al meer dan
250 consultaties/PAB verricht en zijn we
actief betrokken bij de TOPClass van
Avans.
Kortom: Het KECC is en blijft in beweging!
Het KECC-team
Nieuwsbrief KECC – jaargang 2 – mei 2014
WIST U DAT…?
… de erkenningscommissie van de databank
effectieve jeugdinterventies SWPBS heeft
erkend als goed onderbouwd (zie www.nji.nl)
… we geneigd zijn om leerlingen die zich op
een negatieve manier profileren binnen de
groep, op deze manier te blijven
‘bestempelen’? Het kan zeer verhelderend
werken als leerkracht eens bewust te letten op
de positieve eigenschappen van een leerling
en deze regelmatig in de les te benadrukken.
KENNISMAKEN MET…
CO- TEACHING
Wat is co-teaching:
Adviseren en begeleiden blijken onvoldoende
resultaat te hebben wat betreft de vergroting
van
de
handelingsvaardigheden
van
leerkrachten in interactie met kinderen met
gedragsproblemen en ‘moeilijke groepen’. Coteaching biedt een alternatieve vorm van
begeleiden. Bij co-teaching werken twee
leerkrachten in één ruimte als gelijkwaardige
partners samen. De co-teacher versterkt
middels coachingsvaardigheden, modelling en
directe feedback de leerkracht in de interactie
met de leerling(en) en daar waar nodig op het
gebied van klassenmanagement. Het gaat
hierbij niet alleen om het vergroten van kennis,
maar
ook
om
uitbreiding
van
het
handelingsrepertoire en attitudeverandering.
Het startpunt is de ondersteuningsbehoefte /
hulpvraag van de leerkracht en inherent
hieraan de onderwijsbehoeften van de
leerling(en).
Tijdsinvestering:
NIEUW AANBOD
KECCkijker
Meer grip op je groep?
Ben je op zoek naar een plan van aanpak om
meer positiviteit in je groep te brengen? Heb je
het gevoel dat je keihard aan het werk bent om
de groepssfeer te verbeteren terwijl je die
investering niet terugziet in het functioneren
van je groep? Wil je graag meer inzicht en
handvatten om je groep beter te kunnen
begeleiden naar een goede onderlinge
samenwerking?
KECCkijker
brengt
de
dynamiek van en sociale verhoudingen in jouw
groep in beeld en stelt een passend
interventieplan op. Dit traject bestaat uit een
intakegesprek, diverse observaties, het
afnemen van sociogram(men) en een
adviesgesprek aan de hand van rapportage,
uitgevoerd door medewerkers van het KECC.
Afhankelijk
van
de
hulpvraag
is
uitbreiding/aanpassing van dit programma
mogelijk.
Nieuwsbrief KECC – jaargang 2 – mei 2014
In
het
intakegesprek
worden
de
ondersteuningsbehoeften / hulpvragen van de
leerkracht(en) in kaart gebracht. Tevens wordt
een traject co-teaching op maat afgesproken.
Over het algemeen houdt een traject coteaching 6 bijeenkomsten in, waarvan 1 uur in
de klas met aansluitend 1 uur een nagesprek.
Er wordt gekeken naar de behoeften die de
leerkracht zelf heeft: bv. 6 weken x 2 uur. Na
een periode co-teaching volgt een evaluatie en
kan vervolgbeleid al dan niet worden
afgesproken.
Enkele reacties van leerkrachten:
Leerkracht SO
‘Het principe van co-teaching werkt erg fijn.
Het is niet zo dat er iemand achter in de klas
zit te kijken en verder niets. Je staat samen in
de klas en dat zorgt er ook meteen voor dat je
meer op je gemak bent dan dat je continu
bekeken wordt. Ook de drempel tussen de coteacher en jezelf wordt dan lager waardoor je
voor mijn gevoel beter kunt overleggen.’
Leerkracht VO
‘Ik heb co-teaching ervaren als een geslaagd
traject. Mijn coachvaardigheden zijn vergroot
en mijn contact met de moeilijke klas is
verbeterd door een meer persoonlijke
benadering. Ik beloon leerlingen nu veel
bewuster voor verbeterd gedrag en prestaties.
Ik schrijf meer opdrachten op het bord vooral
voor leerlingen met een gedragsstoornis maar
andere leerlingen hebben hier ook baat bij; ik
maak daardoor de opdracht concreter. 1+1 is 3
gebleken bij samenwerking! Ik heb het in de
klas aanwezig zijn van de co-teacher als
prettig en stimulerend ervaren en ga haar tips
verder uitbreiden. De co-teacher heeft mijn
leerkrachtvaardigheden vergroot.’
Leerkracht AZC- school (onderbouw)
‘Ik werk als leerkracht op een school voor
asielzoekerskinderen. De veranderingen in het
onderwijs gingen bij ons te snel, waarbij het
soms moeilijk was om als leerkracht op alle
gebieden mee te komen. Een coach op dat
moment was een uitkomst voor mij. Ik begon
met groep 5/6, na een half jaar werd het een
groep 4/5 en half jaar later een groep 3/4/5.
Onze
kinderen
hebben
traumatische
ervaringen
met
als
gevolg
heftige
gedragsproblemen. De co-teacher heeft mij
gecoacht hoe ik op deze veranderde populatie
beter kan inspelen. Buiten het dagelijkse
handelen, heeft zij mij verdieping en inzichten
gegeven in het werken met kinderen met
gedragsproblemen en taalachterstanden. Ze
heeft goede tips gegeven hoe ik het onderwijs,
door andere werkvormen te gebruiken,
spannender kon maken.
Samenwerken met de co-teacher heb ik als
zeer prettig ervaren. Ze was professioneel en
doeltreffend!’
Voor het aanvragen van een vrijblijvend
oriënterend gesprek of meer informatie, mail
naar: [email protected]
ZELF AAN
GROEP!
1.
DE
SLAG
MET
JE
Vertrouwensspel “passeren”
bedoeling om over de banken te gaan lopen en
elkaar te passeren zonder van de banken af te
stappen. Dit vraagt overleg, samenwerking,
zorgvuldigheid en inventiviteit. Bespreek dit na
met je klas. Bij wie ging het makkelijk, bij wie
moeilijker en waarom?
2.
Coöperatieve activiteit ‘Hoepelspel’
Bij dit spel heeft niet elke speler een hoepel.
Zes tot tien spelers vormen een kring. Zij
staan hand in hand. Op willekeurige plaatsen
hangt een hoepel om de arm. Zonder de kring
te verbreken, moeten de hoepels worden
doorgegeven terwijl de kring zelf in
tegenovergestelde richting, door de hoepels
beweegt. Deze vorm wordt moeilijker als de
kring zich zittend op de grond verplaatst.
3.
Groepsbuildingsactiviteit
‘Buffertikkertje’
Hoe voelt het om voor een ander op te komen?
Hoe voelt het om beschermd te worden?
Tijdens dit tikspel, waarbij fysiek contact een
rol speelt, leren kinderen ook om tegen een
stootje te kunnen.
Tijd: 5-10 minuten
Materialen: geen
Locatie: speelzaal of gymzaal
Organisatie:
Er is één tikker. De leerkracht vertelt wie
de persoon is die getikt moet worden.
De rest van de groep krijgt de opdracht
om deze persoon te beschermen, door
tussen hem en de tikker in te gaan staan
en, als buffer, de handen voor de borst te
kruisen en sterk te gaan staan. De tikker
mag contact maken met de kinderen en
proberen zich door de muur heen te
wurmen.
Zorg voor veiligheid:
De tikker mag niet beuken. Beschermers
mogen hun ellenbogen niet gebruiken en
houden hun ellenbogen tegen hun lijf zodat de
tikker zich hier niet pijn aan kan doen.
Variaties
A. De verdedigers mogen van hun plaats
en bewegen in de ruimte. Dit gebeurt
dan wandelend of zijwaarts zodat de
kinderen letterlijk met beide benen op
de grond blijven.
B. De verdedigers vooraf een tactiek
laten bespreken
C. Twee tikkers. Zij bespreken vooraf een
tactiek
Alle leerlingen staan op de banken, die in een
gesloten vierkant opgesteld staan. Het is de
Nieuwsbrief KECC – jaargang 2 – mei 2014
Leermomenten
Probeer als leerkracht zoveel mogelijk
rendement uit deze oefening te halen door het
stellen van bewustwordingsvragen. Laat de
kinderen nadenken over hun gedrag.
Voorbeeldvragen:
1. Hoe voelde het om beschermd te
worden?
2. Hoe voelde het als tikker om door
iedereen tegengewerkt te worden?
3. Wat zou er gebeuren als je met
meerderen een gepest kind helpt? Hoe
zou de pester zich dan voelen?
ARTIKEL ‘De kracht van Rots en
Water’
“Rots en Water is elkaar sterk maken en
samen in balans zijn” (uitspraak Freerk
Ykema)
“De sfeer in de klas was alles behalve goed te
noemen. Van samenwerken was geen sprake
meer. Steeds vaker werd de vraag gesteld:
‘Hoe kunnen we deze situatie doorbreken?’
We zijn toen gestart met Rots en Water. De
resultaten zijn geweldig te noemen. De sfeer in
de klas is zienderogen vooruitgegaan,” aldus
de leerlingen, de leraar, de directeur en de
ouders.
Een mooi voorbeeld waarbij Rots en Water
uitkomst bracht. Maar wat is Rots en Water?
“Het Rots en Water programma richt zich op
bewustwording
van
eigen
kracht
en
mogelijkheden en het vermogen om met
andere mensen samen te spelen en samen te
werken,” vertelt Laura van den Elshout, trainer
Rots en Water en werkzaam bij Het Driespan.
“De maatschappij vraagt steeds meer van ons
en van onze kinderen. Keuzevrijheid,
zelfvertrouwen en grenzen aan kunnen geven
worden al zeer belangrijk ervaren,” gaat Laura
verder. “Om hiermee om te kunnen gaan moet
je jezelf wel bewust zijn van je eigen handelen
en daar ook verantwoording voor willen en
kunnen nemen. Daarnaast moet je over het
vermogen beschikken respectvol met anderen
om te gaan. Rots en Water kan ons dit leren.”
“Eerst gaf ik de sfeer in de groep een
vier en nu een negen.” (Een opmerking
van een leerling na het volgen van de
Rots en Water training)
Nieuwsbrief KECC – jaargang 2 – mei 2014
Oorsprong
De grondlegger van het Rots en Water
programma is Freerk Ykema, gymdocent en
judoka Oorspronkelijk is het programma
ontwikkeld voor jongens, maar wordt nu ook
wereldwijd ingezet voor meisjes. Over het
algemeen zijn jongens beweeglijker en
energieker dan meisjes. Daarnaast vinden
jongens het moeilijker zichzelf in woorden uit te
drukken. Het programma gaat uit van een
fysieke invalshoek, waardoor mentale en
sociale vaardigheden worden aangereikt maar
ook verworven. Na actie volgt een moment van
zelfreflectie en kringgesprekken. Bij meisjes
ziet het programma er iets anders uit. Niet
denken, niet praten, maar doen.
Sociale vaardigheden
Leren door ervaren, dat is waar het om gaat bij
Rots en Water. “Het klinkt heel eenvoudig,
maar je moet weten waar je lichaamsdelen
zitten,” aldus Laura. “Je moet ervaren wat er
met je lichaam gebeurt bij inspanning en bij
ontspanning.
De
weg
naar
sociale
vaardigheden bestaat uit lichaamsbewustzijn,
zelfbewustzijn en emotioneel bewustzijn. Door
deze vormen van bewustzijn te beheersen, te
begrijpen en te voelen, ben je in staat een
ander beter te begrijpen. Op het moment dat je
een ander beter begrijpt, ben je in staat sociale
vaardigheden uit te bouwen.” Rond het tiende
levensjaar
hebben
kinderen
voldoende
zelfbewustzijn ontwikkeld, dat ze in staat zijn
om zichzelf te kunnen plaatsen in de omgeving
waarbinnen
ze
manoeuvreren.
Kort
samengevat betekent dit, dat ze keuzes
kunnen maken. “Kinderen onder de tien
moeten meer begeleid worden in het maken
van keuzes, ze kunnen dit wel, maar zitten wel
in een andere belevingswereld dan boven de
tien. Ze ervaren zichzelf nog als een deel van
het
geheel,”
vertelt
Laura.
Het
bewustwordingsproces bij kinderen komt rond
de leeftijd van zes jaar op gang. Dit gegeven is
mede bepalend hoe aan de weerbaarheid van
deze jonge kinderen gewerkt kan worden.
“Jonge kinderen leren meer vanuit het nadoen,
de routine en het herhalen. Dit betekent dat het
trainen van weerbaarheid bij jongere kinderen
speelser wordt aangeboden,” aldus Laura.
“Spelenderwijs raken kinderen vertrouwd met
hun eigen mogelijkheden en kwaliteiten.”
“Dat ik met iedereen kan
samenwerken ook al is het niet mijn
vriend.” ( een leerling over wat hij
geleerd had tijdens een training)
Rots versus Water
De termen Rots en Water zijn niet meer dan
aanduidingen
voor
twee
verschillende
manieren van communiceren Rots staat voor:
weten wie je bent, weten wat je wilt en weten
wat je doet. Water staat voor: vriendschap,
verbondenheid en communicatie. Het is de
kunst te weten wanneer je Rots moet zijn en
wanneer Water. “Tijdens de training leren de
kinderen welke ‘rol’ (Rots of Water) ze
normaliter innemen. Ze leren ook welke rollen
ze allemaal in kunnen nemen en welke
houding in welke situatie het beste is. Het
laatste is dan weer afhankelijk van het kind
waar het om gaat,” aldus Laura. “Een kind dat
zich normaal gesproken als een Rots opstelt,
zal ervaren hoe het is om Water te zijn.”
Training
Een training bestaat uit drie basisprincipes:
gronden, centreren en focussen. Gronden
betekent letterlijk stevig op de grond staan om
niet om te vallen. Dit principe kan toegepast
worden in iedere dagelijkse situatie. Het
centreren gebeurt vanuit de buik. De buik is
het middelpunt van je lichaam. Het is zowel je
krachtcentrum als je rustcentrum. Een goede
buikademhaling is van wezenlijk belang. Het
focussen, ook wel concentreren genoemd, kan
zich naar binnen keren (innerlijke focus) of
naar buiten (uiterlijke focus). De uiterlijke focus
is de aandacht richten of een vast punt.
Innerlijke focus is jezelf richten op een doel in
je leven. “Op basis van gronden, centreren en
focussen wordt iedere training opgebouwd.
Hierbij wordt natuurlijk rekening gehouden met
de leeftijd van het kind.” vertelt Laura. “Het
uiteindelijke doel van de trainingen is:
verantwoordelijkheid leren nemen, leren je
eigen keuzes te durven maken en je eigen weg
leren gaan.”
“Vertel het me, en ik vergeet het.
Schrijf het voor me op, en ik onthoud
het. Laat me meedoen en ik begrijp
het.” (confucius)
Pesten
In de praktijk is gebleken dat Rots en Water
trainingen een effectief middel zijn tegen
pesten. Rots en Water kan preventief worden
ingezet, om zo pesten te voorkomen. Maar ook
om het pesten tegen te gaan. Te vaak wordt
nog gedacht dat diegene die gepest wordt de
enige is die geholpen moet worden. Bij Rots en
Water wordt uitgegaan van het principe dat
zowel de pester als de gepeste getraind moet
worden. De pester krijgt door Rots en Water
inzicht in dat wat het pesten tot gevolg heeft op
anderen. De gepeste leert zich als een Rots op
Nieuwsbrief KECC – jaargang 2 – mei 2014
te stellen en wanneer nodig als Water te zijn.
Pesten is vaak een groepsaangelegenheid
(pester en meelopers). Door de hele groep
Rots en Water training te geven zal de groep in
balans worden gebracht en behoort het pesten
tot de verledentijd.
“Leren jezelf te besturen, daar gaat het om.”
aldus Laura. “Zorgen dat hoofd en hart met
elkaar in balans zijn, dat is Rots en Water.”
Geschreven door:
Schrijf – goed
Marcel van Gool
mobiel 06 38276779
E-mail [email protected]
Tijdens de eindevaluatie in de klas bij groep 7
van basisschool de Elsenhof hadden de
kinderen een verassing voor de trainers
gemaakt.
Een echte “rots en water” taart. Natuurlijk
hebben we deze lekker samen met de
kinderen opgegeten.

Download Report