een APP

Kansberekening
• Van geheelonthouding is
in theorie de kans op een
zwangerschap nul, maar in de
praktijk raakt één op de tien
vrouwen binnen een jaar
zwanger.
• Bij voor het zingen de kerk
uit, is de theoretische kans
op een zwangerschap 1%
de praktische 12-38 %.
• Voor de pil is de theoretische
kans op een zwangerschap
0,5% en de praktische
mogelijkheid is 0,2 – 10%.
• Wanneer je zelf je vruchtbaarheid bepaalt zoals via een app,
is die kans in theorie 0,7% en
in de praktijk rond de 10%.
132 COSMOPOLITAN.NL
Bodylove Need to know
?
een APP
IN
PLAATS
S
VAN De
PIL
steeds meer vrouwen zijn klaar
met de pil. Waarom zou je nog dagelijks
hormonen innemen als je bijvoorbeeld
ook je cyclus kunt bijhouden via een
vruchtbaarheidsapp op je smartphone.
Klinkt ideaal, maar is dat ook zo?
toppen met de pil deed Tanja
(33) een paar jaar geleden al,
toen ze nog een seireuze relatie
had. Destijds had ze met haar
vriend nog nauwelijks sex en hoopte ze
zonder pil haar libido terug te krijgen.
Dat gebeurde wel, maar voor haar vriend
voelde ze niets meer. Toen het uit ging,
bleef ze van de pil af. Haar emoties
drongen meer tot haar door, ze had meer
zin in sex en als ze het deed, deed ze het
veilig. Na een paar maanden installeerde
ze Fertility Friend op haar smartphone,
een app waarmee je via een kalender je
cyclus kunt monitoren. Eerst uit nieuwsgierigheid, maar toen Tanja een nieuwe
vriend kreeg, was de stap na een paar
weken gezet: veilige sex op de vruchtbare
dagen, onveilig daarbuiten.
Fertility Friend is een van de vele
applicaties die het mogelijk maakt je
cyclus op een eenvoudige manier te
December 2014 COSMOPOLITAN
133
Bodylove Need to know
volgen. Ze zijn in eerste instantie
bedoeld voor vrouwen die juist wél
zwanger willen worden, maar ze worden
in tijdschriften en webartikelen aangekondigd als nieuw anticonceptiemiddel.
Deze apps zouden superveilig zijn,
dankzij geavanceerde rekenmodellen die
in de programma’s zijn ingebouwd. Ze
zouden de pil zelfs overbodig maken.
Dat klinkt allemaal veelbelovend, maar
hoe betrouwbaar zijn deze apps nu echt?
>> Weg met de pil?
In elk geval komen ze op een goed
moment. De anticonceptiepil is al jaren
op zijn retour. Volgens het CBS
gebruikte in 2003 nog 41 procent van de
Nederlandse vrouwen tussen de 18 en 45
jaar de pil, in 2013 was dat 37 procent.
Vooral onder 25- en 35-jarigen is het
pilgebruik sterk gedaald, zo’n tien
procent in de afgelopen vijf jaar. Dat
betekent niet dat er een massale babyroulette plaatsvindt. Bijna iedereen die
met de pil is gestopt, is overgestapt op
een spiraaltje of een implantaat – ook
steeds meer jonge meiden beginnen
hiermee. Het aandeel ‘langwerkende
anticonceptiva’ is sinds 2007 toegenomen
van 27 procent naar 37 procent. En het
aantal ongewenste zwangerschappen is
de afgelopen jaren stabiel. Daar zou de
komende jaren weleens verandering in
kunnen komen. De landelijke campagnes
voor veilige sex in 2012 zijn vervangen
door gerichtere campagnes voor jongeren. Ben je ouder dan 25? Dan krijg je
dus niet meer regelmatig de boodschap
op het hart gedrukt dat je om soa’s en
zwangerschappen te voorkomen toch
echt veilig moet vrijen met anticonceptie.
>> Meer natuurlijk
Die redenering past in een bredere
maatschappelijke trend: we willen alles
natuurlijker. Biologische en onbewerkte
Niet vergeten
Een vruchtbaarheidsapp kan een
manier zijn voor anticonceptie,
maar bij wisselende partners is een
condoom de enige manier om je
tegen soa’s te beschermen.
134 COSMOPOLITAN.NL
De theorie
Vruchtbaarheidsapps zijn meestal
eenvoudig in het gebruik, maar je moet
er in de eerste maanden wel behoorlijk
wat tijd en energie in steken. De apps
zijn namelijk gebaseerd op het feit dat
je maar een paar dagen per maand
vruchtbaar bent, namelijk vlak voor je
eisprong. Sperma kan in die periode tot
maximaal vijf dagen in je lichaam
overleven. Om goed met de apps om te
kunnen gaan, heb je enig begrip nodig
van je vruchtbaarheidscyclus.
groenten en vlees, natuurcosmetica en
liever leefstijlveranderingen dan medicijnen. Elke dag een dosis hormonen, dat
voelt niet goed. Een pil, ring, spiraal of
staafje in je lijf ook niet. De pil kan
bovendien je libido verlagen en je
stemming negatief beïnvloeden. Daarbij
komen de recente berichten over de
verhoogde kans op trombose, vooral bij
de derde generatiepillen. De absolute
kans dat je van de pil trombose krijgt, is
nog altijd kleiner dan de kans dat je de
jackpot van de Staatsloterij wint, maar
als het dan toch kan, sluiten we dat risico
liever uit. En denken we: zou het dan
geen oplossing zijn om helemaal terug te
gaan naar de basis, met wat hulp van de
moderne technologie?
Hoe fancy deze apps, zoals Fertility
Friend, ook ogen: ze zijn niets meer dan
een oude methode in een nieuw jasje.
Geboorteplanning op basis van de
‘vruchtbare’ en ‘onvruchtbare’ periode
werd al in 388 na Christus beschreven.
Mede dankzij die lange historie beschikt
deze ‘fertility awareness based’-methode
over een behoorlijk wetenschappelijke
basis. In verschillende onderzoeken
kwam de methode goed uit de bus. “Als
je deze aanpak zorgvuldig en nauwkeurig toepast, is die even betrouwbaar als
de pil”, zegt Rob Beerthuizen, gynaecoloog en directeur van de onafhankelijke
Stichting Anticonceptie Nederland.
Maar uit diezelfde onderzoeken kwam
ook meteen de zwakte van de methode
naar voren: veel deelnemers stopten
ermee omdat ze het te veel moeite
vonden kosten. “In de praktijk is de
betrouwbaarheid van de kalendermethode
een stuk lager, vanwege onzorgvuldigheid en afnemende motivatie”, zegt
Beerthuizen. Hij verwijst daarbij naar de
Pearl Index, waarin van alle methoden
zowel de theoretische als praktische
betrouwbaarheid wordt weergegeven.
Van geheelonthouding is in theorie de
kans op een zwangerschap nul, maar in
de praktijk raakt een op de tien vrouwen
binnen een jaar zwanger. Bij voor het
zingen de kerk uit, is de theoretische
kans 1 procent, de praktische 12-38
procent. Voor de pil is de theoretische
kans 0,5 procent en de praktische ligt
tussen de 0,2 en 10 procent. Wanneer je
zelf je vruchtbaarheid bepaalt via een
app, is de kans in theorie 0,7 procent en
in de praktijk ligt die rond de 10 procent.
De meest betrouwbare methode is een
implantaat, een staafje dat de arts
inbrengt in je bovenarm en een hormoon
afgeeft. Maar zelfs dat biedt geen
garantie: als het niet goed is ingebracht,
werkt het staafje niet en na drie jaar
moet deze worden vervangen.
>> Betrouwbaar of niet?
Geen enkele methode is dus honderd
procent betrouwbaar en wat voor de één
ideaal is, werkt voor de ander niet.
Daarom is het belangrijk dat je goed
overweegt welke methode het best bij je
past, benadrukt Milleke de Neef van
Rutgers WPF. Een van de belangrijkste
factoren die je voorbehoedsmiddel onbetrouwbaarder maakt, is namelijk ambivalentie, een dubbel gevoel. Als je je niet
prettig voelt bij het feit dat je elke dag
een pil vol hormonen slikt, vergeet je die
sneller in te nemen. In feite geldt voor de
vruchtbaarheidsapps dus hetzelfde als
voor andere voorbehoedsmiddelen:
gebruik het alleen als je er met volle
overtuiging voor kunt gaan.
Wat dat betreft, is een vruchtbaarheidsapp dus niets meer dan een extra optie
in anticonceptieland. Jennifer Tye is
mede-oprichter van de app Glow en
geeft aan dat ze Glow nooit zal aanprijzen als anticonceptiemiddel, omdat de
betrouwbaarheid ervan sterk afhangt
van de manier waarop je de app
gebruikt. Zo kan je cyclus variëren en is
er ook nog de kans dat je je gegevens per
ongeluk verkeerd invoert.
All about apps
De beschikbare vruchtbaarheidsapps
verschillen vrijwel alleen in uiterlijk,
extra mogelijkheden en gebruiksgemak.
Bijna allemaal zijn ze verkrijgbaar voor
iPhone en Android. Een paar opties:
OvuView, Kindara Fertility Tracker,
Cyclus Kalender, Fertility Friend, Glow,
My days – Period & Ovulation en My
Cycles Period and Ovulation.
Geen enkele
methode iS
100%
Door Jop de Vrieze foto's alexa miller, getty images
betrouwbaar
Ook Glow is ontwikkeld als app voor
vrouwen die wél zwanger willen worden,
maar inmiddels is de helft van de
gebruikers juist niet van plan op korte
termijn zwanger te worden. Hoeveel
vrouwen van die groep geen andere
anticonceptiemiddelen gebruiken, is
niet bekend. Gynaecoloog Beerthuizen
raadt in ieder geval aan om bij het
gebruik van de kalendermethode de
vruchtbare periode te verlengen door er
aan de voor- en achterkant van
je cyclus wat dagen vast te plakken.
>> Zwanger worden
Toch bieden de vruchtbaarheidsapps ook
voordelen die andere methoden niet
hebben. Neem bijvoorbeeld Glow.
Volgens Tye leert de app je veel over je
lichaam; het geeft inzicht in je eigen
cyclus en alle symptomen die hiermee
gepaard gaan. “We krijgen allerlei
informatie voorgeschoteld over het
voorkomen van zwangerschappen,
maar verder dan dat reikt de kennis
meestal niet. Wij vinden educatie
daarover erg belangrijk.”
De app levert niet alleen extra informatie aan de gebruikers, ook aan de makers
zelf. Glow verzamelt geanonimiseerde
gebruiksgegevens, en hoopt daarmee de
eigen app nog preciezer te maken. Die
gegevens worden zelfs gebruikt voor
wetenschappelijk onderzoek.
Dat de app niet geheel zaligmakend is, is
inmiddels tot Tanja doorgedrongen. Ze
hoorde een paar weken geleden het
verhaal van een vriendin, die was gestopt
met de pil omdat ze zwanger wilde
worden. Het ging uit met haar vriend en
ze vertrok naar een ver land voor een
warme vakantie, waar ze met een
vreemde tussen de lakens dook. Op een
dag die volgens haar app veilig was. De
volgende morgen schoot ze in de stress
en kwam pas tot rust nadat ze een
morning-afterpil had genomen.
Dat verhaal zette Tanja aan het denken,
al had ze een stabieler (liefdes)leven dan
deze vriendin. Toch ontdekte ook zij
anderhalve maand geleden dat je voor
het vertrouwen op een vruchtbaarheidsapp over stalen zenuwen moet beschikken. Doordat ze zo precies haar cyclus
bijhield, had ze het direct door toen ze
een paar dagen over tijd was. Op dag vijf
hield ze het niet meer en kocht ze een
zwangerschapstest. Die bleek negatief,
maar voor de zekerheid informeerde ze
bij de abortuskliniek hoeveel tijd er nog
was om eventueel een abortuspil te
nemen. Drie weken, kreeg ze te horen.
Twee dagen later werd ze toch ongesteld.
Helemaal afschrijven doet ze de app nog
niet, maar voortaan neemt ze wel een
ruimere marge met het onveilig vrijen.
Ondertussen overweegt ze om toch weer
aan de pil te gaan.
December 2014 COSMOPOLITAN
135

Download Report