EXCURSIE AARDRIJKSKUNDE ZWALMSTREEK – VELZEKE LANDBOUW – ROBORST INDUSTRIE – ELECTRABEL RUIEN VLAAMSE ARDENNEN – KOPPENBERG TOERISME EN RECREATIE – KLUISBERG Datum : …… - …… - ………… Naam : ………………………………………………………………………………….. Klas : …..…. Nr. : …..… We gaan op leeruitstap! We verlaten onze klas en reizen met een bus naar Velzeke nabij Zottegem. ’s Morgens bezoeken we voor het vak geschiedenis het Provinciaal Archeologisch Museum (PAM) in Velzeke. Dat dorpje ligt in de buurt van Zottegem. Na de picknick in het gezellige cafeetje Taberne Romana maken we een rondrit door de Vlaamse Ardennen. Hier en daar stappen we uit de bus om op het terrein waarnemingsopdrachten uit te voeren. A. OPDRACHTEN VOORAF IN DE KLAS 1 W AAR LIGT VELZEKE? Gebruik een atlas om te weten te komen waar Zottegem ligt. Velzeke staat immers niet in de atlas, maar ligt wel heel dicht bij Zottegem. Noteer enkele gegevens. In welke provincie? ……………………………………………………………….. Ligging ten opzichte van Gent? ten ………………………………………….. Ligging ten opzicht van Brussel? ten ………………………………………….. Bereken met de schaal de afstand (in vogelvlucht) tussen je schoolgemeente en Zottegem: …… km VELZEKE-RUDDERSHOVE bron: www.zottegem.be 1 Markeer Velzeke op kaart 1 en teken de reisweg vanaf je schoolgemeente. Kaart 1 Gebruik de routebeschrijving in Google Maps om de reisweg naar Velzeke op te zoeken. - Bereken de reisweg van je schoolgemeente naar Velzeke. - Als je het resultaat ziet, klik je op (afdrukken). - Klik bij “alleen tekst” ook op . - Zoom de kaart in tot de reisweg er zo groot mogelijk en toch helemaal op staat. - Klik op en voeg dit als bijlage bij deze werkbundel. - Hoe groot is de werkelijke afstand tussen je schoolgemeente en Velzeke? ………..…… km 2 OVERZICHT VAN DE WAARNEMINGSPLAATSEN Gebruik Google Maps om de achtereenvolgende waarnemingsplaatsen op te zoeken. Je krijgt elke plaats eerst in Street View. Klik op . Noteer het nummer van de waarnemingsplaatsen op kaart 2. 1 Provinciaal Archeologisch Museum in Velzeke 2 2 Machelgemstraat in Roborst (Zwalm) Wandel nu (virtueel) tot in het centrum van Roborst 3 Borstekouterstraat in Roborst (Zwalm) 4 Hauwaart in Horebeke 5 Berchemweg in Melden (Oudenaarde) 6 Herpelgem in Kluisbergen 7 Kluisbergbos in Kluisbergen Overzicht van de excursiepunten Kaart 2 We verlaten die snelweg nabij Wetteren aan afrit 17. We volgen eerst de N42 richting Zottegem en via de N46 rijden we naar Velzeke. B. OPDRACHTEN TIJDENS DE LEERUITSTAP TERREINWERK W AARNEMINGSPUNT 1 VELZEKE We staan nabij het Provinciaal Archeologisch Museum (PAM). Voor we op de bus stappen, kijken we nog even naar de straat bij het museum. Zoek de naam van de straat waarin het museum ligt: ....................................................... 3 De straat is bekend bij wielerliefhebbers omdat heel wat grote wielerwedstrijden zoals de Ronde van Vlaanderen hier voorbij komen. Bij het museum staat een wielermonument met de namen van de renners die de Ronde wonnen in de jaren dat ze hier voorbij reden. Wie was de laatste winnaar volgens het monument? ………………………………………………. We rijden vanuit Velzeke naar Strijpen en nemen de N454 richting Oudenaarde. We slaan rechtsaf in de Machelgemstraat, richting Roborst en verlaten de bus voor een wandeling tot in het centrum van Roborst, waar de bus op ons wacht. Opdracht tijdens de busrit Beleving meten in het landschap Kijk goed naar het landschap en probeer dit volgens je eigen beleving te beoordelen. Tel je punten op en deel ze door 7. Vergelijk jouw score met die van klasgenoten. Vind je dit landschap …. ? -3 -2 -1 0 +1 +2 lelijk +3 Hoeveel punten geef jij? mooi …………… kleurloos kleurrijk …………… eentonig afwisselend …………… verzorgd …………… rustgevend …………… natuurlijk …………… wel naar terugkeren …………… Totaal = …………… Totaal : 7 = …………… verwaarloosd onrustig onnatuurlijk niet naar terugkeren Heb je erg storende elementen in dit landschap gezien? Zo ja, welke? …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… W AARNEMINGSPUNT 2 MACHELGEMSTRAAT IN ROBORST 4 Ga op de plaats staan waar deze foto werd gemaakt. Vergelijk de foto ook met kaart 3. Benoem op de foto alle duidelijke landschapselementen in de witte kaders. Duid onze standplaats aan door een S in het passende vakje op kaart 3 en 4 te plaatsen. Duid met een pijltje op kaart 3 aan in welke richting de foto werd gemaakt. Welke landschapselementen zie jij bij nummers 5 en 6 op kaart 3? 5 (kan je ook waarnemen in het landschap) …………………………………………… 6 (kan je vanaf de standplaats niet zien) …………………………………………… 5 Kaart 3 Topografische kaart Zwalm-Zottegem Er zijn er in dit landschap hoogteverschillen te zien. Waar? ………………………………………………………………………….…….. Hoe ziet de horizonlijn er uit zonder rekening te houden met de bomen? ongeveer recht / duidelijk golvend / kantig Welke reliëfvorm herken je hier? vlakte / plateau / heuvelland / gebergte Overteken op kaart 4 de hoogtelijnen van 60m, 50m, 40m, 30m Duid met pijlen op kaart 4 toenemende hoogtes aan. 6 Kaart 4 We kunnen hier een verticale relatie leggen tussen het reliëf en landbouwteelten. Welke landbouwvorm komt voor op de hogere delen en hellingen? akkerbouw / veeteelt / tuinbouw Welke landbouwvorm komt voor op de lagere en vlakkere delen? akkerbouw / veeteelt / tuinbouw We kunnen een verticale relatie leggen tussen de bodemvochtigheid en het bodemgebruik. Gebruik hiervoor onderstaande bodemkaart en orthofoto. 7 Kaart 5 Bodemkaart Roborst Orthofoto Roborst De meeste vochtige bodem in dit gebied bestaat uit natte klei. Welk bodemgebruik stel je op die plaats vast op de orthofoto? …………………………………… Welke landbouwteelt komt meer voor op de droge leembodems? ………………………………… Welke landbouwteelt komt meer voor op de vochtige en natte leembodems? …………………… 8 Is er een verband tussen de hoogteverschillen in dit landschap en de aanwezigheid van een beek (de Zwalmbeek)? Leg dit uit: ………………………………………………………………………… We kunnen een horizontale relatie leggen tussen het bodemgebruik en de aanwezigheid van boerderijen. Leg dit uit: ………………………………………………………………………… We wandelen langs de Machelgemstraat verder richting Roborst. Markeer op de kaart de weg die we volgen. Noteer op onderstaande luchtfoto in de vakjes de naam van de gebouwen die we passeren. Tijdens de wandeling zie je enkele borden. Vul op de foto’s van de borden aan wat weggelaten is. Teken in de tabel nog twee andere bordjes die je tijdens de wandeling ziet en die wijzen op toeristische of recreatieve mogelijkheden in de streek: ................................................................ routes ................................................................ routes ................................................................ routes 9 ................................................................ routes Uit bovenstaande borden kunnen we afleiden dat Roborst een deelgemeente is van de gemeente …………………………. dat de Zwalmstreek een onderdeel is van de .………………………………… Let tijdens de wandeling op de functie van de gebouwen en duid dit aan in de tabel. FUNCTIES in het straatbeeld indien aanwezig: zet een streepje telkens je het ziet woonfunctie huizen, appartementen handelsfunctie winkels, warenhuizen kantoren administratie van bedrijven openbare diensten ziekenfonds, post diensten aan personen kapper, dokter, reisbureau, bank, interim-bureau onderwijs school ontspanning - culturele functie 10 bioscoop, theater, sportzaal, museum horeca hotel, restaurant, café religieuze functie kerk, moskee, synagoge industrie fabrieken landbouw boerderij, akkers, weiden Als we nabij hoeve “Hof ten Dale” komen, zien we achter de boerderij een hoger gedeelte in het landschap. Zoek dit op kaart 4. Welke naam lees je op de kaart? …………………… Dit betekent grafheuvel. W AARNEMINGSPUNT 3 De naam op de kaart is echter misleidend, want eigenlijk is het een overblijfsel van een middeleeuwse motte: een kunstmatig opgeworpen heuvel om op te bouwen. Duid deze “heuvel” met een aan op kaart 5 en op de orthofoto van Roborst. HET CENTRUM VAN ROBORST Noteer op de foto in de witte kaders welke landschapselementen je in het centrum van Roborst ziet. 11 Welke functies komen in Roborst het meest voor? (onderstreep) wonen – handel – kantoren – onderwijs – ontspanning – industrie - landbouw Besluit: (onderstreep wat juist is) Roborst is een stad / verstedelijkte gemeente / plattelandsdorp. Het verkeer is er druk / rustig. De meeste functies zijn er voor mensen uit de wijde omgeving / voor mensen uit het dorp zelf. We stappen weer in de bus en rijden lang de Borstekouterstraat tot nabij de N415. W AARNEMINGSPUNT 4 EINDE BORSTEKOUTERSTRAAT IN ROBORST Welke fabriek herken je op onderstaande foto? ................................................................ Hoe zie je dat eigenlijk op de foto? .................................................................................. 12 Vul op onderstaande foto in: bakstenen – groeve – ovenschoorsteen – bedrijfsgebouw We kunnen een verticale relatie leggen tussen de bodemsoort en de aanwezigheid van industrie op deze plaats. Leg dit uit: .......................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………… Hoe noemen we de plaats waar de grondstof uit de grond werd gehaald? ....................... 13 Wat doet men nu met die putten? .......................................................................................................................... Duid nu met nummers de belangrijkste landschapselementen aan op de luchtfoto: 1 steenbakkerij 2 oude groeve 3 belangrijke verkeersweg (voor het transport van de bakstenen naar de klanten) 14 We nemen de Hooglaan (N415) richting Brakel. Aan het eerste kruispunt rechts via de Boekelbaan (N454) en op het einde nog eens rechts via de Hauwaert (N8) richting Oudenaarde. W AARNEMINGSPUNT 5 BROUWERIJ ROMAN IN MATER Langs de N8 Brakel – Oudenaarde passeren we voorbij brouwerij Roman. Hier brouwt men o.a. Romy pils, Ename abdijbieren en de bekende “Sloeber”. 15 We zien bij de fabriek twee elementen die wijzen op mogelijke vervuiling van het milieu. Bekijk ook de foto’s. Soort vervuiling? ………………………………………………………………………………………….. Mogelijke oplossing? ……………………………………………………………………………………... Duid de schoorsteen aan op de orthofoto van het bedrijf. 16 Soort vervuiling? ……………………………………………… Oplossing? ……………………………………………… Duid deze oplossing ook aan op de orthofoto. W E RIJDEN VOORBIJ O UDENAARDE DAT W E VANAF DE N8 W AT LAGER GELEGEN LANGS DE SCHELDE ZIEN LIGGEN . AAN DE ROTONDE VOLGEN W E RECHTS W EER DE N8 (BERCHEMW EG ) RICHTING KLUISBERGEN EN KLUISBOS. 17 W AARNEMINGSPUNT 6 ZICHT OP DE KOPPENBERG Overtrek op onderstaande foto de horizonlijn. De vorm is: recht – golvend – kantig. Welke reliëfvorm herken je? vlakte – heuvelland – plateau – gebergte. We kunnen hier een verticale relatie leggen tussen het reliëf en het bodemgebruik. Kijk zowel naar het landschap als naar onderstaande kaart. We kijken vanaf onze standplaats S in de richting van de pijl. Vul het bodemgebruik in: op de vlakkere voorgrond: 1 ............................................................. op de hellingen: 2 ................................................. en 3 .................................................. Vanaf onze standplaats S kijken we in de richting van de pijl. Noteer Kaart 6 Lees op de kaart het hoogste punt van de Koppenberg af: .......................... meter De heuvelrug waartoe de Koppenberg, Paterberg (48m) en Oude Kwaremont (111m) behoren, is erg bekend via de wielersport en vooral door de Ronde van Vlaanderen. We rijden verder langs de N8 tot in Berchem. We slaan links af, rijden door het centrum van Berchem en volgen de Molenstraat richting Ruien. W AARNEMINGSPUNT 7 ELECTRABEL RUIEN Welke fabriek herken je op onderstaande foto? .............................................................. 18 De centrale van Ruien is de grootste klassieke thermische centrale van het land. Naast steenkool, aardolie en aardgas wendt de centrale nu ook biomassa (b.v. olijfpitten, houtschilfers en onbehandeld houtafval) aan voor het produceren van .................................. Welk transportmiddel zie je op de foto dat gebruikt wordt om voor transport te zorgen van het product naar de klanten? ............................................................................................. Je ziet op de foto een grote ronde toren. Welk soort toren is dit? .................................... Op onderstaande luchtfoto zien we dat de centrale aan de Schelde gelegen is. We kunnen een horizontale relatie leggen tussen de rivier en het voorkomen van industrie. Leg dit uit: ………………………………………………………………………….……………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… Welke ander belangrijk transportmiddel zie je nog op de luchtfoto? ……………………………………….. 19 Duid op de kaart met een stippellijn (zie luchtfoto) de centrale aan. Duid de landschapselementen van de luchtfoto op de topografische kaart aan: S onze standplaats (parking) 1 Schelde 2 hoogspanningsleidingen 3 koeltoren 4 spoorweg 5 opslag aardolie en aardgas 6 opslag steenkool Kaart 7 20 We kunnen het landschap in een aantal zones indelen. Dit zie je duidelijk op de orthofoto. Welke functies vind je in de verschillende zones? Zone 1 ………………………………………………….. Zone 2 ………………………………………………….. Zone 3 ………………………………………………….. Hoe wordt ervoor gezorgd dat er in zone 2 zo weinig mogelijk hinder (lawaai, rook, geur) is van de elektriciteitscentrale? …………………………………………………..……………………………………………………………… Arceer deze zones op de orthofoto. Duid op de orthofoto met uitroeptekens mogelijke conflictzones aan. voorbeeld: woningen die heel dicht bij een fabriek staan. 21 We rijden terug naar de rotonde en dan via het centrum van Ruien naar Orroir. Voorbij Orroir nemen we links de Rue Caumont naar de parkeerplaats op de Kluisberg. W AARNEMINGSPUNT 8 TOERISME EN RECREATIE OP DE KLUISBERG Welke taal merk je op wegwijzers en andere borden? ....................................... In welk deel van België bevinden we ons? ................................................... We rijden tot helemaal boven (93m) via de Rue Caumont. We komen aan in het Kluisbos. Onderzoek hier welke toeristische of recreatieve mogelijkheden er zijn. Maak hieronder een lijst van alles wat je ziet. Kijk ook uit naar de functie van verschillende gebouwen. Dit bord kom je wel ergens tegen en geeft je heel wat nuttige informatie. 22 Kaart 8 De Kluisberg Noteer bij de foto’s welke de toeristische en recreatieve mogelijkheden. …………………………………….. …………………………………….. …………………………………….. …………………………………….. 23 …………………………………….. …………………………………….. …………………………………….. …………………………………….. 24 C. SYNTHESE ACHTERAF IN DE KLAS DE VLAAMSE ARDENNEN Markeer op de kaart de ligging van de Vlaamse Ardennen. Bij welke geografische streek behoren de Vlaamse Ardennen? …………………………………………. Kaart 9 Geografische streken van België Ga in je atlas op zoek naar een hoogtezonekaart van ons land. Noteer hieronder de naam en hoogte van de twee hoogste punten in de Vlaamse Ardennen. ……………………………………………….… hoogte: ………. m ……………………………………………….… hoogte: ………. m Om welke reliëfvormen gaat hier? ……………………………………. Zoek op de topografische kaart nog enkele andere voorbeelden. …………………………………………………. …………………………………………………. 25 …………………………………………………. Gebruik de topografische kaart om enkele typische kenmerken van het landschap van de Vlaamse Ardennen aan te duiden. Overtrek de Schelde met blauw. Duid andere transportassen (grote wegen en spoorwegen). Overtrek de hoogtelijn van 50 meter met geel. Kleur de gebieden die lager liggen dan 50 m met groen. Kleur de gebieden die hoger liggen dan 50 meter geel. Arceer de gebieden in de Vlaamse Ardennen waar bossen voorkomen donker groen. Vul in de tabel enkele besluiten in. hoogtezone lager dan 50 m hoger dan 50 m reliëfvorm overheerst? opvallende elementen in het landschap bodemgebruik landschappen transportassen soort bewoning 26 27
© Copyright 2024 ExpyDoc
