ZOMERSCHOOL 2014 MAASTRICHT Na de succesvolle zomerscholen in Gent, Utrecht en Antwerpen organiseert de School voor Gebiedsgericht Werken samen met het Vlaamse adviesbureau o2 consult dit jaar een zomerschool in Maastricht. De zomerschool vindt plaats van 1 tot en met 5 september. De gemeente Maastricht is onze gastheer. VLAAMSE EN NEDERLANDSE PROFESSIONALS DELEN ERVARINGEN Vlaamse en Nederlandse steden kunnen veel van elkaar leren als het gaat over het wijk- en gebiedsgerichte werken. Hoewel er sprake is van veel overeenkomsten zijn er ook duidelijke verschillen in aanpak en cultuur. Het uitwisselen van kennis, ervaringen, methoden en instrumenten, om van elkaar te leren, is een belangrijke doelstelling van de zomerschool. Op deze manier wil de school een bijdrage leveren aan de professionalisering van het vak gebiedswerker. DE ZOMERSCHOOL ALS CAMPUS De zomerschool heeft het karakter van een campus waarop we met elkaar werken en leven. Het is een tijdelijke community waarin we ons gezamenlijk gaan verdiepen, zowel theoretisch als praktisch, in de belangrijkste vraagstukken van het gebiedsgerichte werken. De zomerschool is geen conferentie, maar een werkplaats waarin we elke dag opnieuw met elkaar uitvinden wat de volgende stap is. Er is tijd voor uitwisseling, leren en samen dingen doen. De campus is de ‘veilige’ uitvalsbasis die de verbondenheid, creativiteit, leergierigheid en daadkracht bevordert. DE WIJKEN: WITTEVROUWENVELD EN CABERG/MALPERTUIS Tijdens de zomerschool gaan we op onderzoek in de buurten Wittevrouwenveld en Caberg/ Malpertuis. Wittevrouwenveld is een wijk in het oosten van Maastricht. Een tijd lang was de officiële naam Oostermaas. Eind 19e eeuw zoeken steeds meer Maastrichtenaren de periferie van de stad op. Langs de Scharnerweg ontstaat een lintbebouwing van herenhuizen en villa’s, afgewisseld met een enkele boerenhoeve, die uit een vroeger tijdperk is overgebleven. De ontwikkeling van het Wittevrouwenveld komt pas goed op gang als het gebied, dat voorheen tot de gemeente Amby behoorde, in 1920 door Maastricht wordt geannexeerd. Het nieuwe gebied wordt primair bestemd voor de bouw van arbeiderswoningen. De eerste complexen verrijzen in de jaren 20. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt een begin gemaakt met de uitbreidingsplannen Burgemeestersbuurt en Schepenenbuurt in het noordelijk deel van de wijk. In de jaren zeventig en ‘80 vonden grootscheepse renovatieprojecten plaats, waarbij een groot aantal arbeiderswoningen werd afgebroken. In het westelijk deel van de wijk is nu nog vrijwel uitsluitend nieuwbouw te vinden. De wijk kent enkele subruimten, waarbij er op een aantal plekken concentratie is van sociale woningbouw en multidisciplinaire problematiek. Wittevrouwenveld kent goede voorzieningen, met name winkels. In de wijk bevinden zich een aantal bovenlokale voorzieningen, zoals het voetbalstadion Geusselt andere sportvoorzieningen, een recreatiepark (Geusseltpark) en een begraafplaats (Oostermaas). De realisatie van de ondertunneling van de A2 heeft voor Wittevrouwenveld grote gevolgen. Wittevrouwenveld heeft zo’n 5300 inwoners. Malpertuis is de naam van een naoorlogse wijk gelegen in het westen van de gemeente Maastricht. Caberg en Malpertuis werden resp. in 1953 en in 1958 in aanbouw genomen. De buurten werd gebouwd naar een stedenbouwkundig plan van stadsarchitect Frans Dingemans. Dit plan ging uit van het parochie-model, dat in het Structuurplan van 1954 voor alle nieuwbouwwijken in Maastricht werd voorgesteld. In het geval van Caberg en Malpertuis betekende dit: een kerk, drie lagere scholen, een klein winkelcentrum, en daaromheen een overzichtelijke wijk met gestapelde woningen en eengezinswoningen voor zo’n 3500 tot 4000 inwoners per buurt. Beide buurten hebben een vrij eenzijdig woningaanbod (meest kleinere huurwoningen). Nieuwe projecten moeten bijdragen aan de verandering van het gebied. De wijk heeft een beperkt aantal voorzieningen. Zo is er een klein winkelcentrum. De wijk is per openbaar vervoer goed bereikbaar. THEMA’S VAN DE ZOMERSCHOOL De vier thema’s van de zomerschool zijn: Alledaagse en geplande wijk Zelforganisatie van bewoners Het onderzoeken van het alledaagse Professionaliteit ALLEDAAGSE EN GEPLANDE WIJK De ‘alledaagse en geplande wijk’ is een centraal thema van de zomerschool. De alledaagse wijk gaat over het wonen en leven van bewoners in de wijk, over de manier waarop zij met situaties in de wijk omgaan, over de roots, routines en rituelen in de wijk. Kortom, het DNA van de wijk. De geplande wijk gaat over de strategieën en interventies van overheidsinstanties en instellingen. Tussen het alledaagse en het geplande bestaat een spanning. Interventies vanuit overheid en instellingen vinden vaak plaats vanuit maatschappelijke, politiek- bestuurlijke en stedelijke motieven. Veel van deze interventies zijn niet effectief omdat zij niet gebaseerd zijn op kennis van het alledaagse leven in de wijk. DE KENTERING: NIEUWE INITIATIEVEN EN COÖPERATIEVE ORGANISATIEVORMEN Op dit ogenblik vindt er een grote maatschappelijke verandering plaats als het gaat over de verhouding tussen grootschalige systemen en kleinschalige maatschappelijke initiatieven. Op allerlei terreinen worden nieuwe kleinschalige initiatieven ontwikkeld. Door bewoners worden energiebedrijfjes opgericht, coöperatieve verenigingen, verenigingen zonder winstoogmerk en stichtingen op het gebied van de zorg, collectieve verzekeringen etc. Het is een antwoord op het gegeven dat de grootschalige systemen onvoldoende functioneren. Het is geen tijdelijke situatie die samenhangt met de economische crisis. Het betreft een transformatie die, weliswaar gestimuleerd door de crisis, blijvend is. De zelforganisatie van bewoners en kleine bedrijven in de wijken zal dan ook in de komende tijd op allerlei terreinen toenemen: in het beheer van de openbare ruimte en het ontstaan van coöperatieve verenigingen op het gebied van wonen, zorg en energie. Dat betekent ook dat het huidige ‘participatiedenken’ om moet. HET ONDERZOEKEN VAN HET ALLEDAAGSE Het onderzoeken van het alledaagse leven in de wijken, niet topdown maar samen met de bewoners en bedrijven in de wijk, is belangrijk om tot effectieve interventies te komen. Bij het onderzoeken is het belangrijk om dicht op de huid van de buurt te zitten en echt contact te maken met de bewoners. Naast het kwantitatieve onderzoek gaat het om onderzoek naar de beleving en het gedrag van bewoners afzonderlijk en met elkaar. Diverse methoden en instrumenten worden ingezet omdat elke methode haar eigen informatie oplevert. PROFESSIONALITEIT De hierboven geschetste ontwikkelingen stelt nieuwe eisen aan de professionaliteit van de gebiedswerker. De gebiedswerker loopt op de grens tussen het alledaagse en het geplande. Hij of zij voelt dagelijks de spanning die daar tussen bestaat. Hij of zij heeft een regierol en een faciliterende rol. Voor de professional is het belangrijk om te leren inschatten wanneer hij welke rol moet nemen. Procesmanagement, het begeleiden van de samenwerkingsprocessen tussen de verschillende partijen in de wijk is daarbij onontbeerlijk. Het is een van de belangrijkste vaardigheden van de professional. PROGRAMMA ZOMERSCHOOL Maandag 1 september 16.00-17.00 Aankomst deelnemers • Welkom gemeente Maastricht • Kennismakingsdiner • Toelichting opzet en programma Zomerschool 2014 door Hans Kars en Lieke Herpers • Samenstelling en kennismaking groepen • Korte inleidingen over de stad Maastricht en de buurten Wittevrouwenveld en Caberg/Malpertuis door de gemeente Maastricht. Dinsdag 2 september Ochtend 9.00 • Bezoek aan de buurten • Gesprekken met bewonersgroepen en sleutelfiguren • Maken plan van aanpak Tussenuur 12.00 • Inleiding ‘Alledaagse en geplande wijk ‘door prof. ir. Arnold Reijndorp, hoogleraar Nieuwe Stedelijke gebieden, UVA, Amsterdam • Inleiding ‘Onderzoeken van het alledaagse leven’ door dr. Joke van der Zwaard, zelfstandig onderzoekster, Rotterdam • Werklunch Middag 13.30 • Aan het werk in de buurten Avond 17.00 • Reflectie eerste dag • Gezamenlijk diner Woensdag 3 september Ochtend 9.00 • Aan het werk in de buurten Tussenuur 12.00 • Inleiding ‘Werken met wat niet verandert’ door drs. Paul Blondeel, studio stadsonderzoek, OASES Universiteit Gent’ • Werklunch Middag 13.30 • Aan het werk in de buurten Avond 17.00 • Reflectie tweede dag • Stadswandeling o.l.v. gemeente Maastricht • Eten op eigen gelegenheid in de stad Donderdag 4 september Ochtend 9.00 • Aan het werk in de buurten Tussenuur 12.00 • Inleiding ‘Het zelf organiseren in de buurt’ door Joop Hofman, De Rode Wouw, Deventer • Inleiding ‘Zelforganisatie bewoners en rol van de overheid in Vlaanderen’ door Linda Boudry, directeur KCSV, Brussel • Werklunch Middag 13.30 • Aan het werk in de buurten • Voorbereiden presentaties Avond 17.00 • Presentaties groepen • Buffet • Feestelijke afsluiting Vrijdag 5 september Ochtend 10.00 • The afterparty • Afscheid van elkaar LOCATIE Verblijfslocatie in Maastricht wordt nog nader bekend gemaakt. OPEN INSCHRIJVING Iedereen die actief is in het gebiedsgerichte werken kan deelnemen. Er zijn 40 plekken beschikbaar. Inschrijven kan plaats vinden via onze website www.svgw.nl (via agenda). Kosten De cursuskosten bedragen € 850 per persoon. De verblijfskosten bedragen circa € 320 per persoon. In de kosten zijn de gezamenlijke diners inbegrepen. Bij annulering 10 dagen voor de aanvang van de zomerschool dient 50% van de totale kosten te worden betaald, bij annulering binnen 10 dagen dienen de volledige kosten te worden vergoed. Voor meer informatie kunt u terecht bij: Hans Kars (SVGW) mobiel +31653211238 Lieke Herpers mobiel +31614547543 Luk Janssen (o2consult) mobiel +32476561944 U kunt ons mailen via [email protected]
© Copyright 2024 ExpyDoc
