Schoolondersteuningsprofiel

2014
Nico Bulderschool
Schoolondersteuningsprofiel
“Beleidsstuk in samenhang met Passend Onderwijs”
-
Vastgesteld Team op 4 november 2014
1
COLOFON
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool
Zonneweg 4
9602 LN Hoogezand
Postbus 527
9600 AM Hoogezand
Tel.:
0598-320091
E-mail:
[email protected]
Website:
www.nicobulderschool.nl
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
2
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Inleiding
Hoofdstuk 2: Algemene gegevens
Hoofdstuk 3: Basisondersteuning (Basiszorg)
Hoofdstuk 4: Extra ondersteuning (Breedtezorg)
Hoofdstuk 5: Grenzen in de school (Dieptezorg)
Hoofdstuk 6: Ambities en conclusie
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
3
Hoofdstuk 1
Inleiding
Algemene inleiding
1.1
In dit Ondersteuningsprofiel geeft de school aan hoe de organisatie van de extra
ondersteuning op de school eruit ziet en welk aanbod van onderwijs en extra ondersteuning
aan alle leerlingen op de school geboden kan worden.
Zoals in de wetgeving Passend Onderwijs staat, is de school verplicht een
Ondersteuningsprofiel op te stellen dat deel uitmaakt van een dekkend regionaal
onderwijsaanbod. Het referentiekader bevat een aantal uitspraken en uitgangspunten die
kaderstellend zijn voor besturen.
In de wettelijke omschrijving wordt het begrip ondersteuning geïntroduceerd. Het gaat
hierbij om voorzieningen die zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning
behoeven. Ondersteuning die de school zelf kan bieden en gespecialiseerde ondersteuning
die de school met hulp van het samenwerkingsverband en externe deskundigen kan
verzorgen.
In dit document wordt de indeling ‘basisondersteuning’, ‘extra ondersteuning’ en
‘gespecialiseerde ondersteuning’ gebruikt. Met basisondersteuning wordt bedoeld de
ondersteuning die de school biedt aan alle leerlingen. Onder extra ondersteuning in de eigen
school verstaan we de ‘extra ondersteuning’ en gespecialiseerde ondersteuning die de
school kan bieden met hulp van deskundigen buiten de school. Onder gespecialiseerde
ondersteuning verstaan we de speciale onderwijsvoorzieningen die aanwezig zijn in het
samenwerkingsverband en niet op de eigen school waar zowel lichte en zware
ondersteuning aan leerlingen wordt geboden.
Onze basisschool voldoet minimaal aan een door de besturen in het samenwerkingsverband
(PO 20.01) gezamenlijk vastgestelde niveau van basisondersteuning. In het referentiekader
Passend Onderwijs worden ook aspecten van meer preventief en licht curatieve
voorzieningen als basis- ondersteuning voor leerlingen benoemd.
de functies van het schoolondersteuningsprofiel
 Professionalisering: beschrijving van hoe we de kennis kunnen versterken en de
school sterker maken?
 Communicatie: betrekken van alle geledingen en afleggen van verantwoording.
 Bovenschoolse inzet van het schoolondersteuningsprofiel: beschrijving van hoe zaken
op bestuurlijk niveau geregeld zijn?
 Het schoolondersteuningsprofiel in relatie tot andere documenten: er is relatie met
het Jaarplan en Schoolplan.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
4
Het begrip basisondersteuning is direct gerelateerd aan de kwaliteitsindicatoren waarop het
onderwijstoezicht van de inspectie is geënt. Voor de meest recente waardering van het
inspectiekader verwijzen wij naar www.http://tkrtp.owinsp.nl/schoolwijzer/zoekresultaat
gespecialiseerde
ondersteuning
extra
ondersteuning in
de eigen school
basisondersteuning
Ons Ondersteuningsprofiel voldoet aan de overeengekomen landelijke omschrijving van
‘basisondersteuning’ en tevens wordt aangegeven welke externe partners betrokken worden bij de extra
ondersteuning in en om de school. Onze school maakt deel uit van het openbaar primair onderwijs
Hoogezand-Sappemeer en Slochteren en in het kader van Passend Onderwijs: het regionaal
samenwerkingsverband Provincie Groningen SWV 20.01.
In dit regionaal samenwerkingsverband is een dekkend aanbod onderwijsvoorzieningen voor
specialistische ondersteuning aanwezig (zie het ‘Ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband PO
20.01).
1.2 Uitgangspunten voor Passend Onderwijs
Voor een adequate uitvoering van de ondersteuning van alle leerlingen hanteren wij de
volgende uitgangspunten:







Systematisch volgen van vorderingen van onze leerlingen met behulp van:
o
Methodeonafhankelijke toetsen Leerlingvolgsysteem (Cito LOVS)
o
Methodeonafhankelijke eindtoetsing (Cito Centrale Eindtoets basisonderwijs)
o
Methode-gebonden toetsen
Systematisch analyse van leerlingresultaten en de voortgang in de ontwikkeling;
Extra ondersteuning voor leerlingen die dat nodig hebben op basis van signalering,
diagnose, handelingsplanning, evaluatie;
Betrokkenheid van ouders bij de planmatige uitvoering van de ondersteuning aan
leerlingen;
Adequate procedures voor instroom, doorstroom en uitstroom van leerlingen;
Toepassing van afgesproken procedures en protocollen;
Centrale opslag van leerlingengegevens in het leerlingdossier;
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
5

Gestructureerde en planmatige extra ondersteuning voor leerlingen met specifieke
onderwijsbehoeften, zo nodig in een eigen leerlijn.
In de organisatie van de ondersteuningsstructuur van onze school gaan we uit van de drie
niveaus: Basisondersteuning – Extra ondersteuning – Gespecialiseerde ondersteuning
Niveau 1 “De Basisondersteuning”: Het onderwijs en voorzieningen van de school zelf.
De basisondersteuning is het aanbod van onderwijs en ondersteuning die de school zelf in de
groepen aan alle leerlingen binnen de eigen schoolorganisatie kan bieden. De kern van
basisondersteuning wordt uitgevoerd in de groep. Onder de basisondersteuning vallen
maatregelen die voor alle leerlingen gelden, zoals werken in differentiatiegroepen. Ook
coaching door interne begeleider(s) en andere deskundigen van de school (taal-, lees- en
rekenspecialisten, leerlingbegeleiders, logopedisten, vertrouwenspersonen) vallen binnen de
basisondersteuning.
Onze basisondersteuning heeft een permanent karakter en is bestemd voor alle leerlingen.
Niveau 2 “De Extra ondersteuning in de eigen school”: Het onderwijs en de extra
ondersteuning met behulp van externe voorzieningen.
Dit is ons aanbod van onderwijs en extra ondersteuningsvoorzieningen in de school. De
school blijft zelf de verantwoordelijkheid dragen voor het onderwijs aan de leerlingen, maar
schakelt daarbij de hulp in van externe deskundigen. Bij deze extra ondersteuning blijft de
leerling ingeschreven op de school. Voor de inzet van de specifieke extra ondersteuning aan
de leerling beschikt de school over aanvullende middelen.
De Extra ondersteuning in de eigen school heeft een tijdelijk en/of aanvullend karakter en is
bestemd voor leerlingen met beperkte speciale onderwijsondersteuningsbehoeften.
Niveau 3 “De Gespecialiseerde ondersteuning”: De speciale onderwijsvoorzieningen die
aanwezig zijn in het samenwerkingsverband en niet op de eigen school waar zowel lichte
en zware ondersteuning aan leerlingen wordt geboden.
Dit is het aanbod aan extra ondersteuning in gespecialiseerde voorzieningen zoals die in het
samenwerkingsverband in de regio aanwezig zijn, zoals het speciaal basisonderwijs en het
speciaal onderwijs. De school draagt de verantwoordelijkheid voor de leerling over aan deze
voorziening. Wanneer een verwijzing overwogen wordt en hoe deze verloopt, wordt
beschreven in dit deel van het ondersteuningsprofiel van de school.
De gespecialiseerde ondersteuning kan zowel permanent als tijdelijk van aard zijn en is
bestemd voor leerlingen met complexe speciale onderwijsbehoeften.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
6
Beschrijving van hoe de school met extra onderwijsbehoeften omgaat.
Al onze kinderen, en zeker de kinderen met extra onderwijsbehoeften, hebben recht op
goed onderwijs. Dat is waar we ons voor inspannen. Goed onderwijs behoort in ieder geval
aan te sluiten bij de basisbehoeften van de leerlingen. Voor alle kinderen werken we vanuit
de volgende door professor Stevens geformuleerde drie basisbehoeften:
Relatie:
Kinderen moeten het gevoel hebben dat ze worden gewaardeerd door anderen, dat anderen
met hen om willen gaan. Wanneer kinderen in de vervulling van deze behoefte worden
gefrustreerd volgt er geen optimaal leerproces. Er wordt aandacht besteed aan de sociale
vaardigheden en aan de emotionele ontwikkeling die noodzakelijk zijn om goede relaties aan
te gaan.
Competentie:
Kinderen moeten van zichzelf weten dat ze iets kunnen, dat ze iets kunnen ondernemen
zonder daar hulp van anderen voor nodig te hebben. Binnen de klassenorganisatie worden
daar voorwaarden voor gecreëerd.
Autonomie:
Kinderen willen graag zelfstandig zijn, waarbij geloof en plezier in eigen kunnen de
ontwikkeling stimuleert. Ze weten dat ze hun eigen leergedrag zelf kunnen sturen.
In het beleid, ons handelen gericht op onze kinderen met extra onderwijsbehoeften, laten
we ons in toenemende mate leiden door de uitgangspunten van de 1-zorgroute.
 We stemmen ons onderwijsaanbod zoveel mogelijk af op de onderwijsbehoeften van
de leerlingen. We respecteren deze verschillen.
 We werken in de richting van preventief en proactief denken en handelen. We
signaleren vroegtijdig leerlingen die extra aandacht nodig hebben en stemmen het
onderwijs af op deze leerlingen. Hierbij willen we ons ook nadrukkelijker richten op
de leerlingen met een ontwikkelings- of leervoorsprong.
 Vaak zijn we in onze zorg voor kinderen, onbedoeld, onbewust, gericht op de
tekorten en belemmerende factoren. We willen ons bewuster gaan richten op vragen
als: Wat kan dit kind wel goed? Wat vindt dit kind wel goed? Welke aanpak werkt
wel en onder welke omstandigheden? We proberen perspectief te bieden: dat wat
goed gaat verder uitbouwen.
 Het werken met groepsplannen kiezen we als insteek bij het omgaan met de
verschillende onderwijsbehoeften van de leerlingen in een groep. Door de keuze voor
het werken met groepsplannen geven we aan dat dit de kern vormt van onze
zorgstructuur. Vanuit het groepsplan zal de leerkracht de zorg voor leerlingen met
specifieke onderwijsbehoeften vormgeven en vertalen naar de dagelijkse planning.
Ons uitgangspunt is dat kinderen zoveel mogelijk samen met hun leeftijdsgenootjes
onderwijs behoren te krijgen en zo weinig mogelijk in een uitzonderingspositie
dienen te worden geplaatst. Binnen de groep leren de kinderen van en met elkaar.
Voor de vakken waarbij aan de hand van groepsplannen wordt gewerkt, zullen nog
slechts incidenteel individuele handelingsplannen worden opgesteld.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
7

Het individueel handelingsplan is een onderdeel/bijlage van het groepsplan en is
erop gericht dat de leerling weer gaat profiteren van het groepsplan.
De extra ondersteuning vindt zoveel mogelijk binnen de groep plaats.
We betrekken de kinderen actief bij de stappen die in de ondersteuning met hem/haar gezet
worden. We willen met het kind in gesprek gaan, waardoor het kind zich serieus genomen
voelt en gemotiveerd is om actief mee te doen. Leerlingen kunnen de leerkracht rijke
informatie verschaffen over wat goed gaat, wat minder goed gaat en waar zij hulp en
begeleiding van de leerkracht voor nodig hebben.
Daar waar de zaken met een leerling niet naar wens verlopen zijn de ouders een belangrijke
partner van de leerkracht en school. Zij kennen het kind als geen ander en kunnen de
leerkracht en school waardevolle informatie verschaffen. Hiertoe is een goede
communicatie, afstemming en samenwerking met de ouders belangrijk.
We hebben gekozen voor de convergente wijze van differentiëren. Dit houdt in dat we met
(jaar)doelstellingen werken die in principe voor alle kinderen gelden. Bij een stagnerende
ontwikkeling kiezen we in eerste instantie voor uitbreiding van instructie en/of uitbreiding
van de leertijd. In zijn uiterste consequentie kiezen we voor een individuele leerlijn; een
middel dat we gedoseerd en onder indicatoren van het inspectietoezicht inzetten.
1.3 Reflectie op het beleid van de afgelopen periode
Onze school is een school in ontwikkeling. Het team is zich voortdurend aan het
professionaliseren. We ontwikkelen ons op het gebied van het ‘Handelingsgericht werken’
en komen middels het hanteren van groepsplannen planmatig en beredeneerd tegemoet
aan de verschillen die er zijn tussen de kinderen op het gebied van onderwijs- en
ondersteuningsbehoeften.
Mede door de invoering van handelingsgericht werken, verandert onze kijk op leerlingen.
Het accent in de extra ondersteuning is verschoven van het geven van remedial teaching
buiten de groep aan individuele leerlingen, naar het meedenken met de leerkracht over een
adequate aanpak van leerling met extra ondersteuningsbehoeften in de groep. De vragen
van leerkrachten, ouders en leerlingen zijn het uitgangspunt van de extra ondersteuning
geworden.
Feedback vanuit de onderwijsinspectie geeft de noodzaak aan binnen het onderdeel “Zorg
en begeleiding” een verdere slag te maken op het gebied van analyse, planmatigheid en
evaluatie van de zorg. Het verbeteren van de onderwijskwaliteit op deze punten is actief
opgepakt in schooljaar 2013-2014 en beschouwen we als één van onze prioriteiten. Naast de
“E- en D-kinderen” richten wij ons ook actief op het aanbod voor de categorieën C, B en A als
de A+ kinderen. Ook zij hebben recht op onze zorg.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
8
Hoofdstuk 2
Algemene gegevens
2.1 Contactgegevens
O.b.s. Nico Bulderschool
Adres:
Zonneweg 4
9602 LN Hoogezand
Telefoon:
e-mail:
Postadres:
Postbus 527
9600 AM Hoogezand
0598-320091
[email protected]
Directie:
Rik Zweers (interim-directeur)
Henk-Jan Meijer (adjunct-directeur)
Managementteam:
Directie
Emily Sisal – Latumalea (onderbouw-coördinator)
Bernadette Roukema (middenbouw-coördinator)
Karin Kroeze-Imbos (bovenbouw-coördinator)
Marije van Bloemendaal Bos (intern begeleider)
2.2 Visie op passend onderwijs
Elk kind heeft behoefte zich geborgen en gewaardeerd te voelen. Vanuit deze veiligheid
heeft het kind optimale kansen zich te ontwikkelen. De school streeft er naar kinderen
onderwijs op maat te bieden door middel van passend onderwijs. Elk kind heeft behoefte
aan relaties (contacten leggen) en ondersteuning. Zo ontstaat er bij het kind vertrouwen in
een goede afloop van het leerproces. Dat houdt ook in dat er acceptatie is voor het feit dat
het ene kind er langer over zal doen dan het andere kind om het gewenste doel te bereiken.
Wij spreken de ambitie uit het optimale uit alle kinderen te halen. Binnen onze oriëntatie op
zorg hechten wij veel waarde aan een fundament van ‘ons ondersteuningsprofiel’:
Dit fundament wordt gevormd door hoge pedagogische en didactische kwaliteit van onze
teamleden. Adequate signalering en functionele hulp moeten er voor zorgen dat
achterstanden worden voorkomen, niet te groot worden en zo mogelijk worden ingehaald.
Vanuit deze visie borgt de school een systematische werkwijze waarbinnen de leerkracht als
eerstverantwoordelijke begeleider van de leerlingen centraal staat. De groepsleerkracht
wordt in het kader van de leerlingenzorg ondersteund door de intern begeleider. Een
heldere omschrijving van taken en verantwoordelijkheden van: leerkracht , intern begeleider
en directeur, is de basis voor implementatie van onze leerlingenzorg.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
9
De Nico Bulderschool is enerzijds een afspiegeling van de maatschappij anderzijds zien we
dat de kenmerken van onze leerling populatie steeds meer zorgen en problematiek met zich
meebrengt. Ook onze leerlingen verschillen onderling in grote mate in aanleg, tempo,
belangstelling, godsdienst en nationaliteit. Onze school accepteert de ander met erkenning
van diens individualiteit. We streven ernaar dat iedere leerling zich een gelijkwaardig lid
voelt van de leef- en werkgemeenschap die onze school is. Orde en regelmaat is belangrijk
op onze school. Wij willen de school en het gezin zo dicht mogelijk bij elkaar te brengen. Wij
werken aan een vriendelijk en veilig klimaat op school. Pas als het kind zich veilig voelt, kan
het zich optimaal ontwikkelen.
Passend Onderwijs ingekaderd zoals in onderstaand schema is samengevat.
Alle leerlingen
succesvol op school
Leerlingen zijn
gezond
Alle leerlingen
volgen het
onderwijs dat
bij hen past
2
1
Er is specialistische
en toegankelijke
onderwijsextra
ondersteuning voor
leerlingen die dat
nodig hebben
Het onderwijs op de
scholen is van goede
kwaliteit
Leerlingen voelen
zich veilig
3
Er zijn voldoende
fysieke voorzieningen
van goede kwaliteit
In dit schema wordt de relatie gelegd tussen de maatschappelijke doelstelling - alle
leerlingen zijn succesvol op school - en de domeinen gezondheid en veiligheid.
Hiermee wordt aangegeven dat de doelstelling van passend onderwijs niet zonder deze
voorwaarden gerealiseerd kan worden. Er is daarvoor ook samenwerking nodig met andere
zorginstellingen in de omgeving van de school, de z.g. ketenpartners. Om succesvol te zijn
op school is meer nodig dan alleen een passend onderwijsaanbod. Leerlingen moeten
gezond zijn en zich veilig voelen op school en thuis.
Alle leerlingen zijn succesvol op school wanneer zij onderwijs volgen dat bij hen past.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
10
Dat vereist ook onderwijsvoorzieningen die van goede kwaliteit zijn en toegankelijke
onderwijs-ondersteuning voor leerlingen die dat nodig hebben. Ook hiervoor is
samenwerking met andere gespecialiseerde onderwijsvoorzieningen in de regio
noodzakelijk. De vereiste samenwerking realiseert de school op het niveau van het
samenwerkingsverband.
2.3 Kengetallen en leerlingenpopulatie
In deze paragraaf geven we de meest actuele kengetallen die betrekking hebben op de extra
ondersteuning in de school. De gegevens zijn tevens van belang voor het ontwikkelen van
beleid op het niveau van het samenwerkingsverband Passend Onderwijs. Ieder jaar worden
de kengetallen opnieuw geïnventariseerd. Jaarlijks worden deze kengetallen in “Onderwijs in
cijfers” geïnventariseerd en gemonitord.
Leerlingaantallen afgelopen 3 jaar op 1 oktober
Jaar
Aantallen totaal
Geen weging
2012
288
207
2013
260
190
2014
226
169
0,3
54
43
33
1,2
27
27
24
Ten aanzien van de leerlingenpopulatie zien wij een samenstelling van kinderen voor een
groot deel uit gezinnen met laag opgeleide ouders. Dat is terug te zien aan de
wegingsleerlingen. De milieuachtergrond van onze leerlingen is voor een deel oorzaak van
taalachterstanden maar ook komt er in toenemende mate gedragsproblematiek voor. Niet
overal is er sprake van een rustige en stabiele thuissituatie voor onze leerlingen. De
kenmerken van onze leerling populatie geeft ons aanleiding vooral te focussen op
taalstimulering en hanteren van een rustig en stabiel schoolklimaat.
Daarnaast is een sterke daling van het leerlingenaantal waar te nemen over de afgelopen 3
jaren door vergrijzing van de wijk.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
11
Hoofdstuk 3
Basisondersteuning (basiszorg)
3.1 Organisatie van de ondersteuning in de groepen
De leerkracht in de groep werkt aan de hand van groepsplannen. Uitgangspunt zijn de
onderwijsbehoeften van de leerlingen. De leerkracht verzamelt systematisch gegevens van
alle leerlingen door middel van dagelijkse observaties, schriftelijke opdrachten, methode
gebonden toetsen, methodeonafhankelijke toetsen, in gesprekken met leerlingen en
vragenlijsten. Deze gegevens worden geordend en systematisch bijgehouden in het
groepsoverzicht.
Per vakgebied heeft de leerkracht inzicht in de stimulerende en belemmerende (omgeving
en persoonlijke) factoren van de leerlingen. De toets gegevens worden vastgelegd in een
gestandaardiseerd leerlingvolgsysteem van de school (Cito LVS).
Groepsplannen zijn afgeleid van het gedachtegoed vanuit de 1-Zorgroute. Leerkrachten die
een groepsplan maken gebruiken de systematisch verzamelde gegevens om een indeling in
zorgniveaus te kunnen maken. De leerkracht maakt uit het totale onderwijsaanbod een
selectie voor zijn/haar groep. Per jaar wordt er minimaal twee keer een nieuw groepsplan
opgesteld door de groepsleerkracht op de vakgebieden: rekenen/wiskunde, technisch lezen,
spelling en begrijpend lezen. Er is een cyclus van evaluatie en bijstelling van de planvorming.
Differentiatie binnen de groep
In de groep zijn er verschillen tussen de leerlingen. Deze verschillen uiten zich in
verschillende onderwijs- en instructiebehoeften. In het groepsplan kan dan voor een deel
van de groep leerlingen een aangepaste doelstelling of instructiewijze en verwerkingswijze
worden aangegeven. Deze clustering van groepjes leerlingen vindt meestal plaats in een
beperkt aantal niveaus (maximaal 3).
Convergente differentiatie
De school werkt volgens de uitgangspunten van de convergente differentiatie. Dat betekent:
 Voor alle leerlingen, uitgezonderd leerlingen met een officieel vastgestelde eigen
leerlijn, geldt dat aan hen in principe de leerstof t/m eind groep 8 wordt aangeboden;
 Dit heeft als consequentie dat in principe aan alle leerlingen van een bepaalde groep
de leerstof voor de betreffende groep (leerjaar) wordt aangeboden;
 Voor de ‘basisgroep’ geldt dat aan hen het reguliere aanbod voor de betreffende
groep wordt aangeboden;
 Voor ‘plusleerlingen’ geldt eventueel een extra/aanvullend/verdiepend aanbod. Aan
hen worden ook hogere eisen gesteld wat betreft het verwachte resultaat op de
toets;
 Voor ‘risicoleerlingen’ geldt dat extra instructies/begeleiding nodig zijn om het doel
van het betreffende leerjaar te halen.
 Differentiatie houdt dus in:
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
12
o differentiatie t.a.v. instructie (pre-teaching, verlengde instructie, geen
instructie);
o begeleiding (pedagogische aanpak, begeleiding bij werkhouding en
concentratie);
o minimumaanbod dat voldoet aan de kerndoelen van de betreffende groep;
 Leerlingen met een, na onderzoek, officieel vastgestelde eigen leerlijn hebben een
eigen leerdoel, dat afwijkt van het leerdoel van de groep. Ditzelfde kan eventueel ook
gelden voor hoogbegaafde leerlingen .
Om de organisatie van de extra ondersteuning op verschillende niveaus in de groep mogelijk
te maken heeft de school het systematisch leren van zelfstandig werken ingevoerd in alle
groepen. Hierdoor krijgt de leerkracht de mogelijkheid om te differentiëren (instructie,
verlengde instructie, pre-teaching).
3.2 Taak van de groepsleerkracht









De leerkracht is de professional op het gebied van didactiek en klassenmanagement
en werkt op basis van het borgingsdocument dat is vastgesteld voor didactisch
handelen.
De leerkracht is de eerstverantwoordelijke voor het pedagogisch klimaat in de klas en
de aansluiting op de onderwijsbehoeftes van onze leerlingen.
De leerkracht analyseert toets gegevens (LVS en Methode gebonden) vergelijkt deze
met passende (genormeerde) opbrengsten.
De leerkracht heeft een groepsoverzicht met aandachtspunten per individuele
leerling op sociaal/ emotioneel- en cognitief gebied.
De leerkracht zorgt voor afstemming op instructieniveau en verwerking.
De leerkracht bespreekt en geeft tijdig ontwikkelingen aan rond extra zorg bij de
intern begeleider.
Anticipeert in zijn/haar handelen in volgende groepsplannen maakt planmatige zorg
zichtbaar in dag/weekplanning in de klassenmap.
De leerkracht legt contact met en is eerste aanspreekpunt voor ouders/ verzorgers.
De leerkrachten zijn de eerstverantwoordelijke voor het signaleren van welke
leerlingen extra aandacht nodig hebben. Daartoe gebruiken zij de onderstaande
middelen en afgesproken werkwijzen in de school:
Deskundigheidsbevordering van de leerkracht bij ondersteuning
De school gebruikt zowel interne als externe deskundigen ter ondersteuning van de
uitvoering van extra ondersteuning in de groepen. Groepsleerkrachten vergroten hun
deskundigheid en vaardigheden door middel van:





Scholing (zowel individueel als op teamniveau)
Bijhouden van vakliteratuur
Collegiale consultatie
Adviseren en coachen door de intern begeleider
Adviseren en coachen door externe deskundigen
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
13
3.3 Taak van de intern begeleider































Coördinerende taken:
Analyseren van toets gegevens
Update van toetsen
Organiseren van onderzoek en hulp
Bewaken van procedures en afspraken
Leiden van groepsbesprekingen met de leerkracht
Overleg met en rapportage aan de directie
Beheren en bewaken van kwaliteit van dossiers
Opstellen en bewaken van de toets kalender
Verzamelen van de cito gegevens en/of groepsoverzichten ten behoeve van
bespreking met directie
Onderhouden contacten met andere IB'ers binnen het netwerk
Onderhouden contacten met externe instanties
Coördineren van (terug-) plaatsing van kinderen naar/van het SBO naar het BAO en
verwijzingen vanuit groep 7 naar PO/LWOO
Twee keer in het jaar groepsbesprekingen houden
Zorgvergaderingen leiden
Begeleidende taken:
Collegiale consultatie: hulp en advies geven aan collega’s m.b.t. zorgleerlingen, t.a.v.
didactische en pedagogische vragen.
Hulp bieden bij het maken en evalueren van een Groepsoverzichten, Groepsplannen
en Klassenmappen als individuele handelingsplannen.
Observaties, zowel op groeps- als individueel niveau
Klassenbezoeken in kader van planmatige uitvoering van de zorg zowel
schriftelijk(mappen)als praktisch(de uitvoering)
Coachen van leerkrachten
Informeren van leerkrachten en directie
Ondersteunen van teamleden in contacten met ouders
Ondersteunen bij en evt. uitvoeren van diagnostisch onderzoek/PDO
Bewaken van processen en afspraken
Innoverende taken:
Kennisoverdracht bij inhoudelijke vergaderingen
Twee keer per jaar maken van de trendanalyse samen met directie
In samenspraak bijstellen van de zorgstructuur binnen de school
Innovatieve veranderingen initiëren m.b.t. passend onderwijs, didactiek en sociaal
emotionele ontwikkeling
Nieuwe ontwikkelingen bijhouden en uitdragen
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
14
3.4 Het leerlingvolgsysteem en de toetskalender
De school maakt gebruik van een samenhangend systeem van instrumenten en procedures
voor het volgen van de prestaties en ontwikkeling van alle leerlingen. Onder leiding van de
interne begeleider stellen de leerkrachten van groep 1 t/m 8 twee keer per jaar (zie voor het
tijdstip van afnemen de toetskalender – zie bijlage) de groepsresultaten vast aan de hand
van de landelijk genormeerde, methodeonafhankelijke toetsen. Wij gebruiken hiervoor de
volgende toetsen:
Overzicht LOVS toetsen
Toetsen
Naam van de toets
Ruimtelijke oriëntatie en getalbegrip
CITO Rekenen voor kleuters
Taal voor kleuters
CITO Taal voor kleuters
Woordenschat
CITO Woordenschat.
Technisch lezen
CITO DMT/AVI/Leestechniek/Leestempo
Begrijpend lezen
CITO Begrijpend lezen
Spelling
CITO Spelling
Rekenen
CITO Rekenen en wiskunde
Sociaal-emotionele ontwikkeling
SCOL
Entreetoets groep 7
CITO Entreetoets groep 7
Eindtoets
CITO Eindtoets basisonderwijs
De leerkracht legt na het afnemen van de toetsen de resultaten van alle
methodeonafhankelijke toetsen vast in het geautomatiseerde LOVS. Hiervoor maken wij
gebruik van het computerprogramma CITO LOVS. Vanuit dit computerprogramma zijn
rapportages en trendanalyses beschikbaar op kind-, groeps- en schoolniveau.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
15
3.5 Preventief en licht curatieve voorzieningen in de school
Binnen onze basisondersteuning, die voor alle leerlingen beschikbaar is, zijn de volgende
voorzieningen aanwezig, die de school zelf zonder hulp van externe specialisten kan
inzetten ten behoeve van de leerlingen:






Signaleren van leerproblemen en/of opvoedproblemen;
Aanbod voor leerlingen met dyslexie en/of rekenproblemen;
Aanbod voor meer begaafde leerlingen en leerlingen met minder dan gemiddelde
intelligentie;
Fysieke toegankelijkheid en hulpmiddelen voor leerlingen met een lichamelijke
handicap ;
Programma’s gericht op sociale veiligheid en voorkomen van gedragsproblemen;
Protocollen voor pesten, dyslexie, hardnekkige rekenproblemen (dyscalculie) en
medische handelingen door personeel van de school.
3.6 Organisatie van het interne overleg op school
Groepsbespreking
Twee keer per jaar, na de midden toetsen en de eindtoetsen, wordt er een groepsbespreking
gehouden waarbij aanwezig zijn: de directeur, de groepsleerkracht en de intern begeleider.
Centraal in de groepsbespreking staat de handelingsplanning op basis van de
onderwijsbehoeften van de leerlingen en de gestelde doelen zoals vastgelegd in het
groepsplan. De leerkracht signaleert leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. In het
groepsoverzicht noteert de leerkracht de actuele leerlingengegevens.
In november en in april worden de groepsplannen geëvalueerd.
Leerlingbespreking
Regelmatig organiseert de interne begeleider een leerlingbespreking.
Deelnemers aan de leerlingbespreking kunnen zijn:







De interne begeleider;
de leraar (leraren) van de betreffende groep;
de consultatieve begeleider van de onderwijsadviesdienst
de ambulante begeleider van het speciaal onderwijs;
de ouders/verzorgers van de leerling;
de schoolarts/schoolverpleegkundige;
de schoolmaatschappelijke werker;
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
16
Doel van de leerlingbespreking is het inventariseren van een complexe hulpvraag van de
leerkracht met als mogelijke uitkomsten:




Noodzaak tot verdere diagnostiek;
aanpassen van het ondersteuningsniveau;
bijstellen van het groepsplan/individuele handelingsplanning/leerlijn;
inschakelen van externe ondersteuning/voorbereiding verwijzing.
Plenair overleg van het (bouw)team
Op basis van de noodzaak kan de intern begeleider en/of de directeur een vergadering voor
het team/bouw m.b.t. de extra ondersteuning aan leerlingen organiseren.
Op het plenaire ondersteuningsoverleg kunnen bijvoorbeeld de volgende agendapunten
worden ingebracht door de intern begeleider en/of de directie:






Leerlingen met zodanige (gedrag)problemen dat het van belang is dat er wordt
gekozen voor een aanpak die wordt uitgevoerd door het team/bouwteam.
Leerlingen die in aanmerking komen voor versnellen of verlengen.
Leerlingen met een individuele leerlijn, of daarvoor in aanmerking komen.
Trendanalyse van opbrengsten op school- en groepsniveau.
Het School ondersteuningsprofiel (SOP)
Een specifiek thema bijvoorbeeld gekoppeld aan een scholing of ontwikkeltraject van
de school.
3.7 Handelingsgericht werken
Waar komen de begrippen handelings- en opbrengstgericht werken vandaan?
Het handelingsgericht werken heeft vooral vorm gekregen vanuit de 1-zorgroute, een denken werkkader voor zorg in het onderwijs. Het heeft inmiddels een enorme vlucht genomen
in het primair onderwijs en het moet een belangrijk kenmerk gaan worden van (goed)
Passend Onderwijs. Centraal binnen deze benadering staat het werken met
onderwijsbehoeften. Bij onderwijsbehoeften gaat het om de vraag wat we met kinderen
willen bereiken en wat kinderen vervolgens (extra) nodig hebben om het doel te bereiken.
Binnen het handelingsgericht werken wordt de volgende cyclus gebruikt:
Waarnemen: evalueren groepsplan en verzamelen leerling gegevens in groepsoverzicht,
signaleren van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.
Begrijpen: benoemen van specifieke onderwijsbehoeften van leerlingen.
Plannen: clusteren van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften, opstellen van het
groepsplan.
Realiseren: uitvoeren van het groepsplan.
Het opbrengstgericht werken is, in de tijd geplaatst, van een iets latere datum. In 2007
kwam het Ministerie van Onderwijs met de Kwaliteitsagenda “Scholen voor morgen” met
het doel de opbrengsten in het onderwijs te verhogen. De wettelijke verankering van de
referentieniveaus voor taal en rekenen in 2010 was een belangrijke stap in dit proces.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
17
In het kader van opbrengstgericht werken heeft onze school 3 jaar deelgenomen aan de
professionele leergemeenschap “Duurzaam leren in de Veenkoloniën” met als doel om tot
betere resultaten bij het technisch lezen te komen.
Net als handelingsgericht werken kent opbrengstgericht werken een eigen cyclus:
1. Stellen van (eigen) doelen ten aanzien van de leerprestaties.
2. Specifiek inrichten van het onderwijsprogramma en – proces.
3. Meten van opbrengsten.
4. Analyseren van gegevens.
5. Bijstellen van instructie, programma en (soms doelen)
De stappen die bij het opstellen van een groepsplan worden doorlopen, zijn:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
evalueren voorgaande groepsplan en verzamelen van leerlinggegevens;
vaststellen van de (convergente) doelen voor de nieuwe periode per vakgebied;
selecteren van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften;
benoemen van aanvullende onderwijsbehoeften voor deze leerlingen;
clusteren van leerlingen op grond van hun onderwijsbehoeften;
opstellen van het groepsplan;
uitvoeren van het groepsplan.
In het groepsoverzicht worden de stappen 1 t/m 4 verwerkt.
Voorafgaand aan de opstelling van het groepsplan wordt door de leerkracht de
onderbouwing van dit plan nauwkeurig vastgesteld aan de hand van de toetsresultaten,
observaties en gesprekken met leerlingen en ouders en weergegeven in een
groepsoverzicht.
3.8 De procedure bij doorstroom en uitstroom
Tijdens de schoolloopbaan van leerlingen constateren leerkrachten soms dat een leerling
met een vertraagde ontwikkeling gebaat is bij een leerjaarverlenging en andere leerlingen
met een snelle ontwikkeling gebaat zijn met een leerjaarversnelling. De procedure voor
doorstroom en uitstroom hebben wij hiervoor vastgelegd in ons overgangsprotocol.
3.9 Het profiel van de basisondersteuning
De praktijk heeft de afgelopen jaren geleerd dat wij aan onderstaande kinderen met
genoemde specifieke onderwijsbehoeften voldoende verantwoord kunnen werken:




kinderen met onrust en concentratieproblematiek. (bijv. ADHD, ADD e.d.)
kinderen met lees-, taal- en rekenproblematiek
kinderen met een lichte ontwikkelingsstoornis
kinderen met pdd-nos
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
18

kinderen met het Gilles de la Tourettesyndroom (afhankelijk van de intensiteit en de
mogelijkheid om externe hulp in te schakelen.)
In sommige gevallen kan er een situatie ontstaan dat in bepaalde groepen een te grote
hoeveelheid leerlingen zit met dusdanige onderwijsbehoefte, dat het niet wenselijk is dat er
nog een leerling bij komt met een van de hierboven beschreven behoeften. In dit geval gaan
we in gesprek met de betrokkenen en zoeken we naar een passende oplossing.
Hoofdstuk 4
Extra ondersteuning (breedtezorg)
4.1 Consultatie in de leerlingbegeleiding
Wanneer uit de leerlingenbespreking naar voren komt dat aanvullende expertise van een
extern deskundige nodig is, zorgt onze school daarvoor. Hiervoor is het mogelijk op
schoolniveau een onderwijsadviseur met orthopedagogische/psychologische specialisatie in
te schakelen. Ook is consultatieve leerlingbegeleiding (CLB) mogelijk. Voor een consultatie
met de consultatief leerlingbegeleider legt de interne begeleider het contact nadat
toestemming is verkregen van de ouders/verzorgers van de leerling(en).
Soms is het nodig om aanvullend onderzoek uit te voeren om de specifieke
onderwijsbehoeften van de leerling goed in beeld te krijgen. Het kan dus zijn dat voor een
verheldering van de probleemanalyse een kindgericht onderzoek/observatie nodig is. Een
dergelijk psychologisch en/of didactisch onderzoek is onderdeel van een handelingsgerichte
diagnostiek. De consultatieve leerlingbegeleider (CLB)/intern begeleider of een extern
gecertificeerd deskundige voert deze onderzoeken uit.
4.2 Werken met individuele handelingsplanning
Indien blijkt dat een leerling, op welke wijze dan ook, een achterstand opbouwt in de
cognitieve ontwikkeling en/of de sociaal emotionele ontwikkeling kan extra ondersteuning
gegeven worden door middel van een specifieke, op het individu gerichte aanpak.
Individuele handelingsplanning geeft aan waarin de aanpak voor deze leerling afwijkt van de
eerder in het groepsplan gestelde aanpak. Deze handelingsplanning in feite een
verbijzondering van het groepsplan. Namelijk beschrijvend datgene dat van het groepsplan
afwijkt en datgene wat nader gepreciseerd wordt voor een bepaalde leerling.
In de handelingsplanning moet duidelijk zijn onderbouwd welke onderwijsaanpak nodig is,
moet duidelijk zijn wat het doel is, hoe dit wordt bereikt en op welke wijze er wordt getoetst
of het doel is bereikt en wat het vervolg is na deze evaluatie. Bijvoorbeeld alleen vermelden
dat een leerling een E of D score heeft als onderbouwing is niet voldoende. Er moet worden
aangegeven hoe de leerontwikkeling is geweest en welke interventies zijn gedaan door de
groepsleerkracht om het gestelde doel voor deze leerling te bereiken. In het groepsoverzicht
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
19
worden de vorderingen en leerling kenmerken regelmatig bijgehouden door de
groepsleerkracht.
Ook zullen de ouders geïnformeerd moeten worden. In het geval van een individuele
handelings-planning (bijvoorbeeld de 1 op1 instructie) is er wettelijk gezien alleen sprake
van informatieplicht naar de ouders.
4.3 Werken met een eigen leerlijn, uitstroom- of
ontwikkelingsperspectief
Via het leerstofaanbod (methoden) wordt verwezen naar kerndoelen en referentieniveaus.
Leerlijnen zijn beschreven door middel van de leerdoelen die de leerlingen doorlopen in een
vast aantal niveaus. Voor taal en rekenen gelden de landelijk beschreven referentieniveaus .
De stappen die leerlingen moeten zetten op de leerlijn moeten voor leerkrachten duidelijk
zijn. De leerkracht plaatst zijn/haar leerlingen ergens op de leerlijn bij het opstellen van het
groepsplan.
Onder een eigen leerlijn verstaan we dat het kind werkt op zijn/haar eigen niveau en in een
eigen tempo vorderingen maakt. Vooraf is aangegeven welke doelen bereikt moeten
worden en hoe deze getoetst worden en wanneer. Deze eigen leerlijnen kunnen zowel voor
leerlingen die zwak, maar ook voor leerlingen die uitzonderlijk goed presteren. Het werken
met een eigen leerlijn is alleen mogelijk bij de vakgebieden rekenen, spelling, schrijven en
technisch en begrijpend lezen.
Het werken met een eigen leerlijn wordt in het individuele ontwikkelingsperspectief
(document individuele leerlijn) voor die bepaalde leerling verantwoord. De intern
begeleider zorgt ervoor dat de volgende elementen daarin beschreven staan:


Het uitstroomprofiel voor het eindniveau van de basisschool;
Concrete prestatieniveaus, uitgedrukt in resultaat op de bijbehorende LOVS toets, bij
voorkeur uitgedrukt in vaardigheidsniveau voor het eind van het schooljaar per vak
waarvoor de leerling werkt met een eigen leerlijn.
Minimaal twee keer per jaar vindt er een (tussen)evaluatie plaats waarin gekeken wordt of
de gestelde doelen gehaald worden en of de ontwikkeling in de pas loopt met het geplande
uitstroomprofiel.
Wettelijk is de school verplicht het handelingsplan waarin met een eigen leerlijn wordt
gewerkt, voor akkoord te laten ondertekenen door de ouders. Het individueel
ontwikkelingsperspectief moet minimaal één maal per jaar worden geëvalueerd en kan
alleen met instemming van de ouders bijgesteld worden. Ook wordt er een
psychologisch/didactisch onderzoek uitgevoerd om het leerniveau van de leerling
nauwkeurig te kunnen bepalen en daarmee verantwoord te hebben dat het kind een eigen
ontwikkelingslijn volgt en daarmee buiten beschouwing van de groepsresultaten wordt
gelaten.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
20
4.4 Taken specialisten in de extra ondersteuning
In de extra ondersteuning en begeleiding van de leerlingen met speciale
ondersteuningsbehoeften op onze school beschikken wij over de volgende specialisten:









Taal-lees-specialist
Gedragsdeskundige
Rekenspecialist
Fysiotherapie
Schoolmaatschappelijk werker
Orthopedagoog/psycholoog
Schoolverpleegkundige
Intern begeleider
ICT-specialist
Verder worden met regelmaat kinderen van onze school behandeld door vrijgevestigde
logopedisten. Fysiotherapeutische behandeling vindt dikwijls op school plaats.
Bovengenoemde specialisten kunnen op groepsniveau worden ingeschakeld bij
diagnostisering en remediëring om tegemoet te komen aan specifieke
ondersteuningsbehoeften. Op schoolniveau wordt er door de specialisten afhankelijk van de
problematiek deelgenomen aan het zogenaamd zorgoverleg. Op bovenschools- en
schoolniveau kunnen de specialisten een rol spelen bij de scholing en
deskundigheidsbevordering van de leerkrachten.
Het inzetten van de interne specialistische onderwijsondersteuning binnen de school
behoort tot de extra ondersteuning binnen de school. Inzet van deze deskundigen vindt
plaats nadat de ondersteuningsbehoefte van de leerling en de vraag van de leerkracht in de
groep is vastgesteld. De hulp en de begeleiding van de leerkracht van de specialist kan zowel
gericht zijn op de leerkracht als op de leerling.
De werkzaamheden van sommige specialisten richten zich ook op de preventie van
problemen en licht curatieve ondersteuning. De specialisten werken nauw samen met de
groepsleerkrachten en intern begeleider.
4.5 Organisatie ambulante begeleiding
Na toekenning van een indicatie wordt de extra ondersteuning voor de leerling gestart. Voor
deze extra ondersteuning kan de school de hulp van extern ambulante begeleiders krijgen.
De extra ondersteuner kan met de leerlingen aan het werk, maar kan ook alleen gericht zijn
op de leerkracht. Er zijn intensieve contacten met de ambulante begeleider, die is
aangesteld vanuit het regionaal expertisecentrum om de school te begeleiden. De
ambulante begeleider observeert het kind, voert gesprekken met de ouders en de
groepsleerkracht. Samen stippelen zij een strategie uit om dit specifieke kind zo goed
mogelijk te begeleiden. Daarbij staat het welbevinden van het kind centraal. Alleen als een
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
21
kind zich veilig voelt, zal het tot optimale prestaties komen. Dit geldt voor alle leerlingen,
maar zeker bij leerlingen met een beperking. Hun speciale wensen en behoeften zijn niet
altijd vanzelfsprekend. Zij hebben nog meer een op het kind gerichte aanpak nodig om goed
te kunnen functioneren op school.
Op de geplande leerlingenbesprekingen van de interne begeleider met de groepsleerkracht
en op de plenaire teamvergadering wordt de ontwikkeling van deze leerlingen besproken.
Daar wordt ook aandacht besteed aan de noodzakelijke randvoorwaarden binnen de school
bij de extra ondersteuning voor deze leerlingen.
4.6 Voorbereiding verwijzing en het onderwijskundig rapport
Wanneer de uitkomst van een traject blijkt te zijn dat de basisondersteuning en extra
ondersteuning binnen de school ontoereikend zijn en tevens uit het pedagogisch-didactische
of psychologisch onderzoek blijkt dat de ondersteuningsvraag onvoldoende kan worden
beantwoord door de basisschool, kan in overleg met de ouders besloten worden om de
betreffende leerling te verwijzen naar het speciaal (basis)onderwijs of een andere
voorziening in het samenwerkingsverband.
Ter voorbereiding op de aanmelding bij de indicatiecommissie van het
samenwerkingsverband wordt door de interne begeleider een onderwijskundig rapport
opgesteld. De structuur van het onderwijskundig rapport is op het niveau van het
samenwerkingsverband vastgesteld. In het onderwijskundig rapport moet een duidelijke
onderbouwing en argumentatie gegeven worden op grond waarvan een heldere afweging
gemaakt kan worden voor de betreffende leerling.
De ouders worden door de interne begeleider van de basisschool op de hoogte gebracht van
het voornemen tot verwijzing. Ouders zullen toestemming moeten geven voor nader
onderzoek en observatie en zij zullen moeten instemmen met de aanmelding bij de
indicatiecommissie. De interne begeleider ondersteunt en adviseert de ouders gedurende
dit traject.
4.7 Voorbereiding terugplaatsing vanuit speciale basisschool
Voor een terugplaatsing van een eerder verwezen leerling, dient de speciale (basis)school
contact op te nemen met de interne begeleider of de directeur van de basisschool. Hiervoor
dienen de ouders toestemming te geven.
Indien uit de leerlingenbespreking op de speciale (basis)school blijkt dat de leerling in
aanmerking komt voor regulier basisonderwijs dan zullen de ouders op de hoogte worden
gebracht door de interne begeleider van de SBO/SO school. Desgewenst kan een
onafhankelijk deskundige een advies uitbrengen over de terugplaatsing. Ouders zullen
moeten instemmen met het traject terugplaatsing. In het samenwerkingsverband is een
procedure ‘terugplaatsing naar regulier basisonderwijs’ opgesteld die de scholen hierbij
dienen te volgen.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
22
4.8 Aanvraag indicatie voor extra ondersteuning
Onze school streeft ernaar om ook leerlingen met een beperking een plek te geven. Er zijn
bijvoorbeeld leerlingen op school met een aandachtstoornis, een stoornis in het autistisch
spectrum, een gehoorprobleem of een spraaktaalstoornis. Deze leerlingen hebben vaak veel
extra ondersteuning van de leerkracht nodig. Ook het groepsproces is belangrijk bij de
ondersteuning van deze leerlingen.
Om goed tegemoet te kunnen komen aan de specifieke (onderwijs)behoeften van deze
leerlingen en om de leerkracht te ondersteunen, vraagt de school in samenwerking met de
ouders een indicatie voor extra ondersteuning aan (lichte of zware ondersteuning).
Voorheen als Leerling Gebonden Financiering (‘Rugzakje’) aangeduid. Wij volgen in deze
procedure zoals deze op niveau van het SWV is vastgesteld en op de site is gepubliceerd.
Het is belangrijk om met de ouders goed door te spreken welke vorm van onderwijs het
beste past bij hun kind. Het ondersteuningsprofiel van de basisschool bepaalt mede de
mogelijkheden van begeleiding en of het kind beter geplaatst kan worden in het speciaal
onderwijs. Na toewijzing van de indicatie stelt de school in samenwerking met de ouders, de
groepsleerkracht en de interne begeleider een ontwikkelingsperspectief vast. Dit
ontwikkelingsperspectief wordt uitgewerkt in een concreet individueel handelingsplan door
de groepsleerkracht. Voor de inhoud van een individuele leerlijn gelden onderstaande
criteria:


Het ontwikkelingsperspectief voor het eindniveau van de basisschool;
concrete prestatieniveaus, uitgedrukt in resultaat op de bijbehorende LOVS-toets, bij
voorkeur uitgedrukt in vaardigheidsniveau voor het eind van het schooljaar per vak
waarvoor de leerling werkt met een eigen leerlijn.
Bij de groeps- en leerlingenbesprekingen wordt de aanpak en de ontwikkeling van de leerling
besproken. Bij de leerlingenbespreking van deze leerlingen worden ouders eventueel
betrokken. De interne begeleider coördineert deze besprekingen.
4.9 Het profiel van de extra ondersteuning
De extra ondersteuning op school wordt vooral bepaald door de aanwezigheid van (extra)
zorgvoorzieningen en ondersteuningsarrangementen ten behoeve van leerlingen met
specifieke beperkingen.
Wij delen de arrangementen in drie categorieën in:
1
Categorie N: geen deskundigheid in de school aanwezig.
2
Categorie B: beperkte deskundigheid in de school aanwezig.
3
Categorie A: deskundigheid is aanwezig.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
23
Ten aanzien van de categorieën N en B geldt het volgende:
Bij afweging tot plaatsing op onze school zal er altijd eerst een overlegsituatie moeten
plaatsvinden. In beeld gebracht zal moeten worden wat de ondersteuningsbehoefte is,
welke mogelijkheden de school in zich heeft en wat de school aanvullend zou moeten
hebben om de ondersteuning te kunnen bieden.
Met andere woorden: de school staat altijd open voor overleg. In de afweging tot plaatsing
worden ook zaken als: groepsgrootte, deskundigheid van de leerkracht, aantal leerlingen
met specifieke onderwijsbehoefte, pedagogisch klimaat, meegenomen.
Overzicht van de categorie N:
(Zeer) slechtziende kinderen, albinisme en blindheid
Kinderen met een verstandelijke handicap
Kinderen met syndroom van Down
Kinderen met epilepsie
Kinderen met PTSS + dissociatie
Kinderen met een reactieve hechtingsstoornis
Overzicht van de categorie B:
Slechthorende kinderen, (in combinatie met) kinderen met spraaktaal-moeilijkheden
Kinderen met een lichamelijke handicap
Kinderen met een niet-verbale leerstoornis
Overzicht van de categorie A:
Dyslectische kinderen
Hoogbegaafde kinderen
Kinderen met faalangst
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
24
Hoofdstuk 5
Grenzen in de school (dieptezorg)
5.1 Verwijzing en aanmelding bij het speciaal basisonderwijs
Als blijkt dat de interne extra ondersteuning op school ontoereikend is en het
onderwijsaanbod niet aansluit bij de ontwikkeling van de leerling en onvoldoende tegemoet
komt aan de uitgangspunten zoals in de schoolvisie is verwoord, kan besloten worden tot
verwijzing met als doel een beter bij de behoeften van de leerling passende onderwijsplek.
Voorafgaand aan deze verwijzing zal de school de interne procedure doorlopen.
In het samenwerkingsverband Passend Onderwijs, waar de school deel van uitmaakt, moet
de aanvraag voor een beschikking toelating voor het SBO worden ingediend bij de
Commissie van Onderzoek en Commissie van Advies. Het samenwerkingsverband Passend
Onderwijs bepaalt hoe de indicering voor speciaal (basis)onderwijs zal gaan verlopen en
heeft daarvoor een procedure ontwikkeld.
De interne begeleider begeleidt, in samenwerking met de groepsleerkracht van de leerling,
de ouders bij de toelatingsprocedure voor het speciaal (basis)onderwijs.
De school meldt het kind aan bij de Commissie van Onderzoek van het
samenwerkingsverband met de daarvoor bestemde formulieren. Ook dit verloop conform op
de website van het SWV vermelde procedure. De interne begeleider vult een
onderwijskundig rapport in.
Stappenplan voor aanmelding bij de Commissie van Onderzoek SWV 20.01
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
25
Werkwijze Consultatie en diagnostiek (C&D)
Om in het lopende schooljaar beter zicht te krijgen op de wensen en behoeften rond
consultatie en diagnostiek zullen we de volgende werkwijze hanteren:
stap Personen betrokken
bij Consultatie en
diagnostiek1
1
2
3
Handeling
Groepsleerkracht
Constateert dat er m.b.t. een
leerling (of een groep leerlingen)
een bepaalde ondersteuningsvraag
ligt en onderzoekt wat te doen
Groepsleerkracht en IB Groepsleerkracht schakelt IB-er in
Groepsleerkracht, IB en Groepsleerkracht en IB-er
team
consulteren het eigen team
Vervolgstap
Er is meer nodig  2
Er is meer nodig  3
Er is meer nodig 4
Facultatief: Contact opnemen met andere IB-ers uit het netwerk. Zie hiervoor de bijgevoegde
lijst van IB-ers binnen ons schoolbestuur.
4
IB-er, groepsleerkracht
en Consultatief
begeleider
5
IB-er, groepsleerkracht
en CLB-er
6
IB-er, directeur, CLB-er
en onderwijskundige
medewerker bestuur.
IB-er schakelt consultatief
begeleider in voor overleg
 Consult (op school, per
mail, telefonisch)
Diverse mogelijkheden:
 Observatie
 Onderzoek
 Oudergesprek
 Etc.
Commissie passend onderwijs
(nieuw)
Dit overleg vindt plaats op een vast
aantal vrijdagochtenden (data
staan vermeld in de toelichting bij
deze werkwijze)
Bespreken optie(s):
 SBO
 SO
 arrangement2
1
Er is meer nodig  5
Er is meer nodig  6
Waarschijnlijk:
SBO  7a
SO  7b
Arrangement  7c
Bao-Bao  7c
Vanaf stap 1 zijn de ouders / verzorgers van de leerling betrokken bij dit proces. Dit
schema betreft de inzet van personeel (intern en extern)
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
26
7a
IB-er, Orthopedagoog
7b
IB-er, CLB-er
7c
IB-er, directeur,
onderwijskundig
medewerker bestuur
en eventueel PenO. en
CLB-er
 Bao-Bao-verwijzing
Opstellen voorstel voor vervolg
IB-er schakelt Orthopedagoog in
voor het uitvoeren van een
onderzoek t.b.v. aanmelding bij de
CvA3
IB-er volgt de procedure behorend
bij cluster 3 of 4 (via de CvA) of bij
cluster 1 en 2 (via de commissie
van onderzoek, CvO)
Vaststellen arrangement:
 voor een bepaalde periode
 bijv: extra middelen /
formatie / voorzieningen
IB-er begeleidt ouders
en leerling tijdens
deze route naar het
SBO
IB-er begeleidt ouders
en leerling tijdens
deze route naar het
SO
IB-er begeleidt ouders
en leerling bij het
concretiseren van het
arrangement op
schoolniveau
Leidraad voor bovengenoemde stappen is “De Procesgang Handelingsgericht Arrangeren”
van de werkgroep Arrangeren SWV PO 20.01 Passend Onderwijs (mei 2014).
Dit betekent concreet:
1. Dat de basisschool samen met CLB-er:
 de onderwijsbehoeften van de leerling in kaart brengt;
 inventariseert wat de extra ondersteuningsbehoeften van de leerling zijn o.b.v.
zijn/haar onderwijsbehoeften;
 een plan van aanpak opgesteld wordt voor het realiseren van de extra ondersteuning
voor de leerling binnen de eigen basisschool;
 afgewogen wordt of de extra ondersteuningsbehoeften de mogelijkheden van de
basisschool overstijgen.
2. Dat aanmelding bij de Commissie Passend Onderwijs plaatsvindt, indien:
 het plan van aanpak onvoldoende of geen effect sorteert;
 de extra ondersteuningsbehoeften van de leerling de mogelijkheden van de
basisschool overstijgen.
Toelichting:
 Scholen geven aan het begin van het schooljaar aan wat zij nodig denken te hebben
voor consultatie en diagnostiek. Dit verloopt in 2014-2015 via de onderwijskundig
medewerker van het bestuur;
2
Arrangement = alle ondersteuning bovenop de basisondersteuning (zie bijlage 1),
behalve plaatsing in het SBO of SO
3
CvA is de commissie van advies, die beslist over de toelaatbaarheid tot SBO en SO
(cluster 3 en 4). Beslissingen over de toelaatbaarheid tot cluster 1 en 2 worden genomen
door de CvO, de commissie van onderzoek.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
27







De CLB-er en onderwijskundig medewerker van het bestuur komen op een vast
aantal momenten in het jaar bijeen om te bespreken welke leerlingen er zijn
aangemeld voor consultatie en diagnostiek: aanleiding / aanpak / effect;
Deze gesprekken moeten leiden tot meer inzicht in de behoeften van scholen op het
gebied van consultatie en diagnostiek en het verkennen van een toekomstige aanpak
van C&D;
Deze gesprekken zijn er ook op gericht om het budget voor consulatie en diagnostiek
te bewaken. Hoe efficiënter en slimmer wij omgaan met dit budget, hoe meer er over
blijft voor passend onderwijs in de klas;
Tijdens dit schooljaar gaan we onderzoeken hoe we onze intern begeleiders
intensiever kunnen inzetten in dit soort trajecten, om daarmee de “eigen kracht” te
versterken en een start te maken met het ontwikkelen van een eigen
expertisecentrum;
De werkwijze rond consultatie en diagnostiek wordt in 2014-2015 verder uitgewerkt
door de projectgroep passend onderwijs en het IB-netwerk;
De IB-netwerken vinden plaats op vier woensdag middagen. De projectgroep passend
onderwijs zal aan het begin van dit overleg het IB-netwerk informeren over de stand
van zaken m.b.t. passend onderwijs. In de netwerkbijeenkomsten staat
professionalisering centraal (vergroten kennis en vaardigheden) en het versterken
van de onderlinge contacten. Voorzitter van dit IB-netwerk is de CLB-er;
Belangrijk aandachtspunt is de “basisondersteuning”. In hoeverre voldoen alle
scholen aan de criteria voor basisondersteuning en wat gaan we doen om dit
basispakket goed op orde te hebben?
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
28
Hoofdstuk 6
Ambitie en conclusie
6.1 Ambities
De ambities met betrekking tot Passend Onderwijs en het schoolondersteuningsprofiel staan
hieronder in een schema weergegeven. Deze ambities zijn vertaald in een “Actieplan
Passend Onderwijs 2014-2016”.
Actieplan Passend Onderwijs 2014 – 2016
Doelstellingen
Voorwaarden
Activiteiten
De Nico Bulderschool
voldoet aan de wet op
Passend Onderwijs.
De Nico Bulderschool
heeft een Schoolondersteuningsprofiel (SOP) dat
voldoet aan de vereiste
criteria.
We hebben een SOP.
Zie volgende doel.
X
Ondersteuning vanuit het
Samenwerkingsverband.
Overleg tussen directie, IB
en leerkrachten.
Verantwoordelijkheid
opstellen van SOP.
Bij de vakken Rekenen,
Spelling, Technisch lezen en
Begrijpend lezen wordt
gewerkt vanuit
groepsoverzichten en
-plannen.
D- en E-leerlingen hebben
hierin een prominente
plaats.
Leerlingen met een eigen
leerlijn werken vanuit een
individuele leerlijn. Voor
deze leerlingen is duidelijk
wat hun
ontwikkelingsperspectief is.
Kennis en vaardigheid van
IGDI.
Bijeenkomsten SWV;
Teamvergaderingen
i.v.m. beleid Passend
Onderwijs.
X
Op de Nico Bulderschool
wordt gewerkt vanuit de
visie van de 1-zorg-route
en Handelingsgericht
werken.
Op de Nico Bulderschool
wordt in alle groepen
lesgegeven volgens het
IGDI-model.
De Nico Bulderschool
heeft in kaart welke
leerlingen in welk
arrangement passen.
De rol van ouders binnen
Passend Onderwijs is
duidelijk.
Groepsbesprekingen
Opstellen
groepsoverzichten en –
plannen.
Ondersteuning vanuit
IB/directie.
Scholing door Cedin.
(Brigit van Hertum)
2014/
2015
2016/
2017
X
X
X
X
X
X
X
Klassenbezoeken door
directie en IB.
X
Grenzen van de school
opstellen. Kennis en kunde
van de school formuleren.
Teambijeenkomsten
De rol van ouders als
partner dient te worden
geformuleerd binnen de
visie van de 1-zorg-route.
Rol opnemen in de
beleidsstukken.
Communicatie naar
ouders in deze
beleidsstukken.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
2015/
2016
29
Er wordt maximaal 1% van
alle leerlingen verwezen
naar speciaal
(basis)onderwijs.
De Nico Bulderschool
weet welke ambities er
zijn met betrekking tot de
eigen deskundigheid.
De inspectie-indicatoren
8.2, 8.3 en 8.4 worden als
voldoende beoordeeld.
(Leerlingenzorg)
Uitgangspunten van de 1zorgroute worden
gehanteerd. Wat kan de
Nico Bulderschool
behappen.
Mogelijkheid tot opleiden.
Vergroten van de aanwezige
expertise.
Alle leerkrachten hanteren
groepsplannen en –
overzichten volgens
afspraak.
Kennis en kunde in kaart
brengen. Analyse van
leerresultaten. HGW
uitvoeren.
In kaart brengen van de
aanwezige expertise.
Kennis delen.
Actieplan uitvoeren.
Analyse resultaten.
Groepsbesprekingen.
Scholing m.b.t. dit
thema.
X
X
X
X
6.2 Conclusie
Het Landelijk Expertise Centrum voor Speciaal Onderwijs (LECSO) heeft zeven
kernwaarden geformuleerd die het karakter van het speciaal onderwijs weergeven. Voor een
conclusie gaan we na of deze zeven waarden weerspiegeld worden in de verzamelde
informatie voor het ondersteuningsprofiel.
Hieronder zijn de zeven kernwaarden opgenomen en in de kolom ernaast is aangegeven
waar in de voorgestelde inhoud van het schoolondersteuningsprofiel de ‘bewijzen’ voor
deze waarden opgenomen zijn.
Kernwaarden
1. Is ambitieus en werkt planmatig
vanuit een missie en visie aan innovatie
en het meten, verbeteren en borgen van
kwaliteit.
2. Realiseert voor elke leerling op basis
van het ontwikkelingsperspectief een
passende en duurzame deelname aan
onderwijs en samenleving.
3. Werkt vanuit gedeelde
verantwoordelijkheid, op basis van
actieve betrokkenheid en heldere
communicatie met ouders/opvoeders en
jongeren aan de realisatie van onderwijs
(-zorg) arrangementen.
4. Wordt gekenmerkt door
orthodidactisch en orthopedagogisch
handelen binnen een veilig, uitdagend en
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
School ondersteuningsprofiel
De ambities zijn opgenomen in het
“Actieplan Passend Onderwijs 2014 – 2016”.
Er wordt gewerkt vanuit de visie van de 1zorg-route en HGW. De kwaliteit wordt
gewaarborgd binnen trendanalyses en
groepsbesprekingen.
Leerlingen die niet binnen het reguliere
groepsplan vallen werken volgens een
individuele leerlijn. Voor deze leerlingen
wordt een ontwikkelingsperspectief
opgesteld. Dit is onderdeel van de
voorgestelde standaarden.
Het werken met arrangementen is ingebed
in de voorgestelde aanpak voor het
ondersteuningsprofiel. Directe
betrokkenheid van ouders en leerlingen is
opgenomen in de voorgestelde
standaarden voor handelingsgericht
werken.
Deze aspecten zijn opgenomen in de
voorgestelde standaarden die betrekking
hebben op schoolklimaat, veiligheid en
30
respectvol leerklimaat.
5. Heeft medewerkers in dienst met
specifieke competenties die
samenwerken in een multidisciplinaire
omgeving.
6. Zet aangepaste voorzieningen in op
het gebied van de fysieke omgeving,
vervoer, ICT, leer- en hulpmiddelen en
materialen.
7. Werkt nauw samen in de keten van
(regulier) onderwijs, zorg en arbeid en
is verantwoordelijk voor het ontwikkelen
en uitwisselen van kennis en expertise.
Ondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Basisonderwijs
Nico Bulderschool Hoogezand
planmatig en op maat handelen.
De beschikbare expertise wordt
gerapporteerd in hoofdstuk 2.3
(Kengetallen) van de voorgestelde inhoud
van het ondersteuningsprofiel.
De aangepaste voorzieningen staan
beschreven binnen de verschillende velden
van arrangementen.
Binnen het traditionele
samenwerkingsverband ligt de gezamenlijke
verantwoordelijkheid voor het bieden van
een passende vorm van onderwijs voor alle
leerlingen. De kennis en expertise binnen dit
SWV is van voldoende niveau, maar moet
nog geïnventariseerd worden.

Download Report