Duurzaamheidcharter basisonderwijs

Bijlage secundair onderwijs
schooljaar 2014 - 2015
Bijlage secundair onderwijs
schooljaar 2014 - 2015
Inleiding
De stad Kortrijk draagt duurzaamheid hoog in het vaandel. De stad neemt veel initiatieven rond
duurzame ontwikkeling. Ook voor het onderwijs worden activiteiten opgezet en aangeboden. Deze
acties worden in het duurzaamheidscharter gebundeld.
Duurzame ontwikkeling?
Duurzame ontwikkeling wordt gezien als “een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de
huidige generatie zonder daarbij de behoeften van de toekomstige generaties in gevaar te brengen.
Er is genoeg voor altijd voor iedereen.”
Bij duurzame ontwikkeling is er sprake van een ideaal evenwicht tussen ecologische, economische en
sociale belangen, zowel hier als elders in de wereld.
Waarom duurzame ontwikkeling in het onderwijs?
Duurzame ontwikkeling is een zaak van iedereen. Om tot goede oplossingen te komen is er een brede
kijk nodig, gebaseerd op de nodige kennis, vaardigheden en attitudes. Duurzame ontwikkeling in het
onderwijs legt geen extra last op de schouders van de leerkrachten of de scholen. Het is geen nieuw
vak. Het gaat over een andere manier van kijken tegen wat u vandaag al doet. Het is een leidraad
voor de lessen, schoolcultuur en de beslissingen in school.
In het duurzaamheidscharter vind je activiteiten rond milieu, mobiliteit, gelijke onderwijskansen,
mondiale vorming, preventie, participatie, …
De nadruk ligt op de samenhang van verschillende activiteiten. Door verschillende acties te
combineren in vakoverschrijdende projecten of thema’s kan je in de klas op een eenvoudige manier
aan duurzame ontwikkeling werken.
Thema-avonden
Per schooljaar richt de stad minstens 1 thema-avond in. Op die manier peilt de stad naar de noden
van de scholen. Tijdens deze thema-avonden zetten we ook inspirerende voorbeelden van scholen in
de kijker.
Het duurzaamheidscharter is een samenwerking tussen de stad Kortrijk en Politiezone Vlas.
2
Bijlage secundair onderwijs
1.
schooljaar 2014 - 2015
Thema “Duurzaamheid algemeen”
Organisaties en educatieve materialen
1.1 MOS
De school werkt actief rond MOS of behaalt de Groene Vlag.
MOS scholen kunnen beroep doen op het gratis aanbod van de provincie (themabundels, educatieve
koffers, inhoudelijke ondersteuning).
Partner: provincie West-Vlaanderen (contactpersoon: [email protected])
1.2 Kleur bekennen
Kleur Bekennen stimuleert, inspireert en ondersteunt leerkrachten om in de klas te werken rond
verschillende invalshoeken van wereldburgerschap.
Kleur Bekennen biedt:

Advies en begeleiding op maat

Educatief materiaal

Financiële ondersteuning

Gratis nascholingen

Workshops & coaching
Invalshoeken: duurzame ontwikkeling, vrede, democratie en burgerzin, diversiteit, mensenrechten,
sociale rechtvaardigheid, onderlinge afhankelijkheid en opvoeden tot wereldburgers
Contact: www.kleurbekennen.be - Valentien Goethals, 051 26 50 51, [email protected]
1.3 Aanbod bibliotheek
In de Kortrijkse bib vind je educatieve pakketten rond afvalpreventie, voeding en milieu algemeen. Als
leerkracht vraag je een groepskaart aan om gratis educatieve speelleermaterialen te ontlenen.
Alle info: http://www.kortrijk.be/bibliotheek/jeugdeneducatie
Vorming en netwerking
1.4 Vorming MOS voor leerkrachten
De provincie heeft een interessant aanbod vormingen dat mooi aansluit bij het duurzaamheidcharter.
Het vormingsaanbod vind je hier:
http://www.west-vlaanderen.be/kwaliteit/Leefomgeving/MOS/MOS-vormingen
1.5 Thema-avonden
De stad richt minstens 1 keer per schooljaar een vorming, thema-avond of netwerkmoment in voor
leerkrachten. Verschillende thema’s uit het duurzaamheidcharter komen aan bod.
3
Bijlage secundair onderwijs
schooljaar 2014 - 2015
1.6 Nascholingsaanbod Kleur Bekennen
Kleur Bekennen biedt een nascholingsaanbod aan met een waaier aan verschillende thema’s.
http://www.kleurbekennen.be/aan-de-slag-met-je-team/vast-nascholingsaanbod
Overige
1.7 Oprichten en/of verderzetten duurzame werkgroep
De school moedigt leerlingenparticipatie aan en richt hiervoor een milieuwerkgroep op. De werkgroep
bestaat naast eventueel leerkrachten ook uit gemotiveerde leerlingen die bedenker/trekker zijn van
diverse rond milieu en andere duurzaamheidsthema’s.
1.8 Duurzaamheidsdag/week
De school kan een duurzaamheidsdag/-week organiseren waarop alle klassen rond
duurzaamheidsthema’s werken. Een duurzaamheidsweek kan dienen als start of apotheose rond
deze thema’s binnen een schooljaar.
1.9 Deelname interactief spel ‘Your City 2050′
‘Your City 2050′ is een Serious Urban Game met als thema klimaat. Het doet jongeren stilstaan bij de
gevolgen van hun handelingen.
Het spel
De klimaatverandering bleek onomkeerbaar te zijn. Een grote apocalyps heeft de stad verwoest. Twee
strijders en hun teams staan klaar voor de heropbouw. Langs de ene kant is er Daryl, de voorstander
van een alternatieve en duurzame levenstijl. Langs de andere kant hebben we Angel, uitdrager van
onze consumptie- en verspilmaatschappij. De spelers zullen moeten strijden om de stad op hun
manier te kunnen opbouwen. In team bepalen ze een strategie, waarop ze gewapend met een tablet
en via verschillende spelmissies de strijd met elkaar aan.
Het stadscentrum van Kortrijk vormt het spelbord.
Meer info en boeken
http://www.ew32.be/your-city-2050/
4
Bijlage secundair onderwijs
2.
schooljaar 2014 - 2015
Thema “Afvalpreventie”
Doelstelling: De school beoogt het voorkomen van afval d.m.v. educatie, infrastructurele
aanpassingen, schoolreglement e.d.
Het afvalbeleid hanteert de principes van de ‘ladder van Lansink’. De verschillende trappen (van boven
naar beneden) zijn: 1. Preventie, 2. Hergebruik, 3. Sorteren en recycleren, 4.Verbranden met
energierecuperatie, 5. Storten
2.1
PMD-vrije school
De school kiest ervoor om geen PMD te produceren. Automaten met blikjes zijn er niet of worden
vervangen door automaten met retourflesjes. De leerlingen brengen geen brikjes mee, gebruik van
waterkannen met kraantjeswater vormt een alternatief.
Imog ontleent gratis herbruikbare bekers voor je afvalarm evenement.
2.2
Actie om herbruikbare verpakkingen te stimuleren
De school stimuleert het gebruik van herbruikbare verpakkingen (brooddozen, drinkbussen). De
school communiceert hierover en/of neemt dit op in het schoolreglement.
Imog ontleent gratis herbruikbare bekers voor je afvalarm evenement.
2.3
Milieuvriendelijk aankoopbeleid
De school houdt bij aankopen rekening met duurzaamheid en kiest waar mogelijk voor een
milieuvriendelijk product.
Voorbeelden: gerecycleerd of FSC papier aankopen, milieuvriendelijke schoonmaakproducten,
milieuvriendelijke verven en ander knutselmateriaal, duurzame of geen gadgets, elektrische toestellen
op stroom of werkend met herlaadbare batterijen.
Voor duurzame schoolaankopen vind je heel wat informatie op de Milieukoopwijzer:
www.milieukoopwijzer.be
2.4
Bezoek m.b.t. afval VOORKOMEN, sorteren of verwerken
De school brengt een educatief bezoek met als thema afval VOORKOMEN, sorteren of verwerken.
Voorbeelden: Bedrijfsbezoek IMOG Harelbeke of IMOG Moen (met composteringsinstallatie),
bedrijfsbezoek Galloo (metaalverwerking), Van Gansewinkel.
Je vindt talrijke ideeën in het MOS-themapakket ‘Afval’.
Partner: IMOG, MOS
Te doen school:


Bezoek m.b.t. afval VOORKOMEN, sorteren of verwerken.
Ev. contact opnemen met IMOG.
5
Bijlage secundair onderwijs
2.5
schooljaar 2014 - 2015
Vrijdag Kuisdag
De school beperkt zwerfvuil in de schoolomgeving door 2-wekelijks een zwerfvuilactie te organiseren
in de schoolomgeving.
De actie Vrijdag Kuisdag richt zich tot jongeren uit de 2de graad secundair onderwijs. 15 – 16 jarigen
ruimen geregeld het zwerfvuil in hun schoolomgeving op. Deze actie zorgt voor een nette omgeving
en bevordert goed nabuurschap tussen de school en de bewoners. Als tegenprestatie levert de stad
logistieke steun.
We verwachten dat de school de schoolomgeving 2-wekelijks opruimt. Als de vrijdag niet past, kan
voor een andere dag geopteerd worden.
Te doen school:


Aanvragen actie bij Het team Milieu, [email protected]
Kalender voor de zwerfvuilacties opstellen en doorsturen naar
[email protected]
Te doen stad:


2.6
Het team Milieu staat in voor logistieke ondersteuning: bakken, tangen en handschoenen.
Het team Milieu staat in voor de levering en het ophalen van de bakken.
Herbruikbare bekers
Een schoolfeest of info-avond? Gebruik liever herbruikbare bekers i.p.v wegwerpbekers. De milieuimpact van de herbruikbare beker is veel kleiner. Je kan natuurlijk ook kiezen voor echte glazen.
Imog ontleent gratis herbruikbare bekers voor je afvalarm evenement.
2.7
Duurzame schoolaankopen
Plan je een aankoop kantoormateriaal, papier of kopieertoestel? Kies bij voorkeur de milieuvriendelijke
optie.
Voor duurzame schoolaankopen vind je heel wat informatie op de Milieukoopwijzer:
www.milieukoopwijzer.be
6
Bijlage secundair onderwijs
3.
schooljaar 2014 - 2015
Thema “Energie”
Doelstelling: Aandacht hebben voor het verbruik van energie en dat verbruik beperken, met
participatie van de leerlingen.
3.1
Deelname Dikke truiendag
De school neemt deel aan de Dikketruiendag georganiseerd door de Vlaamse Overheid.
Dit schooljaar gaat de Dikke-truiendag door op vrijdag 13 februari 2015. Scholen en overheden
worden aangespoord om op die dag de verwarming een paar graden lager te zetten. Scholen zetten
de Dikke-truiendag extra kracht bij door er een (ludieke) activiteit rond te organiseren.
Campagnemateriaal wordt gratis ter beschikking gesteld: http://www.lne.be/campagnes/dikketruiendag
Te doen school:


3.2
Verwarming lager zetten op 13 februari én de leerlingen erover informeren.
Extra actie of actiedag waarbij de leerlingen betrokken worden.
Meten sluipverbruik van toestellen
De school meet het sluipverbruik van elektrische toestellen.
De stad Kortrijk heeft hiervoor energiemeters ter beschikking. Er kunnen verschillende toestellen
vergeleken worden. Het maakt de leerlingen bewust dat elektrische toestellen, ook al staan ze uit, nog
steeds energie kunnen verbruiken.
Te doen school:


Sluipverbruik van toestellen meten.
Energiemeters aanvragen bij de stad, liefst min. 1 week op voorhand.
Te doen stad:


3.3
Het team Milieu stelt energiemeters ter beschikking.
Het team Milieu houdt invulschema’s voor de ontlening van de energiemeters bij.
Energieverbruiken opvolgen
De school volgt zijn energieverbruik op met participatie van de leerlingen en communiceert hierover.
Of de school heeft een eigen energieboekhoudsysteem en communiceert hierover.
De leerlingen noteren de meterstanden (gas, elektriciteit) op regelmatige tijdstippen. Op aanvraag
levert de stad hiervoor het Excelbestand aan.
Te doen school:


Leerlingen noteren energieverbruik op regelmatige tijdstippen in Excelbestand.
Energieverbruiken communiceren.
Te doen stad:

Aanleveren Excelbestand (op aanvraag).
7
Bijlage secundair onderwijs
3.4
schooljaar 2014 - 2015
Educatief bezoek
De school maakt een educatieve uitstap met als thema energie.
Dergelijk educatief bezoek kan bijvoorbeeld ook deel uitmaken van de schoolreis.
Voorbeelden thema energie: bezoek aan een windturbine (Evolis) of bezoek aan een lage
energiewoning/passiefhuis (aanbod Zonnewindt vzw).
Partners: Zonnewindt vzw
Te doen school:

3.5
De school plant een milieu-educatief bezoek, met het thema energie.
Andere acties
Voorbeelden van andere acties: Energie-actie door de leerlingen, overstappen op groene energie,
structurele maatregelen nemen voor energiebesparing en hierover communiceren.
8
Bijlage secundair onderwijs
4.
schooljaar 2014 - 2015
Thema “Water”
Doelstelling: Aandacht hebben voor het verbruik van water en dat verbruik beperken, met participatie
van de leerlingen.
4.1 Deelname Wereldwaterdag
De school neemt deel aan de Wereldwaterdag georganiseerd door de Vlaamse Overheid. In 2015 gaat
die door op vrijdag 20 maart. Scholen die deelnemen kunnen dit schooljaar rekenen op extra
ondersteuning. Op 19 november 2014 organiseert Kleur Bekennen een gratis vorming water voor
leerkrachten.
“The World Walks for Water” is een mondiaal evenement dat wil bijdragen tot een hoger bewustzijn
rond drinkbaar water én afvoer van vuil water. Scholen en overheden worden aangespoord om op die
dag 6 kilometer te stappen, dit is de afstand die miljoenen mensen dagelijks afleggen om in de
basisbehoefte ‘drinkbaar water’ te kunnen voorzien.
Alle info over de campagne:
www.wereldwaterdagatschool.be
Te doen school:

Deelname aan de Wereldwaterdag.
4.2 Watereducatief bezoek
De school maakt een educatieve uitstap met als thema water.
Dergelijk educatief bezoek kan bijvoorbeeld ook deel uitmaken van de schoolreis.
Voorbeelden: Bezoek waterproductiecentrum in Kooigem of aan De Gavers in Stasegem (Harelbeke),
bezoek waterreservoirs in Bellegem (aanbod VMW), Milieuboot (1ste graad).
Partners: VMW
Te doen school:

De school plant een milieu-educatief bezoek met het thema water.
4.3 Meten en analyseren waterverbruik
De school volgt zijn waterverbruik op met participatie van de leerlingen. De leerlingen analyseren het
waterverbruik.
Te doen school:


Leerlingen noteren waterverbruik op regelmatige tijdstippen.
Analyseren waterverbruik.
4.4 Andere acties
Voorbeelden van andere acties: laboproject water kwaliteit analyseren, uitvoeren van structurele
maatregelen en hierover communiceren, waterbesparende actie door de leerlingen.
9
Bijlage secundair onderwijs
schooljaar 2014 - 2015
Thema “Natuur”
5.
Doelstelling: De leerlingen in contact brengen met de natuur met de nodige aandacht en respect voor
de ecologische natuurwaarde.
5.1
Natuurbeheer in Kortrijks groengebied
De school voert kleine beheerswerken uit in een Kortrijks natuurgebied.
Doelstelling: de leerlingen leren een Kortrijks natuurgebied kennen en leren wat ecologisch
natuurbeheer inhoudt. De beheerswerken houden vooral het afvoeren van maaisel in. Er wordt niet
met kettingzagen of ander risicovol materiaal gewerkt. We vragen dat de school de werken uitvoert
gedurende minimaal 1 lesuur. We vragen dat de begeleidende leerkracht de klas voorbereidt op het
thema ‘ecologisch natuurbeheer’.
Mogelijke natuurgebieden waar beheerswerken kunnen plaatsvinden: stadsgroen Marionetten bij Hof
te Coucx Kortrijk, ’t Schrijverke in Marke, Kleiputten Kortrijk.
Te doen school:

Aanvraag uitvoeren beheerswerken ([email protected]), minimaal 1 maand
op voorhand.
Te doen stad:


5.2
Materiaal en begeleiding voorzien
Locatie bepalen
Vorming natuur voor leerkrachten
De school vaardigt een leerkracht af voor een vorming natuur.
Het aanbod vind je hier:
http://www.westvlaanderen.be/kwaliteit/Leefomgeving/bezoekerscentra/Paginas/vormingleerkrachten.aspx
5.3
Andere acties
Voorbeelden van andere acties: Project natuur op school, pesticidenvrije school i.s.m. Velt.
10
Bijlage secundair onderwijs
6.
Thema “Duurzame voeding”
Doelstelling:
6.1
schooljaar 2014 - 2015
de school heeft aandacht voor de principes van duurzame voeding (bio, lokale
landbouw, seizoensgebonden fruit en groenten) met participatie van de leerlingen.
Donderdag Veggiedag
Donderdag Veggiedag is een campagne die stimuleert om tenminste één keer per week vegetarisch te
eten. Eén dag in de week zonder vlees of vis, maar mét veel groenten en fruit.
Donderdag Veggiedag is een campagne van EVA vzw, de organisatie die het brede publiek informeert
over vegetarische voeding.
De educatieve bundel ‘Donderdag Veggiedag in de klas’ vraag je hier aan (€30). Je vindt er ook alle
andere praktische info: http://www.donderdagveggiedag.be/scholen
6.2
Educatief bezoek
Mogelijke thema’s: bio, lokale landbouw, seizoensgebonden groenten en fruit.

De school kan ervoor kiezen om een bezoek te brengen aan een bioboerderij, bioteler of
geïntegreerd teler. Bij het bezoek is er aandacht voor milieuvriendelijke landbouw.
Mogelijkheden:
1. Het Klokhuis in Sint-Denijs: eigen fruit wordt ter plaatse geperst en gebotteld,
milieuvriendelijke productiemethode. Geïntegreerde teelt. Rondleiding op maat van
de klas.
2. Bezoek aan een bioboerderij bv. De Feniks in Avelgem (www.vzwfeniks.be), ’t Goed
ter Heule in Lauwe of de Heerlijkheid van Heule.
3. Bezoek aan de Bioplanet (op voorhand afspreken via het contactnummer 056/35 05
37) of een natuurvoedingswinkel.
Te doen school:


6.3
Educatief bezoek (bio, lokale landbouw, seizoensgebonden groenten en fruit).
Contact opnemen met Bioplanet, bioboer.
Bio- of ecologisch geteelde voeding op school
De school biedt 1 of meerdere bio- of ecologisch geteelde producten (lokaal of seizoensgebonden)
aan leerlingen en/of leerkrachten aan tijdens schoolactiviteiten of in de leraarskamer.
Te doen school:

De nodige bio- of ecologisch geteelde producten aankopen en ter beschikking stellen.
11
Bijlage secundair onderwijs
6.4
schooljaar 2014 - 2015
Fair Trade@School
Kortrijk is een Fair Trade Gemeente. Om deze titel te behalen voldoet
Kortrijk aan zes criteria. Ook scholen spelen hierin een belangrijke rol.
Criterium 3 zegt het volgende: ‘scholen gebruiken fairtrade producten
en communiceren hierover. Ze zetten educatieve campagnes op om de
kennis over en de betrokkenheid bij Fair Trade te vergroten.’
In 2014 volgt een nieuwe editie van May Fair Trade in Kortrijk. Ook als school kan je hier aan
deelnemen.
De school neemt initiatieven rond Fair Trade.

Educatieve acties: De Week van de Fair Trade (begin oktober) of de Internationale dag van
de Fair Trade (half mei) zijn ideale momenten om eerlijke handel in school in de kijker te
zetten. Een publieksactie met alle leerlingen, een Fair Trade sneukelkar, een eerlijk ontbijt, …
Alles is mogelijk.

De school biedt producten van eerlijke handel aan en communiceert hierover. bvb.
eerlijke koffie in de leraarskamer, fruitsap op sportdag of in drankautomaten, Fairtrade wijn
op schoolrecepties, …
Meer info



6.5
www.fairtradegemeenten.be
Oxfam Wereldwinkel Kortrijk (056 22 32 44, [email protected]).
www.kortrijk.be/mayfairtrade
Andere acties
Voorbeeld van andere acties: thema Voedselkilometers.
De Noord-Zuid beweging (11.11.11, Vredeseilanden, Broederlijk Delen, …) werkt in 2014 rond het
thema ‘Recht op voedsel’. Ook bij hen vind je een boeiend aanbod rond duurzame voeding (zie ook
hoofdstuk ‘Mondiaal en Intercultureel Leren’).
12
Bijlage secundair onderwijs
7.
schooljaar 2014 - 2015
Thema “Duurzame mobiliteit”
Doelstelling: De leerlingen en leerkrachten laten kennis maken met de verschillende vervoerswijzen en
hoe je de gevolgen voor het milieu kan beperken. Hierbij geldt het STOP principe. Je
verkiest Stappen of Trappen, daarna Openbaar vervoer of (car)Pooling.
ALGEMEEN
7.1
Schoolvervoerplan
De school kan een update van hun schoolvervoerplan maken. Deze update bevat best een overzicht
van de vervoerswijze waarop de kinderen en leerkrachten naar school komen en de belangrijkste
knelpunt voor veilig schoolverkeer om de school.
Deze update dient digitaal bezorgd te worden aan de directie Mobiliteit en Infrastructuur.
Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de Vlaamse Stichting Verkeerskunde het project
Moving Forward aan:
Met Moving Forward brengt u op een snelle en efficiënte manier de veiligste en meest
duurzame route naar je school digitaal in kaart. Met behulp van een smartphone legt u de
verkeersnelpunten in uw schoolomgeving in een handomdraai fotografisch vast om ze daarna te
bewerken in Google Maps. Moving Forward is bovendien een uitstekende inleiding voor een les
over verkeer en mobiliteit. Reserveer gratis smartphones voor je school en ga met uw
leerlingen op stap!
Moving Forward gaat veel verder dan de klassieke schoolbereikbaarheidskaart. De knelpunten
die u met uw smartphone vastlegt worden automatisch verzonden en verzameld. Je wint dus
heel wat tijd. Met de smartphones kunt u uw leerlingen bovendien op een leuke manier
betrekken in het hele proces.
De route die je in Google Maps uitstippelt kunt u gemakkelijk integreren in de website van uw
school. Dat biedt heel wat voordelen:





U kunt de kaart zeer snel bewerken en updaten;
U kunt meer informatie op een overzichtelijke manier tonen;
Meer gebruikers zullen uw schoolbereikbaarheidskaart raadplegen;
Geen drukkosten meer voor papieren stratenplannen;
Andere belangrijke beperkingen van papieren stratenplannen verdwijnen, zoals het
ontbreken van kleine verbindingswegen, fiets- en wandelroutes, autovrije straten
beperkingen door de grenzen van het stratenplan enzovoort.
U kunt de smartphones (uitgerust met de Moving Forward-applicatie) gratis lenen. Ook de
toegang tot uw eigen Google Maps-schoolomgeving waarin u uw schoolbereikbaarheidskaart
bewerkt en updatet, bieden we u gratis aan. Bovendien kunt u altijd rekenen op ondersteuning
van het Instituut voor Mobiliteit (IMOB) en de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV).
Surf naar www.movingforward.be voor meer informatie
Ook info van Slimme Mobiele Scholen kan dienen voor de opmaak van een schoolvervoersplan.
13
Bijlage secundair onderwijs
7.2
schooljaar 2014 - 2015
Gemachtigd opzichter aan de schoolpoort
'Nog amper een kwart van de Vlaamse schoolkinderen gaat met de fiets naar school. Dat is het
laagste aantal in bijna twintig jaar tijd. Ouders verkiezen de bus of de auto omdat ze bang zijn voor
ongelukken.'
Als school kan je ervoor zorgen dat de leerlingen veilig kunnen oversteken aan de schoolpoort door
ouders, leerkrachten, vrijwilligers aan te moedigen een opleiding tot gemachtigd opzichter te volgen
en hen te laten participeren in een beurtrol om de taak van gemachtigd opzichter te verzekeren aan
de schoolpoort. Zorg ook dat deze personen voor hun taak verzekerd zijn via de schoolverzekering en
voorzie ook het nodige veiligheidsmateriaal (bordje + kledij).
Te doen school



ouders, leerkrachten,vrijwilligers zoeken die bereid zijn de opleiding tot gemachtigd opzichter
te volgen en deze taak op regelmatige basis willen opnemen aan de schoolpoort
zorgen voor het nodige veiligheidsmateriaal (bordje, armband, kledij)
de PZ Vlas contacteren om een opleidingsmoment af te spreken
Te doen PZ Vlas
 geeft de opleiding tot gemachtigd opzichter
 contacteert de stad voor het opmaken van de machtigingen door de burgemeester.
7.3
Mobibus
Mobibus is een mobiele interactieve tentoonstelling over mobiliteit die zich richt op de tweede graad
van het secundair onderwijs. Deelnemen aan het verkeer is een complexe zaak, zeker voor jongeren.
Uit de ongevallenstatistieken blijkt dat in de leeftijdscategorie van 15- tot 29-jarigen het verkeer
doodsoorzaak nummer één is. Het is dan ook levensbelangrijk dat jongeren de nodige kennis en
vaardigheden aanleren om zich veilig in het verkeer te begeven. Daarnaast is het ook van belang dat
jongeren zich op een duurzame manier leren te verplaatsen. De Mobibus komt dit schooljaar niet naar
Kortrijk omdat hun kalender vol zit. Voor het volgend schooljaar bekijken we in hoeverre we de
MOBIBUS naar Kortrijk kunnen halen.
7.4
Educatie verkeersreglementering (theorie)
De school geeft theoretische verkeerseducatie aan de leerlingen met blijvende aandacht gedurende
gans het schooljaar.
Als school kunt u hiervoor gratis gebruik maken van de verkeerskoffers of een zelf gekozen methode
hanteren.
Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de stad volgende aan:
Als de school dat wenst kunnen de leerkrachten hiervoor gebruik maken van de
verkeerskoffers. De verkeerskoffers zijn samengesteld met allerlei verkeerseducatief materiaal.
Er steken handleidingen, boekjes, video’s, spelletjes, posters, werkboekjes, … in. De koffers
kunnen ontleend worden gedurende een ganse week, mits € 25 waarborg per koffer.


Verkeerskoffer 2: eerste graad secundair onderwijs
Verkeerskoffer 3: tweede en derde graad secundair onderwijs
Te doen school bij gebruik verkeerskoffers:


Ten minste 1 maand vooraf reserveren bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur.
Verkeerskoffers afhalen op maandagvoormiddag en terugbezorgen op vrijdagvoormiddag bij
de directie Mobiliteit en Infrastructuur
14
Bijlage secundair onderwijs
schooljaar 2014 - 2015
ACTIES DIE HET STAPPEN OF TRAPPEN STIMULEREN
7.5
Pooling in het kader van schooluitstappen
Ga je op stap met de klas, dan hoeft de verplaatsing misschien niet altijd met een bus of de wagen
van bereidwillige (groot)ouders. Misschien kan het met de fiets of te voet. De stad stelt hiervoor gratis
fietsen ter beschikking, via Mobiel vzw, aan scholen waar niet alle jongeren zelf een fiets hebben. De
directie Mobiliteit en Infrastructuur kan de school ondersteunen bij het uitstippelen van een veilige
fietsroute op het grondgebied van de stad Kortrijk.
Te doen school:


Als er fietsen nodig zijn: uw aanvraag sturen met doel en aantal naar de directie Mobiliteit en
Infrastructuur.
De veiligste weg uitstippelen voor de verplaatsing
15
Bijlage secundair onderwijs
7.6
schooljaar 2014 - 2015
Fietsherstelcursus
De school kan een fietsherstelcursus aanvragen. De lesgevers zijn mensen van Mobiel vzw en komen
de les geven in de school of de klas kan zich hiervoor verplaatsen naar het herstelatelier van vzw
Mobiel.
Te doen school:

Ten minste 1 maand vooraf reserveren bij het team Milieu.
Te doen stad:

7.7
Het team Milieu neemt contact met Mobiel vzw voor het geven van de lessen.
Fietsdiefstalpreventie
Heel wat leerlingen komen met de fiets naar school. Om hen beter te wapenen tegen mogelijke
fietsdieven labelen gemeenschapswachten de fietsen van de leerlingen.
Periode waarin de stad de actie aanbiedt: oktober t.e.m. mei.
Te doen school:


7.8
Schriftelijk aanvragen van de actie bij de cel preventie, één maand voor de activiteit.
Laten ondertekenen van de éénzijdige verklaring, door de ouders, indien zij de fiets van hun
zoon/dochter willen laten labelen.
Controle van de technische uitrusting van de fiets
Met een goed uitgeruste fiets op weg gaan en gezien worden in het verkeer verkleint het risico op het
betrokken raken bij een verkeersongeval. Daarom organiseert het de cel preventie technische
controles van de fietsuitrusting op vraag van de school. Tijdens de donkere maanden wordt er extra
aandacht besteed aan het effectief gebruik van de fietsverlichting. De school kan zelf een nacontrole
organiseren of deze laten doen door de cel preventie
Periode waarin de stad de actie aanbiedt: oktober t.e.m. mei.
Te doen school:

Schriftelijk aanvragen van de controleactie, de (eventuele) nacontrole bij de cel preventie, één
maand voor de activiteit.
Te doen stad:


De cel preventie controleert de fietsen.
De cel preventie verzorgt, indien de school dit wenst, een nacontrole.
Het labelen van fietsen in het kader van diefstalpreventie en de technische controle van de
fietsuitrusting kunnen samen of apart aangevraagd worden.
16
Bijlage secundair onderwijs
7.9
schooljaar 2014 - 2015
Mobiel fietsbehendigheidsparcours
Het fietsbehendigheidsparcours bestaat uit een rechte plank, een wip, kegels, schijfjes en een
coördinatietest. Bij het behendigheidsparcours kan een handleiding, een evaluatieformulier en een
‘rapport’ geleverd worden. Het mobiel fietsbehendigheidsparcours kan gratis ontleend worden voor de
duur van een ganse week.
Te doen school:


Ten minste 1 maand vooraf reserveren bij het team Milieu.
Zelf de lessen organiseren rondom het thema behendig fietsen.
Te doen stad:


7.10
Het fietsbehendigheidsparcours opstellen op maandagvoormiddag.
Het fietsbehendigheidsparcours opbreken op vrijdagnamiddag.
Educatie veilig stappen of trappen (praktisch)
De doelstelling is jonge voetgangers en fietsers leren hoe ze zich veilig in het verkeer kunnen
begeven. Ze leren verkeren in het echte alledaagse verkeer en ze leren rekening houden met andere
weggebruikers. Het is de bedoeling dat een aantal kinderen na het verwerven van deze kennis op
eigen houtje de woon – school – verplaatsing kan doen.
Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de stad volgende aan:
a. verkeerseducatieve routes (vero’s)
Een verkeerseducatieve route confronteert jongeren met de verkeersrealiteit. Om de
leerkrachten te helpen bij het geven van de lessen rond de Vero bestaat er een educatief
pakket dat is samengesteld uit een handleiding voor de leerkracht, een CD met
powerpointpresentatie om de les te ondersteunen en oefenfiches voor de leerlingen. Iedere
klas kreeg een pakket aangereikt, daarnaast kunnen zij ook een beroep doen op 1 van de
andere pakketten door het aan te vragen bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur.
Er is 1 Vero voor het secundair onderwijs uitgewerkt. Deze route kan met de fiets gedaan
worden.
b. Praktische fietsproef
De jongeren leggen met de fiets individueel een gemarkeerde route af waarlangs ‘controleurs’
staan opgesteld, die de voorbij fietsende leerlingen beoordelen. De route wordt in de school
vooraf besproken, ondersteund door een powerpointpresentatie.
De ‘controleurs’ zijn mensen van Mobiel vzw, leerkrachten of (groot)ouders. Op drukke
kruispunten worden de controles uitgevoerd door politie – inspecteurs.
De bedoeling van de praktische fietsproef voor het 1e jaar secundair is het veilig gedrag van de
jonge fietser in het werkelijke verkeer te bevorderen.
Belangrijk is dat de praktische verkeersproef wordt voorafgegaan door een fietsencontrole en
een fietsbehendigheidsproef. Bij de fietsencontrole wordt nagegaan of de leerlingen met een
veilig voertuig rijden, terwijl de behendigheidsproeven als doel hebben de bekwaamheid van de
jonge fietsers te testen. Leerlingen die zowel voor de fietsencontrole, de behendigheidsproeven
en de praktische verkeersproef slagen, zullen later een getuigschrift ontvangen.
17
Bijlage secundair onderwijs
schooljaar 2014 - 2015
Te doen school:


Ten minste 1 maand vooraf reserveren bij het team Milieu.
Brief laten ondertekenen door de ouders dat de leerlingen toestemming hebben om de proef
af te leggen op de openbare weg.
Te doen stad:


Het team Milieu neemt contact met Mobiel vzw voor het geven van de lessen en het
begeleiden van de praktische proef.
Het team Milieu stelt een voorbeeldbrief ter beschikking om aan de ouders te sturen.
c. “Veilig fietsen, een feest ?!”
“Veilig fietsen een feest ?!” is een interactief project, voor de eerste graad van het
secundair onderwijs, waarbij de kennis van het verkeersreglement als het fietsgedrag in de
praktijk afgetoetst wordt. De leerlingen krijgen een film te zien waarbij vijf personages, al
fietsend, elk via een eigen weg naar een verjaardagsfeest fietsen. Tijdens hun tocht stellen ze
correct als foutief fietsgedrag. Elk groepje volgt een personage en beschrijft zowel het foutief
als correct fietsgedrag. Na het bekijken van de film wordt er een klassikale
personagebespreking gehouden.
Periode waarin we dit interactief project aanbieden: oktober t.e.m. maart.
Te doen school:

Schriftelijk aanvragen van de actie bij het stedelijk preventieteam, één maand voor de
activiteit.
 Voorzien van een projectiescherm, een projector en een flap-over.
Te doen stad:

Het stedelijk preventieteam voert het project uit.
Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de PZ Vlas volgende aan:
Je kan als school bv. een presentatie uitwerken aan de hand van foto’s in de omgeving waarbij je de
jongeren wijst op de gevaren op de specifieke locaties en met hen bespreekt hoe zij zich daar
verkeersveilig kunnen gedragen. Scholen die dit wensen kunnen een beroep doen op de PZ Vlas voor
ondersteuning bij het uitwerken en het geven van deze les. Zij kunnen dan zelf op pad gaan om deze
situaties in te oefenen.
ACTIES OPENBAAR VERVOER
7.11
Openbaar vervoer
De kennis over het openbaar vervoer is voor jongeren vaak ondermaats. Door het aanreiken van een
aantal vaardigheden worden leerlingen aangezet om andere, duurzame en milieuvriendelijke
vervoerswijzen te gebruiken. Het gebruik van het openbaar vervoer staat in dit luik centraal.
Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt De Lijn volgende aan:

Aanvraag voor aanwezigheid van de Lijn op opendeurdagen richten aan:
mevrouw Jasmine Van Leerberghe
Nieuwpoortsesteenweg 110
8400 OOSTENDE
Tel: 059/ 56 53 03
Email: [email protected]
Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt NMBS volgende aan:
18
Bijlage secundair onderwijs

schooljaar 2014 - 2015
De NMBS heeft specifiek op de jongeren gerichte informatie die op de schoolwebsite geplaatst
kan worden. Via de link http://www.b-rail.be/nat/N/tarifs/passes/go/index.php is er de
mogelijkheid om mee te doen aan wedstrijden en een Go-Pass te winnen. Flyers met
informatie over de schooltreinkaart kunnen per school verdeeld worden of met volgende link
eveneens op de schoolwebsite geplaatst worden: http://www.brail.be/nat/N/tarifs/traincards/school/index.php
Hier willen wij ook het gebruik van het openbaar vervoer tijdens schooluitstappen promoten bv.
tijdens schoolreizen.
Tip: voor uitstappen gerelateerd aan milieu, vraag je gratis de MOS Poppelepee aan.
Meer info:
http://www.lne.be/doelgroepen/onderwijs/mos/onderwijsniveau/basis/gratis-met-de-lijn
VEILIG OP WEG
Doelstelling: Leerlingen leren wat het betekent om zich op een veilige manier in het verkeer te
begeven. Wie kiest voor een duurzame verplaatsing, zorgt automatisch voor een
veiligere omgeving.
7.12
Campagne zichtbaarheid in het verkeer
De school stimuleert haar leerlingen zichtbaar te zijn in het verkeer.
Op welke manier staat de school uiteraard vrij: een verplichting in het schoolreglement, een
klaswedstrijd, een ludieke campagne, een zichtbare week… Het ligt in onze bedoeling om te zorgen
dat de kinderen, die zich in het verkeer begeven, zichtbaar zijn zowel tijdens de dag als ’s avonds.
Te doen school:

Stimuleren van de zichtbaarheid in het verkeer.
Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de stad volgende zaken aan:
a.
De school kan bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur fluohesjes aankopen tegen
€ 1,5 per hesje. Deze kunnen dan geschonken, verhuurd of doorverkocht worden aan de
leerlingen. Let wel: de verhuur- of verkoopprijs mag niet hoger zijn dan € 1,5.
De hesjes zijn verkrijgbaar in 3 maten: small, large en X-large. Zij kunnen na afspraak
afgehaald worden bij het team Milieu.
b.
Affiches en buttons om een zichtbaarheidscampagne te ondersteunen. Zij kunnen na
afspraak afgehaald worden bij de directie Mobiliteit en Infrastructuur.
19
Bijlage secundair onderwijs
7.13
schooljaar 2014 - 2015
De dode hoek
De dode hoek is de zone rond de vrachtwagen waarin de chauffeur je niet kan zien. Elk jaar komen
een twaalftal fietsers om het leven omdat ze in de dode hoek staan. De slachtoffers zijn meestal jonge
fietsers. Het is belangrijk dat jonge fietsers weten wat de dode hoek is en hoe ze zelf een
dodehoekongeval kunnen voorkomen.
Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de PZ Vlas volgende zaken aan:
a.
Zij stellen een powerpointpresentatie en cd-rom ter beschikking die kunnen gebruikt
worden om les te geven rond de dode hoek.
b.
De PZ Vlas komt zelf les geven over de dode hoek. Deze les bevat een theoretisch
deel en een praktisch deel.
In het theoretisch luik wordt uitgelegd wat de dode hoek is en wat de oorzaken daarvan
zijn. Voor het praktijkgedeelte bestaan er twee mogelijkheden:


De school contacteert een chauffeur (bijv. Één van de ouders die
vrachtwagenchauffeur is, een bedrijf in de buurt,..) die op school komt vertellen
over zijn ervaringen met de dode hoek. Vraag dat deze persoon zijn vrachtwagen
meebrengt en dat alle leerlingen zelf eens op de plaats van de bestuurder mogen
gaan zitten.
Je kan er natuurlijk ook meteen een uitstap van maken door een bezoek te brengen
aan een bedrijf en daar de praktijk te laten doorgaan. Veel bedrijven zijn bereid om
hun steun te verlenen aan dergelijke acties omdat het ook voor hen eens een kans
is om op een positieve manier in beeld te komen.
Te doen school



Contact opnemen met een chauffeur of bedrijf
Eventueel een locatie zoeken om de vrachtwagen op te stellen en indien nodig (openbare
parkings) een aanvraag indienen bij het college van Burgemeester en Schepenen om
parkeerverbod te plaatsen.
Eventueel contact opnemen met de politiezone om het educatief materiaal te ontlenen of om
de theorie te brengen bij de leerlingen.
Te doen PZ Vlas


Geeft de dode hoeklessen.
Formuleert een advies over de vraag om parkeerverbod te plaatsen.
7.14 Verkeersgetuigen
De school kan hun leerlingen confronteren met de gevolgen van eventueel risicovol gedrag in het
verkeer door een verkeersgetuige naar de school te halen.
Mensen die slachtoffer waren van een ongeval met blijvend letsel getuigen over het ongeval en de
gevolgen die dit heeft voor het verdere leven. De doelgroep is 16-18 jarige jongeren in klasverband.
Er is ook een lespakket samengesteld voor een voor- of nabespreking in de klas.
Het project 'Verkeersgetuigen' van de provincie werd opgenomen in het ruimer project 'Getuigen
onderweg' van de vzw Rondpunt. Het bestaand aanbod in West-Vlaanderen blijft gehandhaafd maar
alle aanvragen dienen te verlopen via de website van Rondpunt vzw. Je kan echter ook aanvragen dat
een nabestaande of een veroorzaker van een verkeersongeval naar je school komt voor een
getuigenis. Als je vorig jaar reeds een getuige op school had, kan je ook aangeven of je een voorkeur
hebt voor dezelfde getuige of niet.
20
Bijlage secundair onderwijs
schooljaar 2014 - 2015
Deze getuigenissen kunnen worden aangevraagd via www.rondpunt.be/getuigenonderweg. Hierop
kan ook een educatieve handleiding geraadpleegd worden die de leerkracht de nodige tools aanreikt
om voor en na de getuigenis met de klas rond het thema aan de slag te gaan.
Let wel, de aanvraag moet drie maanden op voorhand worden ingediend en kost 50 euro per sessie
(kan betaald worden met het SMS-budget). .
Te doen school:
•
dient drie maanden op voorhand een aanvraag in via www.rondpunt.be/getuigenonderweg
veilig brommen
a. Educatie Veilig Brommen
Deze les wordt beste gegeven aan jongeren die 14 of 15 jaar zijn en dus nog niet met een
bromfiets mogen rijden. Dit omdat ze dan al op de hoogte zijn van de gevaren en de gevolgen
wanneer ze zich een bromfiets aanschaffen en dus twee keer zouden nadenken voor ze de
bromfiets laten opdrijven.
Scholen in West-Vlaanderen kunnen een beroep doen op de Cel Educatie van de West-Vlaamse
wegpolitie om een dergelijke uiteenzetting te komen geven. (te contacteren via de lokale
politie).
Te doen school:


Een les rond bromfietsen plannen
Contact opnemen met de lokale politie die dan de verdere afspraken maakt met de Cel
Educatie (best een trimester op voorhand contact nemen).
Te doen PZ Vlas:

Neemt contact op met de federale politie voor de verdere afspraken.
b. Bromfietscontrole
Jongeren die hun bromfiets (laten) opdrijven, staan vaak niet stil bij het feit dat dit tot heel veel
problemen kan leiden. Niet alleen zijn de boetes voor het rijden met een opgedreven bromfiets zeer
hoog, bij een ongeval kan de verzekering verhaalrecht uitoefenen waardoor de jongere (of zijn
ouders) het uitgekeerde bedrag moeten terug betalen. Politiezones ondervinden dat de leerlingen
minder snel met een opgedreven bromfiets naar school gaan, wanneer ze weten dat er een controle
zal plaats hebben.
De school kan op een voor de leerlingen onaangekondigd moment een bromfietscontrole laten
doorgaan op school. De scholen kunnen eventueel, ter verwittiging, bij het begin van het schooljaar
een brief meegeven aan de leerlingen dat er in de loop van het schooljaar een bromfietscontrole zal
doorgaan maar dan zonder vermelding van de datum waarop deze controle zal doorgaan. Let wel,
leerlingen die met een opgedreven bromfiets rijden, mogen op bevel van de politie, niet meer met de
bromfiets naar huis rijden en de bromfiets dient te worden afgehaald met aangepast vervoer. De
politie geeft de opdracht aan de school toe te zien op de correcte uitvoering hiervan.
Te doen school



Vraagt aan de PZ Vlas om een bromfietscontrole te komen uitvoeren op school.
De leerlingen worden niet op voorhand op de hoogte gebracht van deze controle.
Eventueel een brief meegeven bij het begin van het schooljaar waarin vermeldt wordt
dat er in de loop van het schooljaar een bromfietscontrole zal plaats hebben en wat er
gebeurt als de bromfiets niet in orde blijkt te zijn.
21
Bijlage secundair onderwijs


schooljaar 2014 - 2015
Voorziet een ruimte of een ketting om de opgedreven bromfietsen vast te leggen tot er
iemand om komt met aangepast vervoer.
Gaat op voorhand al eens na wie met welke bromfiets naar school komt zodat zij op het
moment zelf niet meer alle klassen moeten afgaan om te weten wie de eigenaars zijn van de
bromfiets.
Te doen PZ Vlas


7.15
De politie komt op aanvraag van de school langs met een curvometer voor een controle
van de bromfietsen.
De politie stelt een voorbeeldbrief ter beschikking die vooraf aan de leerlingen kan worden
meegegeven.
Veilig met de wagen
a. Het belang van de veiligheidsgordel
Het dragen van de veiligheidsgordel is één van de veiligste en goedkoopste manieren om de
gevolgen van een verkeersongeval te beperken en het aantal verkeersongevallen te
verminderen.
De Cel Educatie en Preventie van de federale politie komt langs op uw school om de
leerlingen van de derde graad te overtuigen van het nut van de gordel. Eerst wordt een
theoretische uiteenzetting (30min) gegeven, waarna de leerlingen in de tuimelwagen mogen
plaats nemen. Zo kunnen de leerlingen aan den lijve ondervinden hoe de gordel hen
beschermt wanneer het voertuig overkop gaat.
Dit aanbod is gratis, de school dient enkel te voorzien in electriciteit voor de tuimelwagen en
een laptop met beamer en scherm voor de presentatie.
Te doen school:
– de presentatie aanvragen bij de PZ Vlas, cel Verkeerspreventie en -educatie (best een halve
dag of een hele dag voor alle vijfdes en/of zesdes)
- te voorzien in een elektriciteitsaansluiting 220 V 16 A
– te voorzien in een laptop, beamer en scherm voor de presentatie
Te doen PZ Vlas:
– contact opnemen met de federale politie voor het organiseren van deze sessies
b. Rijbewijs op school
Eindterm 12 omschrijft concreet dat de leerlingen de kennis moeten verwerven die moet volstaan als
voorbereiding op het theoretische rijexamen categorie B. Door zijn formulering impliceert eindterm 12
een resultaat. Vakoverschrijdende eindtermen houden in principe alleen een inspanningsverplichting
in.
Tot nog toe werden eindtermen 7 tot en met 12 nagenoeg niet gerealiseerd in de praktijk. Nochtans
toonde een enquête van de VSV en VAB in het voorjaar van 2007 aan dat er een grote nood bestaat
aan meer verkeerseducatie in middelbare scholen. Met ‘RIJBEWIJS OP SCHOOL’ komt de VSV, in
samenwerking met rijscholen en rij-instructeurs, GOCA en de deelnemende scholen, tegemoet aan
eindtermen 7 tem. 12.
Dankzij ‘RIJBEWIJS OP SCHOOL’ kunnen elk jaar vele jongeren het theoretische rijbewijs B behalen en
tegelijk een vorming krijgen over verantwoorde mobiliteit zoals bepaald in de verschillende
eindtermen. Dit is ook sociaal belangrijk. Een rijbewijs is vandaag de dag immers een belangrijke
voorwaarde om volledig aan onze hedendaagse samenleving te kunnen deelnemen. Zo is het bezit van
een rijbewijs vaak een belangrijke troef om werk te vinden.
22
Bijlage secundair onderwijs
schooljaar 2014 - 2015
De VSV ziet erop toe dat leerlingen uit alle richtingen de beste kansen krijgen om het theoretische
rijbewijs te behalen. De nodige aandacht zal geschonken worden aan het deeltijds, beroeps en
technisch onderwijs. Er wordt van de rij-instructeurs verwacht dat ze hun lessen aanpassen aan het
studieniveau van de jongeren.
Te doen school: Inschrijven via www.rijbewijsopschool.be.
c. defensief rijden
Risico's nemen hoort bij het leven en is ook noodzakelijk om vooruit te komen in het leven. Toch zijn
er ook een pak risico's die heel ernstige gevolgen hebben (vb. een verkeersongeval) en die weinig
positiefs opleveren. In de DVD 'Beheers je verkeer' worden 3 verkeersongevallen getoond. Het zijn
drie ongevallen die te wijten zijn aan verschillende factoren die voortvloeien uit momenten van
onachtzaamheid. Het doel van dit educatief pakket is jongeren bewust te laten worden van de risico's
waar je als bestuurder in het verkeer mee geconfronteerd wordt en hen laten nadenken over hoe je
zelf kan anticiperen op deze risico's om ongevallen te vermijden. Aan de hand van een analyse van
het ongeval komen de jongeren tot een antwoord op twee belangrijke vragen: Wat kan je doen om
dergelijke ongevallen te proberen voorkomen? Hoe kan je de mogelijke gevolgen van een dergelijk
ongeval vermijden of verminderen?
Het doel van de analyse van de verschillende ongevallen is dus niet dat de jongeren gaan rechter
spelen en oordelen wie de schuldige is in het verhaal. Door de analyse van het ongeval gaan de
jongeren immers beseffen dat verschillende factoren tot het ongeval hebben bijgedragen en dat de
schuldvraag dus geen éénduidig antwoord heeft.
Elk verhaal begint met een inleiding waarin de verschillende personages worden voorgesteld,
vervolgens wordt het ongeval getoond gevolgd door de getuigenissen van de personages. Tot slot
komen enkele experts vertellen wat het ongeval veroorzaakt heeft en hoe risicofactoren verminderd of
uitgeschakeld kunnen worden. De bedoeling is dat je samen met de leerlingen het ongeval gaat
analyseren op basis van de vragen die in het educatief pakket zijn opgenomen. Tenslotte geven een
aantal experts hun visie op het ongeval en de gevolgen ervan.
Te doen school

Contact opnemen met de dienst verkeerspreventie en -educatie van de PZ Vlas
([email protected])voor het ontlenen van het educatief pakket.
Het pakket is geschikt voor de derde (of vierde) graad van het secundair onderwijs.
7.16
Sensibiliseren rond correct parkeer- en / of snelheidsgedrag
Indien de school zelf een actie onderneemt om het correct parkeren te stimuleren kan ze theoretische
ondersteuning krijgen van de PZ Vlas. Iemand van de politiezone kan aan de leerlingen, leerkrachten
en verkeersouders uitleg geven over wat goed/fout parkeren is. Dit moet zeker een maand op
voorhand aangevraagd worden. Indien de leerlingen in de actie betrokken worden, moeten zij
uiteraard begeleid worden door leerkracht of verkeersouders.
De school kan eventueel ook zelf een folder ontwerpen om mee te geven aan de ouders over mogelijk
correcte parkeerplaatsen in de schoolomgeving. Hiervoor kan eventueel ondersteuning gevraagd
worden aan gebiedswerking van de stad Kortrijk.
23
Bijlage secundair onderwijs
8.
schooljaar 2014 - 2015
Thema “Sociaal vaardige leerlingen”
Doelstelling: Versterken van de leerlingen in het omgaan met problemen.
Sociale vaardigheden zijn vaardigheden die je in staat stellen goed met je medemens te kunnen
omgaan. Dankzij sociale vaardigheden ben je effectiever in je eigen omgeving, kan je prettiger
samenwerken, en je persoonlijke netwerk motiveren voor duurzame projecten waar opnieuw meer
mensen aan kunnen bijdragen.
In dit hoofdstuk vind je acties die hieraan op één of andere manier tegemoet komen.
8.1
Verspreiden PEP (ROT)- kaarten
Dit jaar zijn er nieuwe (gouden) kaarten mèt een nieuwe naam:” PEP -kaarten”!
Dus: oude ROT -kaart uit de portefeuille, nieuwe PEP -kaart er in.
De PEP- kaart is voor alle jongeren die zich wel eens rot voelen. Dankzij de kaart weten jongeren
waar zij, op elk moment van de dag, om hulp kunnen vragen.
Van de volgende organisaties werden de gegevens opgenomen: teleonthaal, awel, JAC, geestelijke
gezondheid vlaanderen, zelfmoordlijn, druglijn, 1712 (geweld), discriminatie, allesoverseks/sensoa en
de onderwijskiezer.
Meer info: www.kortrijk.be/drugspreventie | [email protected] | 056/27 72 92
Te doen school:
De school haalt de kaarten op in het stadhuis en verdeelt die aan de hand van de handleiding. Die
verdeling waarbij wat uitleg wordt gegeven over de kaart duurt maximum 10 minuten en kan door
elke gemotiveerde leerkracht worden gegeven.
Te doen stad:
De kaarten worden gratis aangemaakt door de stad.
Contact: [email protected] | 056/27 72 92
24
Bijlage secundair onderwijs
8.2
schooljaar 2014 - 2015
Druggerelateerde voorstelling
De school bezoekt een druggerelateerde voorstelling met één of meerdere leerjaren.
B.v. “Trip”
Een ontroerende én humoristische theatervoorstelling met live muziek over drugs en de andere kant
van de roes. Schuldig of niet schuldig, dat is de vraag. Daar moet u een antwoord op zoeken, beste
publiek. U bent vandaag de jury van dit proces. Trip mee op de dunne lijn tussen vrijheid en
verantwoordelijkheid. Tussen hallucineren en realiseren. Over
stoned zijn als een kieken. of een garnaal. En nuchter zijn als ...
als wat eigenlijk ? Wij praten één uur, maar u heeft het laatste
woord. TRIP neemt je mee in de belevingswereld van elke
jongere ...
Auteurs: Frank Van Erum & Matthias De Paep
Spel & muziek: Frank Van Erum
Duur: 55 minuten zonder pauze
Maximum aantal toeschouwers : 120 (inclusief leerkrachten) per
voorstelling
Plaats: Arenatheater Schouwburg Kortrijk
Wanneer: 20,21 en 22 januari 2015 (afhankelijk van het aantal inschrijvingen kan er een dag
wegvallen)
Voor leerlingen vanaf 16 jaar
Meer info: [email protected] | 056/27 72 92
8.3
Anti-pestproject
Hoe de school dit thema aanpakt, maakt niet uit. De school kan hiervoor zelf dingen op touw zetten of
kan hierbij een beroep doen op een bestaand aanbod.
Om de scholen hierbij te ondersteunen biedt de stad de theatervoorstelling “Doodgepest !?” aan.
De theatervoorstelling “Doodgepest !?” raakt de problematiek van het pesten, in al zijn vormen aan.
De doelgroep van deze productie is de eerste graad van het secundair onderwijs.
Partner: theatergezelschap DEEZillusie vzw
Periode waarin we de actie aanbieden: september t.e.m. mei ’15.
Te doen school:
Schriftelijk aanvragen van de theatervoorstelling bij cel preventie, twee maand op
voorhand:[email protected]
Te doen stad:
 Cel preventie zorgt voor de praktische organisatie van deze theatervoorstelling.
25
Bijlage secundair onderwijs
schooljaar 2014 - 2015
Thema “Mondiaal en intercultureel leren”
9.
Doelstelling: De school werkt op een positieve manier rond diversiteit in de eigen samenleving. De
school heeft aandacht voor mondiale thema’s in het lesaanbod (ontwikkelingseducatie).
De school kan hiervoor zelf initiatieven op touw zetten of kan hierbij een beroep doen op
een bestaand aanbod.
9.1
Workshop ‘PlanEet’
Zet met je leerlingen je vork in duurzame voeding! PlanEet is een workshop over de impact van
onze voeding op de planeet, de mensen in het Zuiden, onze gezondheid en de dieren.
De PlanEet-workshop is een interactieve workshop in quiz-vorm en met veel filmpjes, stellingen die
discussie aanwakkeren, opdrachten, achtergrondinformatie, … gebaseerd op het educatief pakket
PlanEet. Een standaard PlanEetworkshop duurt twee lesuren.
Leerlingen kunnen (achteraf) de les zelfstandig uitdiepen, het pakket is immers online consulteerbaar.
Leerkrachten die na de workshop verder met het thema duurzame voeding aan de slag willen kunnen
er uiteraard ook gebruik van maken, alsook van dit pakket met info en oefeningen.
Reserveer de workshop via [email protected] of 09 329.68.51
Gratis voor Kortrijkse scholen (normale kostprijs: €3/lln)
www.kortrijk.be/mondialevorming
9.2
Workshop ‘Aan Tafel’
De stad Kortrijk biedt scholen de mogelijkheid aan om gratis in te schrijven op de workshop Aan Tafel’
van Studio Globo. In deze interactieve workshop zoeken we samen hoe we in 2050 negen miljard
monden kunnen voeden. De perfecte smaakmaker om de nieuwe campagne van 11.11.11 rond recht
op voedsel bij u op school te brengen!
De workshop is gericht naar 4, 5 en 6 van het secundair onderwijs. Gratis voor Kortrijkse scholen.
Meer info: www.kortrijk.be/mondialevorming
Te doen school:



9.3
Workshop reserveren bij Studio Globo ([email protected], 02 526 10 98)
Vervoersonkosten zijn voor de school
Lokaal en materiaal voorzien
Deelname actiedag ‘Sorry is niet genoeg! op vrijdag 24 oktober
De jaarlijkse 11.11.11-campagne staat dit jaar in het teken van ‘recht op voedsel’. Op vrijdag 24
oktober is er de jaarlijkse actiedag. Serveer die dag voedsel dat normaal gezien in de vuilnisbak zou
verdwijnen.
Registreer je actie en ga aan de slag: www.nietgenoeg.be/opschool
9.4 Deelname aan Zuiddag – donderdag 16 oktober
Neem met je school op donderdag 16 oktober deel aan Zuiddag. Scholieren gaan één dag aan de slag
bij een bedrijf, dienst, organisatie. Het loon dat ze voor die dag krijgen gaat naar het theaterproject
‘Drama en Dromen’ in Palestina (ism. Broederlijk Delen).
26
Bijlage secundair onderwijs
schooljaar 2014 - 2015
een jongerenproject van Vredeseilanden in Peru.
Deelnemende scholen ontvangen een educatief pakket waarmee ze in de klas aan de slag kunnen.
Ook de stad Kortrijk biedt een aantal jobs aan.
www.zuiddag.be
9.4
Interculturele wandeling/fietstocht
In Kortrijk is een diversiteit aan culturen aanwezig. Met deze interculturele wandeling/fietstocht geven
we scholen de kans hiermee op een ontspannende en laagdrempelige manier kennis te maken.
Met een gids bezoeken we een aantal winkels in de Zwevegemsestraat, het Onthaalbureau
Inburgering en een aantal opbouwprojecten. Tijdens de tocht komen getuigenissen van Kortrijkzanen
met interculturele roots aan bod.
Praktisch:
o
o
o
o
o
Vorm: wandeling of fietstocht (fiets zelf meebrengen of huren (Mobiel vzw Veemarkt))
Duur: Wandeling: 2u; Fietstocht: 3u
Maximum 20 pers./gids
Aanvraagmogelijkheden: elke dag van de week; zowel voor- als namiddag
Prijs: -Wandeling: € 55 (2u)/gids; Fietstocht: € 82,5 (3u)/gids
-Thee (indien gewenst): € 1/p.
Meer informatie en reservatie: Leiaarde - www.leaardekortrijk.be - Marlies Geldof
[email protected], 0474 72 57 91.
9.5
Interlevensbeschouwelijke wandeling
In Kortrijk is een diversiteit aan culturen aanwezig. Dit brengt een diversiteit aan religies en
levensbeschouwingen met zich mee. Met deze interlevensbeschouwelijke wandeling willen we scholen
de kans geven hiermee op een ontspannende en laagdrempelige manier kennis te maken.
De tocht doorkruist de Sint-Janswijk waar drie religies vertegenwoordigd zijn. We bezoeken de
moskee, orthodoxe kerk en Lourdesgrot met katholieke kerk. Op elke plaats leren we bij over de
belangrijkste principes, verschillen en gelijkenissen, … van deze religies. Daarnaast schetst de gids
ook een totaalbeeld van alle aanwezige religies en levensbeschouwingen in Kortrijk.
Tijdens de wandeling is er aandacht voor de Kortrijkse geschiedenis van deze religies en wordt ook
een totaalbeeld van de aanwezige religies en levensbeschouwingen in Kortrijk geschetst.
Praktisch





Duur: 2u
Doelgroep: secundair onderwijs (begeleider noodzakelijk)
Maximum 20 pers./gids
Aanvraagmogelijkheden: Enkel tijdens voormiddagen en niet op vrijdag!
Prijs: € 55 (2u)/ gids
Meer informatie en resevatie: Leiaarde - Marlies Geldof - www.leiaardekortrijk.be [email protected], 0474 72 57 91.
Te doen school:
Reservatie en verplaatsing naar startpunt.
27
Bijlage secundair onderwijs
9.6
schooljaar 2014 - 2015
Aanbod interculturele workshops en ontmoetingen
Ben je op zoek naar iemand die wil getuigen over zijn/haar migratie naar België?
Zoek je een interessante invulling voor een themadag/activiteit?
Wil je graag met je groep/klas werken rond het thema ‘samenleven in diversiteit’?
Zoek je als bestuurslid of leerkracht ondersteuning om met het thema interculturaliteit aan de slag te
gaan?
In opdracht van de stad Kortrijk bundelde Leiaarde alle interculturele vormingen voor middelbare
scholen, verenigingen en organisaties in één brochure.
De brochure biedt een overzicht van de mogelijkheden in Kortrijk. Je vindt een digitale versie via
volgende link. Je kan een gratis papieren exemplaar bekomen bij Leiaarde.
Meer informatie bij Leiaarde - Marlies - www.leiaardekortrijk.be, [email protected], 0474 72
57 91
9.7
Oudercommunicatie
De school maakt, in het kader van een duidelijke communicatie met haar ouders, gebruik van
ondersteunende instrumenten als het pictogrammenwoordenboek en/of de Sociaal Tolkendienst.
De school biedt het pictogrammenwoordenboek aan aan alle gezinsoudsten uit de school en passen
de pictogrammen toe in hun schriftelijke communicatie
Meer informatie: Hanne Verledens
Te doen school:




Contract aangaan met de sociale tolkendienst.
Dagen op voorhand tolk aanvragen via de sociale tolkendienst.
Verspreiden pictogrammenwoordenboek.
Toepassen pictogrammen in schriftelijke communicatie met ouders.
Te doen stad:


9.8
De directie Burger en Welzijn sluit een overeenkomst af met de sociale tolkendienst.
Aanbieden pictogrammenwoordenboek vanuit onderwijsopbouwwerk.
Brede school
Een Brede School is gericht op de brede ontwikkeling van alle kinderen en jongeren door het
ondersteunen en/of creëren van een brede leer- en leefomgeving waarbinnen kinderen en jongeren
een waaier aan ervaringen kunnen opdoen. Om dit doel te realiseren wordt een duurzaam en breed
netwerk opgezet tussen organisaties en overheden uit de verschillende sectoren die samen het leren/
leven van kinderen en jongeren mee vorm geven.
Te doen school:
 Contact opnemen met Stad Kortrijk, directie Welzijn, Hanne Verledens,
[email protected] , 056/27.72.85 bij interesse in een Brede Schoolwerking
 Aanduiden interne Brede School verantwoordelijke
 Uitwerken visie omtrent Brede school
Te doen stad:
28
Bijlage secundair onderwijs



schooljaar 2014 - 2015
Aanbieden ondersteuning aan scholen bij het uitbouwen van hun Brede school
Aanbieden van de nodige contacten of partners
Aanbieden vorming/ info/ overlegmomenten
29
Bijlage secundair onderwijs
9.9
schooljaar 2014 - 2015
Aandacht voor vrijwilligerswerk
De school brengt het belang van vrijwilligerswerk over naar de leerlingen van een klas.
Vrijwilligerswerk helpt jongeren leefvaardigheden zoals samenwerken,
afspraken maken, ... ontwikkelen. Ook school bereidt jongeren voor op
de maatschappij en is daarom een ideale partner. De stad biedt vanaf
oktober een lespakket aan dat jongeren op een leuke en praktijkgerichte
manier laat kennismaken met vrijwilligerswerk in de eigen regio.
Het pakket bevat o.a. een dvd waarmee je de leerlingen een zicht kan
geven op de eindeloze reeks evenementen en activiteiten in Kortrijk die
door vrijwilligerswerk bestaan. Er komen echte Kortrijkse vrijwilligers aan
het woord die de kijker vertellen waarom ze vrijwilligerswerk doen,
hoeveel tijd ze er aan spenderen, welke taken ze uitvoeren en hoe ze er
mee gestart zijn. Zelfs enkele belangrijke wettelijke weetjes komen
vrijblijvend aan bod.
Je krijgt er ook methodes aangereikt om de leerlingen te laten proeven
van vrijwilligerswerk en om de opgedane ervaringen te verwerken in een les.
Dit pakket wil niet de zoveelste taak zijn voor een leerkracht, maar een hulpmiddel om bestaande
doelen/eindtermen te bereiken. Vrijwilligerswerk is vrijwillig en dat moet ook zo blijven voor de
leerlingen.
Te doen school:
 Aanvragen pakket via mail of telefonisch
 Organiseren van één of meer lessen over vrijwilligerswerk voor de derde graad van het
secundair onderwijs
Te doen stad:

Aanmaken en aanbieden lespakket. Het pakket is gratis voor Kortrijkse scholen/organisaties.
Contact: [email protected] en 056/27 72 92.
9.10 Andere acties
De school kan ook zelf andere acties voeren om te werken rond mondiale vorming. Er zijn heel wat
organisaties NGO’s (Broederlijke Delen, Vredeseilanden, Amnesty International, …) of lokale
organisaties met een eigen mondiaal aanbod.
Wie inhoudelijke en financiële ondersteuning wenst rond mondiale thema’s, kan terecht bij Kleur
Bekennen (www.kleurbekennen.be).
Wist je dat je ook in de Kortrijkse bib terecht kan voor diverse educatieve materialen rond mondiale
thema’s.
30
Bijlage secundair onderwijs
schooljaar 2014 - 2015
Contactpersonen
Liesbeth Vanderschaeve
Duurzaamheid
(afwezig van 6 dec 2014 tot 15 aug 2015)
directie Ruimtelijke en Economische
Stadsontwikkeling
Grote Markt 54
8500 Kortrijk
tel: 056 27 84 00
[email protected]
Britt Bekaert
Flankerend onderwijsbeleid
directie Welzijn
Grote Markt 54
8500 Kortrijk
tel: 056 27 72 72
[email protected]
Katrien Verkest
Verkeerspreventie en – educatie
Koen Verhaege
Preventieambtenaar
Politiezone Vlas
Baliestraat 3
8510 Marke
tel: 056 27 11 84
[email protected]
directie Mens en Samenleving
Grote Markt 54
8500 Kortrijk
tel: 056 27 73 02
[email protected]
On-line reserveren voor openbaar domein, nadars,… via www. Kortrijk.be\organiseren
31