PUNT NR. 06-A VAN DE AGENDA VAN DE VERGADERING VAN HET ALGEMEEN BESTUUR D.D. 30 oktober 2014. Zwolle, 2 oktober 2014 Nr. Bestuur-4784 Aan het algemeen bestuur Onderwerp: Terugblik doorstart Ruimte voor de Rivier Zwolle portefeuillehouder: J. Laarman Toelichting Samenvatting: Het project Ruimte voor de Rivier Zwolle heeft vertraging opgelopen door contractuele discussies met de aanneemcombinatie over onder meer het dijkontwerp, het inrichtingsplan en grondstromen van het te realiseren werk. Om uit deze impasse te komen is via externe bemiddeling een nieuwe planning overeengekomen en zijn aanvullende financiële afspraken met de aanneemcombinatie gemaakt. Met het Programmabureau Ruimte voor de Rivier (PDR) zijn afspraken gemaakt over de gezamenlijke dekking van de meerkosten. Voor het aandeel dat voor rekening van WGS komt is dekking gevonden binnen de budgettaire kaders van onze Ruimte voor de Rivierprojecten. Na de bouwvak zijn de werkzaamheden in het veld voortvarend ter hand genomen. Deze tekst kan worden beschouwd als achtergronddocument voor de bespreking in het algemeen bestuur. Aanleiding en achtergrond: Waterschap Groot Salland is in het kader van het programma Ruimte voor de Rivier Zwolle in december 2011 een overeenkomst met de Combinatie Van den Biggelaar/Ploegam (hierna: opdrachtnemer) aangegaan voor het realiseren van het project Dijkverlegging Westenholte en Uiterwaardvergraving Scheller en Oldeneler Buitenwaarden. Vanaf medio 2012 is er tussen opdrachtnemer en opdrachtgever discussie is ontstaan over de uitleg van een aantal onderdelen van de overeenkomst. Gebleken is dat het contract op onderdelen niet consistent is opgesteld, waardoor de opdrachtnemer problemen had om tot uitvoering te komen. In reactie daarop zijn in de afgelopen periode in nauwe samenspraak met de PDR aanvullende keuzes gemaakt in de contractuele c.q. ontwerpvraagstukken, zodat de opdrachtnemer kon starten met de uitvoering. Daarnaast bleek het niet mogelijk het in het gebied aanwezige veen toe te passen voor het vullen van de zandwinput. Dit heeft, mede als gevolg van de restricties vanuit de natuurvergunningen, grote consequenties voor grondstromen en planning. 2 De opdrachtnemer is vervolgens in beperkte mate gestart met de uitvoering en heeft een schadeclaim bij het waterschap ingediend voor de opgelopen vertraging. In de periode december 2013 tot en met april 2014 zijn opdrachtgever en opdrachtnemer met elkaar in gesprek gegaan onder begeleiding van een onafhankelijke externe bemiddelaar. Deze gesprekken hebben er toe geleid dat de genoemde inhoudelijke discussies zijn opgelost en dat er overeenstemming is bereikt over zowel een aangepaste planning als de financiële consequenties daarvan. Dit is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst. In de overeenkomst is de datum voor de oplevering waterveiligheid op eind 2016 gezet en zijn ook de extra kosten (van zowel opdrachtnemer als opdrachtgever) verrekend als gevolg van deze discussie. In de vergadering van het Algemeen Bestuur van 26 juni 2014 is het projectkrediet aangepast om de vaststellingsovereenkomst te kunnen sluiten. Daarbij is afgesproken op deze kwestie terug te blikken nadat de minister van Verkeer en Waterstaat de Tweede Kamer heeft geïnformeerd. Financiële consequenties: De financiële consequenties van de aanvullende afspraken met de opdrachtnemer zijn tweeërlei. Enerzijds worden stagnatiekosten (€ 3,9 miljoen) vergoed aan de opdrachtnemer en anderzijds stijgen de geprognotiseerde apparaatskosten (€ 2,2 miljoen) als gevolg van de opgelopen vertraging en de extra inspanningen die nodig waren om uit de impasse te geraken. De totale meerkosten bedragen derhalve € 6,1 miljoen euro en zijn gezamenlijk gedekt door de PDR en WGS. Het deel van de stagnatiekosten dat voor rekening van WGS komt, wordt gedekt uit de endogene risicoreservering van het project Zwolle. De extra apparaatskosten voor WGS kunnen worden gedekt uit programmareserveringen voor Zwolle en Deventer. Derhalve konden alle meerkosten voor WGS worden gedekt binnen het programma Ruimte voor de Rivier van WGS. Het was niet nodig extra middelen te onttrekken aan de exploitatiebegroting. Huidige voortgang: De vaststellingsovereenkomst is medio juli 2014 ondertekend. Na de bouwvak zijn de werkzaamheden in het veld voortvarend ter hand genomen. In Westenholte wordt hard gewerkt aan de realisatie van de nieuwe dijk. Hiervoor wordt zand uit het projectgebied gebruikt en extern klei aangevoerd. Naar verwachting is de dijk aan het einde van dit jaar op hoogte en gewicht, zodat deze na voldoende consolidatie als primaire waterkering in gebruik genomen kan worden en de oude dijk afgegraven kan worden. In Schelle wordt door de opdrachtnemer gewerkt aan de eerste geulen. In opdracht van waterschap Groot Salland worden de enkele gebieden onderzocht op niet gesprongen explosieven. De ruiming van de aangetroffen explosieven vindt, gefaseerd, medio oktober plaats. Ten slotte worden de voorbereidingen getroffen voor het vullen van de zandwinput. De werkzaamheden ten behoeve van de bewoners in het gebied zijn, op enkele details na, afgerond. Leerpunten voor het vervolg Duidelijk is dat in het project Ruimte voor de Rivier Zwolle dingen mis zijn gegaan. Daarbij deden zich onvoorziene omstandigheden voor, zoals tegenvallers in de grondsamenstelling, die ingrijpende gevolgen hadden voor de aanpak en planning van het project (dit speelt in meerdere RvdR-projecten, zie ook bijgevoegd artikel uit Binnenlands Bestuur). Kijkend naar de rol die Groot Salland als opdrachtgever in de stagnatie heeft gespeeld, moet worden geconstateerd dat met name de kwaliteit van het contract dat op de markt is gezet, te wensen overliet. Dit heeft later in de uitvoering voor problemen gezorgd. De ervaringen die zijn opgedaan bij dit Ruimte voor de Rivierproject zijn geborgd in de aanpak van andere 3 projecten, waaronder het Hoogwaterbeschermingsprogramma. De belangrijkste leerpunten zijn:  Late wijzigingen in de scope van een project vormen een groot risico. Zonder een stabiele scope geen stabiel contract;  Een geïntegreerde contractvorm (zoals UAV-GC) vraagt om eenduidige en compacte documentatie;  Houd verkenning, planstudie en realisatie in een hand;  Investeer in eigen expertise voor integraal projectmanagement (IPM, contractmanagement, projectbeheersing);  Stel risicobeheersing centraal in de projectaanpak. Communicatie: De minister van Infrastructuur en Milieu heeft hier in de 24e Voortgangsrapportage van het Programma Ruimte d.d. 30 september 2014 naar de Tweede Kamer ook melding van gemaakt: “Dijkverlegging Westenholte en Uiterwaardvergraving Scheller- en Oldeneler Buitenwaarden (bij Zwolle) Onder leiding van een onafhankelijk voorzitter hebben realisator en opdrachtnemer de discussie over het contract, mede in relatie tot de verleende vergunningen, afgerond. Hierover is al eerder (VGR23) melding gemaakt en een risicoreservering voor getroffen. Dit is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst. In de overeenkomst is de datum voor de oplevering waterveiligheid op eind 2016 gezet en zijn ook de extra kosten verrekend als gevolg van deze discussie. Er zijn nog risico’s met betrekking tot grondverzet. Hier worden beheersmaatregelen getroffen om te voorkomen dat er nieuwe vertraging optreedt.” De gevolgen van de vertraging zijn en worden actief gecommuniceerd met de direct betrokkenen in het gebied. Bijlage: - artikel over voortgang programma RvdR in Binnenlands Bestuur het dagelijks bestuur van het Waterschap Groot Salland de secretaris de dijkgraaf ir. E. de Kruijk ir. H.H.G. Dijk