Voorstel uitvoering bevolkingszorgprocessen

Voorstel
Aan :
Steller :
Algemeen Bestuur
C. Verschuren
AGP 13
Datum : 9
Onderwerp :
april 2014
Bijlage :
Voorstel uitvoering bevolkingszorgprocessen
Algemene toelichting
Op 27 juni 2012 heeft het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio Brabant-Noord
ingestemd met de uitwerking van de functiestructuur Bevolkingszorg.
Inmiddels zijn er grote stappen gemaakt in het kader van Bevolkingszorg in Brabant-Noord.
Bijna alle door het bestuur als cruciaal aangemerkte functies zijn ingevuld. De functionarissen
zijn benoemd, opgeleid, geoefend en staan op hard piket of vrije instroom.
Cruciale functies:
1. Algemeen Commandant Bevolkingszorg
2. Officier van Dienst Bevolkingszorg
3. Strategisch Communicatieadviseur Beleidsteam
4. Hoofd (actiecentrum) Communicatie/ Teamleider Pers- en Publieksvoorlichting
5. Hoofd Informatie/Hoofd Ondersteuning Bevolkingszorg
6. Hoofd Publieke Zorg
7. Teamleider Opvang
De enige functie die momenteel nog niet is ingevuld, is de functie van teamleider Opvang.
Nadere uitwerking van de processen
Met het vaststellen van de uitwerking functiestructuur Bevolkingszorg door het algemeen
bestuur, is ook besloten dat onder verantwoordelijkheid van gemeentesecretarissen een advies
geformuleerd zou worden voor de uitvoering van de bevolkingszorgprocessen.
Voor de voorbereiding (uitwerking) van de processen zijn regionale expertteams ingericht.
Deze regionale expertteams hebben een adviserende rol en zijn, als een soort van regiegroep,
onder leiding van de verantwoordelijk gemeentesecretaris verantwoordelijk voor het eenduidig
beschrijven van de processen. Een expertteam bestaat naast de verantwoordelijk
gemeentesecretaris uit een vertegenwoordiger van de Coördinatiegroep Bevolkingszorg. Deze
fungeert als secretaris en vertegenwoordigers van de gemeenten.
Communicatie
Jeroen Smarius en Desirée Leppens
CRIB
Irma Woestenberg en Jan Poelstra
Publieke zorg
Rob Hoffman en Saskia de Leeuw
Omgevingszorg
Jan Lenssen en Jaco Bruekers
1
Evacuatie
Irma Woestenberg en Charles van Velzen
Informatie
Hans van der Ven en Janneke Lamers
Ondersteuning
Hans van der Ven en Janneke Lamers
Nafase
Gemeentesecretaris (lokaal) (op basis van de
procesbeschrijvingen uit het project GROOT(ER)
Uitgangspunten bevolkingszorg
Voor de vormgeving van bevolkingszorg in Brabant-Noord hanteren we twee uitgangspunten:
1. GROOTER
Het landelijke project GROOTER heeft in opdracht van het landelijk overleg van coördinerend
gemeentesecretarissen en met financiering van het Ministerie van V&J, kwalificatieprofielen,
opleidingskaders en model proeven van bekwaamheid ontwikkeld. Daarnaast heeft het project
GROOTER proces- en productbeschrijvingen opgeleverd, waarin het proces is beschreven, de
kerntaken, de werkzaamheden en de informatieproducten die hieruit voortvloeien. 80 % van de
inhoud van de producten gelden uniform voor alle regio's; voor het overige deel geldt invulling
op basis van couleur regionale. Dee producten van het project GROOTER vormen het
uitgangspunt zijn voor de personele invulling en uitvoering van bevolkingszorg.
2. Bevolkingszorg op orde
In het rapport ‘Bevolkingszorg op orde’ legt de commissie Bruinooge een visie neer op
eigentijdse en realistische bevolkingszorg bij rampen en crises. Tijdens een crisis of een ramp
moet de overheid het principe loslaten dat zij in elk opzicht voor alle getroffenen moet zorgen.
Zelfredzame burgers moeten in staat worden gesteld om hun eigen weg te gaan en wanneer
dat nodig is moeten zij daarin gefaciliteerd en gestimuleerd worden door de overheid.
Bevolkingszorg moet zich zodoende concentreren op de niet-zelfredzamen.
Uitvoering van de processen
Inmiddels hebben de regionale expertteams hun advies over de uitvoering van de
bevolkingszorgprocessen gevormd. Hieronder is schematisch per expertteam het advies
weergegeven. Bij aanvang van dit proces was het uitgangspunt voor de regionale expertteams
regionaal organiseren wat kan en lokaal organiseren wat moet. De verantwoordelijkheid van
de uitvoering van bevolkingszorg blijft altijd een lokale.
Hoofdproces: communicatie
Processen:
- Persvoorlichting
- Publieksvoorlichting
Organisatievorm:
Eerder is al besloten door het algemeen bestuur (4 april 2012) dat communicatie uitgevoerd
wordt in een regionaal actiecentrum op één voorbereide locatie (kantoor Veiligheidsregio in ’s2
Hertogenbosch). Het regionale team is inmiddels operationeel. Gelijktijdig zijn twee
piketfuncties ingesteld, te weten adviseur Beleidsteam en Hoofd Communicatie.
Aanvullend: Versterking crisiscommunicatie
Op 31 mei 2013 heeft het Veiligheidsberaad het rapport ‘Eenheid in verscheidenheid’ vastgesteld.
Het rapport bevat een aantal maatregelen ter verbetering van de crisiscommunicatie. Als landelijke
doelstelling is de professionalisering en harmonisering van de crisiscommunicatie vastgesteld.
Deze doelstelling richt zich op vier randvoorwaarden, die als basis fungeren die nadrukkelijk
bijdragen aan de realisatie van de bovenregionale samenwerking:
a) elke veiligheidsregio organiseert de crisiscommunicatie regionaal, door een
(multidisciplinaire) crisiscommunicatiepool in te stellen voor en door de gemeenten én de
hulpdiensten.
b) elke veiligheidsregio benoemt een aanspreekpunt dat verantwoordelijk is voor de
c) organisatie, beheer en professionalisering van de crisiscommunicatiepool.
d) binnen de regionale communicatiepool zijn tenminste de volgende functies op hard piket:
communicatieadviseur COPI, adviseur ROT, adviseur BT, hoofd taakorganisatie
communicatie
e) in de regionale planvorming wordt voor crisiscommunicatie tenminste opgenomen een
ontwikkel- en beheerplan van de regionale pool, inclusief budget voor OTO.
De eerste twee doelstellingen zijn reeds gerealiseerd binnen de Veiligheidsregio Brabant-Noord.
De derde doestelling is gerealiseerd voor de harde piketten voor communicatieadviseur COPI,
adviseur BT en hoofd taakorganisatie communicatie. Voor de functie adviseur ROT geldt vrije
instroom. De inzetten van de afgelopen drie jaar laten zien dat er altijd één of twee
communicatieadviseurs zijn opgekomen op basis van vrije instroom. Er is een pool van 6
communicatieadviseurs beschikbaar. Gezien de ervaringen is het voorstel om vooralsnog geen
hard piket voor communicatieadviseur ROT in te stellen. Na één jaar zal, op basis van de gedane
inzetten, worden bekeken of dit standpunt heroverwogen moet worden.
De vierde doelstelling is deels verwerkt in het draaiboek communicatie en het opleiden, trainen en
oefenen (OTO) wordt meegenomen in het nog op te stellen OTO-plan voor bevolkingszorg.
Hoofdproces: CRIB (Centraal Registratie- en Informatiebureau)
Processen:
- Verwanteninformatie
- Slachtofferregistratie
Organisatievorm:
Brabant-Noord beschikt al geruime tijd over een regionaal CRIB. Echter, inmiddels is door het
Veiligheidsberaad besloten tot een landelijke Slachtoffer InformatieSystematiek (SIS). Het SIS
is sinds 1 januari jl. operationeel. Het regionale CRIB wordt daarom zorgvuldig afgebouwd
terwijl het SIS wordt geïmplementeerd.
De invoering van het SIS heeft consequenties voor de processen Communicatie, Nafase en
Publieke zorg/Opvang. Deze consequenties zijn met deze processen afgestemd.
De invoering van het SIS heeft ook consequenties voor de CRIB-medewerkers, zowel op
regionaal als op lokaal niveau. Op regionaal niveau zijn deze medewerkers geïnformeerd, op
lokaal niveau worden de medewerkers geïnformeerd door de plaatselijke CRIBverantwoordelijken.
In februari worden de colleges van B&W vanuit de Veiligheidsregio geïnformeerd evenals de
operationeel leiders en de algemeen commandanten bevolkingszorg.
De implementatie van het SIS zal per 1 april a.s. gereed zijn. Regionaal wordt een
contactpersoon benoemd (voor de koude fase) en een liaison voor het landelijke SIS (voor de
warme fase). Deze laatste zal in het geval van een crisis het contactpunt zijn tussen BrabantNoord en het SIS. Deze functionaris (zijnde het voormalige hoofd CRIB en zijn vervangers)
zal deel uitmaken van het regionaal crisisteam bevolkingszorg (op afroep, namelijk als het
SIS, in opdracht van de AC Bevolkingszorg of de OvD Bevolkingszorg, geactiveerd wordt).
Op dit moment is nog onduidelijk of de opleidingsactiviteiten van de regionaal liaison SIS
3
onder de activiteiten van de landelijke opleiding SIS vallen. Zo niet dan dient dit regionaal
ingevuld te worden en wordt het meegenomen in het OTO-plan bevolkingszorg.
Hoofdproces: Publieke Zorg
Processen:
- Opvang
- Primaire levensbehoeften
- (Bijzondere) uitvaartverzorging
- Verplaatsen mens en dier (kleinschalig)
Organisatievorm:
Het voorstel van de expertgroep is om de processen Opvang, Primaire Levensbehoeften
en het kleinschalig verplaatsen van mens en dier samen te voegen tot één proces. Verder
stelt de expertgroep voor om 5 teamleiders aan te stellen (+ 2 voor ’s-Hertogenbosch). De
bedoeling is deze regionaal te werven. Daarnaast stelt het expertteam voor om de Hoofden
Opvangcentrum per district te werven (één per gemeente) zodat er snel lokaal een
opvanglocatie geopend kan worden bij kleinere incidenten onder leiding van het hoofd
opvangcentrum. Is een functionaris niet beschikbaar, dan wordt vanuit omliggende districten
ingevlogen. Voorwaarde is dat de teamleider en de hoofden regionaal opgeleid worden. De
uitvoering wordt verzorgd door lokale medewerkers per district. Deze medewerkers kunnen
werken op basis van een instructie en hoeven niet opgeleid, getraind en geoefend te worden.
Met betrekking tot (bijzondere) uitvaartverzorging stelt de expertgroep voor om een
overeenkomst te sluiten met Monuta. Monuta beschikt over veel kennis en expertise op dit
gebied. Met het sluiten van deze overeenkomst hoeft deze kennis en expertise niet meer
binnen de regio georganiseerd te worden. Wel wordt geadviseerd om regionaal (incl.
’s-Hertogenbosch) een expertteam van 5 teamleiders te formeren die het proces
onderhouden, expertise opbouwen en ingevlogen kunnen worden in de incidentgemeenten.
Verder is per gemeente een contactpersoon nodig die, samen met de teamleider en op advies
van Monuta uitvoering kan geven aan het proces. Monuta werkt bij een inzet op basis van een
offerte vooraf en facturatie per uur bij een adviesverzoek. Het is aan de incidentgemeente hoe
zij Monuta in willen zetten en welke kosten gemaakt worden.
Hoofdproces: Omgevingszorg
Processen:
- Milieubeheer
- Ruimtebeheer
- Bouwbeheer
Organisatievorm:
Met betrekking tot het proces Ruimtebeheer heeft de expertgroep gevonden dat de
bestaande 24-uursregelingen waar gemeenten in dit kader al over beschikken, ook afdoende
zijn voor de crisisbestrijdingstaken op dit gebied.
Met betrekking tot Milieubeheer wordt voorgesteld om namens alle gemeenten een overeenkomst
te sluiten met de Omgevingsdienst Brabant-Noord (ODBN) voor de crisisbestrijdingstaken. Deze
overeenkomst is niet kosteloos voor de gemeenten. De exacte kosten per gemeente is afhankelijk
van het aantal deelnemende gemeenten en komen rechtstreeks ten laste van deze gemeenten.
Totdat die overeenkomst is gesloten, maken de ODBN en de individuele gemeenten afspraken
over die taken die zijn overgedragen zodat helder is wie in een crisissituatie wordt gealarmeerd.
Door de inzet via de ODBN te organiseren is er, voor het milieucomponent, sprake van een
regionale invulling van de functie ‘teamleider Milieu”. Het expertteam Omgevingszorg heeft
vastgesteld dat de uitvoering van milieutaken een versnipperd beeld laat zijn. Ten aanzien van het
thema “aanwijzen teamleiders Milieuzorg” luidt het advies van het expertteam als volgt:
-Gemeenten die milieutaken zelf uitvoeren, zullen uit hun midden een teamleider kunnen
benoemen.
4
-Voor gemeenten die geen milieutaken meer uitvoeren en die taken aan de ODBN hebben
toebedeeld, zijn er twee mogelijkheden:
1) Men wijst een gemeentelijke teamleider aan die ten tijde van een crisis een beroep
doet op de deskundigen bij de ODBN of
2) Men laat de ODBN volledig de crisistaken vormgeven. In dat geval levert de ODBN een
teamleider en medewerkers die namens de gemeente optreden ten tijde van een
(milieu-)crisis.
Aangezien het thema ‘Bouw en beheer’ vaak nog door de gemeenten zelf wordt gedaan, is het
voorstel van de expertgroep om dit onderdeel vooralsnog per gemeente te organiseren door lokaal
functionarissen aan te wijzen. Deze wijze van organiseren borgt tevens de lokale bekendheid
(bouwvergunningen) en het financiële mandaat voor het nemen van (bouwkundige) maatregelen.
Het motief voor dit standpunt komt voort uit de praktijk.
Feit is dat het Omgevingszorgproces “Bouw en beheer” (evenals “Ruimtebeheer”) slechts zelden
wordt ingezet bij een crisis. Dit rechtvaardigt een proportionele inzet door de gemeenten. Het
expertteam is van mening dat kan worden volstaan met het optuigen van een interne ‘belboom’
(teamleider Bouwen en een medewerker/plaatsvervanger). Deze functionarissen moeten over een
contactlijst beschikken met daarop de specialistische medewerkers in andere gemeenten die
assistentie kunnen bieden als daarom wordt gevraagd.
Hoofdproces: Evacuatie
Processen:
- Verplaatsen mens en dier (grootschalig)
Organisatievorm:
Het evacueren van Mens en Dier is een proces dat niet door één gemeente, als enige partij
kan worden uitgevoerd. Afhankelijk van het incident zijn GHOR, politie, defensie, ZLTO etc.
betrokken partijen. Dit proces wordt daarom na het besluit tot Evacuatie direct een Multi
proces waarbij gemeenten een belangrijke rol vervuld. Voor iedere gemeente geldt
bijvoorbeeld dat opstap en registratie plaatsen moeten worden aangewezen.
In het regionale draaiboek wordt aangeven welke “kolom” waarvoor verantwoordelijk is.
Opvangplaatsen zullen dezelfde zijn als die bij het Proces Publieke Zorg worden gebruikt. Het
zal sterk afhankelijk zijn van soort incident en de plaats van het incident.
In de warme fase wordt het regionale proces gecoördineerd door de gemeente
’s-Hertogenbosch. Het Hoofd Publieke Zorg van 's-Hertogenbosch zal tijdens een
grootschalige evacuatie de coördinatie hebben van het regionale proces. Hij/zij zal
toegevoegd worden aan de Algemeen Commandant Bevolkingszorg, dus deelnemen aan het
operationeel team.
Om het proces binnen de gemeenten wel “levend” te houden, zijn de gemeenten
’s-Hertogenbosch, Oss en Heusden, de kartrekkers om “Opleiding Training en Oefening” in de
koude fase gestalte te geven.
Voorstel: Het proces regionaal organiseren door ’s-Hertogenbosch, Oss en Heusden. Elke
gemeente stelt een contactpersoon aan. De uitvoering wordt verzorgd door lokale
medewerkers per district. Deze medewerkers kunnen werken op basis van een instructie en
hoeven niet opgeleid, getraind en geoefend te worden.
Hoofdproces: Informatie
Processen:
- Interne Communicatie
- CRAS
- Verslaglegging
Organisatievorm:
5
Met betrekking tot interne communicatie stelt de expertgroep voor dit lokaal te regelen met de
communicatieadviseur van de betrokken gemeente in afstemming met het regionaal
actiecentrum communicatie.
Verslaglegging kan lokaal georganiseerd worden.
Het voorstel voor schaderegistratie is om regionaal 5 teamleiders aan te stellen. Deze worden
regionaal opgeleid, getraind en geoefend. De niet leverende gemeenten kunnen dan volstaan
met het aanstellen van een contactpersoon voor dit proces. Het proces wordt uitgevoerd door
medewerkers van de getroffen gemeente.
Hoofdproces: Ondersteuning
Processen:
- Bestuursondersteuning (financieel, protocollair,)
- Facilitaire ondersteuning
- Nafase
Organisatievorm:
Bestuursondersteuning:.de gemeente ’s-Hertogenbosch heeft aangegeven de gemeenten in
de Veiligheidsregio Brabant-Noord te willen ondersteunen als het gaat om Juridische
Ondersteuning en Protocollaire zaken e.e.a. in samenwerking met de betreffende gemeente
waar het incident plaats vindt.
Juridische ondersteuning: het verzorgen van juridische ondersteuning en advisering van de
crisisbeheersorganisatie.
2. Protocollaire zaken: het verzorgen dan wel het bewaken van ceremoniële en protocollaire
zaken in relatie tot het incident.
Met de gemeente Oss zal worden besproken om als tweede gemeente te fungeren mocht
’s-Hertogenbosch niet in de gelegenheid zijn.
Voorstel: het proces regionaal organiseren door de gemeente ’s-Hertogenbosch. Elke
gemeente stelt een contactpersoon aan.
Met betrekking tot facilitaire ondersteuning is het voorstel om dit lokaal te regelen. Het gaat
immers om de faciliteiten in het gemeentehuis van de getroffen gemeente.
Nafase is een specifieke verantwoordelijkheid van de betreffende gemeentesecretaris. Om dit
proces te ondersteunen wordt voorgesteld om hiervoor 5 teamleiders aan te stellen. De niet
leverende gemeenten kunnen dan volstaan met het aanstellen van een contactpersoon voor
dit proces. Enkel de teamleiders moeten regionaal worden opgeleid, getraind en geoefend.
Aanvullend op de bovenstaande adviezen zijn per proces draaiboeken en taakkaarten
ontwikkeld op basis waarvan de uitvoering kan plaatsvinden. Verder wordt in lijn met de
adviezen na besluitvorming een passend opleidings-, trainings- en oefentraject opgezet voor
de gehele bevolkingszorg (inclusief leiding en coördinatie) en verwerkt in het OTO-plan
Bevolkingszorg Brabant-Noord, inclusief begroting. Dit zal voor besluitvorming worden
voorgelegd aan het algemeen bestuur.
Procesgang
Processtap
Regiegroep Veiligheidsregio
Veiligheidsdirectie
Kring van gemeentesecretarissen
Dagelijks Bestuur (instemming)
Algemeen Bestuur (besluitvorming)
Datum
17-02-2014
27-02-2014
10-03-2014
26-03-2014
09-04-2014
6
Voorstel
Het Algemeen Bestuur wordt voorgesteld als volgt te besluiten:
1. Het proces Communicatie: in te stemmen met het middels vrije instroom invullen van de functie
communicatieadviseur ROT. Na één jaar, op basis van de gedane inzetten, te bezien of dit
standpunt heroverwogen moet worden.
2. Het proces SIS:
a. In te stemmen met de organisatorische inbedding van het SIS en het regionaal CRIB
formeel op te heffen
b. De benodigde opleidingsactiviteiten voor de regionaal Liaison SIS onder te brengen in het
OTO-plan bevolkingszorg Brabant-Noord.
3. Het proces Publieke Zorg als volgt in te delen:
a. Proces Opvang en Primaire Levensbehoeften (OPL) met daarbinnen de processen
opvang, primaire levensbehoeften en kleinschalige verplaatsing van mens en dier.
b. Proces (bijzondere) Uitvaartzorg
4. Het proces OPL als volgt in te vullen:
a. Voor de regio 5 teamleiders te werven en opleiden, naar verhouding verdeeld over de
brandweerdistricten en om voor ’s-Hertogenbosch 2 teamleiders te werven en opleiden;
b. Per district hoofden opvangcentrum te werven en opleiden, in aantallen 1 per gemeente en
voor ’s-Hertogenbosch in totaal 2;
c. Per district 70 teamleden aan te wijzen die voor de uitvoering van het proces ingezet
worden zonder verdere opleiding.
5. Het proces bijzonder uitvaartverzorging als volgt in te vullen:
a. Een convenant te sluiten met Monuta, zodat zij de specialistische taken uit kunnen voeren;
b. Regionaal (regio + ’s-Hertogenbosch) 5 teamleiders aan te stellen;
c. Per gemeente één teamlid voor het proces aan te wijzen die aanspreekpunt is voor de
teamleiders.
6. Het proces Omgevingszorg als volgt in te delen: Milieubeheer, Ruimtebeheer en Bouwbeheer.
a. De processen Bouwbeheer en Ruimtebeheer : lokaal regelen. Geen regionale pool van
teamleiders voor de verschillende gebieden. Geen regionaal expertteam voor de
verschillende gebieden.
b. Milieubeheer: namens alle gemeenten een overeenkomst te sluiten met de
Omgevingsdienst Brabant-Noord voor de crisisbestrijdingstaken.
7. Het proces Verplaatsen mens en dier (grootschalige evacuatie): regionaal organiseren door de
gemeenten ’s-Hertogenbosch, Oss en Heusden. Elke gemeente stelt een contactpersoon aan.
De uitvoering wordt verzorgd door lokale medewerkers per district. Deze medewerkers kunnen
werken op basis van een instructie en hoeven niet opgeleid, getraind en geoefend te worden.
8. Het proces Informatie als volgt in te delen:
a. Interne communicatie lokaal regelen.
b. Verslaglegging lokaal regelen.
c. Schaderegistratie: regionaal 5 teamleiders aan te stellen en aanvullend daarop nog
door de overige gemeenten een contactpersoon aan te laten wijzen.
9. Het proces Ondersteuning als volgt onder te delen:
a. Bestuursondersteuning: regionaal organiseren door de gemeente ’s-Hertogenbosch.
Elke gemeente stelt een contactpersoon aan.
b. Facilitaire ondersteuning lokaal regelen.
c. Nafase regionaal 5 teamleiders aan te stellen en aanvullend daarop nog.
door de overige gemeenten een contactpersoon aan te laten wijzen.
10. De Coördinerend Gemeentesecretaris op te dragen om een passend opleidings-, trainings- en
oefentraject voor de gehele bevolkingszorg (inclusief leiding en coördinatie) op te zetten en te
verwerken in een OTO-plan Bevolkingszorg Brabant-Noord inclusief een begroting en
dekkingsplan en dit door tussenkomst van het dagelijks bestuur ter besluitvorming voor te
leggen aan het algemeen bestuur.
Akkoord
Ja
Secretaris: P. Verlaan
Nee
Afwijkend besluit
Paraaf: ……………
7
Bijlage(s)
8