De failliete reisorganisatie

RECHT
Cadeaubon in failliete boedel?
De failliete reisorganisatie
Nikki Damen
De financiële crisis is in de reisbranche nog steeds merkbaar. Het meest spraakmakende
faillissement van het afgelopen jaar is het faillissement van de OAD Groep, maar
faillissementen van kleinere reisorganisaties zijn helaas aan de orde van de dag. Hoe zit het
met de rechten en plichten en wat betekent dat bijvoorbeeld voor gebruikte cadeaubonnen?
Bij het tot stand komen van een reisovereenkomst is het gebruikelijk dat een aanbetaling wordt gedaan en vaak moet het restant
van de reissom uiterlijk zes weken voor de vertrekdag in het bezit
zijn van de tussenpersoon, het reisbureau. De vraag is welke
risico’s een reiziger loopt in de periode dat hij al wel (gedeeltelijk) voor zijn reis heeft betaald, maar nog niet van zijn reis heeft
kunnen genieten. En hoe u hem daarvoor kan behoeden?
Faillissementswet. Die houdt namelijk in dat na (de publicatie
van een) faillissement een schuldenaar geacht wordt hiervan op
de hoogte te zijn. Dit betekent dat wanneer er na bekendmaking
van het faillissement tóch aan de failliete partij is betaald, dit
bedrag ten goede komt van de failliete boedel en niet zomaar
door de klant van de curator kan worden teruggevorderd. Een
klant kan zich dus niet op persoonlijke onwetendheid beroepen
en eventuele nadelige gevolgen komen voor zijn risico. Het is
daarom zaak om klanten tijdig te waarschuwen voor een (naderend) faillissement en hen eventueel te informeren over een alternatieve wijze van betaling. Bijvoorbeeld rechtstreeks aan de achterliggende reisorganisatie wanneer de tussenpersoon failliet is.
Wel of niet terugreis bieden?
Volgens de wet is een reisorganisatie verplicht om maatregelen te
treffen voor het geval zij failliet gaat. Deze maatregelen moeten
verzekeren dat de verplichtingen van een reisorganisatie ingeval
van haar eigen faillissement door een ander worden overgenomen of dat de reissom geheel of voor een evenredig deel (indien
de reis deels is genoten) wordt terugbetaald, en voor de terugreis wordt gezorgd. Deze wettelijke verplichting geldt overigens
alleen voor pakketreizen.
In Nederland heeft de reisbranche de Stichting Garantiefonds
Reisgelden (SGR) in het leven geroepen om aan deze verplichting
te voldoen. Reizen die zijn geboekt bij een reisorganisatie die niet
is aangesloten bij de SGR vallen ook niet onder de garantieregeling van de SGR. De klant moet zelf nagaan of zijn reisbureau
hierbij is aangesloten of een alternatieve garantieregeling heeft.
Onnodige slachtoffers?
Reizigers zijn er over het algemeen niet op bedacht dat de hierboven beschreven uitzonderingen en de daarmee samenhangende
risico’s bestaan als zij een reis boeken. Wanneer een van deze
situaties zich voordoet, dan heeft dat tot gevolg dat de reiziger
slechts een concurrente schuldeiser is in het faillissement. Dit
betekent in zevenennegentig van de honderd gevallen dat zij hun
vordering niet of slechts voor een zeer gering gedeelte betaald
zullen krijgen. Het is dan ook belangrijk dat zij door de betrokken
reisorganisaties vooraf goed hieromtrent worden voorgelicht. Op
die manier kan voorkomen worden dat een faillissement onnodige slachtoffers maakt. ■
Nikki Damen is advocaat bij Höcker Advocaten te Amsterdam. Zij
is lid van de branchegroep Reis en Recreatie en werkzaam op de
sectie ondernemings- en insolventierecht.
In de pot van failliete boedel
Een andere in de praktijk nogal eens voor problemen zorgende
regel is neergelegd in artikel 2 lid 3 tweede alinea van de garantieregeling. Hierin staat dat van vergoeding zijn uitgesloten de
gelden die betaald zijn nadat op de internetsite van SGR en
per mededeling in de pers bekend is gemaakt dat de desbetreffende partij in financieel onvermogen is komen te verkeren en
om die reden (verdere) vooruitbetaling achterwege dient te
blijven. Deze voorwaarde sluit aan bij een algemene regel in de
HÖ CKE R A DVO CAT E N
Recreatie & Toerisme
februa ri 20 14
Vergoeding voor cadeaubonnen?
In de garantieregeling van de SGR is verder een aantal voorwaarden en uitzonderingen opgenomen. Zo is er in het faillissement
van OAD veel te doen geweest over het feit dat reischeques of
cadeaubonnen inwisselbaar bij de failliete reisorganisatie niet
voor vergoeding door de SGR in aanmerking komen (artikel 2 lid
4 van de garantieregeling).
38