Lees alvast de toelichting bij dit concert

juli-aug 2014
Zaterdag 30 augustus 2014
Grote Zaal 20.00 uur
Radio Filharmonisch Orkest
Lahav Shani, dirigent
Ronald Brautigam, piano
Rolf Wallin 1957Act (2003)
Ludwig van Beethoven 1770-1827
Vijfde pianoconcert in Es, op. 73
‘Kaiserkonzert’ (1809)
Allegro
Adagio un poco moto
Rondo: Allegro
PAUZE
Klassiek
hoor je hier
Pjotr Iljitsj Tsjaikovski 1840-1893
Zesde symfonie in b, op. 74 ‘Pathétique’ (1893)
Adagio - Allegro non troppo - Andante
Allegro con grazia
Allegro molto vivace
Finale: Adagio lamentoso, Andante
Dit concert wordt op 1 september om
20.00 uur uitgezonden op Radio 4.
radio4.nl
Toelichting//Biografie//Summary//Concerttip
Toelichting
Rolf Wallin is een Noorse componist en
trompettist. Hij studeerde compositie in Oslo
en vervolgde zijn studie in San Diego,
Californië. Als trompettist speelde hij in diverse
jazzbandjes, die in de jaren zestig en zeventig
‘hot’ waren in Scandinavië. Wallins muziek is
vaak een mix van jazz en klassiek, gebaseerd
op wiskundige modellen, fractals en de chaostheorie. Ook zijn er invloeden uit de muziek
van Berio, Ligeti en Xenakis. Act, een orkestwerk uit 2003, gaat over snelheid, activiteit en
samenwerking. Het stuk begint met de houtblazers in de hogere regionen in een matig
tempo. Na een kleine climax met percussie
komen de wat lagere instrumenten aan het
woord, waaronder hobo’s die met arpeggioachtige riedels klinken alsof kleine luchtbelletjes omhoog dwarrelen in een oneindige
oceaan. Daarop dringt het slagwerk zich weer
op, maar in plaats van het orkest op sleeptouw
te nemen, remmen zij het af in een crescendo.
De hele cyclus begint opnieuw en ook nu weer
mengt het slagwerk zich in de muzikale
activiteiten, die versnellen tot een accelerando naar het onverbiddelijke einde.
Beethovens ‘Keizersconcert’
Toen Ludwig van Beethoven in 1809 zijn Vijfde
pianoconcert schreef, was hij al te doof om
piano te kunnen spelen. Geldzorgen noopten
de componist om Wenen te verlaten, maar
een groepje Weense aristocraten sloeg de
handen ineen om het genie te redden.
Beethoven kreeg voortaan een jaarlijkse
toelage van 4000 florijnen, hetgeen wellicht
de optimistische geest van zijn Vijfde pianoconcert verklaart. De aan Napoleon opgedragen titel ‘Keizersconcert’ is niet afkomstig
van Beethoven zelf, maar vermoedelijk van
www.robecosummernights.nl
Biografie
Summary
Symfonie vol originele gedachten
De vierdelige Zesde symfonie, bijgenaamd
‘Pathétique’, is de laatste symfonie van
Pjotr Iljitsj Tsjaikovski en tevens zijn laatst
voltooide werk. Tien dagen na de première,
die hij zelf dirigeerde, stierf de componist. Men
beweerde dat de homoseksuele componist
zelfmoord had gepleegd door zichzelf met
cholera te besmetten. Maar uit latere bronnen
werd duidelijk dat zijn homoseksualiteit was
ingebed in een aristocratische cultuur, die de
Het Radio Filharmonisch Orkest (RFO) werd in
1945 opgericht door Albert van Raalte en
stond nadien onder leiding van Paul van
Kempen, Bernard Haitink, Jean Fournet,
Willem van Otterloo, Hans Vonk, Sergiu
Comissiona, Edo de Waart en Jaap van
Zweden. Sinds het seizoen 2012-2013 is Markus
Stenz chef-dirigent. Het orkest is prominent
aanwezig in de concertseries NTR ZaterdagMatinee en Het Zondagochtend Concert in
Het Concertgebouw, alsook in De Vrijdag van
Vredenburg te Utrecht.
De jonge Israëlische dirigent en pianist
Lahav Shani won in 2013 de eerste prijs op het
prestigieuze Gustav-Mahler-Dirigentenwettbewerb, waar hij indruk maakte met zijn
rijpheid en natuurlijke muzikaliteit. Hierna
werd hij uitgenodigd om het seizoen
2013-2014 van het Israel Philharmonic
Orchestra te openen – met zeven concerten
in Tel Aviv, Jeruzalem en Haifa, waarin hij
The music of Norwegian Rolf Wallin is based
on mathematical models, fractals and the
chaos theory. The influences of Berio, Ligeti,
Xenakis and even jazz can be heard. Act is an
orchestral work from 2003 about speed, activity and cooperation. When Beethoven wrote his
Fifth Piano Concerto, he was already deaf. The
optimistic mood of this ‘Emperor Concerto’ can
perhaps be explained by the fact that a group
of Viennese aristocrats had just decided to
give Beethoven an annual allowance of 4000
florins. Ten days after the premiere of his Sixth
Symphony, Tchaikovsky died. There are claims
that he committed suicide by contaminating
himself with cholera because of his homosexuality. The Sixth Symphony is emotional
music, with lamenting melody lines alternating
abruptly with forceful passages, or sections
reminiscent of a waltz.
Translation: Eileen Stevens
knapenliefde welhaast tot norm had verheven.
Tsjaikovski en zijn broer werden dan ook
omringd door gelijkgestemde jongelieden.
‘De grote verdienste van deze symfonie is dat
zij niet lijdt aan de afschuwelijke verwijfdheid
van de meeste werken uit de romantische
school’, schreef Georges Bernard Shaw na de
Londense première in 1893. Het stuk wordt
tegenwoordig niet meer gezien als een
hysterische muzikale zelfmoordbrief, maar als
een sterk werk vol originele gedachten.
Tsjaikovski zelf beschouwde de ‘Pathétique’ als
zijn beste werk. Hij droeg de symfonie op aan
zijn geliefde neef Davydov, die later – dat wel –
zelfmoord zou plegen. De Zesde symfonie is
emotionele muziek, waarin klagende melodielijnen soms abrupt worden afgewisseld met
heftige passages, of delen die aan een wals
Mahlers Eerste symfonie dirigeerde en als
pianist soleerde in Bach. Eerder ging Shani
met Zubin Metha op tournee als pianist,
assistent-dirigent en contrabassist. Shani is
geboren in 1989 in Tel Aviv, waar hij piano en
contrabas studeerde. Orkestdirectie studeerde hij in Berlijn. Hij wordt regelmatig gecoacht
door Daniel Barenboim.
Ronald Brautigam studeerde piano bij
Jan Wijn, John Bingham en Rudolf Serkin.
In 1984 kreeg hij de Nederlandse Muziekprijs.
Brautigam maakte opnamen van alle pianosonates van Mozart en Beethoven op fortepiano. Hij speelt regelmatig in binnen- en
buitenland, op fortepiano of op Steinway, met
vooraanstaande orkesten onder leiding van
dirigenten als Frans Brüggen, Riccardo
Chailly, Bernard Haitink, Philippe Herreweghe,
Genoten van het concert? Deel uw ervaring
via Twitter #RSN2014 of op onze Facebookpagina (fb.com/concertgebouw).
doen denken.
Ton Koopman en Sir Simon Rattle. Hij vormt
een duo met violiste Isabelle van Keulen.
uitgever J.B. Cramer. Het driedelige werk
begint met een rapsodische uitbarsting van
het orkest, waarin de belangrijkste thema’s
de revue passeren. Pas na vier minuten zet
de piano in met virtuoze, nobele en heroïsche
passages, die worden afgewisseld met dromerige lyriek. Het middendeel is een oase van
rust en contemplatie, uitlopend in een door
jachtmotieven opgeluisterd Rondo met een
vrolijk danskarakter.
Wenneke Savenije
Concerttip
Dinsdag 7 oktober 2014
Grote Zaal 20.15 uur
Wiener Akademie en Ronald Brautigam:
Weense bravoure
Ronald Brautigam viert zijn zestigste verjaardag in Het Koninklijk Concertgebouw.
Natuurlijk met veel Beethoven, de componist
die hem het meest na aan het hart ligt.
Vandaag klinkt het Tweede pianoconcert, een
werk vol contrasten en drama. De Wiener
Akademie speelt daarnaast Weber en Mozart.

Download Report