TOOLBOXMEETING Tillen www.arbode.nl

TOOLBOXMEETING
Tillen
“HEALTH IS OUR MISSION,
SAFETY IS OUR VISION”
Hijsen van lasten is in veel bedrijven
gemeengoed. Dikwijls zijn de lasten zo zwaar
of omvangrijk dat handmatige verplaatsing
uitgesloten is. In die gevallen is het duidelijk:
er wordt gebruik gemaakt van hijsmiddelen.
In de dagelijkse praktijk wordt ogenschijnlijk
lichter werk nog vaak handmatig gedaan. Uit
oogpunt
van
efficiëntie
en
gezondheidsbescherming is dat echter niet
aan te raden.
vasthouden is daarbij een voorbeeld van.
Daarbij worden continu dezelfde spieren
gebruikt,
waardoor
de
doorbloeding
belemmerd raakt. Vergeet niet dat er vanuit
de knieën moet worden getild en niet met de
rug. Bij verkeerd of te lang tillen kan zelfs het
verplaatsen van zeer kleine lasten rugklachten
veroorzaken.
Iedere dag zijn meer dan 2,5 miljoen mensen
bezig met werk dat vooral hun rug belast. Om
de rug te sparen is het dus belangrijk dat we
weten hoe er getild moet worden.
Het beste advies is niet tillen. Alleen schiet het
werk dan in een groot aantal gevallen zeker
niet op. Als tillen niet te vermijden is, zorg dan
dat het niet te vaak voorkomt. Dat geldt voor
dingen die zwaarder zijn dan 25 kilo.
Uit
gezondheidskundig
oogpunt
is
het
uitgangspunt voor het tillen van lasten van
maximaal 25 kilo. Tussen de 25 en 40 kg dient
het bedrijf acties te nemen om de tilsituatie te
verbeteren. Tilgewichten boven de 40 kg. zijn
in principe niet toegestaan. Een uitzondering
daarop
kan
worden
toegestaan
als
beargumenteerd kan worden waarom een
andere oplossing niet beschikbaar is. In de
praktijk zal het natuurlijk best wel eens
voorkomen dat een last van meer dan 40 kg
handmatig verplaatst moet worden.
Handmatig tillen is bij de meeste bedrijven de
grootste veroorzaker van arbeidsgebonden
rugklachten. Dit resulteert erin dat bijna de
helft van het ziekteverzuim door deze klachten
wordt veroorzaakt.
Het beste is gebruik te maken van
hulpmiddelen zoals bijvoorbeeld heftrucks,
takels, hijskranen, karretjes etc. Moet toch
worden getild en zijn er geen hulpmiddelen
aanwezig, zorg dan in ieder geval voor goede
kleding. Met warme spieren is het beter
werken dan met spieren die koud zijn. Daarom
is het belangrijk voldoende kleren te dragen.
De spieren krijgen dan geen kans om af te
koelen. Let vooral extra op tillen met een
bezwete rug. Als die afkoelt neemt de kans op
rugpijn toe. Schoenen moeten een goede
steun geven en voorzien zijn van een
antislipzool. De kans op rugletsel is groter als
iemand uitglijdt en zijn evenwicht verliest bij
het tillen of verplaatsen van een zwaar
voorwerp.
Rugklachten kunnen ook ontstaan als je
langdurig met een last in één bepaalde
houding zit of staat. Lange tijd een zware last
Inleiding
Iedere dag zijn meer dan 2,5 miljoen mensen
bezig met werk dat vooral hun rug belast. Om
de rug te sparen is het dus belangrijk dat we
weten hoe er getild moet worden.
Het beste advies is niet tillen. Alleen schiet het
werk dan in een groot aantal gevallen zeker
niet op. Als tillen niet te vermijden is, zorg dan
dat het niet te vaak voorkomt.
Door werkgevers en werknemers werkzaam in
de bouwnijverheid zijn er een aantal
grenswaarden
afgesproken
voor
het
handmatig tillen van lasten.
Tillen in de bouwnijverheid
Te vaak, te veel wordt er verkeerd getild. Dit
resulteert
in
allerlei
aandoeningen
en
overbelasting van de rug.
Om nu te komen tot voorkoming van deze
klachten dient reeds in de ontwerpfase door
de architect rekening te worden gehouden met
de keuze van de materialen. Simpelweg
gesteld komt het erop neer dat de keuze van
materialen zodanig dient te zijn dat deze of te
zwaar zijn om handmatig te tillen, waardoor er
mechanisch transport geregeld dient te
worden, of de materialen zijn zo licht dat
handmatig transport geen probleem meer is.
Wetgeving
Vanuit de Arbowet wordt de werkgever
verplicht de werkzaamheden zo te organiseren
dat er geen gevaar is voor de Veiligheid en
Gezondheid van de medewerkers. Een risicoinventarisatie van het tillen hoort hier bij. Een
Toolboxmeeting
Tillen
Versie april 2014
© Arbode B.V.
www.arbode.nl
TOOLBOXMEETING
Tillen
uitvloeisel van het voorkomen van de risico’s
is de zogenaamde bronaanpak. De werkgever
heeft verder de plicht voorlichting en instructie
te geven over de risico’s van het tillen en over
de manieren van gezond tillen.
De medewerkers echter hebben ook de plicht
om mee te werken en mee te denken met de
werkgevers om het werk zo veilig en zo
gezond mogelijk te maken.
Als 2e belangrijke wetgeving is sinds medio
augustus
1994
het
Bouwprocesbesluit
Arbeidsomstandighedenwet van kracht. Dit
besluit is speciaal van toepassing voor
tijdelijke en mobiele bouwplaatsen.
Grenswaarden
In de meest ideale tilsituatie wordt er niet
handmatig getild. Indien de situatie minder
ideaal is betekent dit vaak toch handmatig
tillen. Een paar elementaire regels die u mee
helpen om gezond te tillen zijn: Tillen met
twee handen en recht op staan, waarbij de
ondergrond stabiel is en niet glad.
De na te streven ideale tilsituatie voldoet aan
de volgende voorwaarden:





De last bevindt zich recht voor de tiller
De last bevindt zich maximaal 25 cm. van
de tiller vandaan in het horizontale vlak
De last staat op een hoogte van 75 cm
De last wordt maximaal 25 cm. omhoog
getild
Er wordt maximaal 1 keer per 5 minuten
getild.
Indien aan deze voorwaarden wordt of is
voldaan is het maximale tilgewicht 25 kg.
Situaties
waarin
het
handmatig te tillen zijn:





wordt
afgeraden
De last is zwaarder dan 25 kg
De last staat verder dan 63 cm van je af
De last staat meer dan 135 o achter je
De last staat hoger dan 175 cm van waar
je zelf staat
De last(en) moet vaker dan 15 keer per
minuut verplaatst worden.
Door een instituut in Amerika is een model
ontwikkeld
en
vervolgens
in
een
“HEALTH IS OUR MISSION,
SAFETY IS OUR VISION”
computerprogramma verwerkt dat snel en
gemakkelijk uitrekent of de last(en) getild
kunnen worden. Kortweg wordt dit de NIOSHformule genoemd.
Indien blijkt dat het gewicht van de last groter
is dan toegestaan wordt door de NIOSHformule is de kans op gezondheidsschade
berekend.
Vervolgens dienen mechanische oplossingen
gezocht te worden. Dit kan bijvoorbeeld door:



Gebruik te maken van een heftafel
De lasten lichter te maken
De lasten verhoogd neer te zetten
In de bouwwereld hebben werkgever en
werknemer
voorlopig
afgesproken,
bij
technisch en/of moeilijk en/of kostbaar of
dusdanig ingrijpende oplossingen die de
voortgang van het werk in gevaar brengen, er
voorlopig waarden gehanteerd worden die wel
haalbaar zijn. De methode is de M(aximale)
A(rbouw) L(imiet). De MAL-waarde mag
oplopen tot een maximum van driemaal de
NIOSH-grens.
Deze
MAL-waarde
wordt
gezondheidskundig veilig geacht voor de
sterkste
25
%
van
de
mannelijke
beroepsbevolking.
De NIOSH-formule wordt veilig geacht voor 90
% van de gezonde beroepsbevolking.
Let wel: VOOR BEIDE METHODEN GELDT
DE GRENS VAN 25 KG.
Herkennen van ongezonde tilsituaties
Er zijn verschillende manieren om tilsituaties
te herkennen die gevaren voor de gezondheid
opleveren. Enkele voorbeelden zijn:



Afgaan op de meer ervaren medewerkers
Technieken overnemen die de ervaren
medewerkers
soms
noodgedwongen
hebben moeten uitvinden
Hulp zoeken bij Arbodiensten en dergelijke
Gezonder tillen, wie zorgt daarvoor?
In de voorbereidende fase voor een bouw
wordt door de architect / ontwerper bepaald
Toolboxmeeting
Tillen
Versie april 2014
© Arbode B.V.
www.arbode.nl
TOOLBOXMEETING
Tillen
hoe het bouwwerk eruit zal gaan zijn, zowel
van binnen als van buiten. Dit betekent dan
ook dat de materialen die gebruikt gaan
worden bekend zijn.

“HEALTH IS OUR MISSION,
SAFETY IS OUR VISION”
Indien
niet
verantwoord,
bied
dan
hulpmiddelen aan bij de verwerking op de
bouwplaats
Aannemer, werkvoorbereider, uitvoerder
Een ieder wordt geacht juist in de
voorbereidende fase mee te sturen zodat later
tijdens de bouw zelf er zo min mogelijk
handmatige tilwerkzaamheden zullen zijn.
De
opdrachtgever,
de
ontwerper,
de
leverancier,
de
aannemer,
de
werkvoorbereider, de uitvoerder en de
medewerker kunnen suggesties leveren.
Indien deze suggesties gevolg krijgen in een
goed overleg zal de bouwwereld uiteindelijk
met minder rugklachten ten gevolge van het
tillen toe kunnen.
Tijdige
aandacht
voor
de
Arbeidsomstandigheden voorkomt vertraging
tijdens
de
bouw
ten
gevolge
van
ziekteverzuim.
De opdrachtgever kan van zijn architect en
adviseurs verlangen rekening te houden met
de Veiligheid en Gezondheid op de bouwplaats
conform
het
Bouwproces
besluit
Arbeidsomstandighedenwet.
De ontwerper
De ontwerper dient voor wat betreft het tillen
toepassingen te zoeken van zoveel als
mogelijke
tilvriendelijke
constructies
en
werkmethoden. Dit betekent:



Of lichte materialen toepassen of zo zware
materialen
toepassen
dat
uitsluitend
mechanische bewerking van toepassing
kan zijn
Zoveel mogelijk gebruik maken van prefab
materiaal en de juiste maten toepassen
Arbo-vriendelijke manieren toepassen
Gevaren en risico’s met oplossingen
aangeven
in
het
Veiligheidsen
Gezondheidsplan
De fabrikant/leverancier

Zorg op de bouwplaats voor een zo efficiënt
mogelijke indeling.
Houd daarbij rekening met:




De opdrachtgever

Zorg ervoor dat u op de bouwplaats de zaak
zodanig geregeld heeft dat uw medewerkers
zo min mogelijk behoeven te tillen. Hierdoor
blijven zij gemotiveerd en zullen zelf
meedenken en met mogelijke oplossingen
komen.
Houd bij de ontwikkeling van de productie
rekening
met
het
gewicht
en
de
hanteerbaarheid op de bouwplaats




Gedegen logistiek plan van bouwplaats
inrichting
Transportwegen
Afvalbeheersing
Materieel en hulpmiddelen inzetten waar
nodig
Handmatig te verplaatsen materialen op
een verhoging plaatsen
Materiaal inkoop of zo licht mogelijk of zo
zwaar
dat
mechanisch
transport
noodzakelijk is.
Trappen, liften en dergelijke in het
bouwwerk zo vroeg mogelijk gebruiksklaar
maken
Rouleren van medewerkers voor wat
betreft zwaar werk
De medewerker
Het voorkomen van overbelasting van het
lichaam door gezond te tillen is bijzonder
belangrijk. U voorkomt hiermee dat U ziek
wordt en soms zelfs arbeidsongeschikt.
Concrete adviezen zijn:













Toolboxmeeting
Tillen
Versie april 2014
Til zo gezond mogelijk
Til zo weinig mogelijk, gebruik
hulpmiddelen
Ga recht voor de last staan, til nooit met
Een verdraaide rug.
Voorkom reiken met de last
Til rustig
Til met zijn tweeën
Kijk uit voor obstakels en gladde vloeren
Zoek afwisseling in de lichaamshouding
Voorkom overgewicht van uzelf en zorg
Voor een goede conditie
Wissel tilwerk af met ander werk dat niet
belastend is voor de rug
© Arbode B.V.
www.arbode.nl
TOOLBOXMEETING
Tillen


“HEALTH IS OUR MISSION,
SAFETY IS OUR VISION”
Gebruik de pauzes om te rusten
Bespreek problemen in het werkoverleg
Wet - en regelgeving

Arbobesluit 5.1, 5.2, 5.3, 5.5 en 5.6
Normen





NIOSH-methode
AI blad 29 Fysieke Belasting
Arbouw A-blad Tillen
NEN- EN 1005 ( 1-4)
NPR 2739: Menselijke fysieke belasting
Toolboxmeeting
Tillen
Versie april 2014
© Arbode B.V.
www.arbode.nl

Download Report