leren en motivatie

leren en motivatie
Drs. M. Reijns, klinisch psycholoog
Leren = automatiseren
Om te automatiseren is nodig:
• Aandacht X Geheugen
Om te leren is nodig:
• Leer strategieën
• Motivatie
Aantal andere aspecten die
een rol kunnen spelen
• 
• 
• 
• 
Voldoende volgehouden aandacht
Voldoende taakinitiatie
Voldoende planningsmogelijkheden
Reflecteert op eigen kunnen
Aandacht
Voor een taak waarmee een kind bewust en
selectief bezig is bestaan twee
aandachtsaspecten:
•  Gerichte aandacht
Een kind mag niet te vaak met irrelevante
prikkels bezig zijn (kinderen met ADHD of
een ontwikkelingsachterstand doen dit
wel)
•  Verdelen van de aandacht
Verdeelde aandacht en het
korttermijngeheugen zijn de belangrijkste
onderdelen voor het werkgeheugen
3e aspect
•  Volgehouden aandacht
Het volbrengen van een lange en saaie taak
Ontwikkeling van de aandacht
•  Pasgeborenen hebben nog geen selectieve,
maar juist uitsluitend onwillekeurige
aandacht.
!Aangeboren ervaringsonafhankelijke
aandachtsmechanismen (letten op
stem-gelaat van moeder)
•  Jonge kinderen nemen een relatief grote
hoeveelheid irrelevante informatie op
•  Bij kleuters neemt het ‘incidental learning’
relatief af ten opzichte van selectief leren.
!Bij complexe taken moet het kind zijn
aandacht over een aantal onderdelen
verdelen.
Een jong kind kan zich op maar één ding
tegelijk concentreren.
!Verdelen van aandacht wordt beter
wanneer een of meer onderdelen
geautomatiseerd zijn.
!De selectieve en verdeelde aandacht
kunnen slechts effectief zijn, indien
irrelevante prikkels niet als afleiding
werken.
Ontwikkeling van de volgehouden
aandacht
De neurale ontwikkeling van de
volgehouden aandacht is niet goed
bekend.
•  Het werkgeheugen wordt beter zodat taken zelfs
met interferentie langer vastgehouden kunnen
worden.
•  De motivatie speelt ook een rol! wordt
onbewust gestuurd door positief-affectieve
behoeften (neg. door teleurstellingen)
•  Positieve motivatie versterkt aandacht en
geheugen. Wordt met ouder worden
autoregulerend proces.
Executieve functies
•  De mogelijkheid om een adequate
probleemoplossing vol te houden om een
doel te bereiken
•  Overkoepelende term voor verschillende
aan elkaar gerelateerde vaardigheden
•  Deze vaardigheden zijn nodig in situaties
waar routinematige oplossingen niet
werken.
meta cognitieve vaardigheden
•  Stoppen van gedrag: inhibitie
•  Veranderen van gedrag: cognitieve
flexibiliteit
•  Paraat houden van informatie:
werkgeheugen
•  Genereren van nieuwe strategieën:
fluency
•  Plannen van gedrag: planning
•  Beginnen met wat nodig is: taakinitiatie
Taakinitiatie/initiatief nemen
= als eerste beginnen of iets snel doen,
vooral met iets vervelends
> Start laat met een taak, moet eraan
herinnerd worden om te beginnen. Bij
groepsactiviteiten: wacht tot iemand
anders begint
Planning en time-management
= Het bedenken hoe je iets aan gaat pakken
en hoe lang dit in beslag gaat nemen.
Gevolg; Kan geen goede tijdsplanning maken,
Kan zich niet aan tijdsplanning houden,
werkt onvoldoende systematisch, vindt het
moeilijk in te schatten hoe lang iets duurt
Reflectie
Inzicht in je eigen gedrag, bewustzijn hoe je
je gedraagt
> Merkt onvoldoende hoe anderen reageren
op zijn/haar gedrag, vraagt hulp i.p.v.
zelf pogingen te doen om problemen op te
lossen, kan niet goed reflecteren, legt
oorzaken van problemen buiten zichzelf,
kan moeilijk inschatten of hij iets goed
kan, stelt zichzelf geen vragen
" Emotie en motivatie zijn een essentieel
onderdeel van het gedrag, de aandacht
en de informatieopslag via
geheugenfuncties.
•  Jong kind > motivatie werkt op korte
termijn-gekoppeld aan beloningen (direct,
concreet)
•  Ouder kind > innerlijke spraak en
planning-beloning is abstracter
•  Adolescent > motivatie sterk gekoppeld
aan peer-group/aansluiten en creativiteit
Motivatie = aantrekkelijkheid x succeskans
Termijn
Leren en motivatie
Beloning: (termijn)
•  Diploma halen is te ver weg
•  Kleine beloningen zoals als ik een 7 haal
dan extra gamen
•  Beloning door ander: extra zakgeld
•  Weghalen en pas terug krijgen als je
voldoende haalt: controller aan ouders
Leren en motivatie
Moeilijk : (succeskans)
•  Het is vaak bewezen dat als iets moeilijk
is, je er meer je best voor gaat doen. Als
je iets dus heel makkelijk vindt kan je
gemotiveerd blijven door het moeilijker te
maken voor jezelf. : creativiteit
•  Te moeilijk is demotiverend
Studeer met regelmaat
•  Geregelde pauzes, strek de benen en
beweeg flink tijdens die pauzes!
•  Ontspan! Wissel geestelijke inspanningen
goed af met lichamelijke activiteiten!
•  Zorg voor ruim voldoende frisse lucht in
je studeeromgeving,
•  Zorg voor voldoende nachtrust (de
combinatie: moe zijn en studeren, werkt
niet!)
Leren en motivatie
•  Concreet en specifiek doel (succeskans)
Niet ik ga beter mijn best doen maar ik ga
een 7 halen voor dit vak…
•  Maak een overzichtelijke, realistische en
haalbare studieschema
•  Besef dat van uitstel afstel komt: uitstel
werkt altijd demotiverend!
aantrekkelijk
•  Studeer met een studiemaatje,
•  Afleiding demotiveert zoals mobiele
telefoons, computers en tv´s, >
Studeren in een rustige bibliotheek zonder
afleiding (laat je mobiel thuis!) motiveert,
•  Houd een positieve kijk op de studie!
Per jongere: Wat motiveert je ?
Welke factoren van buitenaf werken
stimulerend of juist demotiverend?
•  Tijdstip ? Studeer je beter vroeg in de
morgen of later?
•  Studeer je beter voor het gebruik van een
maaltijd?
•  Studeer je beter in stilte of juist met
massa´s mensen om je heen?
• 
•  Studeer je beter na een bezoekje aan de
sportschool?
•  Studeer je beter in de bibliotheek?
•  Studeer je beter in een opgeruimde
omgeving?
•  Studeer je beter met een zacht muziekje
aan op de achtergrond?
•  Studeer je beter met een studiemaatje?
Wat werkt demotiverend ?
•  Als je studeeromgeving een
onoverzichtelijke bende is,
•  Als er te veel afleiding is (telefoon, mail,
chatten, mobiel)
•  Als er een negatieve houding in je
omgeving is over je studie,
•  Als je geen positieve feedback krijgt van
familie en vrienden.
Motivatie killers
•  Iets moeten doen wat je is opgelegd
•  Iets doen om aan de verwachtingen van
anderen te voldoen