"Vrede tussen Israël en Palestijnen vergt

Ingezonden stuk van minister Timmermans (Buitenlandse Zaken)
NRC Handelsblad | 5 augustus 2014
De beelden van het lijden in Gaza staan scherp op ons netvlies. Het aantal burgerslachtoffers is
nauwelijks te bevatten, evenals de schijnbare onmogelijkheid er een eind aan te maken. Deze
onacceptabele tragedie herhaalt zich om de paar jaar, zonder dat het resultaat dat wordt nagestreefd
door Hamas met de rakettenregen of door Israël met de bombardementen ook maar een meter
dichterbij komt. Het lot van de Gazanen wordt er niet door verbeterd, de veiligheid van Israël niet
duurzaam gegarandeerd. Alleen de haat, de angst, de uitzichtloosheid wordt er door aangewakkerd.
Zonder raketschild zou de rakettenregen uit Gaza veel levens hebben geëist. Israël heeft het recht op
zelfverdediging en hanteert daarbij het uitgangspunt dat burgerslachtoffers zoveel mogelijk moeten
worden voorkomen. Desondanks en ondanks de modernste wapens, wordt een zeer hoog aantal
burgerslachtoffers gemaakt. De consequenties van de aanvallen op Gaza zijn dat hierbij VN-scholen en
zelfs een ziekenhuis zijn geraakt. Dat is onaanvaardbaar en in strijd met de zorgvuldige handelwijze
die het Israëlische leger zegt na te streven. Naar al deze incidenten zal onafhankelijk onderzoek
moeten worden gedaan. Israël mag worden gehouden aan de norm die het zelf zegt na te streven.
Het lijden van de Gazanen kan nauwelijks worden verlicht omdat de toevoer van levensmiddelen
moeizaam verloopt. Ook zonder oorlog had de bevolking al nauwelijks perspectief. Het geweld en de
meer dan 1.800 doden lijken bij velen het laatste beetje hoop weg te nemen. Israëliërs zijn de
rakettenregen beu en eisen, zoals wij dat ook van onze overheid zouden doen, veiligheid. Hamas is
bereid de levens van talloze onschuldige burgers op te offeren in een poging onbereikbare politieke
doelen naderbij te brengen.
Zo zitten onschuldige burgers tussen hamer en aambeeld. Alleen als de gevechten ophouden, kunnen
onderliggende redenen die het conflict in stand houden worden bestreden: de uitzichtloosheid, de
achtergesteldheid, de onderdrukking en de isolatie van de bevolking in het gebied, waaraan Hamaszijn
ideologische aantrekkingskracht ontleent. Stelt u zich eens voor dat de vele miljoenen die in raketten
en tunnels zijn gestopt, door Hamas in de ontwikkeling van Gaza zouden zijn gestoken. Waar zouden
we dan nu staan? Het is van belang dat vooral Palestijnen zich deze vraag gaan stellen.
Alleen als er gestopt wordt met het graven van tunnels en het aanschaffen van raketten, in lijn met
VN Veiligheidsraadresoluties, is er een kans dat Israël zich veilig genoeg voelt Gaza de ruimte te
bieden met behulp van de VN en onder leiding van de Palestijnse eenheidsregering te integreren
metde Westoever en de economische kansen te benutten die door de gunstige ligging worden
geboden.
Gaza biedt door ligging en menselijk kapitaal kansen voor de economische ontwikkeling van een
toekomstige Palestijnse staat. Uiteraard mag er geen onduidelijkheid bestaan over de noodzaak hierbij
de veiligheid van Israël te garanderen. Aanvaarding van deze uitgangspunten vergt concessies van
alle partijen. Dat is moeilijk, want het conflict is diep ingesleten bij iedereen in de regio en in de
wereld. Ook in ons land, waar demonstraties in Rotterdam, Amsterdam en Den Haag duidelijk maken
dat Nederlanders zich nauw betrokken voelen bij wat er in Gaza gebeurt.
Maar hoe hevig het conflict daar ook is, hier mag die onverzoenlijke polarisatie geen voet aan de
grond krijgen. Uitingen van antisemitisme tijdens demonstraties zijn onaanvaardbaar. In Nederland is
daarvoor geen plaats. Dit is geen strijd tussen Joden en moslims. Wie dat er in Nederland wel van
maakt, trapt niet alleen in de val van radicalen, maar ontneemt ons ook de kans van positieve invloed
te zijn in de regio.
Alleen als we bereid zijn de roep om veiligheid van de ene kant even serieus te nemen als de
smeekbede om een einde te maken aan de uitzichtloosheid van de andere kant, kan er een einde
komen aan dit menselijk drama. Dat vergt geduld en doorzettingsvermogen.
Terug naar Gaza. De Palestijnse Autoriteit moet in Gaza in een coalitie van nationale eenheid de
leidende rol op zich nemen. Zij moet, stevig gesteund door de VN, verantwoordelijk worden gemaakt
voor Gaza, ook voor de veiligheid en de grensbewaking. Het komt erop aan hen in staat te stellen dat
te doen en Hamas ertoe te bewegen hen die rol toe te staan. Dat vraagt om bereidheid van de hele
internationale gemeenschap de Palestijnse regering te steunen en op haar daden te beoordelen.
Vrede hoeft geen droom te blijven. Vrede vergt vastberadenheid en een open houding, ook tegenover
oplossingen die nu nog door partijen als 'ondenkbaar' van de hand worden gewezen. Dat zal moeilijk
te accepteren zijn, niet alleen voor de conflictpartijen, ook voor medestanders in Nederland. Maar er is
geen alternatief. Het enige alternatief is de zekerheid dat de huidige menselijke ellende zich telkens
weer zal herhalen. En dat is onaanvaardbaar.