Beste coach, - CoachNetwerk

De toepasbaarheid van coaching als veelzijdig
ontwikkelinstrument in de organisatie
Coachspecialisaties en toepassingen
Keuzes maken
Elke organisatie, die coaching als ontwikkelinstrument wil gebruiken dient beleidskeuzes te
maken over de gebieden waar zij coaching wil inzetten. Coaching kent immers veel
verschillende aanleidingen en daarmee veel specialisaties.
Zo kan je coaching inzetten op groei, op preventie of om curatieve redenen:
•
Bij groei kun je denken het aanleren van iets nieuws en/of het verleggen van grenzen.
We spreken dan ook wel van transformatie.
•
Preventieve interventies worden ingezet wanneer medewerkers zich persoonlijk of
professioneel willen ontwikkelen, waarbij ze tegelijkertijd zichzelf behoeden voor
afglijden naar disfunctioneren. We noemen dit preventieve interventies.
Begeleiding om curatieve redenen gebeurt wanneer iemand zozeer is teruggevallen
dat hij of zij zonder flink herstel niet werkzaam kan zijn op deze werkplek.
De overgangen tussen de drie gebieden zijn in werkelijkheid niet zo scherp als ze hier boven
beschreven staat.
•
Daarnaast is sprake van een glijdende schaal van het zakelijk functioneren naar het
persoonlijk functioneren. Ook hier zijn de scheidslijnen niet hard en vermengen persoonlijk
en zakelijk functioneren zich. Als je persoonlijk gevoelens en gedachten niet goed hanteert,
dan ondervind je daar doorgaans in de zakelijke wereld veel last van.
Meer en minder effectief functioneren
Het functioneren van welke medewerker dan ook, als mens of als ‘functionaris’, zal niet op
alle gebieden even doeltreffend zijn. Zoiets is enerzijds persoonlijk bepaald en anderzijds
functioneel/contextueel. Iemand die onder de ene set arbeidsomstandigheden matig
functioneert, kan onder een andere set omstandigheden zeer sterk uit de verf komen. Een
voorbeeld: een competitieve medewerker kan in een coöperatieve werkomgeving moeilijk
acceptatie vinden van zijn gedrag en overtuigingen; daarentegen zal een coöperatieve
werknemer in een competitieve omgeving niet op zijn plaats zijn.
Bij goed functioneren krijgt de juiste coaching een groeikarakter, bij disfunctioneren een
curatief karakter. Als iemands functioneren onder de heersende set voorwaarden in de
gevarenzone komt, kan het nuttig zijn om het functioneren door interventies te verbeteren.
Daarmee kan een voortijdig afscheid mogelijk worden voorkomen.
Pagina 2 van 9
Coaching of training?
Bij het besluit tot het verbeteren van iemands functioneringsniveau komt steeds de vraag op:
bieden we een training of coaching aan? Een simpele benaderingswijze daarvoor is:
Ontbreekt het de medewerker aan algemene of specifieke kennis maak dan de keuze voor
een training. Tijdens een training/opleiding wordt een hoop waardevolle kennis
overgebracht, wel gedurende een relatief groot aantal studie uren. Lang niet alle leerstof zal
bruikbaar zijn voor iedere deelnemer. Om iedere deelnemer in een opleidingsgroep een
nuttige ervaring te verschaffen, wordt een grote hoeveelheid kennis aan allen aangeboden.
Ieder pikt op wat hij nodig heeft. Dit noemen we just-in-case learning. Het effect kan
duurzaam zijn, maar dat staat alleen vast als het geleerde –op korte termijn-voldoende in de
praktijk kan worden gebracht.
Als iemand versterking nodig heeft in zijn gedragsniveau, nieuwe persoonlijke kwaliteiten
wil ontwikkelen of graag verlost wil worden van beperkende overtuigingen dan is één op
één coaching de aangewezen weg. De coach gaat met de medewerker na, geheel in
maatwerk, waar zijn persoonlijke eigenschappen versterkt kunnen worden. Zo wordt het
functioneren in de persoonlijke én in de werkomgeving verbeterd. Door de persoonlijke
aandacht wordt in veel minder contact-uren, met coaching als just-in-time learning, bereikt
dat het persoonlijk en het zakelijk functioneren duurzaam wordt verbeterd. Duurzaam
omdat coaching ingrijpt op persoonsniveau. De coachee kan het geleerde direct toepassen.
Doordat het coachtraject herhalingsmomenten bevat blijft het geleerde meer duurzaam
aanwezig.
Natuurlijk kan ook een team coaching nodig hebben. Als een team niet functioneert of voor
een grote gezamenlijke uitdaging staat, dan kan de teamcoach grote resultaten boeken met
een combinatie van groepsdynamica en persoonlijke coaching. Teamcoaching functioneert
alleen met participatie van de teammanager.
Pagina 3 van 9
Coachspecialisaties
We onderscheiden de hieronder – op alfabetische volgorde – genoemde specialisaties en
omschrijvingen.
De omschrijving hebben we zoveel mogelijk ingevuld vanuit de vragen:
“Welke eisen worden er aan de coachee gesteld?” en
“Wat biedt de coach?”
Burn-out
Burn-out is het eindstadium van langdurige roofbouw op lichaam en geest. Er zijn drie
samenhangende kenmerken te onderscheiden:
• Mensen zijn emotioneel en lichamelijk uitgeput wat kan leiden tot gevoelens van
frustratie en depressie.
• De betrokkenheid bij mensen (privé en zakelijk) en de kwaliteit van hun werkzaamheden
nemen af
• Men heeft het gevoel zelf niet meer goed te functioneren wat resulteert in een negatief
zelfbeeld.
Het coachtraject met een burn-out professional bestaat uit het samen ontwikkelen van een
gezond patroon met rust en ontspanning, het achterhalen hoe het tot een burn-out heeft
kunnen komen, vaststellen wat er nodig is aan veranderingen in zowel de omgeving als het
functioneren van de coachee en tot slot de realisatie van een gezonde levensbalans.
Business coaching
Leiderschap, Ondernemerschap en Management; tezamen een bron van succes!
Wie leiding geeft in een organisatie of onderneming moet van meerdere markten thuis zijn.
Een business coach kan helpen bij het integreren van drie essentiële kwaliteiten:
leiderschap, (intern en extern) ondernemerschap en managerskwaliteit . Het uitgangspunt
daarbij is dat:
• een leider via anderen de juiste zaken tot stand brengt,
• een manager zaken op een juiste wijze ordent en organiseert ,
• een ondernemer zorgt voor vernieuwing en leven in de brouwerij.
Coachend leidinggeven
Coachend leidinggeven wordt op steeds meer plaatsen verlangd.
De externe coach helpt de coachee bij het integreren van de twee regelmatig conflicterende
stijlen: leiding geven en coachen.
Pagina 4 van 9
De twee stijlen hebben in zich dat zowel de middelen als de beoogde doelen niet altijd
congruent zijn:
• De leidinggevende (tevens coach) werkt met resultaatafspraken en beoordelingen en
rekent op resultaten af.
• De coach (tevens leidinggevende) werkt aan het wekken van een intensieve
vertrouwensband waardoor werken aan gedragsverandering en beperkende
gedachten mogelijk wordt. Daar mag afrekenen op basis van resultaat geen
onderdeel van uitmaken.
De coach helpt bij het hanteren van de dualiteit die de coachend leidinggevende vaak
ondervindt.
Communicatie
Door de toename van informatie en de complexiteit van processen, systemen en structuren
wordt goed en tijdig communiceren steeds belangrijker.
Een communicatiecoach helpt bij het verwerven van inzicht in:
• de vormen en niveaus van communiceren,
• het effect van de wijze van communiceren op anderen,
• de oorzaken van gebrekkig communiceren en het oplossen ervan
• welke methoden tot verbetering het beste passen bij de coachee.
De coach draagt natuurlijk ook bij aan het beter persoonlijk communiceren van de coachee
door de sterke aspecten van diens communicatieve vaardigheden verder te ontwikkelen.
Competentie-ontwikkeling
Op allerlei gebieden moeten medewerkers nieuwe competenties bijleren.
De inspanning van de competentiecoach is gericht op het door coachee doorgronden en
verwerven van gedrag, gevoel en gedachten behorend bij bepaalde vaardigheden, of
combinaties daarvan.
De coach kan ook worden ingeschakeld bij het in beeld brengen van de gewenste profielen
die bij bepaalde functies horen en hoe die te verwerven zijn.
Executive coaching
Executives in organisaties en ondernemingen moeten kunnen omgaan met een veelheid aan
taken van beslissen tot uitvoeren, van managen tot ondernemen en van politiek bezig zijn tot
het afleggen van verantwoording aan toezichthouders.
De executive coach is een senior, die een track record heeft in executive omgevingen. Hij
helpt de executive coachee bij het ontwikkelen en integreren van alle vaardigheden die
executives nodig hebben in hun complexe taak.
Pagina 5 van 9
Intervisie
Professionals binnen hetzelfde vakgebied of binnen dezelfde branche kunnen veel en
effectief van elkaar leren door intervisie. Omdat het goed organiseren van intervisie een
specialiteit op zich is, hebben wij professionals die organisaties (of afdelingen) kunnen
begeleiden in:
• de deelnemers kennis laten maken met de belangrijkste principes en werkwijzen van
intervisie en het deel laten nemen aan enkele intervisiebijeenkomsten
• het opzetten van intervisie (organisatie, rollen, voorwaarden, frequentie, tijdsbeslag
enz.)
• het coachen / opleiden van deelnemers tot intervisor (facilitator/procesbegeleider)
Leiderschapscoaching
Voor nieuwe of ervaren leiders/managers die tegen zaken aanlopen.
Wie leiding geeft in een organisatie of onderneming moet van meerdere markten thuis zijn.
Een leider moet via anderen de juiste zaken tot stand brengen, een goede procesbeheerder
zijn, relaties onderhouden (naar medewerkers, bazen, collegamanagers en wellicht klanten)
en liefst coachend leidinggeven.
De coach gaat met de coachee na waar het persoonlijk gedrag en de eventuele beperkende
overtuigingen kunnen worden veranderd om de gewenste groei (tot een kwalitatief
uitstekende leidinggevende/manager of tot een leidinggevende/manager op een hoger
organisatieniveau) te bewerkstelligen.
Loopbaanbegeleiding
Elke loopbaan vereist het steeds ontwikkelen van nieuwe vaardigheden en kwaliteiten, zeker
als er sprake is van jobrotation, groei en verandering.
De loopbaancoach geeft hulp bij het ontwikkelen van inzicht waar je staat in je loopbaan.
Daarbij wordt in eerste instantie met de coachee een sterktezwakte analyse gemaakt. Dan
wordt bezien welke sterktes goed verder te ontwikkelen zijn en welke zwaktes je beter kan
vermijden. Vervolgens kan dan worden gekozen waar de beste kansen liggen voor
loopbaanontwikkeling en wat de bijbehorende aanpak is om dat te bereiken.
Omgaan met conflicten
Van medewerkers wordt een correcte omgang verlangd met conflicten in hun organisatie.
De conflictcoach helpt bij het ontwikkelen van conflictbestendig en conflictvaardig gedrag en
kan eventueel bijstaan bij het oplossen van een concreet conflict. Bij CoachNetwerk werken
ook enkele door het NMI geaccrediteerde mediators.
Pagina 6 van 9
Omgaan met stress
Stress: vriend en vijand. Spanning en stress horen bij het leven. Het maakt mensen in
situaties die daarom vragen alert en stelt ze in staat adequaat te reageren. Stress is dan
effectief. Wanneer dat niet het geval is, wordt stress ongezond. Stress wordt dan negatief en
veroorzaakt vervolgens overbelasting en uitputting die uiteindelijk kan leiden tot
overspannenheid of burn-out.
De stresscoach helpt de coachee dit verschil te herkennen en erkennen, de oorzaken te
achterhalen, en vast te stellen welke rol de coachee en de omgeving spelen in het ontstaan
van negatieve stress. Tevens begeleidt de coach de coachee bij het “inrichten” van zijn eigen
stressmanagement.
Outplacement
Wanneer een loopbaan door enige reden ten einde komt, is het vaak heel wenselijk dat er
hulp verleend wordt bij het vinden van nieuw werk. Anders kunnen negatieve gevoelens
over het baanverlies het verwerven van nieuw werk ernstig in de weg staan.
In een outplacementtraject wordt –indien nodig- eerst gewerkt aan rouwverwerking.
Vervolgens worden in de loop van het traject drie vragen beantwoord: wie ben ik, wat wil ik
en wat kan ik? Met verschillende technieken (zoals de SWOT, het waarderende
zelfonderzoek, gericht ‘dromen’ en kernkwadranten) worden aan deze antwoorden gewerkt.
Daarbij is te zien dat in de loop van het traject een verschuiving plaatsvindt van eerst
persoonlijk onderzoek naar later meer oriëntatie op de markt.
Persoonlijk leiderschap
Voor velen is het gewenst om persoonlijk leiderschap te ontwikkelen naast
managerskwaliteiten of ondernemerschap.
De leiderschapscoach werkt met de coachee aan het doorbreken van persoonlijke
belemmeringen en het ontwikkelen van fundamentele persoonlijke vaardigheden die belangrijk
zijn voor het geven van leiding aan anderen en zichzelf. Wanneer er ook sprake is van een slecht
werkbare situatie, kunnen de patronen worden opgezocht die daaraan ten grondslag liggen,
zodat fundamentele stappen in de persoonlijke ontwikkeling gezet kunnen worden.
Persoonlijke ontwikkeling
Een aantal persoonlijke eigenschappen kun je niet met een opleiding verwerven. Zeker waar
het gaat om gedragscomponenten en gevoelsontwikkeling.
In een Persoonlijk Ontwikkeltraject gaat de coachee aan het werk om uit te zoeken wat de
kennelijke succesfactoren zijn voor zichzelf. Daarnaast wordt gezamenlijk onderzocht waar
het tot nu toe niet lekker liep en welke persoonlijke factoren, eigenschappen en ervaringen
een negatieve invloed hebben. Tenslotte wordt gewerkt aan het ontwikkelen van een nieuwe
levenshouding, waarmee de coachee goed uit de voeten kan komen in de toekomst.
Pagina 7 van 9
Re-integratie
Medewerkers die door ziekte of enige andere reden langere tijd uit het arbeidsproces zijn
geweest kunnen moeilijk weer op eigen houtje in het arbeidsritme komen.
De re-integratiecoach heeft tot doel om cliënten hun plezier in werk en hun bijdrage aan de
maatschappij weer te leren vinden. Eerst wordt tijd besteed aan het snappen van de
levensloop van de coachee en het helder krijgen van de oorzaken waardoor iemand
(langdurig) buiten het werkzame leven terecht is gekomen. Dan onderzoekt de coach met de
coachee of de motivatie aanwezig is om interesses en zoekrichtingen in werk te vinden, of
dat er dieper liggende weerstanden zijn die aandacht vereisen. Vervolgens bestaat het traject
voor een groot deel uit loopbaanbegeleiding, eventueel aanvullende scholing en het vinden
van passend werk. Ook na het vinden van passend werk blijft re-integratiebegeleiding vaak
nog een paar maanden doorlopen om aandacht te geven aan bijvoorbeeld het functioneren in
werk, de wisselwerking tussen de coachee en zijn collegae en leidinggevenden en de privéwerk balans.
Teamcoaching en teambuilding
Teamcoaches begeleiden een groep mensen die een gezamenlijke prestatie willen leveren en
hiervoor een hecht team willen worden. De coach biedt hulp bij het oplossen van
belemmerende probleemsituaties in het team en maakt vervolgens van de afdeling een
“winning team”.
Bij teambuilding werkt de coach aan het samenstellen van een goede balans, communicatie
en samenwerking van een team. Hier staat niet zozeer de prestatie vooraan als wel het
functioneren van het team zelf. Deze coaches werken vaak met modellen en tests.
Vitaliteit
Voor een vitaal bedrijf zijn vitale medewerkers van belang. De ontwikkeling en uitbouw van
vitaliteit berust niet op één enkel ingrediënt, maar vraagt om een juiste mix van
ingrediënten, een meersporenbeleid.
In een coachtraject gericht op het verhogen van de vitaliteit zal aandacht besteedt worden
aan de fysieke gezondheid, de mentale fitheid, het leveren van een zinvolle bijdrage, het
hebben van een goed sociaal netwerk hebben en de juiste hoeveelheid stress.
50+
50 plus werknemers bieden een organisatie voordelen en nadelen. Indien er meer nadelen
dan voordelen (b)lijken te zijn, loopt de 50 plusser de kans zijn baan kwijt te raken.
De coach voor de 50 plusser gaat samen met de coachee na welke voordelen en kwaliteiten
onvoldoende benut of uitgelicht zijn en welke nadelen kunnen worden beperkt of teniet
gedaan. Ook is de coach in staat de 50 plusser te motiveren nog haalbare veranderingen in
gang te zetten en het onveranderbare te aanvaarden. Tot slot weet de coach bij te dragen aan
de goede presentatie van de 50 plusser naar zijn organisatie.
Pagina 8 van 9
Zingeving/bezieling
Veel mensen gaan vroeg of laat vragen stellen naar het nut of de zin van hun werk, hun
leven of het bestaan in het algemeen. Het onderwerp komt in bijna elk ontwikkeltraject op
een logische manier aan de orde. Wanneer het de leidende reden is voor een coachtraject,
zullen de op dit onderwerp gespecialiseerde coaches onder andere faciliteren bij het
(terug)vinden van nieuwe waarden en doelen van het leven, zodat er een belangrijke stap
richting een nieuwe toekomst kan worden gezet.
Contact met CoachNetwerk
Wij nodigen je van harte uit contact met ons op te nemen om samen de coachbehoefte van
jouw organisatie op strategische wijze in te vullen.
www.CoachNetwerk.nl
José Mark, 0646 - 821272, [email protected]
Lidwien Kamp, 030 – 2542365, [email protected]
Pagina 9 van 9