De Maansknopen en Saturnus

De Maansknopen en Saturnus
Artikel in het vakblad Astrologica van de Belgische Astrologische Vereniging Uranus
Matthijs Kamphoff, juni 1990
In dit artikel worden karmische aanwijzers in de horoscoop belicht tegen de
achtergrond van bevindingen uit reïncarnatietherapie. Daarbij kijken we niet alleen
naar de traditionele aanwijzer - de Maansknopen-as - maar ook naar de rol van de
planeet Saturnus en naar de relatie tussen deze beide gegevens.
Soms zien we een mens en diens geboortehoroscoop en hebben we het gevoel dat we
een schakel missen: er is iets in dat leven dat we in de horoscoop niet terug kunnen
vinden. Tot we, zoekend en puzzelend, iets ontdekken dat we over het hoofd hebben
gezien. Dat kan een belangrijk een detail zijn dat aan onze aandacht ontsnapte, maar
soms ook blijkt het een blinde vlek: een ontbrekend stukje analyse, waarmee we onze
duidingen zouden kunnen verrijken.
Zo'n ontbrekend stukje blijkt vaak nog te bestaan in het duiden van de Maansknopen,
ook wel Drakekop en Drakestaart genaamd. Over de duiding van de Maansknopen is
weinig geschreven en het lijkt of zelfs ervaren astrologen er vaak geen raad mee
weten. Anders dan de planeten vertegenwoordigen de Maansknopen geen psychische
krachten of karaktertrekken - maar wat betekenen ze dan wel?
Aan de hand van een voorbeeld uit de psychologische praktijk wil ik op die vraag
ingaan. Daarbij kan duidelijk worden hoe analyse van de Maansknopen ons inzicht in
de horoscoop verdiept. Naast de indrukken over karakter en capaciteiten die we
ontlenen aan planeten, tekens, huizen en aspecten, komt hier namelijk een 'rode
draad', een lijn van ontwikkeling in beeld. Vormen de planeten het gereedschap
waarmee we ons leven aanvangen, de Maansknopen geven aan wat er op ons
werkbriefje staat. Een centrale ontwikkelingslijn, een belangrijke richtingaanwijzing
voor onze groei vinden we in deze astrologische punten gesymboliseerd.
Aanduidingen van de grote lijn in onze groei liggen echter niet alleen in de
Maansknopen. Er staat méér op ons werkbriefje en het venijn zit in de kleine lettertjes
- die we moeilijk kunnen of willen lezen - en die ons vertellen waar we speciaal op
moeten letten of voor oppassen. Het zal u niet verbazen dat deze kleine lettertjes
geschreven zijn door de planeet Saturnus: de leermeester van pijn en moeite. Maar
alvorens dit verder uit te diepen, nu eerst een stukje praktijk.
We kijken naar de horoscoop van:
In Carla's leven zijn problemen gerezen in de relatie met haar man, die haar
overheerst en weinig ruimte biedt. Carla voelt zich beklemd, maar laat zich jarenlang
weerloos onder de voet lopen. Haar houding is vaak lijdzaam en opofferend. Dit
opofferende gedrag is zo sterk, dat we ons kunnen afvragen of de conjunctie
Saturnus-Mars-Neptunus in Weegschaal daar voldoende grond voor biedt. We zouden
sterkere aanwijzingen in de sfeer van Vissen / Neptunus / 12e huis mogen
verwachten.
Bezien we nu echter de positie van de Noordelijke Maansknoop (of Drakekop), dan
wordt direct duidelijk waar Carla's neiging tot lijdzame opoffering vandaan komt. De
Drakekop staat in Vissen in het 8e huis. Er is dus een ontwikkelingsweg aangeduid in
de sfeer van het teken Vissen: meeleven, lijden, zich overgeven en opofferen. De
concretisering van deze tendens kan leiden tot sterke confrontaties maar ook tot een
ingrijpende persoonlijke groei (8e huis). De ontwikkelingsweg die hier door de
Drakekop wordt aangegeven, krijgt in de praktijk gemakkelijk vorm door de uiterst
zwakke positie van Mars: in het teken Weegschaal al weinig weerbaar geplaatst,
wordt Mars bovendien nog ondermijnd door Neptunus en onderdrukt door Saturnus.
Opmerkelijk is hier vooral de Saturnus-positie, die zoals altijd meer aangeeft dan
'zomaar een karaktertrek'. Saturnus wijst immers op een gebied in ons leven dat we
ons met pijn en moeite eigen moeten maken. En hier zien we dan de 'kleine lettertjes'
op het werkbriefje: Carla leeft met de nadrukkelijke instructie om te zoeken naar
harmonie, om te leren samen-zijn en zichzelf op de ander af te stemmen.
Zo'n Saturnus-positie in Weegschaal kunnen we overigens het beste zien als een
instructie om zich te ontwikkelen langs de as Ram-Weegschaal. Voor de duiding van
Saturnus is het raadzaam om ook naar het teken ertegenover te kijken, al is dit
eventueel geheel onbezet. Altijd is hier sprake van een ontwikkelingslijn waarbij het
teken tegenover Saturnus het vertrekpunt vormt, terwijl het Saturnus-teken als baken
fungeert: als richtpunt voor een moeizaam te verwerven groei. Wanneer dat baken
wordt gevolgd, zal vaak het Saturnus-teken krampachtig worden benadrukt; wordt dit
baken genegeerd of vermeden, dan zien we juist de tegenpool van het Saturnus-teken
in het karakter naar voren komen. Zo kan een Saturnus in Weegschaal soms - zelfs
bij een leeg teken Ram en een leeg 1e huis - tot Ram-achtige karaktertrekken leiden.
Een vergelijkbare as-werking zien we trouwens bij de Maansknopen: een Drakekop in
Vissen duidt in wezen op een ontwikkeling die zich beweegt van Maagd naar Vissen.
Van praktisch / analytisch / rationeel naar idealistisch / bewogen / emotioneel. Ook
hier kan verzet tegen zo'n ontwikkeling zich uiten in overbenadrukking van het
vertrekpunt; in dit geval zou dat dus een extreem rationeel gedrag zijn,
corresponderend met de positie van de Drakestaart in Maagd.
Op deze wijze hebben we terloops twee hoofdlijnen van ontwikkeling geïntroduceerd:
enerzijds zijn er tekens van de Maansknopen, waarbij de groei loopt van de Zuidelijke
naar de Noordelijke knoop (ofwel van Drakestaart naar Drakekop). Anderzijds is er
Saturnus, als aanwijzer voor de groei die zijn vertrekpunt heeft in het tegenovergelegen teken. Hoe deze twee lijnen van ontwikkeling samengaan, komt verderop aan
de orde - evenals als het onderscheid van tekens en huizen in dit verband. Maar eerst
wil ik hier de vraag opwerpen: waar komen zulke ontwikkelingslijnen vandaan?
Uitgaande van de gedachte - onder astrologen gewoonlijk wel aanvaard - dat een
mensenleven patroon en richting vertoont, is nog niet meteen duidelijk wie de richting
bepaalt of waarop zij gebaseerd is. In een religieus wereldbeeld kunnen we hogere
machten veronderstellen, die onze 'werkbriefjes' (al of niet in overleg met ons)
invullen. Maar we ook (of tevens) veronderstellen dat het huidige werkbriefje een
2
vervolg is op het eindrapport over de vorige klus: de ervaringen over vele levens
stapelen zich op en worden bij elk nieuw begin aangevuld en bijgestuurd met nieuwe
leerervaringen. Dat een dergelijke 'reïncarnatie-filosofie' niet helemaal uit de lucht
gegrepen is, mag blijken uit talloze bevindingen van hypnotherapeuten en hun
cliënten. Er zijn sterke aanwijzingen dat mensen zich - in een gewijzigde
bewustzijnstoestand - ervaringen uit vroegere levens kunnen herinneren. Gegevens
uit hypnotherapie ondersteunen inderdaad de filosofie dat mensen vele malen
herboren worden en dat hun gecumuleerde ervaringen uit voorgaande levens de
grondslag vormen voor een volgende geboorte - en dan met name voor de
ontwikkelingsrichting die zij daarbij kiezen of als 'opdracht' meenemen.
Voor astrologen ligt hier natuurlijk de uitdagende vraag, of en hoe die ervaringen uit
vorige levens in de nieuwe geboortehoroscoop zichtbaar worden. Laten we deze beide
vragen eens bezien aan de hand van ons praktijkvoorbeeld, waar we Carla niet alleen
via astrologische analyse, maar ook via haar herinneringen onder hypnose leerden
kennen.
Beelden van oude levens die bij Carla naar boven kwamen, lieten zien hoe ze zich (in
een leven als man) als vriend gebonden had aan een ander - die ze ervoer als haar
huidige man maar met een ander uiterlijk. Na een ongeluk met een bijl waardoor deze
man invalide werd, kon zij/hij het niet opbrengen bij hem te blijven en liet hem in de
steek. Aansluitend was er een herinnering aan een kerk en een priester die haar
verwijten maakte, gepaard aan een sterk gevoel van schuld.
Deze brokstukken van het verleden, die een duidelijk verband vertonen met haar
huidige relatieproblemen, zijn in Carla's horoscoop inderdaad terug te vinden. De
Drakekop in Vissen weerspiegelt haar voornemen om zich alsnog voor deze man op te
offeren en zo haar 'schuld uit te boeten'. De Saturnus-positie in Weegschaal, gepaard
aan een zware blokkering en ondermijning van Mars in hetzelfde teken, focust haar op
de 'opdracht' om nu eens het 'ik' ondergeschikt te maken aan de ander. Dit laatste
gegeven lijkt overigens ook in verband te staan met een ander vroeger leven, waarin
in ze - naar haar eigen indrukken - moest leren 'luisteren'.
Bij analyse van het verband tussen dit soort informatie over vroegere levens en
astrologische gegevens, blijkt steeds dat belangrijke of overheersende vroegere
ervaringen weerspiegeld worden in de tekenpositie van de Drakestaart (Zuidelijke
Maansknoop) en/of het teken tegenover Saturnus. Intenties waarmee het nieuwe
leven wordt aangevangen (of de opdracht die al dan niet wordt aanvaard)
weerspiegelen zich in het teken van de Drakekop (Noordelijke Maansknoop) of in de
tekenpositie van Saturnus. Deze intenties blijken vooral een grote rol te spelen in de
keuze van opleidingen en beroepen - ook al wordt deze keuze door de geborene vaak
niet als bewuste keuze ervaren.
Een opmerkelijke conclusie is, dat informatie over oude ervaringen en nieuwe
ontwikkelingslijnen vooral besloten ligt in de tekenposities. Huizen spelen ook hier een
rol in de sfeer van concretisering: Saturnus in Weegschaal in III kán wijzen op
problemen met ademen of spreken, maar essentieel is dan het achterliggende
Ram/Weegschaal-probleem. Soms vindt men ook verbanden tussen deze huisposities
en specifieke herinneringen aan een vorig leven, maar dit is lang niet altijd het geval.
Wezenlijke verbanden tussen 'vroeger' en 'nu' zijn echter altijd te vinden wanneer
men de tekenposities van Saturnus en de Maansknopen tot uitgangspunt neemt.
Het zal ook duidelijk zijn dat horoscopen weliswaar herinneringen aan het verleden in
zich kunnen dragen, maar dat dit slechts in de vorm van tendensen is aangeduid. Men
3
kan aan een horoscoop niet zien 'of iemand in zijn vorig leven koning is geweest'. Wel
kan men zien of de herinnering aan een koninklijke status (in één of meer levens, in
verscheidene soorten ervaring verankerd) in het huidige leven van die mens nog
doorwerkt. Dergelijke bindingen met het verleden hebben niet noodzakelijk op één
speciaal leven of het juist voorafgaande leven betrekking; het gaat om het totaal aan
gecumuleerde levenservaringen en om datgene wat daaraan in het huidige leven moet
worden toegevoegd of in balans gebracht.
Heel belangrijk is tot slot de vraag hoe de twee ontwikkelingslijnen die door de
Maansknopen en Saturnus worden aangeduid, zich tot elkaar verhouden. Zonder hier
in te gaan op ondersteunende documentatie, wil ik mijn eigen bevindingen hierover
nu samenvatten, nogmaals terugvallend op het beeld van het 'werkbriefje' dat we
meekrijgen bij de aanvang van ons leven. Op dat briefje staat in duidelijke, grote
letters de tekst van de Maansknopen. Die tekst lijkt heel vaak door de geborene zelf
geschreven te zijn, als een soort idee of plan voor het komende leven. In dat geval
biedt de horoscoop op allerlei manieren steun aan het teken van de Drakekop bijvoorbeeld door planeten in datzelfde teken, of door nadruk op het huis dat ermee
correspondeert. Soms lijkt die grote tekst door iemand anders geschreven en stemt
deze niet zo duidelijk overeen met de ideeën of wensen van de geborene. Dan zit de
horoscoop vol tegenstrijdigheden of wordt het teken van de Drakekop ronduit
gesaboteerd. In beide gevallen echter is de geborene zich vrij goed bewust van de
grote lijn die door de Maansknopen-instructie wordt aangeduid. Die ontwikkelingslijn
zal, ook als zij niet wordt aanvaard en gevolgd, altijd voor de betrokkene herkenbaar
zijn.
En dat is nu juist het verschil met de 'kleine lettertjes' waarin de Saturnus-opdracht
geschreven is. Die tekst geeft aan op welk gebied de leerervaringen nog pijnlijk tekort
kunnen schieten. Op dat gebied wordt dus - bij wijze van waarschuwing - extra
aandacht gevestigd. Heel vaak lijkt deze Saturnus-tekst niet door de geborene zelf
geschreven: iemand anders (met wat meer verstand en overzicht) heeft dat er op het
werkbriefje bijgekrabbeld. Maar de geborene ziet deze voetnoot maar al te graag over
het hoofd en is zich dus van dit probleemgebied vaak helemaal niet bewust. Soms
echter wordt de Saturnus-instructie juist wel heel sterk ervaren en drukt zij als een
loden last op de geborene. Dat zagen we in ons voorbeeld van Carla, die zich al te
gewetensvol wijdde aan het wegdrukken van haar eigen ik.
Zoals gebruikelijk wanneer astrologie over echte mensen gaat, zijn ook hier geen
standaardrecepten voorhanden. De ontwikkelingslijnen van Maansknopen en Saturnus
zullen elkaar soms ondersteunen, soms tegenwerken. Soms geeft Saturnus de
voorwaarde aan die vervuld moet worden om het doel van de Drakekop te bereiken.
Maar altijd verwijst de Drakekop naar datgene wat we meer bewust zoeken of
tegenwerken, terwijl Saturnus ons toont wat we het liefst zouden willen vergeten of
misschien met heel veel moeite leren.
4

Download Report