ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 6.2. Externe activiteiten Duurzame mobiliteit l Hoofdstuk 1: Kerngegevens Hoofdstuk 2: Maatschappelijke doelstellingen l Hoofdstuk 7: Veilig 7.1. Interne activiteiten Hoofdstuk 3: Profiel l 3.1. l De organisatie ANWB 3.2. Ontwikkelingen in de omgeving 3.3. Keten van de ANWB Duurzaam toerisme Inkoopbeleid Beleggingen l 7.2. Risicomanagement Externe activiteiten Verkeersveiligheid l Hoofdstuk 4: MVO binnen ANWB 4.1. Praten met stakeholders Hoofdstuk 8: Over dit verslag 4.2. MVO en bedrijfsstrategie 4.3. MVO en management Hoofdstuk 9: Onafhankelijk Assurance Rapport 4.4. Monitoring en externe benchmarks Hoofdstuk 10: Begrippenlijst en Hoofdstuk 5: Sociaal 5.1. INHOUD Voorwoord rapportagedefinities Interne activiteiten Medewerkers l Hoofdstuk 11: Colofon 5.2. Externe activiteiten ANWB en de samenleving l ANWB en haar leden l Hoofdstuk 6: Duurzaam 6.1. Interne activiteiten Milieubeleid l MVO-gegevens l l Klimaat, energieverbruik en CO2 l Mobiliteit ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 2 Voorwoord In 2013 heeft de ANWB zich weer met veel plezier voor haar bijna vier miljoen leden ingespannen om haar missie ‘ leden met vrijheid en plezier laten bewegen’ invulling te geven. Bijvoorbeeld door het lanceren van de app ANWB Onderweg en onze eigen parkeerservice ‘ANWB Parkeren’. Daarnaast hebben dit jaar ook weer 200.000 kinderen meegedaan met ons verkeerseducatieprogramma Streetwise. Op het vlak van duurzame mobiliteit hebben we met GreenFlux snelladers nabij snelwegen gerealiseerd, de eerste van een serie van 30. Hiermee bouwen we mee aan een landelijk laadnetwerk dat de toegankelijkheid van de elektrische auto sterk vergroot. De effecten van de economische crisis waren in 2013 ook bij de ANWB nog steeds voelbaar. Dit heeft ons genoodzaakt bij een aantal onderdelen van de ANWB reorganisaties door te voeren met een verlies van in totaal enkele honderden banen. Middels een sociaal plan proberen we de gevolgen voor de betreffende medewerkers zoveel mogelijk te beperken, idealiter door hen naar een nieuwe baan te begeleiden. Aan de doelstelling om in 2020 1 miljard liter brandstof bespaard te hebben is met elkaar in 2013 hard gewerkt. Tips over zuinig rijden, informatie over het verbruik van auto’s en het stimuleren van elektrische mobiliteit zorgen dat iedereen een bijdrage kan leveren. Uiteraard is naast al deze mooie initiatieven onze eigen voorbeeldrol minstens zo belangrijk. Wegenwachten zijn met elkaar door een nieuwe manier van rijden brandstof gaan besparen en onze leaserijders kiezen steeds vaker voor een hybride of andere zuinige auto. In 2014 gaan we die voorbeeldrol verder uitbouwen. Op het gebied van duurzame mobiliteit maar ook op het vlak van duurzaam beleggen, onze klantvoorwaarden en het uitrollen van onze duurzame inkoopvoorwaarden naar de dochterorganisaties. De ruim 4500 medewerkers van de ANWB doen dit samen al meer dan 130 jaar met veel toewijding dus ik heb er alle vertrouwen in dat zij dat zullen blijven doen. Zolang we goed blijven luisteren naar de signalen uit de wereld om ons heen. En dat doen we! Guido van Woerkom ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 3 Highlights: in 2013... Sociaal en d in Eindhov plein geopen roen …is het 2e G gedaan aan mee .000 leden …hebben 15 gieveiling Groene Ener de ANWB loopceerd, een ’ geïntrodu ks ra st in hun n rt aa ee ken t en inspir p el …is ‘nu wer h rs ke er die medew baanportal carrière en keer gereden ood bus vier G t el ch Fe ra b B ge W N ijk doel …heeft de A aatschappel m n ee r aa n vrijwilligers tra mobiel lzoekerscen ie as in en er ANWB kind ....heeft de en fietsles s et fi n ee et gemaakt m Veilig …hebben 165. 000 kinderen deelgenomen educatieprog aan verkeersramma Street wise …is voor de tw eede keer de fietsverlichtin georganiseer gsactie Lightw d waaraan 50 ise 0 scholen he bben meegeda an ...is onderzoe k verricht naar de veiligheid wegen. Ruim van provincial 8000 km weg e is geanalyseerd plekken op onveilige Duurzaam erd met zo’n 10% gereduce …is de CO2-voetafdruk pier. rukt op gerecycled pa …is de Kampioen ged ndstof 0 liter bra en samen ruim 20.00 …hebben wegenwacht ster rijgedrag bespaard door bewu ders met GreenFlux snella …heeft ANWB samen 30. van ie ser een van gerealiseerd, de eerste nabij snelwegen aeen van de reisorganis een seat’ geboekt bij erd nse ..is 4.446 keer een ‘gr pe om gec CO2 aal is hiermee 3.625 ton ties van ANWB. In tot …is een begin gemaakt met het uitrollen zame inkoop van de duurstrategie van AN WB BV naar al dochteronder le ANWBnemingen Voor meer informatie over activiteiten van de ANWB in 2013 wordt verwezen naar het ANWB Jaaroverzicht op anwb.nl ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 4 1 | Kerngegevens Tabel 1: Samenvatting kerngegevens ANWB 2013 en 2012 ANWB Vereniging 2013 2012 3.939.820 3.964.047 1,13 1,16 3,38 3,6 Contact Center (aantal telefoontjes x miljoen) 1,3 1,3 anwb.nl (aantal bezoekers x miljoen) 116 118 ANWB en VVV/ANWB-winkels (aantal) 76 108 3 5 3,6 3,6 2013 2012 4.180 4.162 Percentage vrouwelijke medewerkers 48% 43% Ziekteverzuim (totaal) 4,6% 4.9% Duurzaam 2013 2012 9.130 8.699 Energieverbruik (GJ) 99.882 103.623 CO2-voetafdruk (ton CO2) 62.129 69.364 2013 2012 974 1.037 Mutatie t.o.v. voorgaand jaar -6,5% -2,6% Nettoresultaat (miljoen euro) 20.9 -12,5 Ledental Vereniging (per 1-1 volgend jaar) ANWB producten en diensten Wegenwacht (aantal hulpverleningen x miljoen) Winkels (aantal transacties x miljoen) Steunpunten ANWB Alarmcentrale (aantal) Kampioen (maandoplage per 31-12 in miljoenen) Sociaal Aantal FTE (gem. over gehele jaar) Papierverbruik (ton) 1 Financieel2 Netto-omzet (miljoen euro) De gerapporteerde cijfers hebben betrekking op ANWB B.V.. Voor aanvullende informatie over de scope en de volledigheid van de gerapporteerde gegevens zie hoofdstuk 8 ‘Over dit verslag’ 2 Voor meer informatieve over de financiële prestaties verwijzen wij naar de ANWB Jaarrekening 2013 1 ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 5 2 | Maatschappelijke doelstellingen Tabel 2: Maatschappelijke prestaties 2013 en doelstellingen 2014 Doelstelling 2013 Resultaat 2013 Doel 2014 Sociaal ‘Activiteiten zijn menselijk, betaalbaar en proactief’ Verkeersveiligheid Kinderfietsenplan: afronding van project door uitrol van Kinderfietsenplan bij overige asielzoekerscentra Bij de overige asielzoekerscentra is waar mogelijk het Kinderfietsenplan uitgerold. Het project is afgerond. Streetwise: • 200.000 kinderen nemen deel aan Streetwise, verdeeld over 950 scholen • Introductie van online lesprogramma in samenwerking met Malmberg 200.000 kinderen hebben deelgenomen aan Streetwise, verdeeld over 930 scholen • 165.000 kinderen laten deelnemen aan Streetwise, verdeeld over 950 basisscholen • Start pilots met een nieuw te ontwikkelen verkeersprogramma voor middelbare scholen. Doelstelling is om dit programma in 2015 te introduceren. • Rapportage veiligheid provinciale wegen afronden • 8000 km provinciale weg geanalyseerd op onveilige plekken • Voorstel aan gemeentes voor betere bereikbaarheid steden (robuust wegennet) • Presentatie van idee stabiele fiets voor ouderen • Rapportage veiligheid provinciale wegen aanbieden aan provincies en hen stimuleren om onveilige wegen aan te pakken • Uitvoering voorstellen bereikbaarheid steden (robuust wegennet in regio Amsterdam en Den Haag • Met fabrikanten werken aan stabeiele fiets voor ouderen Duurzaam ‘Activiteiten zijn maatschappelijk verantwoord, hebben kwaliteit, leveren duurzaam financieel resultaat op, zijn schoon en niet ontwrichtend’ Klimaat en CO2 • 3% reductie CO2-voetafdruk t.o.v. vorig jaar • Stijging CO2-reductie via bandenspanningspomp, samenrijden.nl en laadpalen • Compensatie 2012 continueren • De CO2-voetafdruk betreft 62.129 ton • 111,8 ton CO2-reductie als gevolg van ANWB initiatieven (bandenspanningspomp, laadpalen en samenrijden.nl) • 4.952 ton CO2-compensatie • 4% reductie CO2-voetafdruk t.o.v. vorig jaar • Uitbreiding elektrisch plein bij ANWB hoofdkantoor met 10 laadpunten Duurzame mobiliteit • Invulling van 14 van de 30 vergunningen voor exploitatie van snelladers langs de openbare weg • Mobiele toepassing voor overzicht laadpalen in Nederland • 7 van de 30 snelladers gerealiseerd bij wegrestaurants van Van der Valk en La Place • Onderweg-app met volledig overzicht van alle openbare (snel)laadpunten in Nederland • Elektrisch: realisatie van overige 23 snellaadpunten langs openbare weg • Autobelastingen 2015-2020 beïnvloeden met als doel duurzame mobiliteit te stimuleren Duurzaam toerisme • Stijging compensatie van klanten reisdochters via GreenSeat • Doorontwikkeling CO2-labeling methode • Daling compensatie klanten van reisdochters met 20% • CO2-labeling methode is doorontwikkeld • Gezamenlijke Groene Ambitie ANWB-reisdochters • Verdere ontwikkeling CO2-labeling methode • Alle ANWB-reisdochters vertalen de Groene Ambitie naar hun activiteiten Papier • Reductie papierverbruik • Voortzetten drukken van Kampioen op recycled papier • Reductie in papierverbruik • Kampioen gedrukt op recycled papier • Verkenning naar digitalisering Kampioen Veilig ‘Producten en diensten zijn vrij van risico’s, zowel aan de productiekant als aan de gebruikerskant’ Inkoop (o.a. Human Nature) • Realisatie duurzaam datacenter • Verkenning naar uitrol ANWB-inkoopvoorwaarden en gedragscode naar ANWB-dochterondernemingen • Op een externe locatie is een duurzaam datacenter gerealiseerd • Werkwijze bepaald voor uitrol inkoopstrategie ANWB BV naar ANWB-dochterondernemingen Uitrol van ANWB inkoopstrategie van ANWB BV naar ANWB dochterondernemingen Monitoring en verslaggeving MBO-benchmark Deelname aan de Maatschappelijke Imago Monitor; stijging van individuele score Deelname aan Maatschappelijke Imago Monitor, 1e plek behaald Deelname aan de Maatschappelijke Imago Monitor; stijging van individuele score MVO-benchmark Top-5% behouden in de Transparantiebenchmark 19e plek behaald (top -5%) in de Transparantiebenchmark Top-5% behouden in Transparantiebenchmark Waarborg • Plan integratie MVO-proces gereed • Start implementatie van integratie MVO-proces volgens plan • MVO doelstellingen toegevoegd aan jaarplanformat 2014 • Verslaggeving conform GRI-4 Bewaking en verdere borging van structurele aandacht voor MVO in meerjarenplannen, jaarplannen en projectplannen * In deze tabel staan enkele voorbeelden van maatschappelijke resultaten en doelstellingen. Overige resultaten en doelstellingen staan in de verschillende hoofdstukken van dit verslag vermeld. ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 6 dv er vo e ht il ge n Re ta va n r c wa en g e W Traumah el ikopters Reizen gen Rec hts h rin eke Verz ie at m ingen ed train r fo in rs e ke zering gwij bewe ische gen e n r Ve ia ulp t Toeris De ANWB is actief in verschillende sectoren met een groot aantal verschillende producten en diensten. Soms onder ‘merknamen’ die ook een zelfstandige bekendheid genieten (bij. Human Nature en Ve r e ral Activiteiten ANWB Naast het volgen van technologische ontwikkelingen ziet de ANWB ook kansen door het aanbieden van producten en diensten op het brede vlak van mobiliteit. Dit is een reactie op de ontwikkeling dat mensen niet meer enkel met de auto reizen maar verschillende modaliteiten combineren. Daarnaast wordt gebruik steeds belangrijker dan bezit. Om aan deze behoefte te voldoen biedt de ANWB sinds kort bijvoorbeeld pechhulp voor de (elektrische-) fiets en de elektrische auto, een overzicht van alle laadpunten in Nederland, diensten op het vlak van autodelen en zet zij zich meer dan voorheen in voor de belangen van de ANWB-leden die met het openbaar vervoer reizen. Op deze wijze wordt gestreefd om van begin tot eind in de mobiliteitswensen van leden te voorzien. Om de vraag te beantwoorden die de vergrijzing in onze maatschappij t cen rm De hoofddirectie is verantwoordelijk voor de dagelijkse sturing van ANWB BV. Zij wordt gecontroleerd door de raad van commissarissen. Gezien het unieke karakter van de organisatie heeft de ANWB ook een ledenvergadering. Een afvaardiging hiervan vormt samen de raad van advies. Deze adviseert op haar beurt de raad van toezicht. De ledenvergadering bestaat uit ruim 100 bondsraadsleden die alle provincies vertegenwoordigen. Voor uitgebreide informatie over het bestuur verwijzen wij naar onze website. Ala Bestuur van de ANWB Belangenbehartiging De ANWB is een vereniging van bijna 4 miljoen leden. Alle activiteiten van de ANWB worden uitgevoerd door ANWB BV en haar dochterondernemingen. Daarnaast is een deel van de beleggingen ondergebracht in de beleggingsinstelling ANWB Beleggingen BV. Alle aandelen van deze twee besloten vennootschappen worden gehouden door de Stichting Administratiekantoor (STAK). De ANWB ontwikkelt producten en diensten die beantwoorden aan maatschappelijke en technologische ontwikkelingen en trends in haar omgeving en daarnaast specifiek een bijdrage leveren aan de behoeften van haar leden, de samenleving en de organisatie. Twee voorbeelden van dergelijke innovaties in 2013 zijn de Onderweg app en ANWB Parkeren. De Onderweg app (2013: 600.000 downloads) is een mobiele applicatie die alle mobiliteitsinformatie bundelt zoals files, parkeren, tanken en routes. ANWB Parkeren (2013: 70.000 gebruikers) biedt een manier om eenvoudig en goedkoop met behulp van de mobiele telefoon te parkeren. Beide zijn een antwoord op een ontwikkeling in de markt van simpele digitale informatievoorzieningen naar totale ontzorging door digitale applicaties, onafhankelijk van tijd en plaats. Aan de andere kant is de ANWB actief in markten die door het huidige economisch klimaat onder druk staan en waar de concurrentie groeit. Om de groei en continuïteit van de onderneming te waarborgen dient de ANWB hier constant op in te spelen en te reageren. Zo betreden steeds meer partijen de markt voor pechhulpverlening, onder andere verzekeraars. De ANWB heeft hierop ingespeeld door een totaalpakket aan te bieden waarin de wegenwacht niet alleen bij pech komt helpen maar ook bij schade. Ook zijn in 2013 weer een aantal ANWB-winkels verbouwd naar het in 2012 geïntroduceerde winkelconcept dat beter voorziet in de behoefte van leden en klanten en de positie als retailformule versterkt. Daarnaast heeft de ANWB besloten om haar afdeling Media te reorganiseren. Naast menselijke consequenties (zie paragraaf 5.1.) heeft dit ook tot gevolg gehad dat ANWB met een aantal producten en diensten, bijvoorbeeld twee magazines, zal stoppen. M 3.1. De organisatie ANWB 3.2. Ontwikkelingen in de omgeving gaat meebrengen heeft de ANWB in 2013 het online platform ‘Vrij & Mobiel’ gelanceerd. Een platform dat uiteenlopende informatie geeft op het vlak van bewegingsvrijheid en mobiliteit voor ouderen. leidin De Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB is een maatschappelijke vereniging die met een unieke mix van beïnvloedende en dienstverlenende activiteiten wil zorgen dat leden en burgers met vrijheid en plezier kunnen bewegen door en met de ANWB. Tevens wil zij een bijdrage leveren aan een duurzame ontwikkeling van de samenleving. De meest bekende activiteiten van de ANWB zijn de Wegenwacht, Alarmcentrale en de ANWB-winkels. Het hoofdkantoor van de ANWB is gevestigd in Den Haag. Wegenwacht). Een aantal activiteiten wordt uitgevoerd door dochterondernemingen van ANWB BV. In 2013 hebben zich geen veranderingen voorgedaan op het vlak van fusies en/of overnames. Voor een compleet overzicht van alle kernactiviteiten en het organigram van de ANWB verwijzen wij naar onze website. Rijop 3 | Profiel ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 7 I NPUT OUTPUT Papier Vangnet onderweg Euro’s Kennis Verkeersveiligheid Voertuigen Recreatie dichtbij Ict Duurzame mobiliteit Mensen Gebouwen Brandstof Figuur 1: Waardeketen ANWB ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 8 3.3. Keten van de ANWB Overzicht van de keten Gezien de diversiteit aan bedrijfsactiviteiten is de ANWB actief in meerdere ketens en bij een breed scala aan toeleveranciers betrokken. Aan de inkoopkant betekent dit bijvoorbeeld dat voor de Wegenwacht wagens en kleding ingekocht worden, dat de Alarmcentrale pechhulp inkoopt voor ANWB-leden die in het buitenland gestrand zijn en dat de afdeling Media papier inkoopt voor de productie van diverse magazines, kaarten, boeken en gidsen. Voor de gebouwen koopt zij energie in en voor onze voertuigen en helikopters brandstof. Daarnaast leveren we producten en diensten aan leden, niet-leden en zakelijke partners via verscheidene kanalen. Ten aanzien van de afzetmarkt is het beeld eveneens divers. Zowel aan leden als aan niet-leden en zakelijke partners worden diensten en producten geleverd (zie figuur 1) via diverse kanalen. De ANWB reisdochters verzorgen zelfstandig de inkoop van lokaal vervoer, accommodaties en lokale begeleiding, ook via lokale agenten in verschillende landen over de gehele wereld. Daarnaast verzorgt dochterbedrijf ANWB Retail de inkoop van kleding en ‘special products’ voor het ANWB winkelkanaal. Meer over het inkoopbeleid van de ANWB staat beschreven in hoofdstuk 7.1. en is te vinden op de website De werkzaamheden in de keten voegen waarde toe op diverse terreinen. Aan deze werkzaamheden ligt een ambitie en strategie ten grondslag (zie paragraaf 4.2.) waarin doelen gesteld worden voor zowel de lange als de korte termijn (zie paragraaf 4.2. en hoofdstuk 2). Veranderingen en ontwikkelingen in de omgeving hebben hierop veel invloed (zie paragraaf 3.2.), De keuze voor relevante thema’s en activiteiten wordt er onder andere door beïnvloed. Daarnaast brengt onze keten kansen en risico’s met zich mee waarop de ANWB adequaat moet reageren (zie paragraaf 7.2.). Impact in de keten Internationale samenwerking De ANWB onderkent dat de impact die zij kan uitoefenen in de keten met name gezocht moet worden in haar unieke karakter als vereniging. De ANWB is een vereniging met als doel het behartigen van de belangen van haar leden op het gebied van recreatie, toerisme, verkeer en vervoer. Enerzijds door het aanbieden van producten en diensten, anderzijds door de mening en wensen van onze leden bij andere partijen onder de aandacht te brengen. Dit staat beschreven in de statuten. De ANWB werkt samen met buitenlandse zusterclubs binnen en buiten de kaders van twee overkoepelende verenigingen: ARC Europe (Europees) en de FIA (wereldwijd). De clubs komen regelmatig bij elkaar om kennis te delen en samen te werken. Deze samenwerking leidt tot efficiencyverbeteringen, strategieen productontwikkeling. Zo werkt de ANWB samen met ADAC (Duitsland), de OAMTC (Oostenrijk), TSC (Zwitserland) en de AA (Engeland). Ook buiten Europa worden contacten onderhouden. Voornamelijk om krachten te bundelen bij mondiale ontwikkelingen. ANWB participeert samen met een groot aantal Europese zusterclubs in het programma EuroTest, dat zich richt op verkeersveiligheid, mobiliteit en toerisme. Deze ontwikkelingen binnen de sector hebben ook hun doorgang gevonden in het maatschappelijk beleid, waarbij verkeersveiligheid en mobiliteit een centrale rol innemen. Samen voeren de zusterclubs jaarlijks testen uit en nemen als sector kennis van de kwaliteit. Waar nodig wordt aangedrongen op verbeteringen bij de industrie. ANWB statuten: “De vereniging heeft ten doel het behartigen van de belangen van haar leden op het gebied van recreatie, toerisme, verkeer en vervoer, alles in de meest uitgebreide zin van het woord. Bij het behartigen van deze belangen zal zij zich waar mogelijk mede inspannen voor het behoud van de kwaliteit van het milieu, alsmede van landschappelijke en cultuurhistorische waarden.” (Artikel 3) “De vereniging zet zich met name in voor verbetering of handhaving van de bereikbaarheid, beschikbaarheid, leefbaarheid, betaalbaarheid, veiligheid, zekerheid en keuzevrijheid, bezien in hun onderlinge verband, ten aanzien van voorzieningen op het gebied van recreatie, toerisme, verkeer en vervoer, zowel op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal niveau.” (Artikel 3a1) Naast het behartigen van de belangen van haar leden en hen te adviseren streeft de ANWB ernaar de impact van de keten op mens, milieu en samenleving te beperken. Belangrijke voorbeelden hiervan zijn het streven naar duurzame mobiliteit (zie hoofdstuk 6.1. en 6.2.) en het verbeteren van verkeersveiligheid, zoals verder uitgewerkt worden in dit verslag (zie hoofdstuk 7.2). Dit zijn onderwerpen waarbij de ANWB een voortrekkersrol op zich neemt, maar niet zonder het mobiliseren van de keten om de beoogde resultaten te behalen. ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 9 4 | MVO binnen ANWB Figuur 2: Stakeholderanalyse 2013 belangen op het gebied van recreatie, toerisme, verkeer en vervoer. De overige stakeholders dragen allemaal bij aan het behartigen van deze ledenbelangen. De ANWB spant zich in om met haar stakeholders goede relaties te onderhouden. De signalen vinden hun weg in de strategie en de daaruit vloeiende doelstellingen. Ook omdat zij hun signalen belangrijk vindt bij het maken van keuzes. Hiertoe is de ANWB continu in dialoog met haar stakeholders. Aan de dialoog wordt structureel invulling gegeven op verschillende manieren. Het hoger management wordt betrokken bij signalen van stakeholders door periodieke en ad-hoc overleggen of rapportages. Leden Bondsraad Medewerkers Toeleveranciers Zakelijke partners Belang > Op grond van haar statuten is de ANWB per definitie maatschappelijk betrokken. Zij opereert in het belang van haar leden en biedt hen producten en diensten aan. Waar noodzakelijk en mogelijk probeert zij de leemtes op te vullen die overheid en bedrijfsleven naar haar gevoel laten liggen. Door de omvang van de ANWB, in ledenaantal en assortiment aan producten en diensten, weet de ANWB hoe zij haar invloed kan laten gelden. Echter, dit maakt ook dat mensen soms hoge verwachtingen hebben van wat de ANWB kan doen voor mens en milieu. Men kent de ANWB aanzienlijke invloed toe op haar achterban bij het vergroten van kennis over milieuzaken, het bevorderen van een positieve houding ten opzichte van voorstellen die bijvoorbeeld het milieu ten goede komen en zelfs het bevorderen van gedragsverandering. Branche•organisaties NGO’s Overheden (Rijk, provincies, gemeenten) Kennisinstellingen Niet•leden Invloed > Tabel 3: overzicht stakeholderdialoog ANWB 2013 4.1. Praten met stakeholders De ANWB vindt het belangrijk om inzicht te hebben in hoe de omgeving van de ANWB eruit ziet. De ANWB voert daarom een stakeholderanalyse uit, gericht op het identificeren van significante stakeholders (zie figuur 2). Op basis hiervan zijn de volgende stakeholders geïdentificeerd, gerangschikt naar relevantie voor de organisatie: -Leden en Bondsraad -Medewerkers -Toeleveranciers -Zakelijke partners (m.u.v. toeleveranciers) -Niet-leden -Niet-zakelijke relaties op de terreinen mobiliteit en vrije tijd die voor de ANWB van belang zijn. Bijvoorbeeld overheden, brancheorganisaties, NGO’s en kennisinstellingen. De leden zijn het meest relevant voor de ANWB omdat zij de basis zijn van het bestaansrecht. De producten en diensten die de ANWB aanbiedt dragen bij aan hun Stakeholder Kanalen Belangrijkste signalen 2013 Reactie 2013 ANWB-leden, bondsraadleden en niet-leden • Panels: ‘ANWB community’ en • Stijgende autobelastingen • Om aandacht te vragen voor het onsignalen en daarop volgende acties staat hieronder in ‘Denk-mee-met-de-ANWB’ • Onduidelijke toegestane maximumsnelderwerp heeft ANWB in de media veel 3. op snelwegen door nieuwe borden • Maatschappelijke Imago Monitor tabelheid aandacht besteed aan het onderwerp • Tevredenheidsonderzoeken autobelastingen, onder andere met de • Communicatieonderzoeken online ‘Belastingcheck’ onder leden • Beurzen en evenementen • Via Rijkswaterstaat is duidelijkheid • Contact Center en anwb.nl in maximumsnelheid aangebracht • Social Media door de onderborden “spitsstrook” te • Bondsraadoverleggen vervangen door dynamische borden. Zakelijke partners en niet-zakelijke relaties • Individuele gesprekken • GroengasMobiel: leden beter informeren over de optie rijden op klimaatneutraal aardgas • Pondera Consulting: meer neutrale positie in discussie over windmolens aan de kust • WakkerDier: geen plofkip aanbieden in het bedrijfsrestaurant van het ANWB-hoofdkantoor • Tankstations groengas opgenomen in ANWB Onderweg app • Top-10 auto’s op groengas • Bijdrage aan onderzoek kosten en baten van windmolens voor kust • De ANWB heeft laten weten nu en in de toekomst geen plofkip aan te bieden in het bedrijfsrestaurant Medewerkers • Ondernemingsraad • MVO ambassadeurs • PIT-cyclus • Interactief intranet • ‘Great Place to Work’ (onderzoek naar medewerkertevredenheid) Medewerkers geven aan dat zij inspiratie willen om beter over talentontwikkeling te kunnen nadenken en praten Introductie loopbaanportaal ‘Nu Werken aan Straks’ Een overzicht van stakeholder en voorbeelden van 10 De signalen van de leden en overige stakeholders zijn dus belangrijk voor de ANWB. Echter, omdat de ANWB een stabiele basis heeft verandert zij niet veel door de tijd. Om die reden is voor 2013 niet opnieuw een materialiteitsanalyse uitgevoerd. In plaats daarvan is de materialiteitsanalyse van 2012 getoetst onder een aantal stakeholders, MVO-ambassadeurs en betrokkenen vanuit de verschillende ANWB-dochterondernemingen. Hieruit is gebleken dat de belangrijkste onderwerpen voor de ANWB nog steeds de volgende zijn: duurzame mobiliteit, duurzaam toerisme, verkeersveiligheid en het klimaat. Arbeidsomstandigheden in inkooplanden wordt nieuw aangewezen door stakeholders als erg belangrijk voor de ANWB. Samen met de drie bouwstenen uit de Ambitie 20|20 (4,5 miljoen verbonden leden, verbonden medewerkers en marktconform rendement) worden deze vijf onderwerpen als meest materieel beschouwd. Aan deze onderwerpen wordt expliciet aandacht besteed in het verslag en daarnaast worden de resultaten en doelstellingen besproken in de samenvatting (tabel 1 en tabel 2). Het uitvoeren van een materialiteitsanalyse onder stakeholders is belangrijk voor de ANWB omdat zij zeker wil weten dat zij rapporteert over de onderwerpen waarin de ANWB een belangrijke verantwoordelijkheid heeft. 4.2. MVO en bedrijfsstrategie Bedrijfsstrategie De ANWB wil meer toegevoegde waarde bieden in het leven van haar leden en voor de maatschappij. De wijze waarop staat beschreven in een toekomstvisie: Ambitie 20|20. De maatschappelijke relevantie is geconcretiseerd in ‘samen beter uit’: de ANWB helpt haar leden als ze hulp nodig hebben, helpt ze kiezen en komt voor ze op. Het assortiment producten en diensten van de ANWB is bedoeld om voor zoveel mogelijk leden reizen en bewegen makkelijker, veiliger en leuker te maken. Geïnspireerde medewerkers, verbonden leden en duurzaam rendement zijn hiervoor de bouwstenen. Belangrijke elementen in Ambitie 20|20 zijn: het ‘win-win-win’-principe, de kracht van 4,5 miljoen leden en het sturen op relevante thema’s (Tabel 4). Er wordt bij het sturen op relevante thema’s en het vertalen van de strategie in concrete acties constant rekening gehouden met ontwikkelingen in de omgeving. Op deze manier tracht de ANWB haar activiteiten zo goed mogelijk aan te sluiten op de wensen van haar stakeholders. De ANWB beoogt met al haar activiteiten waarde toe te voegen aan zowel de samenleving, haar leden als de organisatie zelf. Dit is het ‘win-win-win’-principe. Dit principe leidt soms tot een dilemma voor de ANWB, wanneer zij moet bepalen welke ‘win’ centraal zal staan. Ookal streeft zij naar een balans tussen deze drie, de beslissing tussen een focus op financieel resultaat of maatschappelijk resultaat is soms noodzakelijk. De ANWB streeft naar een voortrekkersrol op de terreinen waar zij actief (wil) zijn. Daar is een duidelijke focus voor nodig welke tot uiting komt in de keuze voor vier maatschappelijke thema’s binnen Ambitie 20|20: duurzame mobiliteit, verkeersveiligheid, recreatie dichtbij en vangnet onderweg. Hier gaat de ANWB zich de komende jaren op concentreren met behulp van concrete en meetbare doelstellingen voor 2020 (Tabel 4). De ANWB heeft ervoor gekozen om hier in 2013 verder invulling aan te geven door middel van innovatie. Dit doet zij middels innovatie omdat doelstellingen dan direct gekoppeld worden aan activiteiten, innovatieve oplossingen inspelen op de veranderende omgeving en omdat het de invulling van de thema’s toekomstbestendig maakt. Net als bij de totstandkoming van Ambitie 20|20 is de hele organisatie betrokken bij het bepalen van de innovaties. De ideeën komen van medewerkers uit alle geledingen van de organisatie. De innovaties die voor alle vier de thema’s bedacht zijn worden in 2014 verder uitgewerkt. Figuur 3: Materialteitsanalyse 2013 Klimaat door CO2 uitstoot Belang voor stakeholders > Intern is een uitgebreide dialoog over duurzaamheid gevoerd met de Wegenwacht waaruit ontwikkelingen op het vlak van brandstofbesparing, afvalverwerking en verzendlogistiek zijn gekomen. De ANWBreisdochters zijn in 2013 gestart met gesprekken om tot een gezamenlijke MVO-ambitie te komen. Groen dichtbij Marktconform rendement 4,5 miljoen verbonden leden Verbonden medewerkers Verkeersveiligheid Duurzaam toerisme Duurzame mobiliteit materiele onderwerpen Arbeidsomstandigheden inkoop Schaarse grondstoffen Agressie in de maatschappij Privacy leden en medewerkers Duurzaam beleggen Gezondheid Invloed op de organisatie > De samenleving gaat ervan uit dat het bedrijfsleven zijn activiteiten op een verantwoorde wijze uitvoert. Dit geldt nog sterker voor de ANWB als maatschappelijke organisatie en vereniging. Het maatschappelijke karakter van de ANWB maakt dat de omgeving verwacht dat zij alles op een verantwoorde wijze doet. Dit brengt kansen en risico’s met zich mee. De activiteiten zijn maatschappelijk relevant, maar dat maakt ze niet automatisch maatschappelijk verantwoord. Voor de ANWB is een verantwoorde wijze: • Sociaal: Activiteiten zijn menselijk, betaalbaar en pro-actief • Duurzaam: Activiteiten zijn maatschappelijk verantwoord, hebben kwaliteit, leveren duurzaam financieel resultaat op, zijn schoon en niet ontwrichtend. • Veilig: Producten en diensten zijn vrij van risico’s, zowel aan de productiekant als aan de gebruikerskant. ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 11 Tabel 4: Doelstellingen Ambitie 20|20 Ambitie 20|20 Verbonden medewerkers 4,5 miljoen verbonden leden Marktconform rendement Duurzame mobiliteit In 2020 heeft de ANWB haar leden, de Nederlanders, overheden en bedrijfsleven gestimuleerd om bewuste keuzes te maken in duurzame mobiliteitsvormen en deze gefaciliteerd. ANWB-leden verbruiken in 2020 1 miljard liter minder brandstof dan in 2012. Verkeersveiligheid In 2020 wordt de ANWB gezien als de natuurlijke partner voor lokale en landelijke initiatieven voor persoonlijke veiligheid in het verkeer. Recreatie dichtbij In 2020 brengt de ANWB betrokken partijen (leden, overheden en organisaties) samen. Natuur en parken zijn weer aantrekkelijk. Vangnet onderweg In 2020 wordt de ANWB gezien als de complete ontzorger voor onderweg bij pech, schade en zorg. MVO-activiteiten Het maatschappelijke karakter en de zorg voor de maatschappelijke prestaties is dus geborgd in de ANWB-statuten en in de bedrijfsstrategie voor de komende jaren. De doelstelling van de MVO-afdeling is om de maatschappelijke doelstellingen te laten doorklinken in de eigen bedrijfsvoering en ervoor te zorgen dat de waarden ‘sociaal, duurzaam en veilig’ in de interne processen worden geborgd, de prestaties worden gemonitord en waar wenselijk bijgestuurd. Naast innovatie wordt de nadruk gelegd op verduurzaming van de bestaande keten. Dit houdt onder andere in dat duurzame keuzes gemaakt worden bij inkoop en bedrijfsonderdelen gestimuleerd worden om efficiënter te werken door samen te werken. Op die manier kunnen zichtbare en betekenisvolle stappen gezet worden die, net als de overige ANWB-activiteiten, waarde toevoegen aan de organisatie, de leden en de samenleving. Het feit dat de ANWB actief is op het gebied van (auto) mobiliteit blijft echter een blokkade voor enkele leden en niet-leden om de ANWB als duurzaam te ervaren. Het neemt de aandacht weg van de andere maatschappelijke initiatieven die de ANWB onderneemt, zoals de bijdrage aan verkeersveiligheid, natuur en milieu en bereikbaarheid. Focus De ANWB manifesteert zich op de gebieden recreatie, toerisme, verkeer en vervoer in relatie tot de buitenwereld. Dat maakt het maatschappelijke speelveld waarop zij opereert enorm breed. In dit maatschappelijk jaarverslag wordt verantwoording afgelegd over het interne MVO-beleid en de manier waarop zij haar verantwoordelijkheid neemt richting de buitenwereld op de meest relevante thema’s. Deze thema’s, zoals duurzame mobiliteit, klimaat en verkeersveiligheid, worden specifiek behandeld in dit verslag. 4.3. MVO en management De hoofddirectie en het hogere management zijn zich zeer bewust van de maatschappelijke positie van de ANWB en de maatschappelijke verantwoordelijkheid die dat met zich meebrengt. Van een organisatie als de ANWB die midden in de maatschappij staat wordt verwacht dat er goed wordt omgegaan met mens en milieu en dat de ANWB op die thema’s die haar leden aan gaan een voortrekkersrol vervult. Twee quotes: drs. G. (Greet) Locquet Directeur ANWB Reizen: “Reizen verrijkt mensen. Reizen mag de planeet niet verarmen. Daarom ondersteunen de ANWB-reisdochters de toeristische duurzaamheidinitiatieven en hebben ze voor 2014 een gezamenlijke ambitie op het vlak van duurzaamheid uitgesproken. Niet duurzaam reizen komt het reizen, op termijn, duur te staan!” drs. F.J. (Frits) van Bruggen Directeur Hulpverlening en Verzekeren: “Het is goed om te zien dat MVO echt begint te leven binnen de organisatie van de ANWB. De Wegenwacht is bezig met bewust rijden. Dit bespaart 7% op de kosten van brandstof. Ook worden materialen binnen de wegenwacht zoveel mogelijk hergebruikt. Soms is het nog lastig. Graag zouden we onze ANWB traumahelikopters laten vliegen op biobrandstof, maar dat is nu nog vele malen duurder. Bij ANWB Verzekeren willen wij de marktleider zijn voor verzekeringen voor elektrische auto’s.” ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 12 Het nemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid loopt als een rode draad door de organisatie. Om die reden legt de hoofddirectie de verantwoordelijkheid bij iedere medewerker en (lijn)manager. Sommige managers hebben een bijzondere taak. De manager Business Services is bijvoorbeeld eindverantwoordelijk voor het reduceren van de milieubelasting door gebouwen, apparatuur en poolauto’s. De manager Human Resources Management is verantwoordelijk voor het creëren van bewustzijn voor en het doorvoeren van initiatieven ten behoeve van het reduceren van de milieubelasting in het woon-werkverkeer. De milieucoördinator is verantwoordelijk voor het monitoren van de milieuprestaties van de ANWB en medeverantwoordelijk voor het vormgeven van het milieubeleid en het initiëren van verbeteringen. Ook is in 2013 een eerste stap gemaakt in het verder beleggen van duurzaamheid door MVO-doelstellingen toe te voegen aan de formats voor de jaarplannen. Hierdoor worden de verschillende bedrijfsonderdelen structureel uitgedaagd over MVO na te denken. Naast de verantwoordelijkheid van de gehele organisatie heeft de ANWB een MVO-team bestaande uit een MVO-manager en een MVO-adviseur. In 2013 is het team tijdelijk uitgebreid met een MVO-coördinator bij de Wegenwacht. Het doel is het MVO-beleid en de MVO-prestaties verder uit te werken en te beleggen in de organisatie. Een belangrijk onderdeel hiervan is ook het constant signaleren van relevante duurzaamheidsthema’s voor de organisatie. De uitkomsten hiervan vormen de input voor het herijken van de MVO strategie voor de ANWB. De MVO-manager rapporteert aan de directeur van de vereniging, die op haar beurt weer verantwoording aflegt aan de directeur Leden & Marketing die binnen de hoofddirectie de portefeuille MVO beheert. De MVO-manager doet één keer per jaar verslag van de behaalde resultaten en plannen aan de hoofddirectie. Op basis daarvan wordt het MVO-beleid voor de komende periode vast gesteld en wordt dit naar de managers in het 1e echelon gecommuniceerd. Geïntegreerd in de bedrijfsvisie wordt deze afge- stemd met de Bondsraad (Vereniging) en de Raad van Commissarissen (ANWB BV). MVO-ambassadeurs Binnen de ANWB zijn 28 medewerkers actief als MVOambassadeur. Zij komen een aantal keer per jaar bij elkaar en delen dan bevindingen en ideeën met elkaar. Daarnaast voeren zij zelfstandig projecten uit. De doelstelling voor 2014 is dat het totale aantal MVOambassadeurs verder wordt uitgebreid. Daarnaast zal in 2014 het leiderschap van de MVO-ambassadeurs verschuiven van de MVO-adviseur naar één van de MVO-ambassadeurs. Dit draagt bij aan de ambitie om de verantwoordelijkheid voor MVO te beleggen in de organisatie. Beloningen hoofddirectie en hoger management Bij de beloningen van hoofddirectie en hoger management hanteert de ANWB een vast en een variabel deel. Het variabele deel is in verhouding tot het vaste deel gering van omvang en wordt jaarlijks vastgesteld aan de hand van de prestatie van het bedrijfsonderdeel waarvoor men de verantwoordelijkheid draagt. De beloningen zijn niet direct afhankelijk van de maatschappelijke resultaten. Echter, groei in maatschappelijke relevantie is een belangrijk onderdeel van de Ambitie 20|20 en hiervoor zijn de hoofddirectie en het management eindverantwoordelijk. Corporate Governance Voor informatie over corporate governance en onze gedragscode verwijzen wij naar onze website. Klachten en klokkenluidersregeling Omdat de ANWB haar gedragscode serieus neemt kent de ANWB een ‘individueel klachtenreglement en klokkenluidersregeling’. In het geval van ongewenst gedrag of problemen zijn er vertrouwenspersonen waar medewerkers terecht kunnen. Vertrouwenspersonen worden benoemd door de hoofddirectie en de ondernemingsraad. Als een informele oplossing niet mogelijk is dan kan schriftelijk of mondeling een officiële klacht worden ingediend bij de klachtencommissie. Van de klokkenluidersregeling kan de medewerker gebruik maken als hij of zij binnen de organisatie een misstand constateert en dit aan het hogere management wil rapporteren. 4.4. Monitoring en externe benchmarks MBO-monitoring Omdat de ANWB een duidelijk onderscheid maakt tussen MVO en MBO worden de MBO-presentaties ook specifiek gemeten. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de Maatschappelijke Imago Monitor (MIM). Belangrijk criterium is dat deze MBO-monitor de prestatie niet alleen meet maar ook input geeft voor mogelijke verbetering. Deze monitor helpt te sturen op de doelstelling om op het gebied van MBO tot de top-10 van het bedrijfsleven te behoren. In de meting in 2013 is de ANWB, net als het voorgaande jaar, op de 1e plek geëindigd. In een separate benchmark van zes verenigingen scoren Natuurmonumenten en de Consumentenbond hoger dan de ANWB. Besloten is om deelname aan de MIM jaarlijks te laten plaats vinden en te streven naar een hoger rapportcijfer. Niet alleen om haar eigen prestaties structureel te monitoren maar ook omdat zij andere bedrijven wil blijven uitdagen dit ook te doen. MVO-monitoring Om de MVO-prestaties te monitoren doet de ANWB jaarlijks mee met de Transparantiebenchmark. Het Maatschappelijk Jaarverslag 2012 heeft een 19e plek behaald op de Transparantiebenchmark. Dit is de laatste stap naar de top-20 ten opzichte van de 21e plek het jaar ervoor. Met het resultaat in 2013 is de doelstelling om op het gebied van transparantie tot de top 5% van het Nederlandse bedrijfsleven te behoren behaald. ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 13 5000 5 | Sociaal Als maatschappelijke organisatie vindt de ANWB het van belang dat zij haar activiteiten op een verantwoorde wijze uitvoert: sociaal, duurzaam en veilig. Onder ‘sociaal’ wordt verstaan dat alle activiteiten menselijk, betaalbaar en proactief zijn. Dat uit zich in hoe de ANWB omgaat met haar medewerkers, haar leden en de samenleving. 4500 4000 5.1. Interne activiteiten De ANWB gaat mee in de veranderende arbeidsmarkt waarin flexibilisering van werk (balans werk-privé, flexwerken en zelfstandig ondernemen) belangrijk is. Hier sluit de ANWB op aan door medewerkers te betrekken bij maatschappelijke doelstellingen en hen te stimuleren een bijdrage te leveren. Anderzijds biedt de ANWB een flexibele manier van werken. Om medewerkers te informeren en inspireren over deze zaken is in 2013 een loopbaanportaal gelanceerd onder de naam ‘Nu werken aan straks’. Medewerkers Cijfers De ANWB streeft naar betrokken, trotse en geïnspireerde medewerkers. Dat is één van de doelstellingen van Ambitie 20|20. De ANWB wil een goede werkgever zijn. Dat vertaalt zich onder andere in een prettige werksfeer en een bedrijfscultuur met aandacht voor de mens. Competenties zoals ondernemerschap, openheid, vertrouwen en samenwerking heeft de ANWB hoog in het vaandel. Maar ook goede primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden en opleidingsmogelijkheden. In 2013 waren bij de ANWB 4.832 mensen in dienst (4.180 FTE). Hiervan werkt 51% parttime. De meeste mensen werken bij de Wegenwacht (23%) en ANWB Retail (21%). De ANWB vindt diversiteit in haar bedrijf belangrijk en hecht waarde aan een goede balans tussen het aantal mannen en vrouwen (zie figuur 4). Het percentage vrouwelijke managers is 40% (2012: 42%). Drie thema’s die de komende jaren centraal staan: • Autonomie – het verlangen van de medewerker om de regie te voeren over het eigen (werkzame) leven • Zingeving – de behoefte om iets te doen in dienst van een ‘groter goed’ dan de medewerker zelf • Meesterschap – de drive om steeds beter te worden in iets dat er voor de medewerker toe doet Figuur 4: Aantal medewerkers1, man/vrouw 2010-2013 4.795 4.766 4.915* 4.832 5000 3500 3500 55% 57% 52% Het ziekteverzuim van de ANWB in 2013 is 4,6% (zie figuur 5), dit betreft een daling van 0,3 procentpunt 2500 ten opzichte van 2012. Hiermee is het verzuim lager 2000 dan het gemiddelde percentage voor Nederland over 1500 de afgelopen jaren (5,1%), zoals bijgehouden door het 46% 45% 43% 48% 1000 Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Omdat de ANWB welzijn en veiligheid voor haar medewerkers 500 belangrijk vindt rapporteert zij over 2013 voor het 0 2 2010het aantal 2011 2012 . Het2013 aantal eerst over bedrijfsongevallen bedrijfsongevallen over 2013 is 33, deze hebben met name plaats gevonden binnen de wegenwachtorganisatie. 3000 Sociaal: “Activiteiten zijn menselijk, betaalbaar en proactief.” 7 Figuur 5: Ziekteverzuim ANWB 2010-2013 6 5 4 3 2 4,7 5,1 4,9 4,6 2010 2011 2012 2013 1 0 4500 4000 54% 54% 55% 57% 52% 46% 45% 43% 48% 3000 2500 2000 1500 1000 man vrouw 500 0 2010 Aantal medewerkers per 31-12, inclusief tijdelijk 7 niet volledig. Omdat het aantal bedrijfsongevallen voor het eerst is gerapporteerd is deze nog * Dit getal verschilt met vorig jaar vanwege een scope-aanpassing 2011 2012 2013 1 2 6 ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 14 PIT-cyclus Great Place to Work In 2013 heeft de ANWB de PIT-cyclus geïntroduceerd. Een methode die erom draait dat de leidinggevende en medewerker met elkaar in gesprek gaan over wederzijdse verwachtingen, resultaten, talenten en ontwikkeling. Het is een jaarlijkse cyclus die begint met het maken van concrete afspraken, tussendoor de voortgang bepaalt en eindigt met de evaluatie en beoordeling van de manier waarop die afspraken al dan niet zijn nagekomen (zie figuur 6). Het doel van de PIT-cyclus is ervoor te zorgen dat iedereen vanuit inspiratie en gedrevenheid zo goed mogelijk presteert. Maar ook de duurzame inzetbaarheid van medewerkers is een uitgangspunt. Belangrijke input voor het doelstellingsgesprek zijn de afdelingsdoelen. In 2013 is 75% van de medewerkers volledig beoordeeld volgens deze nieuwe methodiek. Het onderzoek Great Place to Work meet een goed werkklimaat aan de hand van drie, onderling gerelateerde werkrelaties: tussen medewerker en management, tussen medewerker en organisatie en tussen medewerkers onderling. De ANWB streeft naar verbonden medewerkers in 2020. Dit is bereikt wanneer 80% van de medewerkers de ANWB ziet als een Great Place to Work en 100% van de afdelingen de meetmethode gebruikt. Deelname aan het onderzoek is vrijwillig omdat de ANWB gelooft dat op die manier de beste resultaten gemeten worden. Echter, inmiddels wil zij graag een conclusie over de gehele ANWB trekken. Om die reden zal zij in 2014 de afdelingen die nog niet hebben deelgenomen verzoeken om ook deel te nemen aan het onderzoek. Figuur 6: PIT-cyclus start met doelstellingsgesprek tussentijds voortgangsgesprek resultaatsgesprek inclusief beoordeling Reorganisatie ANWB Media In 2013 heeft een omvangrijke reorganisatie plaatsgevonden binnen ANWB Media. Dit heeft te maken met ontwikkelingen in de markt die ervoor zorgen dat producten en diensten van ANWB Media onder druk staan. Die maakte een nieuwe strategie en personeelssamenstelling noodzakelijk. Voor enkele medewerkers deed een nieuwe uitdaging zich hierdoor voor binnen de organisatie. Helaas heeft ook een aantal medewerkers hierdoor de ANWB moeten verlaten. Een Sociaal Plan waarborgt dat dit voor betrokkenen op een zorgvuldige en integere manier kan plaats vinden. In 2013 is een nieuw Sociaal Plan opgesteld waarin de nadruk ligt op begeleiding naar ander werk, o.a. middels een premobiliteitsfase. In de premobiliteitsfase krijgen medewerkers voor de reorganisatie al gelegenheid om zich voor te bereiden op een mogelijk vertrek bij de ANWB, bijvoorbeeld door een coachingstraject en/of cursussen. 5.2 Externe activiteiten ANWB en de samenleving Vanwege het grote aantal leden dat ANWB vertegenwoordigt, vindt zij het belangrijk om de kennis die zij heeft maatschappelijk in te zetten en de buitenwereld bewust te maken van maatschappelijke thema’s. Op het gebied van mobiliteit en verkeersveiligheid en daarnaast zet de ANWB zich in voor meer groen in de woonomgeving en werkt zij aan het behoud van mooie landschappen en cultureel erfgoed. De ANWB biedt op basisscholen bijvoorbeeld het verkeerseducatieprogramma Streetwise aan, heeft 800 kinderen in asielzoekerscentra mobiel gemaakt met het project Kinderfietsenplan, er is een tweede groenplein aangelegd en jaarlijks worden maatschappelijke stages georganiseerd voor VMBO leerlingen. De meeste van deze activiteiten onderneemt de ANWB al jaren en blijft dit ook doen. Een volledig overzicht van de initiatieven is te vinden in het digitale jaaroverzicht van de ANWB. Een paar voorbeelden van initiatieven staan hieronder: Lightwise In 2013 heeft ANWB voor de tweede keer de verlichtingsactie Lightwise georganiseerd. Hiermee heeft zij net als in 2012 500 scholen blij gemaakt met een toolkit waarmee zij zelf een uitgebreide verlichtingscontrole kunnen uitoefenen. Streetwise Het verkeerseducatieprogramma Streetwise is voor zowel ouders als scholen een hulp bij het verkeersvaardig maken van kinderen. Er zijn vier programma’s voor de groepen 1 t/m 8 waarin kinderen verantwoord met verkeerssituaties leren omgaan. In 2013 hebben ruim 165.000 kinderen deelgenomen, verdeeld over 930 scholen. ANWB is bezig met een uitbreiding van het programma naar middelbare scholen. ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 15 anwb.nl/besparen ANWB en haar leden Leveringsvoorwaarden In 2013 heeft de ANWB een platform voor duurzame mobiliteit gelanceerd: anwb.nl/besparen. De mobiliteitswijzer op deze site geeft persoonlijke tips om te besparen op mobiliteitskosten. Vaak kan met kleine, slimme aanpassingen het brandstofverbruik en de CO2uitstoot al aanzienlijk teruggedrongen worden. De mobiliteitswijzer moet bijdragen aan de doelstelling om in 2020 samen met de leden 1 miljard liter brandstof te besparen. Bij alle producten en diensten hanteren de ANWB en haar dochterondernemingen leveringsvoorwaarden. Zij vinden het belangrijk dat deze zo consumentvriendelijk mogelijk zijn. Om te toetsen of ze nog voldoen aan de eisen en wensen van 2013 zijn deze in 2013 kritisch bekeken. In 2014 wordt dit voortgezet. De Feel Good bus brengt vrijwiligers naar een onbekende bestemming om daar de handen uit de mouwen te steken voor een maatschappelijk doel. In 2013 heeft de Feel Good bus vier keer gereden. Er is bijvoorbeeld geklust op een kinderboerderij in Winschoten en jam gemaakt op een fruitboerderij. De ANWB vindt het belangrijk om haar leden te betrekken bij haar activiteiten op het vlak van mobiliteit, vrije tijd en vakantie. Zij vraagt hen voortdurend om hun mening. Daarnaast doen ruim 10.000 leden vrijwilligerswerk voor de ANWB. Ook wil zij haar leden en klanten zo persoonlijk mogelijk van dienst zijn. ANWBleden krijgen korting in de ANWB-winkels en op verzekeringen, reizen, trainingen en tijdschriften. Hoe langer iemand lid is, hoe groter het voordeel. Daarnaast zorgt de ANWB er samen met haar partners voor dat zij haar leden voordelen en exclusiviteit kan bieden. Zoals een korting op de entreeprijs, een speciale actie of een kijkje achter de schermen. Daarmee helpt zij haar leden maar brengt zij ook mensen bij elkaar, want samen met bijna 4 miljoen leden kan de ANWB nog meer bereiken. Hieronder staan een aantal recente voorbeelden. ANWB Museumcheck ANWB Vrijwilligers Museumbezoek is niet vanzelfsprekend als je slecht ter been bent of in een rolstoel zit. Daarom organiseert de ANWB samen met de Nederlandse Museumvereniging de Museumcheck. Vrijwilligers gaan samen met minder mobiele personen naar een museum en testen en adviseren op het gebied van toegankelijkeid en gastvrijheid. De resultaten verschijnen onder andere op Land van ANWB. De ruim 10.000 leden zijn actief op de gebieden recreatie, mobiliteit en verkeersveiligheid. ANWB vrijwilligers helpen bijvoorbeeld mee bij de verlichtingsactie Lightwise op scholen, ze controleren fietsroutes op veiligheid en juistheid of gaan met minder validen een dag uit. Feel Good bus Groenplein In 2013 is het tweede ANWB Groenplein gerealiseerd in Eindhoven. De ANWB vindt het belangrijk dat de natuur als recreatieplek toegankelijk blijft. Uit onderzoek blijkt dat er in de directe leefomgeving grote behoefte is aan groene plekken, zoals stadparken en plantsoenen. Het ontwerp van de Groenpleinen wordt iedere keer in overleg met de buurtbewoners bepaald. Het eerste ANWB Groenplein in Krommenie werd in juli 2012 geopend. Website van het jaar 2013 De website van de ANWB is door het Nederlandse publiek verkozen tot ‘website van het jaar 2013’ in de categorie ‘weer en verkeer’. Website van het jaar’ is een publieksprijs die jaarlijks uitgereikt wordt aan de beste websites van Nederland. Er zijn in totaal 864.000 stemmen uitgebracht. Groene energie veiling In 2013 heeft ANWB voor de tweede keer een energieveiling georganiseerd voor haar leden. Er zijn 15.000 leden overgestapt naar een andere energieleverancier. Dit levert hen gemiddeld een jaarlijkse besparing van €365,- op. ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 16 6 | Duurzaam Als maatschappelijke organisatie vindt de ANWB het van belang dat zij haar activiteiten op een verantwoorde wijze uitvoert: sociaal, duurzaam en veilig. Duurzaam betekent dat alle activiteiten, zowel intern als extern, maatschappelijk verantwoord, schoon, kwalitatief en niet ontwrichtend zijn en dat ze duurzaam financieel resultaat opleveren. energiezuinige modellen. Daarnaast is op het hoofdkantoor aandacht besteed aan onnodig stroomverbruik ’s nachts, zoals computers en verlichting. In 2013 zijn hiervoor matregelen getroffen, bijvoorbeeld het automatisch laten uit gaan van monitors. In 2014 wordt dit gecontinueerd. Om het stroomverbruik in de toekomst nog specifieker te kunnen meten is eind 2013 gestart met het plaatsen van tussenmeters. 6.1. Interne activiteiten Bij aanschaf van nieuwe voertuigen voor de Wegenwacht wordt, binnen de huidige stand van techniek, gekozen voor een zo schoon mogelijke auto. Zo schoon mogelijk want praktische eisen, bijvoorbeeld laadcapaciteit, ARBO en actieradius, maken dat de ANWB niet altijd de meest duurzame keuze kan maken. Dat is een dilemma. Echter, de ANWB volgt de technologische ontwikkelingen nauw zodat zij bij de keuze voor voertuigen alle mogelijkheden kan overwegen. Zo is in 2013 de beslissing genomen om voor een deel van de te bestellen voertuigen de keuze voor de Volkswagen Transporter Blue Motion te maken. In 2014 zullen zestig van deze voertuigen aan de wegenwachtvloot toegevoegd worden. Om wel ervaring op te doen met duurzame mogelijkheden die (nog) niet met zekerheid geschikt zijn als wegenwachtvoertuig heeft de Wegenwacht een elektrisch voertuig rijden op Schiphol en zal zij in 2014 met een lepelvoertuig op groen gas gaan proefrijden. Milieubeleid De ANWB erkent dat de mobiliteit en de vrijetijdsbesteding van haar bijna vier miljoen leden een aantal negatieve effecten heeft op het milieu en directe of indirecte invloed op mens, flora en fauna. Bij mobiliteit, vakantie en recreatie ontstaat broeikasgas (o.a. CO2). In veel gevallen komt daar ook fijnstof (PM10) en stikstofoxide (NOx) vrij. Maar ook met onze dagelijkse bedrijfsvoering stoten we CO2 uit. De ANWB voelt zich mede verantwoordelijk voor het tegengaan van deze effecten en wil daarbij graag het goede voorbeeld geven. Waar mogelijk proberen we de milieubelasting te voorkomen, te vergroenen en te compenseren. Interne milieuzorg Door de afdeling business services wordt continu nagedacht over maatregelen om het energieverbruik en de hoeveelheid afval te reduceren en het inademen van schadelijke stoffen te beperken. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is dat er niet onnodig nog bruikbaar materiaal wordt weggegooid en dat, indien acceptabel, pas wanneer vervanging nodig is voor een duurzame oplossing wordt gekozen. Daarnaast worden nieuwe technieken altijd zorgvuldig in de praktijk getest voordat ze toegepast worden. In 2013 is bij verschillende nieuwe ANWB-winkels Led-verlichting aangebracht en waar mogelijk een duurzame warmtepomp geïnstalleerd. Bij twee wegenwachtstations zijn ventilatorconvectoren en koelmachines vervangen door nieuwe Papier - Kampioen Het papiergebruik van ANWB BV in 2013 bedraagt 9.130 ton, dit is 5% meer dan de hoeveelheid in 2012 (8.699 ton). Echter, de CO2-voetafdruk is gedaald doordat de kampioen sinds uitgave 10/11 van 2012 gedrukt wordt op gerecycled papier. Het onderzoek op basis waarvan deze beslissing is genomen is gepubliceerd omdat de ANWB het belangrijk vindt om kennis te delen en anderen te inspireren bij het maken van keuzes op het gebied van verduurzaming. De beoogde verkenning naar de mogelijkheid van het aanbieden van een digi- tale Kampioen is opgenomen in een traject dat zich richt op de herinrichting van het ANWB-lidmaatschap omdat de verschijningsvorm van de Kampioen daar sterk mee samenhangt. Dit wordt in 2014 vervolgd. Afval Bij de ANWB is in 2013 1.546 ton afval verwerkt, dat is 16% meer ten opzichte van 2012. Dit komt met name door de stijging in papier- en kartonafval vanwege de opening van nieuwe ANWB-winkels. Tabel 5: Afval (papier, karton en restafval) 2012 en 2013 (ton) 2013 2012 Wegenwacht* 699 621 ANWB-Retail 349 298 ANWB totaal** 1.546 1.334 Duurzaam: “Activiteiten zijn maatschappelijk verantwoord, hebben kwaliteit, leveren duurzaam financieel resultaat op, zijn schoon en niet ontwrichtend.” * incl. organisch en gevaarlijk afval ** Betreft ANWB Groep waarbij de wegenwacht ook organisch en gevaarlijk afval meetelt Op het gebied van afval hebben zich in 2013 twee belangrijke ontwikkelingen voorgedaan. Ten eerste is, in samenwerking met de afvalverwerker en schoonmaker, een nieuwe werkwijze bepaald voor de inzameling van afval op de werkvloer van de kantoren. Deze werkwijze wordt in 2014 uitgerold op het ANWB-hoofdkantoor en houdt in dat er centrale milieustraten gecreerd worden op elke afdeling. Deze afvalstraten maken medewerkers bewust van de verschillende afvalstromen die de ANWB hanteert en zal de stroom restafval reduceren. Een dilemma is dat de afvalverwerker de afvalstromen die wij scheiden nog niet kan verwerken zoals wij idealiter wensen. Echter, dit ontwikkelt zich snel. In de tussentijd optimaliseert de ANWB de scheiding aan haar kant en neemt zo haar verantwoordelijkheid. ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 17 De tweede belangrijke ontwikkeling is dat ook bij de Wegenwacht de bestaande milieustraat is geoptimaliseerd. In 2013 is dit bij 8 van de 21 wegenwachtstations doorgevoerd, in 2014 volgen de overige stations. Groot verschil met de vorige milieustraat is dat het aantal afvalstromen van ongeveer 11 naar 14 is gegroeid en dat voor iedere afvalstraat een verantwoordelijke medewerker is aangewezen die het juiste gebruik ervan in de gaten houdt. Dat de inzameling en verwerking zo goed mogelijk gebeurt vindt de ANWB belangrijk omdat de Wegenwacht met bijzondere en soms gevaarlijke afvalstromen te maken heeft zoals accu’s en ingezamelde brandstof. De ingezamelde brandstof wordt gescheiden en schoongemaakt tot opnieuw bruikbare diesel en benzine. Oude autobanden en accu’s worden ter recycling bij gespecialiseerde verwerkingsbedrijven aangeboden, onder andere aan het bedrijf Siba. MVO-gegevens De ANWB heeft een zelfgebouwde MVO-datamodule in gebruik. In dit systeem worden alle gegevens die een bijdrage leveren aan de CO2-voetafdruk van de ANWB verzameld en geconsolideerd. Naast centrale verzameling en documentatie zijn in het systeem de bronnen en berekeningen vastgelegd. De datamodule levert een belangrijke bijdrage aan de ambitie om de verantwoordelijkheid voor MVO-rapportage te integreren in de organisatie. Een belangrijk resultaat is dat de verschillende dochterondernemingen en bedrijfsonderdelen door de komst van de datamodule standaard jaarlijks input leveren voor de CO2-voetafdruk. Zij zetten zich daarnaast in voor een verbetering van de kwaliteit en kwantiteit van de aan te leveren input. Hieraan heeft de MVO-afdeling een bijdrage geleverd door een zogenaamde rapportagehandleiding op te stellen. Daarnaast wordt alle aangeleverde data gecontroleerd op plausibiliteit, afwijkingen ten opzichte van voorgaande rapportages en aanwezigheid van bewijsmateriaal. Op dit moment wordt deze controle door een externe partij uitgevoerd, het doel is om deze verantwoordelijkheid op den duur intern te beleggen. * Dit bedrag is gebaseerd op kengetallen uit onderzoek van CE Delft. ** ANWB BV *** excl. PinHigh en ANWB Retail In 2013 heeft dit geresulteerd in een vergroting van de volledigheid van de data tot bijna 100% (obv FTE’s) ten opzichte van 2012. Klimaat, energieverbruik en CO2 Dagelijks zitten ruim 900 wegenwachtauto’s op de weg, zijn de traumahelikopters van Medical Air Assistance in de lucht en worden repatriëringvluchten uitgevoerd in opdracht van de Alarmcentrale. CO2-uitstoot is voor de ANWB onvermijdelijk. Waar mogelijk probeert zij de milieubelasting te voorkomen en te compenseren. Daarom laat de ANWB jaarlijks de CO2-voetafdruk meten (zie tabel 6) en worden verbeteringen waar mogelijk doorgevoerd. De ANWB streef ernaar om haar CO2-voetafdruk (gas, stroom, brandstof en papier), waar technisch en financieel mogelijk, te reduceren. Ook wordt gebruik gemaakt van groen gas en groene stroom, zowel op het hoofdkantoor als op veel andere ANWB-locaties. In 2014 wil de ANWB haar CO2-voetafdruk met 4% reduceren. CO2-voetafdruk Conform de doelstelling heeft de ANWB de CO2voetafdruk over de gehele organisatie kunnen berekenen: 62.129 ton CO2. Dit is 10% reductie ten op zichte van 2012. Dit komt met name door de overgang van de Kampioen naar gerecycled papier. Om de impact op het milieu explicieter te duiden heeft de ANWB dit jaar voor het eerst ook de financiële waarde van de milieu-effecten van de CO2-voetafdruk berekend: 1,5 miljoen euro*. Klimaatcompensatie De ANWB streef ernaar om haar CO2-voetafdruk zoveel mogelijk te reduceren. Van de resterende (bruto) CO2voetafdruk wordt een deel klimaat¬neutraal gemaakt door bij de Climate Neutral Group CO2-credits van VCS-niveau te kopen. In 2013 is in totaal 4.952 ton CO2 gecompenseerd. Dit gebeurt voor de inzet van de Wegenwacht ten behoeve van zakelijke klanten, de zakelijke vluchten van medewerkers en door klanten van reisdochters. De klanten van onze reisdochters hebben een totaal van 3.625 ton CO2 gecompenseerd. Tabel 6: CO2-voetafdruk ANWB 2013 en 2012 (in ton CO2) GHG Scope Subcategorie 2013 2012 Scope 1 Gas 978 1.297 Zakelijk vervoer 21.454 20.577 Scope 2 Elektriciteit 6.406 6.580 Scope 3 Woon-werkverkeer 5.100 5.274 Dienstreizen** 2.830 433 Papierverbruik** 21.239 29.162 4.121 3.977 62.129 69.364 Vluchten*** Totaal Tabel 7: Kerncijfers duurzaam 2013 2012 Energieverbruik (GJ) 99.882 103.623 Papierverbruik (ton) 9.130 8.699 CO2 compensatie ANWB (ton CO2) 1.327 1.442 CO2 compensatie door klanten van reisdochters (ton CO2) 3.625 4.528 Mobiliteit De ANWB vindt het belangrijk dat haar medewerkers een bewuste keuze maken wanneer zij reizen en dat zij winst behalen op het gebied van duurzaamheid, gezondheid en kosten. Dat betekent dat zij gestimuleerd worden om minder te reizen, bijvoorbeeld door Het Nieuwe Werken. Daarnaast stimuleert de ANWB medewerkers om de meest duurzame manier van reizen te kiezen wanneer zij onderweg gaan. Het kilometerreductieplan, de carpoolregeling en het fietsenplan zijn voorbeelden van initiatieven die al jaren bestaan en de bewuste keuze voor duurzaam reizen faciliteren. In 2013 is gestart met de vernieuwing van het mobiliteitsbeleid, waarbij naast duurzaamheid ook keuzevrijANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 18 heid voor medewerkers extra aandacht krijgt. In 2014 wordt hier een vervolg aan gegeven. ‘Bewust Rijden’ bij de Wegenwacht Naast dat de Wegenwacht voor het meest duurzame voertuig kiest en er FSC-hout gebruikt wordt in de auto’s vindt zij ook dat wegenwachten een voorbeeldrol hebben op de weg. Om die reden is in 2012 een pilot gestart met 20 wegenwachten. Gezamenlijk hebben zij bepaald wat zuinig rijden voor een wegenwacht betekent. In 2013 heeft de pilot zich ontwikkeld tot een blijvend programma genaamd ‘bewust rijden’ en nemen meer dan 200 wegenwachten deel. De gemiddelde brandstofbesparing is 6% wat een besparing van 20.000 liter in 2013 betekent. Dit is een duidelijk voorbeeld waarbij ontwikkelingen binnen de keten, de toenemende beschikbaarheid van technieken en de groeiende verwachting van onze leden dat wij een voorbeeldrol pakken, hebben geleid tot een aanscherping van ons maatschappelijk beleid. Elektrische mobiliteit Om ook medewerkers bekend te maken met het aanbod op het gebied van elektrische mobiliteit is bij het ANWB hoofdkantoor een ‘elektrisch plein’ aanwezig met acht oplaadplaatsen voor auto’s, acht voor scooters en twintig voor fietsen. Daarnaast heeft de ANWB elektrische auto’s en elektrische fietsen beschikbaar voor haar medewerkers. Het elektrisch plein wordt in 2014 uitgebreid met nog tien laadpunten voor auto’s. 6.2. Externe activiteiten brandstof bespaard te hebben in 2020. Uiteraard moet het gedrag van de ANWB zelf op dit gebied ook vooruitstrevend zijn. Hieraan is in 2013 aandacht besteed met het programma gericht op het rijgedrag van wegenwachten genaamd ‘ bewust rijden’ , een start met het realiseren van een nieuw mobiliteitsbeleid voor medewerkers en een uitbreiding van de elektrische modaliteiten voor medewerkers. Elektrische mobiliteit De ANWB ziet elektrisch vervoer als een kansrijke en duurzame optie voor de komende decennia om comfortabel, schoon, stil en goedkoop van A naar B te komen. De doelstelling van de ANWB is om leden, bedrijven en consumenten voor te bereiden op de elektrische auto en deze de komende jaren betaalbaar en bereikbaar te maken voor iedereen. De ANWB draagt hier sinds een aantal jaar op veel plekken in de organisatie aan bij en heeft hiervoor zelfs een aparte afdeling opgericht. In 2013 hebben zich drie belangrijke ontwikkelingen voorgedaan: • Realisatie snelladers: ANWB heeft 7 van de 30 ver- gunningen voor exploitatie van snellaadpunten langs de openbare (snel)weg ingevuld bij wegrestaurants van LaPlace en Van der Valk. Dit heeft zij gedaan in een samenwerking met Greenflux. • ANWB Zorgeloos Elektrisch: Deze service informeert In 2014 zal de nadruk liggen op het realiseren van de overige snellaadpunten samen met Greenflux. Daarnaast gaat de ANWB samen met gemeenten op zoek op een oplossing voor laden in de openbare ruimte van steden. CO2-reductie door ANWB-initiatieven Omdat de ANWB bijna 4 miljoen leden heeft vindt zij dat zij daar ook een verantwoordelijkheid heeft. Om die reden investeert zij in initiatieven die leden en Tabel 8: CO2-besparing door ANWB-initiatieven 2012 en 2013 2013 Duurzame mobiliteit Een van de vier maatschappelijke thema’s in de ANWB Ambitie 20|20 is duurzame mobiliteit. Duurzame mobiliteit wordt door de ANWB vertaald als ‘comfortabel verplaatsen zonder nadelige effecten op mens en milieu’. De ANWB wil haar leden helpen duurzamer, efficiënter en schoner te reizen, onder andere met haar producten en diensten. Als doelstelling hanteert de ANWB dat zij haar leden wil uitdagen om 1 miljard liter en ontzorgt bezitters van een elektrische auto met actuele informatie over elektrische auto’s, een rijtraining, een laadpaal en een laadpas die toegang tot alle laadpalen, afrekening en inzicht in verbruik en kosten biedt. • Lobby belastingtarief: ANWB heeft zich in 2013 ingezet voor een optimaal belastingniveau voor elektrische auto’s. Drie uitgangspunten stonden centraal: afschaffing van de 0% bijtelling waardoor iedere automobilist die gebruik maakt van de infrastructuur meebetaalt, een stimulerende werking voor de keuze van een elektrische of een hybride auto, een onderscheid tussen ‘100% elektrisch’ en ‘plug-in hybride’. Het uiteindelijk bepaalde belastingtarief van 4% voor ‘100% elektrisch’ en 7% voor ‘plug in hybride’ geven hier naar tevredenheid invulling aan. • ANWB Onderweg: Deze nieuwe app biedt een volledig overzicht van alle openbare (snel)laadpunten in Nederland. 2012 Hoeveelheid CO2 (ton) Euro’s (€) Hoeveelheid CO2 (ton) Euro’s (€) Snellaadpalen 17.000 kWh 15,9 €7.280 24.000 kWh 22,4 €10.278 Elektrische auto’s* 295.000 km 62,2 €27.533 90.000 km 19 €8.400 Bandenspanningspompen 2.241 keer 32,2 €44.640 1.332 keer 16,9 €23.429 Samenrijden.nl* 7172 km 1,5 €1.973 39.000 km 8,3 €3.644 111,8 €81.426 66,6 €45.751 Totaal * Bij de berekening is uit gegaan van niet gereden kilometers met een benzine- en/of dieselauto. Niet meegenomen is de energie die verbruikt wordt bij het laden van de elektrische auto. ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 19 klanten helpen om minder fossiele energie te verbruiken en minder CO2 uit te stoten. De bespaarde hoeveelheid CO2 van vier concrete initiatieven is, net als vorig jaar, gekwantificeerd. Het betreft samenrijden. nl, de bandenspanningspomp en de snellaadpalen en elektrische auto’s in ons beheer. Gezamenlijk hebben deze initiatieven voor een besparing van 111,8 ton CO2 gezorgd (zie tabel 8). Naast CO2 –reductie draagt de bandenspanningpomp ook bij aan het vergroten van de verkeersveiligheid. Duurzaam toerisme ANWB Reizen biedt met haar dochterondernemingen uiteenlopende reizen aan naar verschillende bestemmingen. Dit brengt maatschappelijke verantwoordelijkheid met zich mee op verscheidene vlakken (zie figuur 7). ANWB Reizen vindt het belangrijk dat het maatschappelijke karakter van de ANWB zichtbaar is in haar reisaanbod en activiteiten. Alle ANWB touroperators hebben zich daarom gecommitteerd aan het DTO-beleid van de ANVR en hebben een DTO-coördinator aangesteld. Daarnaast bepalen de reisdochters individueel hoe zij verder invulling geven aan hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Echter, ANWB Reizen wil nog beter haar verantwoordelijkheid invullen in problemen die spelen op het vlak van toerisme. Om die reden zijn de touroperators in 2013 gestart met het vormgeven van een gezamenlijke groene ambitie. Figuur 7: Waardeketen ANWB-Reizen Inkoop ANWB Reisdochters Gebruik • Reis naar bestemming (westerse en niet-westerse landen) • Lokaal verblijf, vervoer, gidsen, vermaak Aanbod reizen via website en reisgids ANWB-leden en niet-leden gaan op reis hun activiteiten. CO2-labeling Op initiatief van ANWB-reisdochter SNP en Sawadee Reizen is in 2012 een projectgroep gestart met als doel een methode voor CO2-labeling methode te ontwikkelen. Tien andere reisorganisaties (waaronder ANWB-reisdochters FOX, Pin High en Pharos), de ANVR en de NHTV hebben zich aangesloten. De CO2-labeling methode moet de mogelijkheid bieden om de CO2uitstoot van een gehele reis, dus niet alleen de heenen terugreis, vast te stellen. In 2014 wordt dit verder ontwikkeld. Groene Ambitie Deze gezamenlijke ambitie is een belangrijke stap op het vlak van maatschappelijke verantwoordelijkheid doordat krachten structureel gebundeld worden. De ‘Groene Ambitie’ omvat doelstellingen voor 2020 op het vlak van de interne organisatie, de eigen CO2voetafdruk, een fonds, het klimaatneutraal aanbieden van reizen, certificering van accommodaties en excursieaanbod, het handelen van reisleiders en transparantie over labeling en certificering. In 2014 zullen de doelstellingen concreet en definitief gemaakt worden en zullen alle ANWB touroperators ze vertalen naar ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 20 7 | Veilig Als maatschappelijke organisatie vindt de ANWB het van belang dat zij haar activiteiten op een verantwoorde wijze uitvoert: sociaal, duurzaam en veilig. Veilig betekent dat alle producten en diensten die zij levert vrij van risico’s, zowel aan de productie als gebruikerskant. Dit vertaalt zich in een intern beleid maar bijvoorbeeld ook in haar ambitie op het vlak van verkeersveiligheid. 7.1. Interne activiteiten Inkoopbeleid Om invulling te kunnen geven aan haar kernactiviteiten is de ANWB afhankelijk van een groot aantal leveranciers. De ANWB koopt zowel in Nederland als in het buitenland in. Naast de goederen en diensten die binnen Nederland worden betrokken wordt intensief samengewerkt met internationale dienstverleners, vervoerders en zorgverleners. De ANWB hanteert een inkoopbeleid en vaste inkoopprocedures. Het inkoopbeleid kent de volgende speerpunten: • Transparantie en objectiviteit. • Integriteit en betrouwbaarheid • Eerlijke en gelijke kansen voor betrokken partijen (non-discriminatie) • Duurzaamheid en MVO • Kostenbewust omgaan met besteding van (leden) geld. • Focus op belang van de gehele ANWB op de lange termijn. De afdeling Inkoopmanagement is binnen ANWB BV verantwoordelijk voor het leveranciersselectieproces, de onderhandelingen, het contracteren en het leveranciersmanagement. De Tenderboard, samengesteld uit een vertegenwoordiging op directie niveau, bewaakt de procesgang van inkooptrajecten met een groot financieel belang of impact. De dochterondernemingen, zoals de reisorganisaties, van de ANWB zijn verantwoordelijk voor hun eigen inkoopactiviteiten en hebben hun eigen inkoopvoorwaarden en -criteria. leveranciers verwacht de gedragscode te ondertekenen. De inkoopvoorwaarden en gedragscode worden zowel intern als extern laagdrempelig gecommuniceerd, onder andere via anwb.nl. ANWB Inkoopbeleid Knock-out criteria en gunning criteria De ANWB wil zo veel mogelijk duurzaam inkopen. Onder duurzaam inkopen verstaat zij ‘het toepassen van milieu- en sociale criteria bij de inkoop van producten en diensten in de fasen van het inkoopproces’. De ANWB wil dat al haar toeleveranciers zich houden aan (minimum)eisen op het gebied van arbeidsomstandigheden, werktijden, mensenrechten, kinderarbeid, corruptie en milieuvervuiling. Daarnaast wil de ANWB een eerlijke prijs betalen voor producten en diensten en wil de kosten daarvoor niet afwentelen op anderen. Zij vraagt van haar toeleveranciers de mensenrechten te respecteren, kinderarbeid te vermijden, zich niet schuldig te maken aan omkoping en corruptie en hun bedrijfsvoering zo milieuvriendelijk in te richten. De ANWB nodigt potentiele toeleveranciers tijdens het inkoopproces vanaf de Request for Information (RfI) nadrukkelijk uit om inzage te geven in hun MVO-beleid en MVO-prestaties. In de inkoopprocessen worden minimale eisen (knockout criteria) met betrekking tot duurzaamheid gesteld. In de tendertrajecten worden leveranciers verzocht naast prijs, logistiek, en andere kwaliteitsaspecten ook duurzaamheidscriteria aan te bieden. Deze worden vervolgens als zwaarwegende factoren (gunning criteria) meegenomen in de beoordelingsmatrix. Hierdoor worden leveranciers gedwongen om naast prijs ook op duurzaamheidsaspecten te concurreren. De Tenderboard bewaakt dat deze duurzaamheidscriteria inderdaad in de weging en besluitvorming worden meegenomen. Wanneer leveranciers op voorhand aangegeven zich niet aan onze eisen te kunnen houden wordt geen samenwerking aangegaan. Indien leveranciers gedurende de contractperiode niet aan de criteria voldoen wordt in eerste instantie met de leveranciers gesproken over bijsturing. Wanneer dit niet tot verbetering leidt wordt de samenwerking beëindigd. Algemene inkoopvoorwaarden & gedragscode voor leveranciers Invoeren contract en leveranciersmanagement De ANWB hanteert algemene inkoopvoorwaarden en een gedragscode voor leveranciers. In de algemene inkoopvoorwaarden is een aantal specifieke bepalingen m.b.t. maatschappelijk verantwoord ondernemen, milieu en schadelijke stoffen opgenomen. In de gedragscode staat beschreven welke minimumeisen op het gebied van arbeidsomstandigheden, werktijden, mensenrechten, kinderarbeid, corruptie en milieuvervuiling ANWB hanteert en aan welke (internationale) conventies en richtlijnen ANWB zich conformeert. Tevens is beschreven hoe ANWB verwacht dat leveranciers op deze zelfde aspecten omgaan met hun toeleveranciers. Bij ieder nieuw contract wordt van ANWB vindt het belangrijk om structureel in dialoog te zijn met haar leveranciers en hanteert daarvoor actief contract- en leveranciersmanagement. Alle lopende contracten zijn geïnventariseerd en in een contractmanagementsysteem ingebracht en de bestaande leveranciers zijn ingedeeld in vier categorieën. Aan elke categorie zijn specifieke contract- en leveranciersmanagement acties verbonden. Voor de categorieën A-leveranciers en -partners in het bijzonder bewaking van de opvolging van duurzaamheidscriteria. De ANWB verwacht van haar managers dat zij dit contractmanagement zelf uitvoeren, met ondersteuning van de afdeling inkoopmanagement. Veilig: “Alle producten en diensten zijn vrij van risico’s, zowel aan de productie als de gebruikerskant.”. ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 21 Resultaten en doelstellingen inkoop In 2013 is zoals gepland een nieuw datacenter gerealiseerd, deels extern en deels intern. Het externe deel, via The Datacenter Group, is volledig duurzaam en zelfs bekroond met een prijs voor het meest duurzame datacenter van Europa. Verder is in 2013 een start gemaakt met de uitrol van de ANWB inkoopvoorwaarden en de gedragscode naar ANWB dochterondernemingen. Hiervoor is een segmentanalyse uitgevoerd en een voorstel gemaakt voor de manier waarop de inkoopstrategie van ANWB BV op een goede manier geïntegreerd kan worden in de bedrijfsvoering van de verschillende dochterondernemingen. Deze werkwijze is goedgekeurd en in 2014 kan gestart worden met de uitrol hiervan. ANWB Retail & Human Nature Voor verkoop in de ANWB-winkels en webwinkel betrekt ANWB Retail kleding (het merk Human Nature) en andere producten uit onder andere China, Bangladesh en India. Hierbij spelen onderwerpen als mensenrechten en voorkoming van corruptie een centrale rol. ANWB Retail kent binnen haar organisatie een Social Compliance Manager welke verantwoordelijk is voor het beleid met betrekking tot de gewenste sociale- en milieuprestaties. Daarnaast is ANWB Retail aangesloten bij het Business Social Compliance Initiative (BSCI). Deze brancheonafhankelijke organisatie biedt een Code of Conduct en een monitoringsysteem voor het controleren en verbeteren van arbeidsomstandigheden in fabrieken. BSCI verenigt honderden bedrijven rond één gemeenschappelijke gedragscode en ondersteunt hen bij hun inspanningen ter bevordering van een ethische toeleveringsketen. De BSCI-gedragscode steunt op de belangrijkste internationale verdragen ter bescherming van arbeidsrechten, met name de International Labour Organization (ILO)-conventies en -aanbevelingen. Alle aan BSCI deelnemende bedrijven passen deze code in hun toeleveringsketen, en die van hun toeleveranciers, toe. In 2013 is 86% van het inkoopvolume van ANWB Retail gecontroleerd door BSCI. Dit is een stijging van 5 procentpunten ten opzichte van vorig jaar (2012: 81%). De algemeen door BSCI gestelde doelstelling is 66%. Figuur 8: waardeketen ANWB-Retail Productie Inkoop Verkoop • Productie kleding en special products in westerse en niet-westerse landen • Inkoop, transport en distributie door inkooporganisatie Telstar • ANWB-leden en niet-leden kopen via ANWB-winkel en/of anwb.nl De BSCI-controles mogen uitsluitend worden uitgevoerd door onafhankelijke externe controleurs, erkend door de internationale organisatie Social Accountability Accreditation Services (SAAS). Daarnaast is in 2013 een belangrijke stap gemaakt in de rapportage van het inkoopvolume. In plaats van op leveranciersniveau heeft ANWB Retail nu inzicht op productniveau en zijn alle in het systeem staande artikelen voorzien van een identificatiecode die informatie geeft over de fabriek en/of land van herkomst. Hiermee heeft de ANWB dus controle waar de producten uit haar assortiment vandaan komen. Beleggingen Om bestand te zijn tegen een altijd veranderende buitenwereld belegt ANWB haar vermogen. Dit doet zij om de solvabiliteit te verbeteren en te zorgen dat zij aan de financiële verplichtingen jegens klanten, relaties en medewerkers, binnen de financiële randvoorwaarden kan voldoen. Welke uitgangspunten ANWB hanteert voor het beleggingsbeleid worden beschreven in de zogenaamde ‘investment beliefs’. Deze beleggingsbeginselen vormen de basis voor de inrichting van het vermogensbeheer. Hiermee wordt onder andere verstaan de verdeling van het belegde vermogen over de verschillende beleggingscategorieën en de beheersing van beleggingsrisico’s. ANWB erkent de maatschappelijke verantwoordelijkheid in haar beleggingsactiviteiten. Daarom legt zij in haar beleggingsbeginselen vast wat zij onder maatschappelijk verantwoord beleggen verstaat en wat haar ambitie is op dit vlak. In 2013 is gestart met dit uitgebreid te herzien. De uitgangspunten en doelstellingen zijn hierbij aangescherpt. Daarnaast gaat de ANWB bij de verschillende beleggingsmandaten deze beleggingsbeginselen als uitgangspunt gebruiken, voor zover praktisch mogelijk. Hiervoor was het slechts een richtlijn voor deze beleggingsmandaten. In 2014 worden de aangepaste Investment Beliefs besproken in een workshop met de bestuurders van de verschillende beleggingsonderdelen, de MVO-manager, de hoofddirectie van de ANWB en externe experts. Doelstelling is ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 22 om vanaf eind 2014 de beleggingsmandaten te beheren conform de dan geldende beleggingsbeginselen, voor zover praktisch mogelijk. Risicomanagement Met de Ambitie 20|20 richt de ANWB zich op het benutten van de belangrijkste kansen en mogelijkheden. Omdat de ANWB als vereniging 4 miljoen leden vertegenwoordigt vindt zij het belangrijk om risico’s zoveel mogelijk te beperken en deze goed in kaart te hebben. Er gaat veel aandacht uit naar de beheersing van risico´s. Dit doet zij aan de hand van een jaarlijkse analyse van alle risico’s met als resultaat een centraal overzicht. Dit is een integraal onderdeel van de planning- en control-cyclus van de ANWB. De hoofddirectie bepaalt welke risico’s acceptabel zijn, de zogenaamde risicoacceptatie. Zij maakt daarbij een afweging tussen de belangen van haar leden en de maatschappij en de gevolgen voor de continuiteit van de organisatie ANWB. Het belangrijkste risico voor de ANWB is snel veranderende markten, waar diverse disciplines binnen ANWB mee te maken hebben. Daarna volgen stijgende bedrijfskosten en dalende winstmarges in combinatie met door regelgeving gedreven verhoogd kapitaalsbeslag. Een kwaliteit- en veiligheidssysteem, MVO-beleid en een constante dialoog met de stakeholders beperken dit risico. Voor de volledige achtergrond van hoe de ANWB om gaat met risico’s wordt verwezen naar de ANWB Jaarrekening 2013. Deze is te vinden op de website. 7.2. Externe activiteiten Verkeersveiligheid De ANWB wil de helft minder verkeersslachtoffers in 2020. De ANWB spant zich in om het aantal verkeersslachtoffers te helpen verminderen. Hoe zij dit gaat doen staat geformuleerd in de ANWB visie ‘Veiliger verkeer in 2020’. Hierin staan vijf speerpunten genoemd: 1. Onveilige 80 km/h wegen aanpakken met een Europese programma; 2.Beginnende verkeersdeelnemers op weg helpen: jonge autobestuurders, kinderen op de fiets en ouderen met een elektrische fiets of scootmobiel; 3.Ouderen zo lang mogelijk veilig mobiel houden; 4.Helpen om buurten veiliger in te richten voor schoolgaande kinderen; 5.Technologie bereikbaar maken door met zusterorganisaties sterker te lobbyen bij de Europese Unie. Stabiele fiets voor ouderen Tijdens de FIA conferenceweek in 2013 heeft ANWB een film laten zien over de ‘stabiele fiets van de toekomst’. Door het toenemend aantal ouderen dat op de elektrische fiets ongelukken krijgt, heeft de ANWB een elektrische fiets ontwikkeld die makkelijker in het gebruik is en daardoor leidt tot minder ongevallen. Het doel is om deze fiets daadwerkelijk op de markt te brengen. Hierover wordt al gesproken met fabrikanten. In 2014 wordt dit vervolgd. Robuust wegennet Het huidige wegennet kan veel beter benut worden door te zorgen dat snelwegen goed op steden aansluiten. En dat bij drukte het onderliggende wegennet (bijvoorbeeld toegangswegen tot een stad) goed en snel benut kan worden. In 2013 heeft de ANWB in 2 regio’s concrete voorstellen gedaan (Den Haag en Rotterdam) en heeft haar ambities vertaald in een duidelijke filmpje. In 2014 streeft de ANWB naar de invulling van de ambities. Om hier een bijdrage aan te leveren hebben het afgelopen jaar onder andere de volgende activiteiten plaats gevonden: Provinciale wegen In 2013 is de EuroRAP rapportage Nederland afgerond. Hiervoor is ruim 8000 km provinciale weg geanalyseerd op onveilige plekken. Daarna heeft de ANWB op basis van een internationale systematiek (EuroRAP) sterren toegekend aan wegen. De ANWB helpt hiermee overheden en provincies hun verkeersveiligheid te verbeteren. In 2014 zal de ANWB de resultaten bekend maken en overleggen met provincies zodat verbeteringen doorgevoerd kunnen worden. ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 23 8 | Over dit verslag Het Maatschappelijk Jaarverslag 2013 wil de stakeholders van de ANWB informeren over de maatschappelijke prestaties en doelstellingen van de ANWB. Dit verslag vormt een aanvulling op de ANWB jaarrekening 2013 en Jaaroverzicht ANWB Vereniging. Zowel het maatschappelijk Jaarverslag als de jaarrekening en het Jaaroverzicht ANWB Vereniging hebben betrekking op het boekjaar 2013 dat loopt van 1 januari t/m 31 december 2013. Het maatschappelijk jaarverslag volgt daarmee de verslaggevingcyclus van het financieel jaarverslag. Daarmee waarborgt de ANWB dat de lezer financiële en niet-financiële informatie met elkaar in verband kan brengen. De verschijningsdatum van het ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 is 26 maart 2013, dat is net als het financiële jaarverslag in het eerste kwartaal. Dit is op dit moment de eerst mogelijke datum rekeninghoudend met de tijd die nodig is voor de inzameling en verwerking van alle data. De volgende aan de ANWB gelieerde entiteiten, bedrijfsonderdelen en dochterondernemingen brengen separaat een regulier jaarverslag of jaarrekening uit, bijvoorbeeld Reis- en Rechtshulp NV, Unigarant NV/ UVM Verzekeringsmaatschappij NV, ANWB Fonds en ANWB Pensioenfonds. Ook gedurende het jaar communiceert de ANWB over haar maatschappelijke activiteiten middels persberichten, woordvoering en haar website. Ook in dit maatschappelijk jaarverslag zijn verwijzingen opgenomen naar de website voor aanvullende informatie. Afbakening en reikwijdte Dit maatschappelijk jaarverslag bestrijkt alle activiteiten waarover de ANWB volledige zeggenschap heeft, tenzij anders aangegeven. Dit betekent dat dit verslag zowel de ANWB BV bestrijkt als haar dochterondernemingen. Deelnemingen en gegevens ten aanzien van onderaannemers en toeleveranciers worden niet meegenomen in het verslag. Voor acquisities die plaatsvinden tijdens het verslagjaar geldt dat gegevens gerapporteerd dienen te worden vanaf het eerst volgende volledige kalenderjaar. Desinvesteringen in de loop van de rapportageperiode zijn uitgesloten van rapportage. Onder de ‘ANWB’ verstaan we in dit Maatschappelijk Jaarverslag 2013: • Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (‘de vereniging’) • ANWB BV • 100% dochterondernemingen van de ANWB BV (sinds 2013 ook de in 2012 overgenomen dochter ondernemingen Uitgeverij Smit B.V. en Cruisetravel) De afbakening en reikwijdte van dit verslag zijn vastgesteld op basis van de materialiteitsanalyse in paragraaf 4.1.. Dat wil zeggen dat gerapporteerd wordt over de materiele onderwerpen en dat deze analyse ook de keuzes ten aanzien van de diepgang, afbakening en reikwijdte bepalen. De kerngegevens in het hoofdstuk ‘Sociaal’ over 2012 wijken af ten opzichte van vorig jaar. Dit komt door herberekeningen en het toevoegen van een aantal bedrijfsonderdelen. Leidraad opstellen verslaggeving De ANWB gebruikt de Global Reporting Initiative (GRI) G4 rapportagerichtlijnen als richtlijn voor haar maatschappelijke verslaglegging. Voor de bepaling van de op te nemen gegevens en de afbakening van het maatschappelijk jaarverslag is het GRI boundary protocol het vertrekpunt geweest. Hierbij is uitgegaan van rapportage van de voor de ANWB belangrijkste waarden en de materialiteitsanalyse op pagina 10. De ANWB rapporteert conform het GRI-toepassingsniveau ‘core’. Een volledig overzicht van GRI-indicatoren en bijbehorende data is gepubliceerd op de website. Voor de berekening van de CO2-voetafdruk is de ANWB uitgegaan van het Greenhouse Gas Protocol en omrekenfactoren van Climate Neutral Group. Dit zijn dezelfde factoren als vorig jaar. Externe assurance Met het maatschappelijk jaarverslag streeft de ANWB naar een getrouwe weergave van haar maatschappelijke inspanningen en impact. Om deze reden hebben wij dit jaar wederom onze externe accountant gevraagd het maatschappelijke jaarverslag en de daarin weergegeven tekst en kwantitatieve informatie te beoordelen. Het volledige assurance rapport is in hoofdstuk 9 opgenomen. De externe accountant verstrekt ten aanzien van de realisatie van de opgenomen toekomstgerichte informatie in dit verslag geen zekerheid. Volledigheid gegevens De gegevens voor dit verslag zijn waar mogelijk gemeten, waarbij de GRI-verslaggevingsrichtlijnen als uitgangspunt hebben gediend. Voor enkele indicatoren hebben wij schattingen moeten maken omdat geen betrouwbare gemeten gegevens beschikbaar waren. Als basis voor deze schattingen hebben we gemeten gegevens gebruikt. Zo is 6,9% van het energieverbruik van onze gebouwen gebaseerd op schattingen. Er hebben zich afgelopen jaar geen veranderingen voorgedaan in definities en meetmethodes. Wel zijn er door de overgang van GRI-3 naar GRI-4 te rapporteren indicatoren bijgekomen. Wanneer er spraken is van inherente beperkingen in de data dan wordt dit bij de gerapporteerde informatie expliciet genoemd. Gegevensverzameling De gegevens voor dit jaarverslag worden jaarlijks verzameld door middel van een data-uitvraag bij de relevante bedrijfsonderdelen. De gegevens dienen in een vast format gerapporteerd te worden zodat de kans op fouten geminimaliseerd wordt. Op centraal niveau worden de gerapporteerde cijfers beoordeeld alvorens ze geconsolideerd worden tot totalen. ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 24 9 | Assurance-rapport van de onafhankelijke accountant Aan: De directie van ANWB B.V. Verantwoordelijkheid van de directie Opdracht De directie van ANWB is verantwoordelijk voor het opstellen van het Verslag in overeenstemming met Sustainability Reporting Guidelines (G4) van Global Reporting Initiative (GRI), inclusief het identificeren van stakeholders en het bepalen van materiële onderwerpen. De door de directie gemaakte keuzes ten aanzien van de reikwijdte van het Verslag en het verslaggevingsbeleid zijn uiteengezet in het hoofdstuk 8: ‘Over dit verslag’. Wij hebben een assurance-opdracht tot het verstrekken van beperkte mate van zekerheid uitgevoerd met betrekking tot het Maatschappelijk Jaarverslag 2013 (hierna: het Verslag) van ANWB B.V. te Den Haag (hierna: ANWB). Het Verslag omvat een weergave van het beleid van ANWB ten aanzien van maatschappelijk verantwoord ondernemen en de bedrijfsvoering, de gebeurtenissen en de prestaties op dat gebied gedurende 2013. In het Verslag is toekomstgerichte informatie opgenomen in de vorm van ambities, strategie, plannen, verwachtingen en ramingen. Inherent aan deze informatie is dat realisatie onzeker is. Wij geven geen zekerheid bij de veronderstellingen en de haalbaarheid van toekomstgerichte informatie in het Verslag. De GRI-index 2013 (GRI index ANWB 2013.pdf) zoals gepubliceerd op anwb.nl maakt onlosmakelijk deel uit van het Verslag en is hiermee onderdeel van onze opdracht. De overige verwijzingen in het Verslag (naar anwb.nl, externe websites en overige documenten) maken geen deel uit van onze assurance-opdracht. De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opstellen van het Verslag mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een conclusie over het Verslag op basis van de verkregen assurance-informatie. Wij hebben onze werkzaamheden met betrekking tot het Verslag verricht in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder Standaard 3410N ‘Assurance-opdrachten inzake maatschappelijke verslagen’. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en ons onderzoek zodanig plannen en uitvoeren dat een beperkte mate van zekerheid wordt verkregen dat het Verslag geen afwijkingen van materieel belang bevat. mate van zekerheid. De in dit kader uitgevoerde werkzaamheden bestonden in hoofdzaak uit het inwinnen van inlichtingen bij functionarissen van de vennootschap en het uitvoeren van cijferanalyses met betrekking tot de financiële en niet-financiële gegevens. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen assurance-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor onze conclusie te bieden. Conclusie Op grond van onze werkzaamheden is ons niets gebleken op basis waarvan wij zouden moeten concluderen dat de informatie in het Verslag niet in alle van materieel belang zijnde aspecten het beleid van ANWB ten aanzien van maatschappelijk verantwoord ondernemen en de bedrijfsvoering, de gebeurtenissen en de prestaties op dat gebied in 2013 weergeeft in overeenstemming met Sustainability Reporting Guidelines (G4) van Global Reporting Initiative. Rotterdam, 26 maart 2014 Ernst & Young Accountants LLP w.g. H. Hollander RA De werkzaamheden die worden verricht bij het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid zijn gericht op het vaststellen van de plausibiliteit van informatie en zijn geringer in diepgang dan die bij een assurance-opdracht gericht op het verkrijgen van een redelijke ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 25 10 | Begrippenlijst en rapportagedefinities ACTA Franse pechhulporganisatie waarvan de ANWB aandelen houdt ALCANWB Alarmcentrale ARC ARC Europe SA (De ANWB bezit 20% van de aandelen) AROANWB Rijopleidingen ATT ANWB Test- en Trainingscentrum BSCI Business Social Compliance Initiative (Telstar deelnemer) CNG Climate Neutral Group, Klimaatneutraal Groep (partner klimaatcompensatie) CO2-emissies Broeikasgas dat o.a. vrijkomt bij de verbranding van fossiele brandstoffen CO2-neutraal Situatie waarbij de netto CO2 emissies van een activiteit nihil zijn COSO-ERM Model voor risico¬managementsysteem Dienstreizen Totaal van zakelijke autoreizen gebaseerd op gedeclareerde auto- kilometers DTO Duurzaam Toeristisch Ondernemen (ANVR-programma voor touroperators) Energieverbruik Hoeveelheid elektra en gas uitgedrukt in GJ FIA Federation International d’Automobile FSCPapierkeurmerk FTE’s Totaal aantal contractuele uren gewerkt per hoofd gedeeld door het aantal uren in een volledige week (38 uren) GHGP Greenhouse Gas Protocol GRI Global Reporting Initiative MAA Medical Air Assistance (100% dochtermaatschappij) Managementposities Posities met verantwoordelijkheid voor andere medewerkers of budgethouders MVOMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen MBO Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Netto-omzet Alle opbrengsten uit het leveren van goederen en diensten in het betreffende boekjaar, onder aftrek van belastingen, kortingen en dergelijke Netto-winst Het resultaat van de netto-omzet dat overblijft na aftrek van alle kosten (directe + indirecte), waardemutaties en belastingen NGONiet-gouvernementele Organisatie STAK Stichting Administratiekantoor ANWB Ziekteverzuim Totaal aantal dagen verzuim ten opzichte van het totaal aantal werkdagen ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 26 11 | Colofon Vanuit het perspectief van duurzaamheid is dit document enkel in pdf-formaat te vinden op anwb.nl (onder ‘Over ‘ANWB’) De ANWB stelt reacties van lezers op prijs. Voor aanvullende informatie of vragen over het MVO-beleid en prestaties van de ANWB: Arjan de Bakker, manager MVO telefoon 088 269 7176 e-mail: [email protected] Uitgave Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB Wassenaarseweg 220 2596 EC ’s Gravenhage Postbus 93200 2509 BA ’s Gravenhage telefoon 088 269 2222 ANWB Maatschappelijk Jaarverslag 2013 27
© Copyright 2024 ExpyDoc