Klik hier voor het artikel.

DE WERELD VAN DE ARCHITECT | ARCHITECTUUR.NL
ARCHITECTUURNL | 4/14
4/14
EEMHUIS AMERSFOORT +
ECOMUNITYPARK + FACELIFT
KLEINE STATIONS + MILAAN
2014 + CREMATORIA + TESSA
KOOT + INTERVIEW KIM
VERHOEVEN + HERGEBRUIK
BOERDERIJEN + ROTTERDAM
CENTRAAL + INTERVIEW JOB
SCHROËN + CABINS ZEEBURG
+ MASTER PIPPI ELLIOTT
01_Cover_lossepagina.indd 5
16-06-14 15:39
Compositie
en een
beetje
geluk
Architectuurfotografie van Ronald Tilleman
Technische perfectie en een goede compositie en onderwerpkeuze zijn de basisvereisten
voor de architectuurfotografie van Ronald Tilleman. Maar een foto moet vooral boeien, de
kijker verleiden om langer of vaker te kijken. Het gaat erom het verhaal van de architect
te vertellen met de juiste beeldende emotie en tone of voice. Dat lukt met veel geduld en
soms een beetje geluk. In een projectreportage mogen ook commerciële of verleidelijke
foto’s zitten, vindt Tilleman, zeker als ze gebruikt worden bij aanbestedingen.
ArchitectuurNL
64-69_doordelens.indd 64
64
05-06-14 15:20
Door de lens van
Hofbad Ypenburg, Den Haag
Mercedes Benz Museum, Stuttgart
Dit zwembad heb ik in drie fases gefotografeerd, vlak voor oplevering, vlak
na ingebruikname met zwemmers en een half jaar later toen het landschap
af was. De foto links komt uit de eerste sessie. Om het organische van
het ontwerp te laten zien heb ik gekozen voor deze positie, waardoor
de curves van wildwaterbaan en de waterglijbaan het oog door de foto
leiden. Samen met de badmeester hebben een aantal sterktes van het de
waterstroming geprobeerd in combinatie met verschillende sluitertijden,
om te kijken welke combinatie het mooiste ‘stromende water’ opleverde.
Door de foto te nemen op het moment dat de waterjets aangaan,
creëerden de zuurstofbelletjes een mooi wolkje onder in het beeld. Door
te vragen of de onderwater ledverlichting aan mocht kreeg het water een
mooie azuurblauwe tint. Het zwembad is ontworpen door Venhoeven CS.
Van UNStudio kreeg ik de opdracht om het Mercedes Benz museum in
gebruik, dus met bezoekers te fotograferen. Als je het museum bezoekt
ga je met een tijdcapsule (de lift) naar de bovenste verdieping waar de
geschiedenis van Mercedes Benz begint. Het opgezette paard dat daar
staat, geeft in combinatie met de hightech ruimte, een mooie visuele
spanning en een ietwat surreële sfeer. Nadat ik het camerastandpunt
had bepaald, was het wachten tot bezoekers op de juiste plek in beeld
kwamen. Iedere keer als een tijdcapsule boven kwam bleek de groep
bezoekers te groot om een mooi beeld op te leveren. Pas toen de
twee mensen rechts, na het uitstappen even bleven staan en ik van de
volgende groep alleen de laatste twee bezoekers links in beeld kon
krijgen, voelde het beeld goed.
65
64-69_doordelens.indd 65
ArchitectuurNL
05-06-14 15:20
64-69_doordelens.indd 66
05-06-14 15:21
Drents Museum, Assen
Een van de onderdelen van de briefing, die ik meekreeg toen ik het
Drents Museum van Erick van Egeraat ging fotograferen, was om een
link te leggen tussen de oudbouw en het nieuwe gedeelte. Omdat de
extensie die Erick had ontworpen grotendeels ondergronds ligt, bleek
dat niet mogelijk. Toen ik echter door een van de daklichten heen naar
binnen wilde fotograferen zag ik de oudbouw spiegelen in het glas. Door
mijn camera uiterst zorgvuldig te positioneren, bleek het mogelijk om het
zowel naar binnen te kunnen fotograferen, als om een gedeelte van het
glas te laten spiegelen, zodat ik de oudbouw achter me in beeld kreeg.
Vervolgens was het wachten tot de door de tentoonstelling wandelende
bezoekers een mooi beeld opleverden. Toen het na 20 minuten maar
niet spannend werd, wilde ik bijna stoppen, maar ineens kwam alles
wonderbaarlijk mooi samen en heb ik intuïtief afgedrukt. Met het Lourdesachtige tafereeltje bij de vitrinekast als cadeautje. Het is geen voor de
hand liggende architectuurfoto. Daarom ben ik nog steeds blij dat de
toenmalige redactie deze foto heeft geselecteerd voor de cover van de
25e editie van het Jaarboek Architectuur in Nederland.
Villa SR, Rijssen
Op weg naar deze villa werd al duidelijk dat het beloofde zonnetje er
voorlopig nog niet aankwam. De lucht was egaal grijs/wittig, het licht
was vlak en gaf geen vorm of schaduw. Ik was ruim voor de afgesproken
tijd aanwezig. En probeerde alvast wat standpunten uit. Ik besloot te
kiezen voor een wat grafischere benadering van het beeld en vooral te
letten op vorm en volume. Toen de architect van Reitsema & partners met
twee medewerkers aankwam en het uitzicht vanaf het terras van de villa
gingen bekijken begon het beeld te leven. Het boompje rechts en rode
gekleurde heg geven net een mooi natuurlijk contrast.
Early Childhood Center, Wassenaar
In dit ontwerp van Kraaijvanger zijn klaslokalen verdiept aangelegd.
Deze lokalen zijn, ondanks de verdiepte ligging, allemaal voorzien van
voldoende daglichtinval door een aangrenzend, hellend talud. In de gang
langs deze lokalen in het souterrain zijn in het plafond glazen panelen
geplaatst voor daglichttoetreding. Deze panelen zijn dus onderdeel van
de vloer van de gang erboven.
Ik had al verschillende foto’s van deze gang gemaakt, zowel met als
zonder mensen in beeld, maar gevoelsmatig zat dé foto die dit verhaal
verteld er nog niet bij. Pas toen een paar kinderen over de gang erboven
liepen en hun schaduwen spannende silhouetten maakten, klopte het
beeld met het verhaal. [red. Meer over dit project, zie pagina 17]
Atrium van Level in Leiden
Level in Leiden heb ik in meerdere fases gefotografeerd voor MVSA
Architects. Deze foto komt uit de sessie van vlak voor de oplevering. De
grote atria geven een prachtig ruimtelijk gevoel, maar dat gevoel bleek
lastiger te verbeelden dan ik had verwacht. Onze ogen en hersenen
focussen tijdens het kijken op een onderwerp en zien kans de rest van
het beeld ‘weg’ te filteren. De camera registreert echter alles dat binnen
zijn kader is.
De uitdaging was hier om de juiste positie en het perspectief te vinden
waarbij de verhouding tussen de verschillende beeldelementen een zo
evenwichtig mogelijke compositie opleveren zonder de ruimtelijkheid
van het atrium te verliezen. Ook fototechnisch ben ik blij dat het met de
67
64-69_doordelens.indd 67
ArchitectuurNL
05-06-14 15:21
ArchitectuurNL
64-69_doordelens.indd 68
Tekst en fotografie Ronald Tilleman
68
05-06-14 15:21
nodige inspanning goed gelukt is om alle nuances in de witte tinten te
laten zien, maar ook de details in de zwarte stalen elementen zichtbaar te
houden.
P&R De Uithof Utrecht
Bijzonder in deze parkeergarage, een ontwerp van KCAP & StudioSK ,
zijn de gekleurde ginkgoblaadjes tegen het plafond en de afwijkende
hellingen en dus hoogtes van sommige etages, waardoor het enorme
gebouw luchtiger oogt. Ook de klimmuur voor de ernaast gelegen
studentensportvereniging is opvallend. Eerdere pogingen dit in één
beeld vast te leggen waren het gevoelsmatig net niet. De positie
voor de opname klopte wel, maar op het moment dat het licht in de
parkeergarage aanging en deze ‘lichter’ werd, ging ook de ervoor
gelegen straatverlichting aan die erg de aandacht wegtrok van de
parkeergarage en dus storende werkte in het beeld. Bij een bezoek werd
net de verlichting in de parkeergarage getest, waardoor deze aan was
nog vóór dat de straatverlichting aanging. Toen kon ik eindelijk het beeld
maken dat ik voor ogen had.
69
64-69_doordelens.indd 69
Pilotwoningen Het Dorp, Arnhem
Van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie kreeg ik de opdracht
om een aantal projecten te fotograferen die genomineerd waren
voor de Hedy d’Anconaprijs 2014 voor excellente zorgarchitectuur.
Het accent in de foto’s moest vooral liggen op het gebruik en de
gebruikers in combinatie met de architectuur. Voor de fotografie
van de twee pilotwoningen in Het Dorp in Arnhem, ontworpen door
Archipelontwerpers, was Ton Bentvelzen (in de rolstoel) mijn begeleider
ter plaatste. Hij kan vrijwel de gehele woning bedienen met de op zijn
rolstoel gemonteerde iPad.
Nadat we overdag al in en rondom de woningen gefotografeerd hadden
wilde Tom ’s avonds nog wel terugkomen om met zijn iPad de lichten
in de woningen aan te doen. Nadat hij als gebruiker/bewoner van
de woning is aangemeld, gaat de voordeur automatisch open op het
moment dat hij deze in zijn rolstoel nadert. Deze foto heb ik genomen op
het moment dat hij dat voor me demonstreert.
ArchitectuurNL
05-06-14 15:21