GroenLinks Zwolle - Politieke beschouwing bij

GroenLinks Zwolle - Politieke beschouwing bij de begroting 2015
De stad ontwikkelen met visie, ambitie, lef
5
10
Zwolle was al eens de groenste stad van het land, en zelfs van Europa. Dit jaar mag Zwolle zich
Fietsstad van Nederland noemen. Misschien wordt het tijd dat we nu ook gaan voor de hoogste titel:
die van duurzaamste stad? Duurzaamheid is in elk geval het eerste waarover GroenLinks het willen
hebben.
Zwolle is ook een initiatiefrijke stad. Er bloeit een ware doe-democratie op. Daaraan is het tweede
deel van onze beschouwing gewijd. Hoe gaat de gemeente Zwolle om met al die initiatieven? En hoe
verhoudt de doe-democratie zich met de besluitvorming die hier in de raadszaal plaatsvindt? Het is
tijd voor een echt Zwols stadsdebat, vindt GroenLinks.
Naast al die initiatieven vragen we ook aandacht voor de andere kant: er zijn veel Zwollenaren die
wel graag actief willen zijn in de samenleving, maar dat niet kunnen op de manier waarop zij dat het
liefst zouden willen: in een betaalde baan. GroenLinks pleit voor een werkoffensief onder het motto:
"In Zwolle is altijd wat te doen!" Ook zo werken we aan de ontwikkeling van de stad.
1. Duurzame leefbaarheid
15
20
GroenLinks is en blijft GroenLinks dus we beginnen - "eko-logisch" - met onze groene kant.
Opvallend veel initiatieven van inwoners proberen ervoor te zorgen dat onze leefomgeving leefbaar
blijft. Lééfbaar in alle opzichten en niet alleen op de korte termijn, maar ook volhoudbaar voor alle
volgende generaties: we verbouwen voedsel in en rond de stad zodat we gezond en goedkoop
kunnen eten, we onderhouden het groen in de wijk zodat jong en oud zich er kunnen uitleven, we
gebruiken grondstoffen steeds opnieuw, we maken gebruik van schone energie… En we ondernemen
die acties om de duurzame samenleving te bewerkstelligen samen, we delen dingen met elkaar of
zorgen dat dat gemakkelijker wordt, we zorgen voor elkaar, we zorgen dat jong en oud elkaar
ontmoeten, we helpen anderen hun talenten te ontplooien… enzovoort enzovoort.
25
Zo'n actieve stad verdient een actief gemeentebestuur, dat op alle fronten het streven naar
duurzame leefbaarheid ondersteunt. Een stadsbestuur dat op de eerste plaats zelf alles doet wat het
kan bijdragen. (En vooral ook nalaat wat het doel niet dichterbij brengt.) Een gemeente die inspireert
en tot de verbeelding spreekt.
30
35
40
GroenLinks wil dus dat Zwolle een duurzame ontwikkeling als leidend principe kiest voor álle beleid.
Voordat we wat ondernemen vragen we ons eerst af of het bijdraagt aan de toekomstbestendigheid
van onze stad. Dan moet het duurzaamheidgehalte dus ook zichtbaar zijn bij álle
begrotingsprogramma's. Daar gaat onze eerste motie over.
Een goede manier, denken we, om onze inwoners te inspireren is een ambitie die tot de verbeelding
spreekt. Waarmee we het belang onderstrepen dat we hechten aan de 'groene agenda' die we met
de stad gaan volschrijven. Zwolle staat graag bovenaan op alle lijstjes. GroenLinks geeft de
wethouder van duurzaamheid de suggestie mee dat we dan misschien ook de meest duurzame
gemeente van Nederland kunnen worden. We horen graag van de wethouder hoe hij het
enthousiasme voor het duurzaamheidstreven bij de mensen wil aanwakkeren.
2. Naar een echt stadsdebat
45
50
55
60
65
70
75
80
85
In de aanloop naar de verkiezingen heeft GroenLinks ervoor gepleit de lokale democratie te
versterken. De gemeente krijgt vanaf volgend jaar een grotere rol in het leven van haar inwoners dan
ze ooit heeft gehad. In onze ogen is het daarom van doorslaggevend belang dat de inwoners vanaf
het begin invloed kunnen uitoefenen op het beleid.
Wij waren dan ook benieuwd naar het aangekondigde stadsdebat over de invulling van het
collegeakkoord. Inmiddels is het programma voor een "raadsbijeenkomst" op 26 november bekend.
Na een lezing van professor Buijs van maar liefst een uur mogen de vrijwilligerscentrale Zwolle doet
en een vertegenwoordiging van Zwolle in Transitie elk in 20 minuten reageren.
GroenLinks had al wel begrepen dat het Zwolse stadsdebat niet in de verste verte zou gaan lijken op
een G1000. Maar hier is totaal geen sprake van een goed gesprek of debat, laat staan een
stadsdebat. Aan zo'n onderonsje heeft GroenLinks niet zo veel behoefte.
Er staan namelijk belangrijke kwesties op het spel die van doorslaggevend belang zijn voor het
functioneren van het stadsbestuur in de toekomst.
Neem bijvoorbeeld de verhouding tussen de doe-democratie en de vertegenwoordigende
democratie. Burgers komen steeds vaker rechtstreeks met oplossingen voor maatschappelijke
kwesties zonder de 'omweg' van een volksvertegenwoordiging. Die uitingen van doe-democratie
juicht GroenLinks van harte toe. Ik heb net al verwezen naar de vele burgerinitiatieven om het
duurzame gehalte van de stad te verbeteren, van de natuurwerkdagen, energiecoöperaties en
autodelers tot weggeefwinkels, repaircafé's en stadslandbouwcollectieven. Ook op sociaal vlak is
Zwolle gezegend met initiatieven, zoals afgelopen weken bleek na de komst van vluchtelingen in de
noodopvang in de IJsselhallen.
GroenLinks juicht dit niet alleen toe, we zijn er voorstander van dat mensen het recht krijgen de
overheid uit te dagen als ze iets beter kunnen organiseren dan we het traditioneel aanbieden. Ja, we
willen de bewonersrechten zelfs graag uitbreiden: geef mensen het recht gebruik te maken van het
maatschappelijk vastgoed. Die gebouwen en die braakliggende gronden zijn toch immers van ons
allemaal!
Hoogleraar Burgerschap Evelien Tonkens van de Universiteit voor Humanistiek heeft in haar
Socrateslezing begin deze maand gewezen op een keerzijde van deze ontwikkeling, waar we niet aan
voorbij mogen gaan. De formele, bureaucratische manier van organisatie via een overheid zorgt voor
controleerbaarheid, gelijke behandeling en duidelijke handhaafbare regels – allemaal zaken die in de
informele sfeer niet zijn geregeld. Dat heeft z'n charme, maar ook z'n nadelen. Daar zouden wij als
volksvertegenwoordigers en volksverbinders ook eens over in gesprek moeten gaan met
initiatiefrijke inwoners: hoe gaan we met dit dilemma om, waar liggen de mogelijkheden, maar ook
de grenzen van het particuliere initiatief, waar vullen overheid en burgerinitiatief elkaar aan?
Zo'n gesprek zou GroenLinks graag uitgebreid voeren, met elkaar én met mensen uit de stad. Daarbij
willen we trouwens ook niet alleen initiatiefrijke inwoners spreken, die de weg naar het stadhuis al
wel weten te vinden, maar ook mensen die geneigd zijn te denken 'ze doen maar'. Want ook zij
krijgen meer en meer te maken met de gemeente én met initiatieven van andere inwoners. Het is
een hele kunst zo'n gesprek op gang te brengen. Dat snappen wij ook wel. Maar één ding weten wij
wel zeker: op de manier waarop de avond van de 26ste november nu wordt ingevuld bereiken we die
mensen in elk geval niet.
90
GroenLinks beschouwt deze avond dan ook als niet meer dan een voorwoord voor een uitgebreider
gesprek. Het moet ons daarbij van het hart dat we het een teleurstellende start vinden van de
nieuwe coalitiepartner D66, die in de persoon van wethouder Brink het programma Initiatiefrijk
Zwolle onder zijn hoede heeft genomen. We horen pas in 2015 wat hij van plan is. Dat is niet wat je
noemt een vliegende start en een voortvarende aanpak. Vandaar dat we een motie indienen om als
raad een vervolg te geven aan het idee van het stadsdebat.
3. Een werkoffensief om de stad te ontwikkelen
95
100
105
110
115
120
125
Onze derde hoofdmoot betreft zoals gezegd de mensen die juist niet zo actief kunnen zijn als ze
willen of kunnen. De begroting 2015 bevat namelijk zeer zorgelijke prognoses over de perspectieven
voor Zwollenaren zonder werk. Veel mensen staan tegen hun zin aan de kant, zullen het komend jaar
aan de kant blijven staan en daar gezelschap krijgen van nog meer werkloze Zwollenaren.
Aan de andere kant hebben we het Stadsontwikkelfonds van 5 miljoen grotendeels onbenut gelaten.
Er zit nog 4,7 miljoen in! Dat is in onze ogen echt onbegrijpelijk. En dan houden we komend jaar ook
nog ruim 1 miljoen euro over volgens de begroting.
Laat duidelijk zijn: GroenLinks is blij dat het stadsontwikkelfonds in de loop van de tijd is uitgebreid
met sociale doelstellingen. En we vinden het dan ook een goed idee om een deel van het fonds te
reserveren voor het steunen van kleine initiatieven uit de stad. Met dit budget kunnen we wat
GroenLinks betreft ook het right to challenge van inwoners op het gebied van maatschappelijke
ondersteuning handen en voeten geven. Dat draagt immers ook bij aan de ontwikkeling van de stad
en haar inwoners.
Maar we zouden met het stadsontwikkelfonds bijvoorbeeld ook een lokaal vervolg kunnen geven aan
het 1000-jongerenplan. Daarmee zijn de afgelopen vijf jaar heel veel jongeren, ook uit Zwolle, aan
een baan geholpen die ze op eigen kracht nooit hadden kunnen bemachtigen. Met provinciale
subsidie wordt dit project nog één jaar voortgezet, maar we kunnen het daarna niet zomaar
overdragen aan de sociale wijkteams: die ontberen de specialistische kennis en de vele tijd die nou
net de succesfactoren waren voor het 1000-jongerenplan. GroenLinks pleit ervoor de coaches die
afgelopen jaren zo goed werk hebben verricht, dat ook ná volgend jaar voort te laten zetten.
Wijkteam ontlast, meer jongeren aan het werk, stadsontwikkelgeld goed besteed!
We zouden het geld ook kunnen inzetten om een systeem van dienstencheques op te zetten.
Daarmee worden in het land veel banen behouden of geschapen waarvoor weinig scholing is vereist
en waarmee veel mensen (deels) uit de bijstand zouden kunnen komen.
We kunnen met het geld ook als gemeente zelf meer (deels) arbeidsongeschikten een baan geven.
We dienen een amendement in om het geld dat we in het stadsontwikkelfonds klaar hebben liggen,
te benutten om meer Zwollenaren aan het werk te helpen.
Tot slot
In maart gingen de Zwollenaren naar de stembus. Er kwam een nieuw college, met de ChristenUnie
als grootste partij en D66 in plaats van het CDA. PvdA en VVD moesten een toontje lager zingen dan
voorheen.
Zou de kiezer na een half jaar al iets hebben gemerkt van het nieuwe beleid uit het collegeakkoord?
GroenLinks vreest dat de kiezer nog steeds geen weet heeft van al die agenda's voor de stad
130
135
waarover ze mogen meepraten. En als ze er iets van weten, dan zullen ze echt niet blij zijn dat ze
straks vooral mogen meedenken over de invulling van de nieuwe bezuinigingen die op stapel staan.
GroenLinks maakt zich hier echt zorgen over. Het rijk schuift bezuinigingen op werk, zorg en welzijn
af op de gemeente. Zwolle schuift die bezuinigingen voor een flink deel door naar de burger. En als
we het even niet meer weten mag die burger zelf bedenken waar we nog meer op moeten
bezuinigen. Dat is geen goede basis om het gesprek met de stad aan te gaan.
140
Wij wensen de stad een bestuur toe dat 'visie, ambitie en lef' toont om onze stad leefbaar te houden
voor haar huidige inwoners en hun nakomelingen. Dat een serieus gesprek aan gaat met de
Zwollenaren over wat we willen en kunnen doen voor de stad. En dat zijn geld inzet om de stad en
haar inwoners verder te ontwikkelen.

Download Report