Foekje-Fleur Fink - Titus Brandsma Instituut

Toelichting afstudeerproject van Foekje-Fleur Fink
Datum: 28 oktober 2014
Plaats: PThU,
De Boelelaan 1105,
1081 HV Amsterdam
Het was in 1994 dat ik samen met mijn man in België de beeldend kunstenaar Hans
Lemmen bezocht. Hij woonde ergens achteraf. Ik herinner mij dat we langs smalle
landweggetjes redenen en uiteindelijk bij een klein boerderijtje uitkwamen. We werden
er door twee grimmig blazende ganzen onthaald.
De heer Lemmen was blijkbaar gewend er op te reageren, want al snel opende hij de
deur voor ons.
Waarom vertel ik dit, zult u misschien denken?
Dit bezoek is de aanleiding geworden van de opzet van mijn einddocument. Hans
Lemmen vertelde ons van zijn plannen en zei: “Ik ben bezig een muur te bouwen
van resten afgebrande kaarsen”.
Resten afgebrande kaarsen? Ik begreep eigenlijk niet goed wat hij bedoelde. Maar toen
hij vertelde dat hij iedere week naar de ‘Onze Lieve Vrouwekerk’ in Maastricht reed en
daar afgebrande resten van kaarsen haalde, was mijn belangstelling gewekt.
Hij vertelde: “Honderden mensen steken er dagelijks een kaars aan met een zeer
persoonlijke gebedsintentie. ’s Avonds worden de kaarsen gedoofd; wat er overblijft
zijn stompjes, resten. Die resten verzamel ik en smelt ze (gedeeltelijk) om tot paraffine.
De vloeibare massa schenk ik in een mal die de vorm heeft van een bouwsteen. Van die
bouwstenen bouw ik een muur.”
Of dit kunstwerk ooit tot stand was gekomen, wist ik tijdens het schrijven van mijn
werkstuk niet. Ik vond dat ook niet belangrijk. Het was meer zijn verhaal dat mij de
afgelopen zomer creatieve vleugels heeft gegeven. Met mijn schrijven ben ik uitgegaan
van een soort van zeven-stappen-pad.
De zeven stappen heb ik in beeld* gebracht. Daar geef ik een korte toelichting op:
1. gebed
Bidden behoort tot de grondhouding van mijn bestaan. Het gebed kan in dit stappenplan
worden gezien als een try-out voor wat komen gaat.
2. een kaars aansteken
Voor mij is dit in de eerste plaats: mezelf laten zien zoals God dit van mij wil.
3. kaarsen voor de nood van de wereld
Niet alleen mezelf, maar ook de wereld bij God brengen In mijn schrijven richt ik mij
hier vooral op de breuken in het leven.
4. resten verzamelen
Breuken zijn er, donkere fasen in ons leven zijn er. Deze worden hier in beeld gebracht
met stompjes, met zwarte lontjes. Verzameld kunnen ze omgevormd worden en krijgen
ze weer toekomst.
5. omvorming
Omgesmolten resten worden weer ‘áls nieuw’.
6. bouwstenen
Omgesmolten resten worden tot nieuwe bouwstenen en samengebracht kunnen ze
worden tot een muur.
7. muur
Het kunstwerk van Hans Lemmen bestaat uit 800 blokken paraffine gemaakt van de
resten van 70.000 kaarsen.
1
Bij het schrijven van mijn werkstuk voelde ik mij gesteund door de creatieve denkwijze
die ten grondslag ligt aan deze zeven stappen. Voor mij persoonlijk zijn het stappen die
een leerproces in gang hebben gezet. In de toekomst hoop ik ze als hulpmiddel te
gebruiken bij leerprocessen in de geestelijke begeleiding.
Wel wil ik nadrukkelijk beklemtonen dat het hier niet om ontwikkelingsfasen gaat
zoals de ontwikkelingspsychologie ze aanreikt. Het gaat bij geestelijke begeleiding
-überhaupt- niet om ontwikkelingsfasen!
Zelf heb ik de zeven stappen gebruikt als wegwijzers. In mijn einddocument hebben ze
richting gegeven aan een persoonlijk schrijven én aan de collegestof van het Titus
Brandsma Instituut. In de praktijk van geestelijke begeleiding kunnen de zeven stappen
met name vruchtbaar worden ingezet in de fase van afronding. Ik denk dan aan het
moment dat begeleider én begeleide samen nog eens overdenken wat er alzo aan de
orde is geweest tijdens de begeleiding.
Dit einddocument heb ik de titel ‘De lijntjes knoopt God zelf’ meegegeven. Een spirituele
weg plaatst ons voor vragen en ik heb veel vragen. Met andere woorden, ik heb losse
lijntjes liggen die geknoopt willen worden. De opleiding tot geestelijk begeleider heeft
mij doen inzien dat ik de neiging heb de on-geknoopte lijntjes zélf te willen knopen.
Gaandeweg deze opleiding heb ik geleerd te kunnen en te mogen zeggen: de lijntjes
knoopt God zelf.
Graag wil ik deze toelichting beëindigen met enkele woorden uit Psalm 18 ‘met mijn God
spring ik over een muur...’ (vs.30b, 1951 NBG). Met deze woorden van de Psalmist heb ik
mij op het zeven-stappen-pad begeven, in het vertrouwen dat ze een bijdrage zouden
leveren aan mijn persoonlijk leerproces én aan de begeleidingspraktijk in het algemeen.
Foekje-Fleur Fink
Markt 110
9251 JS Burgum
0511-469646
2