MSK GENT - Programma 2015

MSK Programma - Programme 2015
Julia Margaret Cameron (1815-1879), pionier van de fotografie
Museum voor Schone Kunsten Gent, 14 maart – 14 juni 2015
In het Museum voor Schone Kunsten Gent staat de lente van 2015 in het teken van
Julia Margaret Cameron (1815-1879). Cameron was een van de belangrijkste en
meest innoverende fotografen van de negentiende eeuw. Haar krachtige portretten zijn
wellicht het meest bekend. Maar de modellen die ze voor haar liet poseren – vrienden,
familie en bedienden – plaatste ze ook in een Bijbelse, historische en allegorische
context.
Haar foto’s waren om verschillende redenen baanbrekend: Cameron hield ze
doelbewust onduidelijk, onscherp zelfs, en ze vertonen krasjes, vlekken en andere
sporen van het maakproces. Haar onconventionele aanpak kwam haar op kritiek te
staan, maar de schoonheid van haar composities en haar toewijding aan de fotografie
als een kunstvorm leverden haar ook bewondering op.
In 2015 wordt de 200e verjaardag van haar geboorte gevierd en de 150 e verjaardag
van haar eerste tentoonstelling, in 1865, in het toenmalige South Kensington Museum
in Londen (het huidige Victoria & Albert Museum). Met de organisatie van de
overzichtstentoonstelling ‘Julia Margaret Cameron (1815-1879), pionier van de
fotografie’ viert het Museum voor Schone Kunsten Gent deze dubbele verjaardag, als
enige museum op het Europese continent. Voor de tentoonstelling wordt geput uit de
rijke verzameling fotografie van het Victoria & Albert Museum.
Samenwerking met het SMAK
In de lente is er een samenwerking tussen het MSK en het SMAK voorzien, met
kunstenares Lily Dujouri en in de herfst met Monika Gryzmala.
Factories of Free Time: Micro-Museum, Gent
Museum voor Schone Kunsten Gent, mei – juni 2015
Tijdens de zomer van 2015 is het Russische kunstenaarscollectief Gorod Ustinov te
gast in het MSK. Hun naam verwijst naar de stad – ‘Gorod’ in het Russisch – Ustinov
die slechts 900 dagen bestaan heeft, tussen 1984 en 1987. Alle leden van het collectief
werden geboren in deze periode. Hun werk verwijst naar deze historische ambivalentie
en wordt gecreëerd in een eigen, imaginair kader, waarin plaats, tijd en ruimte virtueel
zijn. Het aanvoelen en aftasten van de ruimte speelt er een cruciale rol in.
Hun focus is deze van micro-analyse, zowel in het gebruik van de kleinste materialen,
maar ook wat de vaak korte gebruiksduur van hun wegwerpbestaan betreft.
Gelijklopend gaat hun focus naar wat zij ‘micro-communicatie’ noemen, namelijk de
intense communicatie die ontstaat tussen mensen als ze samen kunst creëren en
tentoonstellen. Het ontstaansproces vraagt tijd en van de deelnemers wordt dan ook
uiterste concentratie gevraagd, temeer omdat ze zich één moeten voelen met de
ruimte die in eerste instantie als klein en beperkend wordt ervaren, maar bij nader
toezien een bijzondere rijkdom bezit. Als kunstenaars willen ze aandacht geven aan
en tijd 'vrijmaken' voor anderen, die dan als bezoekers ook tijd 'vrijmaken' om het te
aanschouwen en verder te interpreteren. Dat is de werking van kunst.
Het project ‘Factories of Free Time: Micro-Museum, Gent’ is in werkelijkheid een
project waar eenieder terechtkan. Het zijn open workshops waarin mensen van diverse
leeftijden – kinderen, jongeren, volwassenen – in steeds wisselende contexten
samenwerken. Het is een hedendaagse vorm van volkskunst die geen bijzondere
handigheid en al evenmin speciale technieken noch kostbare materialen vereisen.
Voor het collectief Gorod Ustinov primeert het momentum waarin het publiek
participeert en het creatieproces actief beleeft om tot een collectieve, uiterst
gedifferentieerde kunst te komen. Concreet voor het MSK willen ze een ‘micromuseum Gent’ maken. Om die reden worden de bewoners van de stad maar ook
erbuiten uitgenodigd worden om voorwerpen mee te brengen naar het museum, om
op die manier een eigen museum in het museum te maken.
Het project ‘Factories of Free Time: Micro-Museum, Gent' kadert in een Europees
project in samenwerking met de FRAC Lorraine in Metz en de Fundació Antoni Tàpies
in Barcelona.
Belgische schone
Singer Laren, 6 juni – 30 augustus 2015
Tijdens de zomer van 2015 laat het MSK een ruime selectie uit de collectie moderne
Belgische kunst eenmalig naar het Singer Museum in Laren (NL) reizen. De
tentoonstelling verzamelt tientallen hoogtepunten uit de verzameling, van James
Ensor, Emile Claus, Fernand Khnopff, Théo Van Rysselberghe en Léon Spilliaert tot
Jean Brusselmans, Constant Permeke, Frits Van den Berghe en René Magritte. Het
doel is om de Belgische kunst uit de periode 1880-1940 te situeren in de internationale
– vooral Nederlandse – context uit dezelfde periode, waarbij de specificiteit van
Belgische kunst in een breder perspectief van raakpunten en wisselwerkingen wordt
geplaatst.
De kern in de tentoonstelling wordt gevormd door de twee historische
kunstenaarsgroepen in Sint-Martens-Latem in de periode 1900-1925 en de
intrigerende parallellie met Laren dat in die jaren evenzeer een kunstenaarskolonie
was.
De aantrekkingskracht die het rurale Laren op de steedse Amsterdammers had, is
immers sterk vergelijkbaar met deze van het toenmalige dorp Sint-Martens-Latem op
voornamelijk Gentse kunstenaars. Wat hen onder meer verbond was een vergelijkbare
zoektocht naar authenticiteit en eenvoud, en de drang om zich onder te dompelen in
een andere cultuur en een alternatieve leefwijze, of nog: door zich een onbekend
levensritme eigen te maken dat gestoeld is op de eeuwige cyclus van de seizoenen.
Hoewel Sint-Martens-Latem en Laren ondertussen een exclusief en residentieel
karakter hebben gekregen, bleven beide dorpen tot een stuk in de twintigste eeuw het
karakter van een alternatieve gemeenschap behouden, een hippie-gemeenschap
avant la lettre.
De Gouden Eeuw Revisited
Een curieuze collectie uit de Nederlanden
Museum voor Schone Kunsten Gent, opening15 oktober 2015
Het museum voor schone kunsten te Gent bezit een groot aantal Hollandse schilderijen
uit de 17e eeuw; een periode waar onze Noorderburen aan refereren als 'de gouden
eeuw van de schilderkunst'. Maar hoe is deze rijke collectie precies samengesteld en
opgebouwd? Op deze vragen wil het msk graag een antwoord formuleren.
Ter gelegenheid van de 200 ste verjaardag van de bezetting van onze gebieden door
Hollandse troepen, onder het bewind van koning Willem I van Oranje, zal Gent de
volgende herfst vele tinten oranje kleuren. Het msk wil het publiek een frisse blik
gunnen op de collectie die ze verzamelde bij de eeuwwisseling van de 19e naar de
20ste eeuw. Werken die tot op heden de opslagplaats nooit verlaten hebben worden
gerestaureerd en nieuw, diepgaand historisch onderzoek heeft een paar verrassingen
opgeleverd. Zo werden kunstenaars ontdekt wiens werk we niet of nauwelijks kenden.
We komen ook te weten dat bepaalde doeken niet op zichzelf staan, maar 'fragmenten'
zijn die in een groter geheel passen. Bovendien wil het msk deze kunstwerken in een
bredere context plaatsen en hen omringen met tekeningen, gravures en objecten die
het creatieve proces verduidelijken.
Deze nieuwe aanpak is meteen ook een eerste stap naar het herdenken van de zalen
van het museum en een unieke gelegenheid om het werk van prestigieuze
kunstenaars te (her)ontdekken zoals Roelant Savery, Jan van Goyen, Frans Hals,
Willem Claesz. Heda, Melchior d’Hondecoeter... maar ook minder bekende kwalitatief
hoogstaande schilders zoals Van Rabel of Van Beijeren.
De tentoonstelling 'De Gouden Eeuw Revisited' opent in het msk te Gent op 15 oktober
2015 en zal vergezeld zijn van een rijk geïllustreerde catalogus.