Schoolgids 2014-2015 INHOUDSOPGAVE 1 EEN WOORD VOORAF. .........................................................................................................................................4 2 DE SCHOOL ...........................................................................................................................................................5 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 3 BASISGEGEVENS VAN DE SCHOOL ...............................................................................................................................5 DE SCHOOL EN HAAR HISTORIE ..................................................................................................................................5 HUISVESTING .......................................................................................................................................................5 ONZE OMGEVING ..................................................................................................................................................5 SCHOOLBESTUUR...................................................................................................................................................6 WAAR DE SCHOOL VOOR STAAT ..........................................................................................................................6 3.1 3.2 4 WIE ZIJN WIJ ........................................................................................................................................................6 DE MISSIE EN VISIE .................................................................................................................................................6 WAAROM SBO DE ZONNEWIJZER? .......................................................................................................................9 4.1 4.2 4.3 4.4 5 DE ONDERSTEUNING VOOR KINDEREN ........................................................................................................................9 ORGANISATIE VAN DE ONDERSTEUNING ....................................................................................................................10 UITWERKING VAN DE ZORG ....................................................................................................................................11 SAMENWERKING MET ANDERE INSTANTIES RONDOM ONDERSTEUNING VOOR DE KINDEREN...................................................14 DE ORGANISATIE VAN ONS ONDERWIJS ............................................................................................................15 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 6 OPBOUW VAN DE SCHOOL .....................................................................................................................................15 DAGINDELING.....................................................................................................................................................15 VAK- EN VORMINGSGEBIEDEN ................................................................................................................................16 PERSONELE INVULLING..........................................................................................................................................17 VERVANGING VAN LEERKRACHTEN BIJ VERLOF OF ZIEKTE ...............................................................................................18 DE OUDERS .........................................................................................................................................................19 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9 6.10 6.11 6.12 7 RESULTATEN VAN ONS ONDERWIJS ...................................................................................................................24 7.1 7.2 7.3 7.4 8 HET BELANG VAN DE BETROKKENHEID VAN OUDERS. ....................................................................................................19 PRIVACY ............................................................................................................................................................19 INFORMATIEVOORZIENING AAN OUDERS OVER DE ONTWIKKELING VAN UW KIND, HET ONDERWIJS EN DE SCHOOL. ......................19 DE MEDEZEGGENSCHAPSRAAD (MR) .......................................................................................................................19 DE OUDERVERENIGING (OV) ..................................................................................................................................20 VRIJWILLIGE OUDERBIJDRAGE .................................................................................................................................20 INFORMATIE AAN DE OUDER DIE NIET DAGELIJKS GEZAG UITOEFENT OF DIE NIET BELAST IS MET HET OUDERLIJK GEZAG. ................20 SCHORSING EN VERWIJDERING ................................................................................................................................20 KLACHTENREGELING.............................................................................................................................................21 LEERPLICHT VERLOF EN VERZUIM ........................................................................................................................22 VERZEKERINGEN .............................................................................................................................................24 VOOR- TUSSENSCHOOLSE EN NASCHOOLSE OPVANG ................................................................................................24 TOETSING ..........................................................................................................................................................24 HET VOORTGEZET ONDERWIJS ................................................................................................................................25 EVALUATIE PLAN VAN ONTWIKKELING VOOR AFGELOPEN SCHOOLJAAR EN HET PLAN VOOR KOMEND SCHOOLJAAR. ......................25 TEVREDENHEIDSMETINGEN 2013 ...........................................................................................................................26 PRAKTISCHE ZAKEN ............................................................................................................................................26 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 BEREIKBAARHEID .................................................................................................................................................26 SCHOOLTIJDEN EN VAKANTIEREGELING .....................................................................................................................26 MELDING AFWEZIGHEID KIND .................................................................................................................................26 VERVOER...........................................................................................................................................................27 STICHTING LEERGELD............................................................................................................................................27 AFSPRAKEN ROND VEILIGHEID.................................................................................................................................27 CALAMITEITEN ....................................................................................................................................................27 HOOFDLUIS ........................................................................................................................................................28 Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 2 9 ACTIVITEITEN EN VIERINGEN ..............................................................................................................................28 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 9.7 10 COMPUTERGEBRUIK .............................................................................................................................................28 KUNST EN CULTUUREDUCATIE.................................................................................................................................28 BEWEGINGSONDERWIJS ........................................................................................................................................28 JAARLIJKS TERUGKERENDE ACTIVITEITEN / VIERINGEN ...................................................................................................29 VERJAARDAGEN ..................................................................................................................................................30 SCHOOLKAMP .....................................................................................................................................................30 OUDERHULP.......................................................................................................................................................30 (MAIL)ADRESSEN ................................................................................................................................................31 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6 10.7 11 ONDERWIJSPERSONEEL: ...................................................................................................................................31 DE OUDERVERENIGING .....................................................................................................................................31 DE MEDEZEGGENSCHAPSRAAD (MR)...................................................................................................................31 INSPECTIE......................................................................................................................................................32 ADRESGEGEVENS INZAKE KLACHTEN EN VERTROUWEN .............................................................................................32 LEERPLICHTAMBTENAAR ...................................................................................................................................32 EXTERNE RELATIES ...........................................................................................................................................32 BIJLAGEN ............................................................................................................................................................33 11.1 11.2 11.3 11.4 JEUGDGEZONDHEIDSZORG, EEN GEZONDE KEUZE VOOR ALLE KINDEREN........................................................................33 CENTRUM JEUGD EN GEZIN ...............................................................................................................................34 PROTOCOL UITSTROOM KINDEREN NAAR VO ........................................................................................................35 DAGRITME ....................................................................................................................................................36 Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 3 1 Een woord vooraf. Beste ouders, verzorgers, Voor u ligt de nieuwe schoolgids van SBO ‘De Zonnewijzer’ voor het schooljaar 2014-2015 Deze gids is bedoeld voor alle ouders / verzorgers van kinderen die onze school bezoeken en voor ouders / verzorgers die een serieuze overweging maken om hun kind bij ons op school te plaatsen. De gids wordt ieder jaar na vaststelling en bij inschrijving van een kind beschikbaar gesteld via de website, e-mail of op verzoek op papier. Waarom een schoolgids voor ouders? Een schoolgids geeft informatie over wat u allemaal van ons kunt verwachten, welke afspraken er liggen en wat wij van u mogen verwachten. Deze gids is bedoeld als informatie- en gespreksgids. Onderwijs kan namelijk niet stil staan. De maatschappij en visie veranderen. U, als ouder, kunt o.a. naar aanleiding van deze gids in gesprek treden met het team, bestuur, oudervereniging en medezeggenschapsraad. De medezeggenschapsraad heeft de schoolgids vastgesteld in juni 2014.. Wat staat er in deze schoolgids? Wij willen u informeren over o.a. de volgende zaken: Uitgangspunten en doelstellingen van ons onderwijs Toetsing, resultaten en evaluatie van ons onderwijs Ons onderwijsaanbod en hoe we dat organisatorisch vormgeven Onze activiteiten t.b.v. de zorg voor alle kinderen Zorg voor een positief leef- en werkklimaat op school Contact school – ouders De vrijwillige ouderbijdrage en de overblijfkosten Ons veiligheidsbeleid Schoolactiviteiten en vieringen Oudervereniging, MR en hoofdluisbrigade Hoe om te gaan met klachten(klachtenregeling) Actuele informatie schooljaar 2014-2015 (bv. groepsbezetting, vakantie, schooltijden, data contacten ouders, afspraken met kinderen, enz.) Periodiek geven we een Nieuwsbrief uit. Hierin berichten we over actueel nieuws, aanstaande activiteiten en terugblikken. Ook eventuele veranderingen en/of nieuwe informatie worden door middel van de nieuwsbrief bekend gemaakt. Dat maakt de Nieuwsbrief belangrijk genoeg om door te lezen. Reacties..... Deze gids is met de nodige zorg samengesteld. Heeft u wensen, suggesties ter verbetering, opmerkingen e.d. of wilt u inhoudelijk met ons in contact treden, dan kunt u contact opnemen met een afdelingsleider. Met vriendelijke groet Anita Bax Afdelingsleider John Kardol Centrumdirecteur Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 4 2 DE SCHOOL 2.1 Basisgegevens van de school Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon Algemene E-mail: Signatuur: Speciaal Basis Onderwijs de Zonnewijzer Haagstraat 136 5552 HP Valkenswaard 040-2018185 [email protected] R.K. 2.2 De school en haar historie Aan de wieg van SBO De Zonnewijzer stonden 2 afzonderlijke scholen voor speciaal onderwijs: MLK-school ‘St. Franciscus’ en LOM ‘De Wingerd’, beide gelegen in Valkenswaard. Per 1 augustus 1998 werden deze schooltypes bij wet opgeheven. Beide scholen fuseerden, maar bleven vooralsnog apart gehuisvest, resp. als locatie Haagstraat en locatie Barentszstraat. In 1994 werd gestart met het ontwikkelen en bouwen van het huidige schoolgebouw aan de Haagstraat, maar het duurde tot kerst 2005 voordat we eindelijk de oude panden konden verlaten. De officiële opening vond plaats op 2 juni 2006. 2.3 Huisvesting Onze school maakt deel uit van ‘Haagstraatplein’. Behalve onze school behoren daartoe ook basisschool ‘De Windroos’, basisschool ‘De Dorenhagen’, kinderopvang ‘Horizon’ en peuterspeelzaal ‘Pipohuis’. 2.4 Onze omgeving Wij hebben de functie van regioschool. Onze kinderen zijn afkomstig uit de gemeentes Valkenswaard, Bergeijk, Heeze-Leende, Cranendonck, Waalre Onze school heeft hierdoor een minder specifieke verbondenheid met de omliggende wijk. Toch maken wij vanuit school verbinding met die directe omgeving: Bijna dagelijks bezoeken kleine groepjes kinderen -onder begeleiding- de nabijgelegen winkelstraat om bv. voor de werkplek keuken boodschappen te gaan doen. Jaarlijks doen we mee aan projecten met maatschappelijke thema’s en besteden we aandacht aan milieu en leefbaarheid. Zo nemen we regelmatig deel aan natuurprojecten in de schoolomgeving. Onze speelruimte heeft een dusdanig open karakter, dat kinderen uit de buurt er vrij gebruik van kunnen maken. Anderzijds maken onze kinderen weleens gebruik van het trapveldje en speelvoorzieningen in de buurt. Er is een steeds intensievere samenwerking met de twee basisscholen en de andere organisaties van het Haagstraatplein. Soms nemen kinderen deel aan activiteiten op de andere scholen of maken kinderen van de andere scholen gebruik van de faciliteiten van het SBO. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 5 2.5 Schoolbestuur Onze school is aangesloten bij ‘SKOzoK’ ( Samen Koersen Op Zichtbare Onderwijs Kwaliteit). Dit centraal schoolbestuur overkoepelt 30 scholen (R.K. en P.C.) in de Kempen. Het college van bestuur bestaat uit: Mevr. I. Sluiter en Dhr. C. Segers. Zij worden ondersteund door een staf van medewerkers. Contactadres: Pastoor Jansenplein 21, 5504 BS Veldhoven 040-2531201 2.5.1 De missie en visie van SKOzoK zijn: Missie: De SKOzoK scholen vormen een krachtige leeromgeving waarin kinderen en volwassenen uitgedaagd worden om in een positieve sfeer samen veel te leren. Visie: De scholen van SKOzoK verzorgen eigentijds, kwalitatief goed onderwijs, waarin de mogelijkheden en interesses van het kind centraal staan. Het kind leert in dialoog met andere kinderen, de leerkracht en de omgeving. De scholen bieden een passend onderwijsarrangement aan, zo dicht mogelijk bij de plek waar het kind woont. SKOzoK is een open en lerende omgeving voor de medewerkers waarin op professionele wijze wordt gewerkt. Dit houdt onder andere in dat we verantwoordelijkheid nemen, afspraken nakomen en voorbeeldgedrag belangrijk vinden en dat we elkaar hier op aanspreken. SKOzoK heeft een actieve en duurzame samenwerkingsrelatie met ouders, gemeenten en ketenpartners. Onze organisatie wordt gedreven door efficiëntie en effectiviteit om de beschikbare middelen zo goed mogelijk te benutten. SKOzoK beschikt over relevante managementinformatie om te kunnen sturen op kwaliteit en continuïteit. 3 Waar de school voor staat De Zonnewijzer: “Gewoon in een speciale school” 3.1 Wie zijn wij SBO de Zonnewijzer is een school voor speciaal basisonderwijs in Valkenswaard. De Zonnewijzer is de enige school voor speciaal basisonderwijs binnen het bestuur. Het samenwerkingsverband passend onderwijs PO 9003 heeft 3 SBO scholen in Bladel, Veldhoven en Valkenswaard. De Zonnewijzer wil zich als SBO-school onderscheiden van de reguliere basisschool. We zien in de praktijk dat de kinderen die bij ons op school komen vaak vastgelopen zijn in het regulier onderwijs of ook al in de voorbereiding daarop. Dit ondanks alle zorg en extra ondersteuning die geboden wordt. Om kinderen weer in ontwikkeling te brengen hebben we gekozen voor een andere aanpak van onderwijs. We hebben daarbij diverse elementen vanuit het concept “De andere basisschool” (APS) gekozen. Acceptatie van zichzelf en van elkaar Leerproces waarbij kinderen ook zelf keuzes leren maken 3.2 De missie en visie Kiezen, Delen, Maken Middels dit concept geven we vorm aan onze visie op het onderwijs. Niet de leerstof staat centraal maar het leren van het kind. De kinderen krijgen in ons concept de kans om dat te leren wat hen interesseert en wat betekenis voor hen heeft. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 6 De Zonnewijzer als leerwerkplaats Kenmerkend voor deze opvatting over leren is, dat leren betekenisvol moet zijn voor kinderen. Leren is een actieve bezigheid waarbij het handelen van kinderen een belangrijke plaats inneemt. Om dat te bereiken zal leren plaats vinden in een voor kinderen samenhangende context en staat de eigen keuze van kinderen voor zover dat mogelijk is voorop. De leerwerkplaats bestaat bij ons op school uit 6 werkplekken waar kinderen veel handelend bezig zijn. (werkplek taal, werkplek wereld, werkplek keuken, werkplek grof, werkplek fijn en werkplek theater) Basisvaardigheden zijn belangrijk Wij vinden het belangrijk dat kinderen over voldoende basisvaardigheden beschikken om zich goed te kunnen ‘redden’ in de maatschappij. Daarnaast willen wij humaniteit en leren is persoonlijk in onze school tot hun recht laten komen. Humaniteit: We richten ons op het bevorderen en bewaren van de lichamelijke en geestelijke gezondheid van kinderen. We besteden aandacht aan: gezond bewegen, aandacht voor ieder kind persoonlijk en er is ruimte voor ontspanning. We schenken aandacht aan de verbondenheid van het individu met de gemeenschap. We besteden aandacht aan: samen werken, leren luisteren naar anderen en samen vieren. Zelfsturing, zelfbeschikking, mededogen van kinderen is uitgangspunt Bij zelfsturing gaan we ervan uit dat je verantwoordelijk bent voor je eigen gedrag en dat je er controle over hebt. Deze vaardigheid moet ontwikkeld worden door het (zelfsturing en zelfkennis) te oefenen in de dagelijkse praktijk, maar ook door reflectie en over te praten. Bij Zelfbeschikking denken we aan het zelf beslissingen kunnen nemen, en daarvan ook de consequenties kunnen dragen. Dit uiteraard binnen de grenzen van veiligheid. Bij Mededogen gaan we ervan uit dat we de ander accepteren zoals hij/zij is en door ons geholpen wordt om iemand te worden wie hij/zij kan zijn. Leren In ons is persoonlijk: concept gaan we uit van een leerproces waarin: kinderen altijd leren, leren is iets natuurlijks en vindt altijd plaats er een oceaan is aan kennis en vaardigheden. Ieder kiest van nature de kennis en vaardigheden die nodig zijn. kinderen hun eigen kennis construeren, ieder heeft een unieke eigen manier waarop het beste geleerd wordt leren alleen plaats vindt als we situaties creëren die betekenisvol zijn samen leren beter gaat dan alleen, leren is een sociale bezigheid er interactie is(in gesprek zijn met elkaar) en dat die van grote kwaliteit is kinderen leren waar dat het beste kan kinderen en leraren samen verantwoordelijk zijn voor de leer- en leefomgeving kinderen breed, diep en in samenhang leren kinderen leren door te doen kinderen kunnen kiezen en leerkrachten uitnodigen kinderen zichzelf, elkaar en de wereld leren kennen verschillen uitgangspunt voor individueel leren en persoonlijke ontwikkeling Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 7 Instructie dialoog Zinvol Betekenisvol Uitnodigende activiteiten Voorbereide leeromgeving Voorbereide leeromgeving Hieronder verstaan we de ruimtelijke inrichting van de school en de (ordening van) de materialen die er te vinden zijn. Een rijke leeromgeving zal kinderen uitdagen tot leren, waarbij het zinvolle (gezien vanuit de leerkracht) en het betekenisvolle (gezien vanuit de kinderen) samengaan. Uitnodigende activiteiten De leerkracht kan door uitnodigende activiteiten kinderen uitdagen. Dit kan bijv. een verhaal, het thema en/of diversiteit in opdrachten zijn . Dialoog Het in gesprek gaan/zijn met het kind is een belangrijke pijler in deze onderwijsvorm. Het omvat zowel leer en ontwikkelaspecten. Instructie Instructie blijft belangrijk om de nodige vaardigheid en kennis te verwerven. Naast het leren in de werkplekken geven we ook instructie (denk hierbij aan leren lezen, spelling…). Een aantal vakken bieden we in cursusvorm aan (denk hierbij aan Engels, verkeer…). We streven ernaar dat de kinderen als zij naar het voortgezet (speciaal) onderwijs gaan zo optimaal mogelijk kunnen lezen en rekenen, zich mondeling en schriftelijk correct kunnen uiten en zich kunnen redden in het (sociale) verkeer. We hechten veel waarde aan het beheersen van de basisvaardigheden waarbij we steeds uitgaan van de mogelijkheden van ieder kind. Daarbij willen we er uit halen wat er in zit. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 8 4 Waarom sbo de Zonnewijzer? 4.1 De ondersteuning voor kinderen SBO de Zonnewijzer is wezenlijk onderdeel in passend onderwijs zoals het vanaf heden vorm gegeven wordt binnen het groot samenwerkingsverband en het bestuur. Het ondersteuningsplan PO 3009 en de uitwerking daarvan op Haagstraatpleinniveau is de paraplu waaronder wij onze zorg organiseren. Dit ondersteuningsplan is op school aanwezig en is te vinden op de website van Haagstraatplein: www.haagstraatplein.nl 4.1.1 Plaatsing en terugplaatsing van kinderen Kinderen kunnen pas naar het speciaal basisonderwijs als zij een positieve beschikking voor het SBO hebben. Beschikkingen worden afgegeven door een commissie vanuit het Samenwerkingsverband Met deze beschikking kunnen ouders hun kind aanmelden. 4.1.2 Informatieverstrekking Ouders die meer informatie wensen m.b.t. de Zonnewijzer kunnen zich aanmelden voor een algemene informatieronde. Deze wordt in principe iedere 1e maandag van de maand gehouden. (09.30-10.30 uur) Ouders, waarvan het kind aangemeld is, krijgen een uitnodiging voor een specifieke bijeenkomst. Ook de kinderen zijn dan uitgenodigd om zo kennis te maken met de school, de leerkrachten en hun (nieuwe) groep. 4.1.3 Plaatsingsmomenten Na aanmelding kan het kind op het eerstvolgende plaatsingsmoment naar onze school. De Zonnewijzer kent jaarlijks 4 plaatsingsmomenten: direct na de zomervakantie, direct na de herfstvakantie, na de Kerstvakantie en de eerste maandag na 1 april. Tussentijdse plaatsing, bijv. spoed of verhuizing is mogelijk. De schoolleiding beslist hierin. 4.1.4 Plaatsing Op basis van het dossier en de informatie vanuit de basisschool wordt intern bekeken in welke groep uw kind het best geplaatst kan worden. Daarnaast levert de basisschool een Ontwikkelingsperspectief aan. De KwaliteitsOndersteuner (KO-er) zorgt voor de noodzakelijke aanvullingen. 4.1.5 Overleg met leerkracht Na 6-8 weken neemt de leerkracht contact op met de ouders voor een eerste overleg. Hoe gaat het? Wat is ieders beleving in de eerste periode geweest. Doel is in ieder geval om een afstemming te maken over o.a. het welbevinden van het kind. 4.1.6 Terugplaatsing naar een basisschool Voor het grootste deel komen de kinderen die naar de Zonnewijzer gaan van een basisschool. Als we denken dat terugplaatsing naar de basisschool reëel zou kunnen zijn nemen we contact op met de ouders. We ondersteunen dan enige tijd de (nieuwe) basisschool bij het begeleiden van het kind. Op school is een terugplaatsingsprotocol aanwezig. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 9 4.2Organisatie van de ondersteuning 4.2.1 Het ontwikkelingsperspectief Van ieder kind wordt een ontwikkelingsperspectief gemaakt (OPP). Bij een OPP gaat het erom dat we voor kinderen, voor een langere periode, hun ontwikkelingsmogelijkheden ingeschat worden. Door het instroom en het uitstroomniveau met elkaar te verbinden ontstaat de prognose of ontwikkelingslijn. Op een bepaald moment in de schoolloopbaan kunnen we gaan voorspellen naar welk vervolgonderwijs uw kind zal uitstromen. Ook wordt helder welke leerdoelen bij het kind haalbaar zijn. 2 tot 3 maal per jaar worden kind besprekingen gehouden. Hierbij zijn de leerkracht en de KwaliteitsOndersteuner (KO-er), eventueel aangevuld met deskundigen, aanwezig. Het ontwikkelingsperspectief wordt besproken en eventueel bijgesteld. 4.2.2 De basisondersteuning De groepsleerkracht is verantwoordelijk voor de begeleiding van alle kinderen van de groep. Hij/zij is de spil in de zorg voor kinderen. De groepsleerkracht begeleidt de kinderen een groot deel van de dag, verzorgt het onderwijs in de basisvaardigheden, neemt toetsen af, analyseert de toetsen, stelt plannen op om de kinderen te begeleiden en voert de gesprekken met de ouders over de begeleiding van hun kind. De groepsleerkracht is ook verantwoordelijk voor het volgen van de ontwikkeling van het kind op de werkplekken. Hij/zij laat zich regelmatig informeren door de werkplekbegeleiders, bijvoorbeeld tijdens het tweewekelijks bouwoverleg. De ontwikkeling en de begeleiding van kinderen wordt in verschillende samenstellingen en op verschillende niveaus besproken. Bij elke bespreking is de groepsleerkracht aanwezig. De basisvoorziening is vastgelegd in het ondersteuningsprofiel te vinden op onze website. 4.2.3 Groepsplannen Op basis van de ontwikkelingsperspectieven stelt de groepsleerkracht groepsplannen op. De groepsleerkracht maakt clusters van kinderen met ongeveer dezelfde begeleidingsvragen en maakt hiervoor voor elk cluster een (deel-) groepsplan. In de groepsplannen zijn de begeleidingsbehoeften van de kinderen, het doel en het plannend aanbod voor een periode van 8 á 10 weken beschreven. Deze groepsplannen gebruikt de groepsleerkracht om de weekprogramma’s te maken. Op dit moment werken we met groepsplannen voor technisch lezen, taal, spelling en rekenen & wiskunde. De groepsplannen worden door de KwaliteitsOndersteuner (KO-er) gecontroleerd op kwaliteit. In principe maken individuele begeleidingsplannen onderdeel uit van het groepsplan. Bij het opstellen van de groepsplannen kan de groepsleerkracht een beroep doen op interne en externe deskundigen. Voor kinderen met speciale ondersteuningsbehoeften op de vakgebieden taal en rekenen & wiskunde kunnen de interne specialist taal/lezen en de interne specialist rekenen & wiskunde ondersteunen bij het opstellen van het plan. Voor kinderen met een RECindicatie kan een beroep gedaan worden op de ambulant begeleiders van het REC. Indien noodzakelijk kunnen andere deskundigen ondersteunen bij het opstellen van de groepsplannen. De hulpvragen van de groepsleerkracht met betrekking tot het begeleiden van de kinderen zijn leidend. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 10 4.2.4 Groepsbespreking en groepsbezoeken In onze schoolorganisatie zijn op diverse momenten groepsbesprekingen opgenomen De KOer en de leerkracht bespreken de situatie in de groep en de vragen t.a.v. de ondersteuning bij kinderen. Vanuit de interne begeleiding zijn coaches beschikbaar om hierbij een ondersteunende rol te vervullen. Naast deze besprekingen is ook het meestappen in de groep (groepsbezoek) een belangrijk ondersteunende werkwijze. 4.2.5 Kindbespreking Vanuit een groepsbespreking kunnen leerkracht en KO-er besluiten een kindbespreking te organiseren. De vragen rond ondersteuning zijn dan kindspecifiek. Kinderen met speciale ondersteuningsbehoeften worden in een vast ritme opgenomen in de kind besprekingen. Hierbij is eventueel ook de specialist (zware ondersteuning) betrokken Het systematisch volgen van de ontwikkeling van de kinderen De groepsleerkracht werkt een groot deel van de dag in de groep. Hierdoor is hij/zij de aangewezen persoon om de ontwikkeling van de kinderen te volgen. Doordat de groepsleerkracht zelf de groepsplannen schrijft en kennis heeft van het ontwikkelingsperspectief heeft hij/zij een goed beeld van de ontwikkeling van elk kind. Hij/zij weet welke doelen een kind in een bepaalde periode probeert te behalen en welke belemmerende of stimulerende factoren een rol spelen voor het kind. Naast observaties van de leerkracht krijgen we ook veel informatie over de ontwikkeling uit toets gegevens. Voor vakgebieden waarvoor wij methoden gebruiken nemen we de toetsen uit de methoden af. De toetsen worden door de leerkracht geregistreerd en geanalyseerd. Aan het eind van elke groepsplanperiode evalueren we of de doelen uit het groepsplan behaald zijn. De verzamelde gegevens kunnen aanleiding zijn het aanbod of de begeleiding van het kind aan te passen. Naast de toetsen uit de methoden nemen wij halfjaarlijks een aantal LOVS-toetsen af. Deze toetsen worden ingevoerd in het leerlingvolgsysteem en verwerkt in het ontwikkelingsperspectief. Leerkrachten maken analyses van de opbrengsten van hun groep en de kwaliteitsondersteuners en specialisten analyseren de opbrengsten van alle groepen. De analyses spelen een belangrijke rol tijdens de groepsbesprekingen waarin de nieuwe groepsplannen besproken worden. Ook worden de (trend-)analyses gebruikt om de kwaliteit van het onderwijs op onze school in kaart te brengen. Mogelijk zijn zij aanleiding tot verbeteracties op groeps- of schoolniveau. Om de sociaal-emotionele ontwikkeling in kaart te brengen gebruiken we het programma ZIEN. 4.2.6 Rapportage aan ouders Na de perioden waarin de LOVS-toetsen zijn afgenomen( januari en in juni) worden tijdens de rapportgesprekken de resultaten en de ontwikkeling van de kinderen met de ouders besproken. Ouders krijgen bij het kindgerichte rapport ook een overzicht mee vanuit het leerlingvolgsysteem met de didactische resultaten van het kind. 4.3 Uitwerking van de zorg 4.3.1 Extra ondersteuning Op onze school bieden we kinderen extra ondersteuning o.a. door de inzet van onderwijsassistent, specialisten en ambulant begeleiders. Onderwijsassistenten ondersteunen leerkrachten bij het begeleiden van de kinderen. Zij worden tijdens groepstijd en tijdens het werkplekleren ingezet als ‘extra handen in de klas’. De specialisten (taal/lezen/rekenen/logopedie/taalverwerving/onderzoek ondersteunen de leerkracht in het onderwijsproces.. Ook verrichten zij onderzoek, observeren kinderen op Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 11 werkplekken en in de groepen, adviseren leerkrachten, werken soms individueel met kinderen (binnen de groep) en helpen leerkrachten bij het opstellen van het groepsplan. 4.3.2 Zorg en ondersteuning voor het jonge kind Sinds enkele jaren zijn er ook jongere kinderen bij ons op school. Net als op reguliere basisscholen kunnen kinderen vanaf 4 jaar naar onze school. De jongste kinderen zitten in aparte groepen. De leeftijd ligt tussen 4 en 8 jaar oud. In deze groep proberen we uit te vinden wat de onderwijsbehoeften van het kind zijn en welke vorm van onderwijs daar het best bij past. Als een kind net op school is besteden we veel tijd aan het bieden van een gevoel van veiligheid en geborgenheid. Aan de jongste kinderen in deze groep wordt een aanbod verzorgd op het niveau van leerjaar 1,2 en 3 in het regulier basisonderwijs. De jongste kinderen zitten in de groepen geel en oranje, de onderbouw. Kleuteronderwijs en het aanvankelijk leerproces vinden hier plaats. Het leren lezen hebben we verdeeld over maximaal 2 jaar. Op school hebben we instrumenten die we kunnen gebruiken om kinderen in deze fase van hun ontwikkeling te observeren. Een observatieperiode duurt 8 à 10 weken, dat is net zo lang als een periode van één groepsplan. Als de observatieperiode is afgerond, wordt, indien nodig, het Ontwikkelingsperspectief (OPP) in samenspraak en met toestemming van de KO-er bijgesteld De werkwijze in deze groep komt in hoofdlijnen overeen met de werkwijze in de andere groepen van de school. De kinderen nemen ook deel aan het onderwijs op de werkplekken binnen de eigen bouw. Binnen het kind volgsysteem worden toetsen voor kleuters, het dyslexieprotocol en toetsen leerjaar groep 3 of 4 afgenomen. De begeleiding van de overgang van kinderen naar het voortgezet onderwijs (VO) Alle kinderen die in een schooljaar 12 worden komen in aanmerking voor de overstap naar het voortgezet onderwijs. Op individueel niveau kan gekeken worden naar uitzonderingen. Hierbij is het uitgangspunt : welke groeimogelijkheden zijn er om een beter passende plek in het VO te krijgen Dit gebeurt in overleg met leerkracht, ouders en KO-er. De school houdt hierbij de regie. Op een informatieavond in oktober voor ouders van de schoolverlaters wordt uitgelegd welke onderzoeken noodzakelijk zijn en welke stappen ondernomen moeten worden voor aanmelding bij een school voor voortgezet (speciaal) onderwijs. 4.3.3 Protocollen We werken op school binnen diverse situaties conform een aantal protocollen, zoals het pestprotocol, protocol tussentijdse aanname, protocol rondom veiligheid, protocol schorsing en verwijdering. Deze protocollen liggen ter inzage op school. 4.3.4 De organisatie van de integrale begeleiding op Haagstraatplein Binnen Haagstraatplein (Zonnewijzer, Windroos en Dorenhagen) werken we nauw samen op het terrein van de begeleiding van de leerkrachten. Te denken valt aan de interne deskundigheid op Haagstraatplein, de GGD, Centrum Jeugd en Gezin, waaronder: Bureau Jeugdzorg, de Haltwinkel, Schoolmaatschappelijk werk. Hiervoor vragen wij altijd toestemming aan de ouders. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 12 4.3.5 Zorg en Advies Team (ZAT) en inzet externen (ook onderzoeken) Het ZAT is een bovenschools multidisciplinair team. In het ZAT We streven “korte lijnen” na. Een kind kan vanuit een kindbespreking in de expertisegroep direct worden aangemeld bij het ZAT. De aanmelding is goed voorbereid met de ouders. Voor welke kinderen is het ZAT? Als we tijdens een kindbespreking, groot overleg of expertisegroep een vraag niet kunnen beantwoorden, is dat een reden om een kind aan te melden bij het ZAT. Het vermoeden van complexe of meervoudige problematiek is ook een reden voor aanmelding bij het ZAT. Er zijn dan niet alleen vragen over het kind (heeft het kind een bep. diagnose of stoornis), maar ook over diens onderwijs- en opvoedingssituatie (welke risico- en beschermende factoren spelen een rol?) Deze vragen zijn met handelingsgerichte diagnostiek te beantwoorden 4.3.6 Onze grenzen van ondersteuning Het begeleiden van kinderen met heel speciale onderwijsbehoeften. Op SBO De Zonnewijzer zijn wij in staat kinderen met zeer uiteenlopende onderwijsbehoeften te begeleiden. We kunnen veel, maar we kunnen niet alles. Uitgangspunt is dat kinderen zich blijven ontwikkelen, zich sociaal-emotioneel wel bevinden en wij als school het juiste aanbod kunnen verzorgen. We kunnen wij bijvoorbeeld niet, kinderen begeleiden die: nadrukkelijk acting-out of agressief gedrag vertonen. zich voornamelijk ontwikkelen als zij een één-op-één begeleiding krijgen. een diepgaand pedagogische begeleiding nodig hebben en niet toekomen aan onderwijs. geen rekening kunnen houden met hun omgeving en zich niet kunnen voegen. 4.3.7 Onderwijs aan langdurig zieke kinderen Als blijkt dat uw kind door ziekte meerdere dagen niet naar school kan komen dan is het van belang dat u dit aan de leerkracht kenbaar maakt. De leerkracht kan dan samen met u bekijken hoe het onderwijs aan uw kind toch voortgezet kan worden. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van de deskundigheid van een consulent onderwijsondersteuning zieke kinderen van de onderwijsbegeleidingsdienst of van het academisch ziekenhuis. Het is niet alleen onze wettelijke plicht om voor elke kind, ook als hij/zij ziek is, te zorgen voor goed onderwijs. Wij vinden het minstens zo belangrijk dat uw kind in die situatie goed contact heeft met de klasgenoten en de leerkracht. Vanzelfsprekend is het continueren van het onderwijs belangrijk omdat een zieke kind dan actief blijft met wat bij het dagelijkse leven hoort namelijk: onderwijs. Hierdoor wordt voorkomen dat een kind die ziek is achterop raakt. Als u meer wil weten over onderwijs aan zieke kinderen dan kunt u informatie vragen aan de leerkracht van uw kind. U kunt ook informatie hierover vinden op de website van Ziezon, het landelijk netwerk Ziek Zijn & Onderwijs, www.ziezon.nl 4.3.8 Medicijngebruik en beleid t.a.v. verstrekking en medisch handelen Leerkrachten mogen geen medicijnen aan kinderen verstrekken of medische handelingen uitvoeren. Dit geldt ook voor het verstrekken van paracetamol of een kinder-aspirine. Heeft uw kind behoefte aan zo’n medicijn dan zal altijd contact opgenomen worden met de ouders. Heeft uw kind (regelmatig) medicijnen nodig dan zullen de nodige afspraken gemaakt worden conform het protocol. Dit protocol is op school beschikbaar. 4.3.9 Meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld Binnen de scholen van het samenwerkingsverband Valkenswaard e.o. werken we met de meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld. U vindt de informatie op school of via de website: www.Haagstraatplein.nl bij informatie. Of klik hier Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 13 4.4 Samenwerking met andere instanties rondom ondersteuning voor de kinderen 4.4.1 Centrum voor Jeugd en Gezin Iedere gemeente in ons voedingsgebied heeft een centrum voor Jeugd en gezin. Een samenwerking tussen veel instanties die te maken hebben met vragen en zorgen rond jeugd. Van opvoedingsvragen tot actieve ondersteuning. Op de meeste plaatsen is het onderwijs ook hierbij betrokken. Ook in uw gemeente is een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) of is in ontwikkeling. Zie hiervoor bijlage 11. 4.4.2 Zorg voor Jeugd Als SBO de Zonnewijzer zijn wij aangesloten op het signaleringssysteem Zorg voor Jeugd. Zorg voor Jeugd is bedoeld om problemen bij kinderen en jongeren in de leeftijd van 0 – 23 jaar in een vroegtijdig stadium te signaleren en vervolgens de coördinatie van zorg te organiseren. Op deze manier moeten risico’s met kinderen en jongeren worden voorkomen en kan in het belang van de jeugdige en zijn ouders/verzorgers hulp beter op elkaar worden afgestemd. Het signaleringssysteem Zorg voor Jeugd is beschikbaar gesteld door de gemeente. De gemeente heeft vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) de taak om problemen bij jeugdigen te signaleren en coördinatie van zorg te organiseren. Op www.zorgvoorjeugd.nu vindt u meer informatie over Zorg voor Jeugd. Ouders worden geïnformeerd wanneer en een melding bij zorg voor jeugd wordt gedaan. 4.4.3 Jeugdgezondheidszorg: een gezonde keuze voor alle kinderen Onze jeugd verdient alle kansen voor een gezonde en veilige ontwikkeling. De basis voor een goede gezondheid wordt immers gelegd in onze jeugd. Daarom is het zo belangrijk om de ontwikkeling van kinderen goed te volgen en problemen op tijd te signaleren. De GGD Brabant-Zuidoost heeft daarin een belangrijke taak. Onze school werkt samen met de GGD Brabant-Zuidoost, team Jeugdgezondheidszorg. Dit team bestaat uit een jeugdarts, jeugdverpleegkundige, assistente en een psycholoog. Wat kunnen zij voor u en uw zoon of dochter betekenen in de periode dat hij of zij op school zit? Zie bijlage hoofdstuk 11. 4.4.4 Maatschappelijk Werk / MEE / Bureau Jeugdzorg (SMW) We kunnen gebruik maken van schoolmaatschappelijk werk. Binnen de gemeenten van het samenwerkingsverband is Schoolmaatschappelijk Werk aanwezig en in te zetten (Lumensgroep). Wij hebben expliciet schoolmaatschappelijk werk via MEE ingehuurd. De korte ondersteuningslijntjes zijn zo gewaarborgd. Website Mee: www.meezuidoostbrabant.nl Website Bureau Jeugdzorg: www.jeugdzorg-nb.nl Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 14 5 De organisatie van ons onderwijs 5.1 Opbouw van de school 5.1.1 Indeling Bij de start van het schooljaar 2014- 2015 zitten er ongeveer 114 kinderen bij ons op school. De school is verdeeld in 8 heterogene groepen. De leeftijdsopbouw is in de groepen zijn kinderen van 4-8 jaar en groepen met kinderen van 8/9 – 10 en 11-12 jaar. 5.1.2 Groepsgrootte In het schooljaar 2014-2015 zijn er groepen van verschillende grootte. De jongste groepen zijn wat kleiner dan de bovenbouwgroepen. De groepsgrootte ligt ongeveer tussen de 12 en 17 kinderen. 5.1.3 Samenstelling van de groepen De groepen zijn qua samenstelling niet altijd te vergelijken met de groepsindeling zoals in het basisonderwijs. Daarom hebben we besloten de groepen aan te duiden in kleuren. De kleuren zijn willekeurig gekozen, waarbij zich in de groepen geel en oranje altijd de jongste kinderen bevinden. Er geldt een zorgvuldige procedure om jaarlijks de groepen samen te stellen. Om tot een evenwichtige groepssamenstelling te komen hebben we criteria geformuleerd waaraan de groepen moeten voldoen. Criteria: De groepen zijn heterogeen van samenstelling. In alle groepen zitten jongens en meisjes(voor zover realiseerbaar) Kinderen met specifieke leerstoornissen of onderwijsbehoeften zijn over de groepen verdeeld In alle groepen zitten kinderen met verschillende leerstijlen Het te verwachten uitstroomniveau is medebepalend In alle groepen heeft elk kind iemand waar het bevriend mee is of goed mee kan samenwerken (voor zover realiseerbaar) 5.2 Dagindeling Elke reguliere schooldag verloopt voor elke kind volgens een vastomlijnde en wekelijks terugkerende structuur. U vindt een voorbeeld van de dagindeling (bijlage 11.4) Elke groep heeft op een vaste dag gymonderwijs (overzicht volgt nog) De middagpauze is van 12.00 tot 12.45 uur. In deze tijd eten de kinderen gezamenlijk en spelen ze nog buiten. (voor het overblijven wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd om de kosten voor thee, melk e.d. te kunnen bekostigen.) 5.2.1 Schooltijden maandag, dinsdag en donderdag van 08.30 uur tot 14.45 uur Woensdag en vrijdag van 08.30 uur tot 12.30 uur. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 15 5.2.2 Groepstijd en werkplektijd Wekelijks brengen de kinderen de meeste tijd door in de groep bij de eigen groepsleerkracht(en). Binnen de vaste setting van de groep krijgen de kinderen instructie en begeleiding van de eigen groepsleerkracht m.b.t.: spelling-, taal- en woordenschatonderwijs begrijpend en technisch leesonderwijs schrijfonderwijs rekenonderwijs bewegingsonderwijs bevordering sociale redzaamheid waaronder verkeer / burgerschap en sociale vaardigheden 5.3 Vak- en vormingsgebieden In ons aanbod komen alle wettelijk voorgeschreven onderwijsgebieden en kerndoelen aan bod. 5.3.1 Basisvaardigheden Voor het aanleren van de basisvaardigheden gebruiken we diverse methoden. In principe worden alle methoden gebruikt volgens de handleiding. Afhankelijk van de ondersteuningsbehoeften van de kinderen worden andere didactische hulpmiddelen ingezet. 5.3.2 Methoden Vormingsgebied Aanvankelijk lezen Voortgezet technisch lezen Begrijpend lezen Taal onderwijs Spelling Schrijfonderwijs Rekenen Engels Woordenschatonderwijs Verkeer Gebruikte handleiding/methode Veilig stap voor stap Estafette Nieuw Nieuwsbegrip XL Taal in beeld Spelling in beeld Pennenstreken OB/Handschrift nieuw MB/BB Alles telt Just do it Met woorden in de weer Klaar over 5.3.3 Werkplekleren Op de werkplekken zijn de kinderen vooral handelend en onderzoekend bezig. Al handelend en onderzoekend vergroten zij hun kennis en vaardigheden. Regelmatig presenteren zij in hun groep of bouw hun werkstukken en creaties. De opdrachten omvatten nu 3 werkplektijden. Er zit een duidelijke opbouw in elk blok van 3 werktijden. Op de 1e werkplektijd worden de opdrachten en de doelen geïntroduceerd en worden nieuwe woorden die betrekking hebben op de activiteiten aangeboden. Vervolgens hebben de kinderen 3 werktijden om de opdrachten uit te voeren. Tijdens de 3e werkplektijd worden de producten en processen samen met de kinderen geëvalueerd en wordt besproken wat kinderen op de werkplek geleerd hebben. Door deze opzet van het werkplekleren maken kinderen een bewuste keuze voor de verschillende werkplekken en activiteiten en kunnen leerkrachten goed inspelen op de onderwijsbehoeften van de kinderen. Leerkrachten zijn in de gelegenheid kinderen gedurende 3 x te begeleiden in het realiseren van hun plannen. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 16 Op de werkplek taal krijgen kinderen volop de gelegenheid de in de groep vergaarde kennis van taal toe te passen, uit te breiden en te verdiepen. Ze nemen er kennis van allerlei taaluitingen en kunnen zich bijvoorbeeld bekwamen in het voordragen van gedichten, begrijpend lezen (Kidsweek) of het uitvoeren van stelopdrachten. Op de werkplek wereld maken kinderen kennis met onderwerpen die betrekking hebben op oriëntatie op jezelf en de wereld (mens en samenleving, tijd, natuur en techniek, ruimte enz.). Op de werkplek theater maken we gebruik van diverse methoden zodat kinderen zich kunnen sterken in hun sociale en emotionele ontwikkeling. In de werkplekken fijn en grof kunnen kinderen kennis en vaardigheden verwerven op het vlak van tekenen en handvaardigheid. Ze leren er verschillende technieken en materialen kennen en gebruiken en gereedschappen hanteren. In de werkplek keuken verwerven de kinderen kennis en vaardigheden die te maken hebben met voedsel en het bereiden ervan. Lezen van recepten, wegen en met geld omgaan bij het kopen van de voorraad. Deze werkplek duurt 1 totaal blok van 6 uur per week. De onderbouw werkt ook met werkplekken. Alleen gaan de kleinsten van de school nog niet mee in het grote traject. Zij blijven binnen hun eigen bouw. 5.3.4 Andere vak- en vormingsgebieden Bewegingsonderwijs Elke week krijgen de kinderen 1x bewegingsonderwijs. De les bewegingsonderwijs duurt 1,5 uur. Jaarlijks nemen wij met een aantal groepen deel aan sportactiviteiten die door de gemeente Valkenswaard worden georganiseerd. Binnen de gemeente is een bewegingsconsulent actief die het bewegingsonderwijs op de scholen ondersteunt en versterkt. Verkeer Alle kinderen volgen ook het vak verkeer: jaarlijks zorgen we ervoor dat kinderen zich de verkeersregels en eisen steeds meer eigen maken. Kinderen nemen deel aan het verkeersexamen in het jaar voorafgaande aan hun schoolverlatersjaar 5.4Personele invulling 5.4.1 Het onderwijsteam De school is verdeeld in groepen. De groepen hebben eigen leerkrachten als aanspreekpunt. Doordat er veel in deeltijd wordt gewerkt krijgen de kinderen te maken met meerdere leerkrachten. Ook de organisatie m.b.t. de diverse werkvormen zorgen ervoor dat kinderen te maken krijgen met meerdere leerkrachten. 5.4.2 Het management en directie De drie scholen vallen onder een gezamenlijk management en directie. De opbouw is zodanig dat 4 afdelingsleiders en 1 centrumdirecteur verantwoordelijk zijn voor onderwijs en ontwikkeling, en alles wat daarbij komt kijken. Iedere school heeft haar eigen afdelingsleider(s). Zij zijn het eerste aanspreekpunt voor school specifieke zaken. 5.4.3 De kwaliteitsondersteuning De leerkracht is de spil in het onderwijsgebeuren. De leerkracht, het team wordt ondersteund door de KwaliteitsOndersteuner (KO-er). Zeker ook richting kinderen met specifieke onderwijs- en ontwikkelingsbehoeften. Binnen Haagstraatplein zijn 2 KwaliteitsOndersteuner (KO-ers) werkzaam. Dineke Wouterse is de KO-er voor SBO de Zonnewijzer. Zij volgt Rina Bax op. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 17 5.4.4 Het onderwijsondersteunend personeel Er is veel werk te doen in de “rand van het onderwijs” denk hierbij aan de diverse conciërge taken, administratieve taken, de schoolschoonmaak. We hebben daarvoor administratieve krachten en conciërges in eigen dienst of ingehuurd. De schoolschoonmaak is volledig uitbesteed. 5.4.5 Stagiaires Ieder jaar begeleiden wij studenten in opleiding tot leerkracht of onderwijsassistent.. Daarnaast kennen we ook studenten van de sportopleiding, , snuffelstages vanuit het voortgezet onderwijs. De studenten werken onder verantwoording van de groepsleerkracht(en). Een leraar in opleiding (LIO = 4e jaars student leraar) kan en moet zelfstandig met groepen kinderen aan de slag. Vanuit het management worden studenten over de drie scholen geplaatst. 5.5 Vervanging van leerkrachten bij verlof of ziekte 5.5.1 Ziektevervanging Bij een ziekmelding wordt eerst een inschatting gemaakt hoe lang vervanging noodzakelijk is. Er wordt een melding gedaan bij het P-Centrum. Vandaaruit wordt een vervanger gezocht voor de school. Is er geen vervanging beschikbaar dan dienen andere mogelijkheden te worden overwogen: Intern wisselen, Vrij geroosterde leerkracht inzetten Verdelen van de kinderen over de overige groepen (maximaal voor één dag) Bieden voorgaande mogelijkheden geen aanvaardbare oplossing, dan zal de betreffende groep, volgens de richtlijnen van de hoofdinspectie, naar huis worden gestuurd. De volgende afspraken horen daarbij: In principe niet de eerste dag. Alleen in het uiterste geval. Ouders worden schriftelijk daarvan op de hoogte gebracht. Voor kinderen die geen opvang hebben, wordt binnen school opvang georganiseerd. 5.5.2 (studie)Verlof en scholing: Bij aangekondigd verlof wordt vervanging geregeld. De afdelingsleider draagt er zorg voor dat er binnen de groep niet onnodig veel wisselingen plaats vinden. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 18 6 De ouders 6.1 Het belang van de betrokkenheid van ouders. De school is verantwoordelijk voor de kinderen wanneer ze op school zijn. Onderweg van en naar school is het schoolvervoer of de ouder verantwoordelijk. De eindverantwoordelijkheid houden de ouders. Veel belangrijker dan de “ formele” verantwoordelijkheid is de mate van betrokkenheid bij de school. Vooral de kinderen voelen dit aan. Vertrouwen in de school, in het onderwijs en de leerkrachten is voor ons de basis van samenwerking met de ouders en kinderen. De school gaat daarom er van uit dat de ouders zich positief opstellen ten opzichte van de school. . 6.2 Privacy In school is veel informatie aanwezig over de kinderen en het gezin waartoe zij behoren. Met die informatie gaan wij zorgvuldig om. Aan derden wordt geen informatie verstrekt over kinderen zonder uitdrukkelijke toestemming van ouders/verzorgers. Uitzondering hierop zijn gevallen waarin de wet ons verplicht om informatie te verschaffen. Uiteraard hebben ouders/verzorgers altijd het recht om te informeren, welke gegevens wij hebben geregistreerd. Ouders/verzorgers kunnen desgewenst het dossier van het eigen kind inzien. Binnen ons bestuur is een en ander vastgelegd in het privacyreglement met betrekking tot verwerking van kind gegevens en personeelsgegevens. Dit reglement is te vinden op de website van SKOzoK onder het tabblad “Ouders”. " 6.3 Informatievoorziening aan ouders over de ontwikkeling van uw kind, het onderwijs en de school. Ouders kunnen uit eigen beweging altijd bij de school aankloppen en een afspraak maken voor een gesprek. Ook zal de school, waar nodig, direct de ouders informeren. 6.3.1 Formele contacten: Kennismakingsavond begin van schooljaar Oudergesprekken n.a.v. rapport(jan-febr / juni) of voortgang Oudergesprekken n.a.v. speciale ondersteuningstrajecten (groot overleg) Informatieavond schoolverlaters Ouderverenigingsvergadering(en) Medezeggenschapsraadvergaderingen Schoolgids Nieuwsbrief Website en facebook 6.3.2 De oudergesprekken rond de ontwikkeling van het kind In eerste instantie zijn kinderen niet aanwezig bij gesprekken tussen ouders en leerkrachten. Incidenteel kan het voorkomen dat kinderen aanschuiven, vooral bij het maken van afspraken met kind en ouders (bv. gericht op het gedrag). 6.4 De medezeggenschapsraad (MR) In een medezeggenschapsraad zitten vertegenwoordigers van ouders en van personeel. De MR is een krachtig orgaan met wettelijk gewaarborgde rechten en bevoegdheden, De leden van de MR hebben een zittingsduur van 3 jaar. In onze MR zitten 3 ouders en 3 personeelsleden. De afdelingsleiders /centrum-directeur hebben naar de medezeggenschapsraad toe een adviserende rol. Op bestuursniveau functioneert een gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR); zij beslissen over bovenschools beleid. Voor meer informatie en de verslagen van de MR-bijeenkomsten kunt u kijken op www.sbodezonnewijzer.nl Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 19 6.5 De oudervereniging (OV) De oudervereniging is een officiële vereniging. Alle ouders, verzorgers zijn lid van de oudervereniging Zij spannen zich samen met vertegenwoordigers van de leerkrachten in om voor de kinderen met regelmaat bijzondere of jaarlijks terugkerende activiteiten te realiseren. De oudervereniging komt gemiddeld 6 keer per schooljaar bijeen. De kosten voor deze activiteiten worden niet gefinancierd binnen de reguliere onderwijsbegroting. Om deze activiteiten, die belangrijk zijn in het dagelijkse schoolleven, toch uit te kunnen voeren wordt door de OV een vrijwillige bijdrage aan ouders gevraagd. De hoogte wordt in de jaarvergadering steeds vastgesteld. Omdat de oudervereniging alle ouders vertegenwoordigt, kunnen zij signalen van wat ouders belangrijk vinden doorgeven aan de directie en de medezeggenschapsraad. Voor contact met de Oudervereniging verwijzen we graag naar het bestuur (zie adressen in bijlage) Voor meer informatie en de verslagen van de OV-bijeenkomsten kunt u kijken op www.sbodezonnewijzer.nl. 6.6 vrijwillige ouderbijdrage De Oudervereniging vraagt voor alle activiteiten een vrijwillige ouderbijdrage. Hoewel de bijdrage vrijwillig is, hopen we toch dat u hieraan mee wilt doen. Het niet betalen kan betekenen dat bepaalde ondersteunende activiteiten niet gerealiseerd kunnen worden. De bijdrage t.b.v. het overblijven. Aan de ouders wordt een bijdrage van € 50,00 gevraagd om de kosten te dekken m.b.t. het overblijven (o.a. melk/thee) Ook dit is een vrijwillige bijdrage. 6.7 Informatie aan de ouder die niet dagelijks gezag uitoefent of die niet belast is met het ouderlijk gezag. Na de scheiding van ouders kent de school de normale omgang met de ouder die het dagelijks gezag uitoefent en daarnaast de informatieplicht aan de ouder die niet het dagelijks gezag uitoefent of die niet met het ouderlijk gezag is belast. Hoe dit gerealiseerd kan worden is vastgelegd en ligt ter inzage op school. 6.8 Schorsing en verwijdering Het beleid op school is erop gericht om kinderen een veilige plek te bieden zodat zij zich kunnen ontwikkelen. Informeren en communicatie met betrokkenen is daarbij onontbeerlijk. Als het toch nodig blijkt om tot zware maatregelen, zoals schorsing en verwijdering over te gaan, handelt de directeur volgens hetgeen opgenomen is in de wet op het Primair Onderwijs artikel 40 en het protocol van SKOzoK. Deze ligt ter inzage op school. Bij schorsing of verwijdering maken we ook melding in het systeem zorg voor jeugd. Schorsing. Schorsing is een tijdelijke verwijdering. Schorsing bij wijze van ordemaatregel geschiedt door de directeur. De directeur maakt daar direct melding van bij de voorzitter van het bestuur en aan de ouders / verzorgers van de kind. In gevallen waarin de directeur van oordeel is dat onmiddellijke schorsing noodzakelijk is volgt rapportage aan de voorzitter zo spoedig mogelijk De ouders worden vooraf geïnformeerd over het voornemen om tot schorsing over te gaan. Definitieve verwijdering. Definitieve verwijdering neemt het bestuur in overweging op voorstel van de directeur. Indien definitieve verwijdering in overeenstemming met de lerarenvergadering wordt voorgesteld, informeert het bestuur zich zo volledig mogelijk. Vanuit het bestuur vindt overleg plaats met betrokken ouders en leerkrachten. Bij de te nemen beslissing wordt de situatie waarin de kind zich bevindt betrokken en wordt aandacht besteed aan de gevolgen voor o.a. de ontwikkelingskansen van het betreffende kind. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 20 Algemene opmerking. Het definitief verwijderen of schorsen van kinderen dient op basis van voldoende gegronde redenen te geschieden. Zowel schorsing als definitieve verwijdering zal telkens schriftelijk aan de betrokken ouders worden bevestigd, waarbij gewezen wordt op de beroepsmogelijkheden d.m.v. de klachtenprocedure en bij de burgerlijke rechter. 6.9 Klachtenregeling Overal waar gewerkt wordt zijn wel eens misverstanden of worden fouten gemaakt. Dat is op onze school niet anders. 1. In eerste instantie zijn ouders altijd welkom bij de leerkrachten om dergelijke zaken te bespreken en samen zal dan naar een goede oplossing gezocht worden. Ons streven is dat elke onderwijskracht u serieus neemt en goed naar u luistert om samen naar de beste oplossing te zoeken. 2. Mocht dit geen oplossing bieden, dan is het mogelijk om met vragen, problemen of klachten over het onderwijs, de aanpak van de kinderen of andere zaken, naar de afdelingsleider te stappen. Deze zal proberen zo’n probleem in overleg met de ouders, de leerkracht en eventuele andere betrokkenen zo snel mogelijk op te lossen. 3. Leidt ook dit niet tot een oplossing, of zijn ouders niet tevreden over de manier waarop een probleem of klacht wordt opgepakt, kunnen ouders de zaak bespreken met één van de twee interne contactpersonen inzake klachten op onze school. Deze zijn door het bestuur van de school aangesteld om ervoor te zorgen dat klachten van kinderen of ouders altijd serieus worden genomen en op een passende manier worden afgehandeld. Als intern contactpersonen voor onze school zijn benoemd: mevr. Madeleine Wolterink-Velthuizen (ouder) dhr. Leo Lucas (personeelslid Zonnewijzer) Elke ouder of elk kind kan een beroep op hen doen als er problemen zijn. Het gesprek wordt vertrouwelijk behandeld en er worden geen stappen gezet zonder uw toestemming. De contactpersoon inzake klachten gaat in overleg met u over wat er moet worden gedaan of wie er moet worden ingeschakeld om tot een goede oplossing te komen. 4. Wanneer dat nodig mocht zijn, wordt een klacht doorverwezen naar de externe vertrouwenspersoon van SKOZOK (schoolbestuur) : Henk Karsmakers Hij gaat allereerst na of door bemiddeling een oplossing kan worden gevonden. Als u met een klacht bij hem komt, zal hij in eerste instantie nagaan of door bemiddeling een oplossing kan worden bereikt. 5. Lukt dat niet, of is de klacht dermate ernstig dat verder gaan noodzakelijk geacht wordt, dan kan de klacht doorverwezen worden naar de onafhankelijke klachtencommissie van de besturenorganisatie waarbij de school is aangesloten. 6. Ook is het mogelijk dat u zich rechtstreeks wendt tot de externe vertrouwenspersonen of tot de klachtencommissie. Dat laatste moet altijd schriftelijk gebeuren. De uitgebreide tekst van de klachtenregeling SKOzoK is op school aanwezig en te verkrijgen bij contactpersoon dhr. Lucas. Of u raadpleegt de website www.haagstraatplein.nl bij tabblad Informatie. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 21 Samengevat 1. Altijd eerst overleg met de leerkracht. Bij onvoldoende resultaat naar 2. 2. Overleg met de afdelingsleider. Bij onvoldoende resultaat naar 3. 3. Overleg met de contactpersoon inzake klachten. Bij onvoldoende resultaat naar 4. 4. Inschakelen van de externe vertrouwenspersonen van SKOZOK. Bij onvoldoende resultaat naar 5. 5. Indienen van de klacht bij de klachtencommissie KBO. Bij het centraal meldpunt vertrouwensinspecteurs (0900-1113111) kunt U terecht voor advies en klachtmeldingen over seksueel misbruik, seksuele intimidatie, fysiek geweld psychisch geweld (zoals grove pesterijen) signalen inzake discriminatie, onverdraagzaamheid, fundamentalisme, radicalisering, extremisme en dergelijke. In de bijlage treft u de noodzakelijke gegevens aan van de contactpersonen klachtencommissie en de overige adressen rond klachten en vertrouwenspersonen. 6.10 Leerplicht verlof en verzuim Als uw kind vier jaar is mag het naar school. Het is niet verplicht. Uw kind is leerplichtig vanaf de eerste schooldag van de maand volgend op die waarin hij vijf wordt. In overleg met de directeur van de school kunnen vijfjarige kinderen vijf uur per week vrij krijgen als zij nog niet in staat zijn alle vijf dagen naar school te gaan. Deze uren mogen natuurlijk niet worden opgespaard voor bijvoorbeeld een vakantie. 6.10.1 Schoolleiding en leerplicht Behalve de regels uit de Leerplichtwet die voor u, als ouder, voogd of verzorger van een kind van belang zijn, staan in deze wet ook regels waaraan de schoolleiding zich moet houden. In de Leerplichtwet staat o.a. dat de schoolleiding verplicht is: De aanwezigheid van kinderen bij te houden en gevallen van ongeoorloofd schoolverzuim te melden bij de leerplichtambtenaar. Schoolverzuim is een verantwoordelijkheid van ouders en school. Contact met de leerplichtambtenaar op te nemen zodra men van plan is een kind van school te verwijderen en als men overgaat tot definitieve verwijdering van een leerplichtige kind, dan pas hiertoe over te gaan wanneer er een alternatief voor handen is. De leerplichtambtenaar een afschrift van een afgesloten leerovereenkomst te verstrekken; Jaarlijks aan de minister opgave te doen van het ongeoorloofd schoolverzuim binnen zijn/haar school. 6.10.2 Externe behandeling onder schooltijd (RT, logopedie en dergelijk) We krijgen nogal eens de vraag of behandelingen en trainingen onder schooltijd plaats kunnen/mogen vinden. U moet daarbij denken aan logopedie, fysiotherapie, Remedial teaching e.d. De wet is hier duidelijk in. Iedere kind dient onder schooltijd op school te zijn (WPO artikel 41, lid 1). In uitzonderlijke gevallen kan hier op afgeweken worden. De stelregel is dan ook NEE, tenzij…. Het blijft dus altijd maatwerk. De directeur is hierin verantwoordelijk en dus bepalend, Uiteraard zal dit in goed overleg met de ouders gebeuren. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 22 6.10.3 Verlof buiten de schoolvakanties. Toestemming voor extra verlof t/m tien schooldagen per schooljaar moet bij de directeur/afdelingsleider van de school schriftelijk worden aangevraagd. Formulieren hiervoor zijn op school (en op de website) verkrijgbaar. Dit wordt echter alleen in zeer bijzondere gevallen (gewichtige omstandigheden) verleend. Voor verlofperiodes langer dan deze tien dagen per schooljaar beslist de leerplichtambtenaar. Hierbij wordt natuurlijk veel waarde gehecht aan het advies van de directeur/afdelingsleider van de school. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de directeur of de leerplichtambtenaar. De mogelijkheden tot het opnemen van extra (vakantie) verlof zijn beperkt: Geen verlof gedurende de eerste twee weken van het schooljaar Geen extra verlof voor allochtonen voorafgaande aan de schoolvakantie; Geen verlof vanwege een (tweede, b.v. wintersport) vakantie. Alleen in gevallen waarin de specifieke aard van de werkzaamheden van een van de ouders, voogden of verzorgers het onmogelijk maakt om in de schoolvakantie op vakantie te gaan, kan eenmalig voor maximaal tien schooldagen extra vakantieverlof worden verleend en wel onder de volgende condities: De aanvraag voor verlof dient ruim van tevoren (minimaal twee maanden) worden ingediend; Let wel op dat vanwege de landelijke vakantiespreiding de schoolvakanties elk jaar op een ander tijdstip beginnen; Verlof dat wordt opgenomen zonder toestemming van de directeur of de leerplichtambtenaar wordt gezien als ongeoorloofd schoolverzuim en wordt via een proces-verbaal aan de officier van justitie gemeld; Voorbeelden van gewichtige omstandigheden zijn: Het bezoeken van een medicus, voor zover dit niet mogelijk is buiten de lesuren. Dit moet dan ook worden aangetoond; Bij verhuizing binnen de gemeente: één dag; Bij huwelijk van bloed- en aanverwanten van de kind t/m de vierde graad: één dag; Bij overlijden van bloed- en aanverwanten van de kind van de eerste graad: vier dagen. Van de tweede t/m de vierde graad: één dag; Bij ernstige ziekte van bloed- of aanverwanten van de kind t/m de tweede graad: één dag; Voor kinderen, woonachtig buiten Valkenswaard, bij zeer extreme weersomstandigheden, ten gevolge waarvan zij de school niet kunnen bereiken; Bij een besmettelijke ziekte binnen het gezin, dit ter beoordeling van een medicus; Bij een 25-, 40-, 50 of 60 jarig ambts- of huwelijksjubileum van de bloed- en aanverwanten van de kind t/m de vierde graad: één dag; Voor kinderen uit algemeen erkende minderheidsgroepen i.v.m. de viering van nationale feest- en gedenkdagen. Controle Ongeoorloofd schoolverzuim zijn wij verplicht te melden bij de leerplichtambtenaar. Ziek Als uw kind ziek is, kan het niet naar school. We verwachten dat u dat op dezelfde dag ’s ochtends voor 08.30 uur meldt ( telefonisch) Wij willen graag weten waar onze kinderen zijn. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 23 6.11 Verzekeringen SKOZOK heeft voor al haar scholen een verzekeringspakket afgesloten, bestaande uit een ongevallen- en een aansprakelijkheidsverzekering. Op grond van de ongevallenverzekering zijn alle betrokkenen bij schoolactiviteiten (kinderen, personeel, vrijwilligers) verzekerd. De verzekering geeft recht op een (beperkte) uitkering indien een ongeval tot blijvende invaliditeit leidt. Ook zijn de geneeskundige en tandheelkundige kosten gedeeltelijk meeverzekerd, voor zover de eigen verzekering van betrokkene geen dekking biedt (bijvoorbeeld door eigen risico). Materiële schade (kapotte bril, fiets enz.) valt niet onder de dekking. De aansprakelijkheidsverzekering biedt zowel de school zelf als zij die voor de school actief zijn (bestuursleden, personeel, vrijwilligers) dekking tegen schadeclaims ten gevolge van onrechtmatig handelen. Wij attenderen u in dit verband op twee aspecten, die vaak aanleiding zijn tot misverstand: Ten eerste is de school/het schoolbestuur niet (zonder meer) aansprakelijk voor alles wat tijdens de schooluren en buitenschoolse activiteiten gebeurt. Wanneer dit wel het geval zou zijn, zou alle schade die in schoolverband ontstaat door de school moeten worden vergoed. Deze opvatting leeft wel bij veel mensen, maar is gebaseerd op een misverstand. De school heeft namelijk pas een schadevergoedingsplicht wanneer er sprake is van een verwijtbare fout. De school (of zij die voor de school optreden) moeten dus tekort zijn geschoten in hun rechtsplicht. Verder is de school niet aansprakelijk voor schade door gedrag van kinderen. Kinderen (of, als zij jonger zijn dan 14 jaar, hun ouders) zijn primair zelf verantwoordelijk voor hun doen en laten. Een kind die tijdens de schooluren of tijdens door de school georganiseerde activiteiten schade veroorzaakt, is daar dus in de eerste plaats zelf (of de ouders) verantwoordelijk voor. Het is dus van belang dat ouders/verzorgers zelf een particuliere aansprakelijkheidsverzekering hebben afgesloten. 6.12 Voor- tussenschoolse en naschoolse opvang Kinderstad verzorgt de voor- en naschoolse opvang binnen Haagstraatplein. De kinderen zijn daarvoor welkom in het gebouw aan de Haagstraat. Meer informatie en/of inschrijfformulieren zijn beschikbaar op school of via de website: www.horizonkinderopvang.nl 7 Resultaten van ons onderwijs 7.1 Toetsing 7.1.1 Kind volgsysteem De kinderen worden één of twee keer per jaar (afhankelijk van de toets) getoetst. Hiervoor worden de toetsen van CITO LOVS gebruikt. Er is een jaarkalender op school waarin staat in welke maand welke toets wordt afgenomen. We volgen hierbij de landelijke / SKOzoK richtlijnen. Uit de toets komt een vaardigheidsscore. Deze score geeft de mate van ontwikkeling van het kind op dat leergebied aan. Kinderen waarbij er nauwelijks of geen groei is (de vaardigheidsscore blijft gelijk of neemt af) krijgen een aangepast aanbod in het groepsplan voor dat leergebied. 7.1.2 Toetsen Tijdens de instructies worden er toetsen afgenomen vanuit de methode of op diverse momenten in het schooljaar vanuit Cito. Het kan zijn dat de leerkrachten het nodig vinden om aanvullende toetsen te gebruiken om er achter te komen wat een kind wel of niet beheerst. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 24 7.2 Het voortgezet onderwijs De kinderen van de Zonnewijzer stromen uit naar veel verschillende vormen van voortgezet onderwijs. Met een aantal scholen voor Voortgezet Onderwijs in de regio hebben wij frequent contact. Op school hebben we een coördinator schoolverlaters die als opdracht heeft de overgang naar het voortgezet onderwijs goed te laten verlopen. 7.3 Evaluatie plan van ontwikkeling voor afgelopen schooljaar en het plan voor komend schooljaar. 7.3.1 Evaluatie 2013-2014 Handelingsgericht Werken Naar aanleiding van de methodetoetsen, CITO-toetsen en observaties is het aanbod voor de leerlingen verwerkt en gepland in de groepsplannen. Daarin is bepaald het basisaanbod, een aanbod voor kinderen met verlengde instructie of leerlingen met versnelde instructie. Het groepsplan is vertaald naar een weekplanning en een dagplanning met daarbij de doelen van instructie. Tijdens groepsbezoeken door KwaliteitsOndersteuner (inhoudelijk aspect) als afdelingsleider (organisatorisch aspect) is geobserveerd en nabesproken met de leerkrachten. Ook de groepsbesprekingen en leerling besprekingen hebben plaatsgevonden om leerlingen goed in beeld te hebben en daar waar nodig zijn interventies/bijstellingen toegepast. Woordenschatonderwijs (Met Woorden In De Weer= MWIDW).Taakgroep is samengesteld en bezig met het uitwerken van de woordclusters gerelateerd aan de thema’s van Taal in Beeld (omgeving, natuur, reizen, gevoel, verhalen, samen leven, cultuur, andere tijden)vraagstellingswoorden vanuit CITO, Basiswoordenlijst Amsterdamse Kleuters (BAK). Invoering nieuwe methode Engels Just do It wordt als goed werkend en passend binnen de Zonnewijzer ervaren zal worden gecontinueerd in de Midden- en bovenbouwgroepen. De rekenmethodes Wizwijs en Alles Telt zijn als pilot uitgevoerd in een 4-tal groepen. De keuze is door de taakgroep rekenen na analyses gemaakt voor Alles Telt. De terugkoppeling heeft plaatsgevonden binnen het team. De methodedoelen van Alles Telt zijn tijdens de studiedag gekoppeld aan de leerlijn rekenen van het CED en daarin weggeschreven. Leerkrachten weten wat er in welk leerjaar aan bod komt en wat gekend of geïntroduceerd moet worden. 7.3.2 Plan van ontwikkeling 2014-2015 Implementatie rekenmethode Alles Telt vindt plaats binnen de totale school. Begrijpend lezen wordt geanalyseerd en in beeld gebracht. Is Nieuwsbegrip XL de geschikte methode voor de Zonnewijzer, past deze methode bij de leerlijn Begrijpend lezen of moet er een andere keuze gemaakt worden. De drie pijlers waarvoor de Zonnewijzer staat n.a.v. het professionaliseringstraject met de Veerkrachtgroep: Taal als voertuig Jezelf leren kennen Samenwerken Worden verder uitgewerkt en toegespitst op het didactische en sociaal emotionele aanbod van de leerlingen en het leerkrachtgedrag wat daarbij past. Vanuit SKOzoK is een van de speerpunten in het Koersplan : Samen ontwikkelen van de leergemeenschap en slimmer organiseren. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 25 De organisatie van ons onderwijs wordt verder aangescherpt en toegespitst op de uitstoomniveaus. We brengen de didactische resultaten op een hoger niveau Schoolstandaard wordt vastgesteld Leerlijnen vormen de richtinggevers van het groepsplan De ontwikkelingsperspectieven (OPP) worden met ouders besproken. En uiteraard volgen we de ontwikkelingen binnen passend onderwijs. 7.4 Tevredenheidsmetingen 2013 In 2013 zijn de laatste tevredenheidsmetingen uitgevoerd onder leerlingen, leerkrachten en ouders. De resultaten kunt u vinden op de website van school. www.sbodezonnewijzer.nl Praktische zaken 8 Praktische zaken 8.1Bereikbaarheid De school is bereikbaar: Van 08.15-17.00: Telefonisch: 040- 2018185 Mail: [email protected] [email protected] 8.2 Schooltijden en vakantieregeling De schooltijden zijn dit jaar: Maandag, dinsdag, donderdag: Woensdag, vrijdag: 08.30 uur tot 14.45 uur (kinderen blijven allemaal over) 08.30 uur tot 12.30 uur Eerste schooldag: 25-08-2014 De vakantie en vrije dagen Herfstvakantie: Kerstvakantie: Carnavalsvakantie: Pasen: Meivakantie: Hemelvaart: Pinksteren: Zomervakantie: De studiedagen Calamiteitendag 20 t/m 24 oktober 22 dec. 3 januari 2015 16-20 februari 2015 6 april 2015 27 april t/m 8 mei 2015 14-15 mei 2015 25 mei 2015 20 juli t/m 30 augustus 2015 dinsdag 30 september (hele dag) Maandag 16 maart (middag) Donderdag 25 juni (hele dag) vrijdag 17 juli (indien niet gebruikt) 8.3 Melding afwezigheid kind Wanneer uw kind ziek is verwachten wij voor schooltijd een telefoontje: 040-2018185. Dit geldt ook voor als u met uw kind bijv. naar de huisarts gaat. Bij afspraken die vooraf bekend zijn, verwachten wij dat u tijdig de leerkracht informeert. (Dit kan ook via mail.) Is uw kind afwezig zonder dat de leerkracht het weet zal contact gezocht worden. Wij willen graag weten waar uw kind wel is. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 26 8.4 Vervoer Het vervoer van en naar school is een verantwoordelijkheid van de ouders. Iedere gemeente heeft een “verordening” leerlingenvervoer waarin vele zaken geregeld worden. Iedere gemeente heeft een wettelijk kader en daarnaast een eigen invulling van het leerlingvervoer gemaakt. Indien u gebruik wilt/moet maken van leerlingvervoer dan dient u zich te wenden tot uw gemeente. Zie ook onze website www.sbodezonnewijzer.nl onder het kopje nieuwe ouders. 8.5Stichting Leergeld Niet iedere ouder is in staat om de kosten voor school, sport of culturele activiteiten te betalen. Stichting Leergeld wil deze kinderen in de gelegenheid stellen wel mee te doen. Hun uitgangspunt is “alle kinderen mogen meedoen” Binnen de 5 gemeentes van ons voedingsgebied is de stichting leergeld actief. Meer informatie vind je op: www.leergeld.nl . Onder de kop regio vind je je eigen gemeente. ( Let op Cranendock staat onder de regio Limburg) 8.6 Afspraken rond veiligheid De school is meer dan alleen een gebouw. De school is een plaats waar kinderen, leerkrachten en ouders elkaar ontmoeten. De school is ook een werkplaats: ongeveer 945 uur per schooljaar werken de kinderen en de leerkrachten om een basis te leggen voor de toekomst. Om dat voor elkaar te krijgen, moet er heel veel geregeld worden door de leerkrachten en de directie. Om alles zo soepel mogelijk te laten verlopen zijn er regels en afspraken nodig. Er zijn op school een beperkt aantal algemene regels. Ze kunnen in situaties en gesprekken specifieker toegepast worden. Voorbeelden van zulke regels • We storen elkaar niet • We helpen elkaar • We zorgen voor de veiligheid van onszelf en anderen • We zorgen goed voor de spullen 8.7 Calamiteiten Indien er een calamiteit op school plaatsvindt, dan handelen we conform het BHV protocol. Dit ontruimingsplan wordt in het begin van het jaar met de kinderen gedeeld en minimaal 2x per jaar geoefend. Dit houdt in dat er opdracht tot ontruiming wordt gegeven. De kinderen verzamelen zich in hun groep bij de leerkracht op een afgesproken plek. De leerkrachten controleren of iedereen aanwezig is. Daarna verlaten de groepen het schoolterrein en gaan tot nader orde naar “Valkencourt”. Geen enkel kind mag daarbij de groep of deze locatie verlaten. Pas op het moment dat de leidinggevende akkoord is gegaan (na overleg met officier van dienst bij calamiteiten) mogen kinderen door ouders mee genomen worden. Indien in de naaste omgeving een calamiteit plaats vindt volgen we nadrukkelijk de opdrachten van de officier van dienst/brandweercommandant. Alle kinderen blijven in de school, tenzij anders bevolen. Buiten spelende kinderen (bijv. in de pauze) gaan naar binnen naar hun eigen groep of werkplek. Ook hier geldt dat kinderen niet met hun ouders mee mogen gaan. Het mag duidelijk zijn dat we ervan uitgaan, naar werken en hopen dat we hier nooit mee te maken krijgen. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 27 8.8 Hoofdluis We streven er naar om na elke schoolvakantie alle kinderen door een aantal ouders op hoofdluis gecontroleerd. Uiteraard wordt er discreet met eventuele gevallen omgegaan. Op lijsten worden zo onopvallend mogelijk de resultaten bijgehouden. Deze lijsten worden aan de directie doorgegeven. Deze neemt vervolgens contact op met de ouders van het kind waarbij neten of hoofdluis is geconstateerd. De ouders worden verzocht het kind te komen halen en het te behandelen met een lotion. Daarna mag het kind weer naar school komen. De leerkracht wordt op de hoogte gebracht en de alle kinderen krijgen een brief mee naar huis waarin aan de ouders wordt gevraagd om hun kind twee weken dagelijks te controleren op hoofdluis. Verder is het van groot belang dat u thuis ook regelmatig tussendoor controleert en indien u hoofdluis vindt dit op school meldt. Tijdens de wintermaanden bestaat er een groter risico voor de overdracht van hoofdluis. Dit vooral door het gebruik van mutsen, sjaals en jassen met kragen. Chloor inactiveert Malathion. Kinderen die behandeld zijn met een middel die deze stof bevat mogen tot 1 week na de behandeling niet zwemmen in chloorhoudend zwemwater. Meer informatie ? Voor informatie en advies kunt u contact opnemen met de afdeling Jeugdgezondheidszorg van de GGD Zuidoost-Brabant. Tel: 0492-584821 Via internet is meer informatie te vinden op: www.drogistensite.nl www.infectieziekten.info 9 Activiteiten en vieringen 9.1Computergebruik We zetten computers en andere digitale hulpmiddelen in om ons onderwijs uitdagender en interactief te maken. Er zijn diverse computerprogramma’s geschikt voor de leerling. Naast oefenprogramma’s zijn er ook programma’s voor o.a. ondersteuning bij Dyslexie. 9.2Kunst en cultuureducatie Wij nemen deel aan diverse kunst en cultuur activiteiten. Het aanbod vanuit de cultuurcoaches van de gemeente wordt afgestemd met het onderwijsaanbod. Ook hier geldt dat we e.e.a. nadrukkelijk planmatig inzetten. 9.3Bewegingsonderwijs De school wordt vanuit de gemeente ondersteund door een bewegingsconsulent. Het aanbod en de uitvoering worden door eigen leerkrachten gedaan. We maken gebruik van de studenten van de sporthogeschool uit Eindhoven. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 28 9.4Jaarlijks terugkerende activiteiten / vieringen Behalve onze hoofdtaak -het aanbieden van onderwijs- besteden we ook tijd en aandacht aan gezamenlijke festiviteiten, vieringen en activiteiten. Voorafgaand aan elk nieuw schooljaar plannen we de activiteiten in die passen in ons onderwijsaanbod. Sommige activiteiten komen jaarlijks aan bod, anderen worden in een bepaald cyclus ingepland. (bijv. 1 x per 2 jaar) De volgende activiteiten keren regelmatig (jaarlijks of 1x per 2 jaar) terug: Project dag Alle kinderen kiezen uit een aanbod van leerzame excursies/projecten, zoals bv. bezoek aan een dierenarts, het Daf-museum, paardenpension, bakkerij… Sinterklaasfeest Gezamenlijke aankomst voor de drie scholen aan de Haagstraat - Sint en zijn gevolg brengen een uitgebreid bezoek aan met name de jongsten – In Bouw 2 maken de kinderen een surprise voor elkaar Kerstworkshops Enkele dagen voordat de kerstvakantie begint, vindt er een kerstworkshop-dag plaats. ’Champagne’ Traditioneel plaatsvindend op de maandag direct na de kerstvakantie Carnaval Schoolverlatersafscheidsavond …en dan zit de Zonnewijzerloopbaan erop – avond met sketches, liedjes, muziek, film en een officieel deel…. Open Deur-avond/ middag Kinderen hebben de gelegenheid de school te laten zien aan hun broertjes, zusjes, vriendjes, vriendinnetjes, opa’s, oma’s, tantes, ooms enzovoort Zo straalt de zonnewijzer IVN Verkeersexamen De schoolverlaters nemen deel aan het theoretische en praktische verkeersexamen. Voorafgaand aan het examen is er een door Veilig Verkeer Valkenswaard en politie uitgevoerde fietscontrole.. 9.4.1 Andere voorbeelden van passende (onderwijs) activiteiten zijn: Kinderboekenweek Gezamenlijke opening – reclame voor boeken en lezen – aandacht voor o.a. de bekroonde boeken en bibliotheekbezoek – foldermateriaal mee naar huis Week van de Lentekriebels In elke groep op passend niveau aandacht voor ‘relaties en seksualiteit’ Grote Rekendag In elke bouw wordt aandacht besteed aan speelse maar leerzame rekenactiviteiten, die aansluiten bij het thema van dat jaar Koningsdag/lunch Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 29 Goed burgerschap = goede doelenacties Boomplantdag (cyclus vanuit IVN) Excursies in kader van project of thema. 9.5 Verjaardagen Als een kind jarig is, wil hij/zij dat meestal ook weten ook… Het is dan ook de gewoonte dat we de jarige met de hele klas toezingen en de rest van de dag enigszins in het zonnetje zetten. De jarige mag trakteren, maar dat is uiteraard op basis van vrijwilligheid. Liefst één traktatie, bij voorkeur iets gezonds en verstandig. Lolly en kauwgom zijn uit den boze!. Een afzonderlijk cadeautje voor de leerkracht is niet nodig. In de onderbouw (geel en oranje) mogen ouders het feestje meevieren. Wel even afstemmen met de leerkracht. We hebben ervoor gekozen de verjaardagen van de juffen en meester in een gezamenlijke activiteit te vieren, de zgn. juffen en meesterdag. 9.6 schoolkamp De schoolverlaters gaan op schoolverlaterskamp. Dit kamp duurt 3 dagen/2 overnachtingen. De kinderen fietsen naar de locatie en doen ook ter plaatse –indien nodig- alles met de fiets, uiteraard begeleid door teamleden/ouders. De bekostiging van beide activiteiten gebeurt uit de begroting van de oudervereniging, maar toch is het ook noodzakelijk een eigen bijdrage te vragen. De eigen bijdrage voor het schoolverlaterskamp en –afscheid is alleen te voldoen door de ouder(s)/verzorger(s) van de schoolverlaters de bijdrage wordt nog vastgesteld. 9.7 Ouderhulp Regelmatig organiseert de school activiteiten, waarbij een beroep moet worden gedaan op de hulp van ouders. Concreet vragen we ouderhulp bij de volgende activiteiten: - IVN - hoofdluiscontrole - schoolverlaterskamp - project dag, sinterklaas, kerstworkshops, carnaval - excursies / buitenschoolse activiteiten - vervoer Van alle helpende ouders verwachten wij dat ze: - Loyaal zijn aan de doelstellingen, missie en identiteit van de school - De privacy van de aan hen toevertrouwde kinderen waarborgen (verkregen informatie voor zich houden) - De gezondheid en de veiligheid van de aan hen toevertrouwde kinderen waarborgen (onder andere niet roken, alcohol drinken, enz.) - Eigen kinderen op dezelfde wijze helpen en behandelen als de kinderen van andere ouders - Een positieve bijdrage leveren aan de sfeer in school Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 30 10 (mail)Adressen 10.1 Onderwijspersoneel: Mien van der Woude-Bergmans Wiel Engelen Lily de Jong Martin Juffermans Steffi Kuipers Gertie Lammers Leo Lucas Ingrid Meurkens Janny van der Paauw Mayke Verberne-Paeshuijse Mieke Prinsen Annick Vanhees Anoek Neggers [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] Kwaliteitsondersteuning Dineke Wouterse [email protected] Onderwijs ondersteuning Toos Schellens – Kwinten (administratie) Riet v.d. Ven (administratie) Hennie Kooistra (Conciërge) Jet Smulders-Willems (Overblijf) [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] 2e lijn ondersteuning Gertie de Jong (GZ Psycholoog) Margo Den Uyl (Orthopedagoog) Petra Mulleners (Logopediste) Silvie Grispen (Logopedist) Ine Hoeks Wendy Groenen [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] Management Anita Bax (afdelingsleider) John Kardol (centrumdirecteur) [email protected] [email protected] 10.2 De oudervereniging Clément Massoeurs [email protected] De samenstelling van de oudervereniging zal in het begin van het schooljaar bekend gemaakt worden. 10.3 De medezeggenschapsraad (MR) Namens het team: Mayke Verberne-Paeshuyse Mieke Prinsen Wiel Engelen Namens de ouders Madeleine Wolterink Nancy Ornek Vacature MR is te bereiken via : [email protected] Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 31 10.4 inspectie Inspectie van het onderwijs Postbus 51 [email protected] www.onderwijsinspectie.nl Vragen over onderwijs: 0800 – 8051 (gratis) 10.5 Adresgegevens inzake klachten en vertrouwen Interne contactpersonen: Madeleine Wolterink-Velthuizen (v) 06-42291467 @ [email protected] Leo Lucas (m) 06-28244071 @ [email protected] Externe vertrouwenspersoon: Henk Karsmakers (m) 06-11216536 @ [email protected] Onafhankelijke klachtencommissie: Secretariaat klachtencommissie Landelijke Klachtencommissie KBO , Postbus 82324, 2508 EH Den Haag. 070-3925508 ( tussen 9.00 en 12.00 uur) Meldpunt vertrouwensinspecteur: 0900-1113111 Op werkdagen te bereiken van 08.00-17.00 uur. 10.6 leerplichtambtenaar Zie de eigen gemeente. Voor de gemeente Valkenswaard: [email protected] 10.7 externe relaties We werken op velerlei terreinen samen met instanties. De lijst is bij lange na niet volledig. Indien gewenst kunt u adressen en telefoonnummers in school opvragen. Onderwijs: Alle andere basisscholen van het samenwerkingsverband Valkenswaard e.o. Voortgezet onderwijs Peuterspeelzalen (www.peuterdorp.nl ) Maatschappelijk: Kinderopvang: Kinderstad (http://www.horizonkinderopvang.nl/) School maatschappelijk werk Centrum voor Jeugd en gezin Valkenswaard: www.cjgvalkenswaard.nl Waalre: www.cjgwaalre.nl/ Bergeijk: http://www.bergeijk.nl/cjg/ Cranendonck: www.cjgcranendonck.nl/ Heeze-Leende: www.cjgheeze-leende.nl/ Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 32 11 Bijlagen 11.1 Jeugdgezondheidszorg, een gezonde keuze voor alle kinderen Onze school werkt samen met het team Jeugdgezondheidszorg van de GGD. Dit team bestaat uit een jeugdarts, jeugdverpleegkundige, assistente, psycholoog en een preventiemedewerker. We leggen kort uit wat dit team voor de ouders, verzorgers en voor de kinderen kan betekenen. Antwoord op vragen Ontwikkelt mijn kind zich goed? Waar komt die lichamelijke klacht vandaan? Is dit gedrag normaal? Voor dit soort vragen kunnen u en uw zoon of dochter terecht bij het team Jeugdgezondheidszorg. Zij geven advies en bekijken samen met u of verder onderzoek nodig is. Contactmomenten Tijdens de schoolperiode komt uw kind regelmatig in contact met de medewerkers van het team Jeugdgezondheidszorg. Zij kijken naar de lichamelijke, psychische en sociale ontwikkeling van de kind. Denk aan groei, motoriek, leefstijl, spraak en taal, maar ook aan schoolverzuim en gedrag. U kunt bij elk contactmoment aanwezig zijn. Inentingen In het jaar dat uw kind 9 wordt, krijgt hij of zij de laatste twee inentingen tegen DTP (Difterie, Tetanus en Polio) en BMR (Bof, Mazelen en Rode hond). Meisjes van 12 jaar krijgen ook de vaccinatie tegen HPV (baarmoederhalskanker). De GGD verstuurt hiervoor uitnodigingen. Gezonde school De GGD helpt bij het realiseren van een veilige, gezonde en hygiënische school. Bijvoorbeeld door het voorkomen en bestrijden van hoofdluis en het geven van voorlichting over een gezonde leefstijl. Ook doet de GGD metingen over een gezond leefklimaat en adviseert de school hierin. Over de GGD Vanuit de Wet Publieke Gezondheid is de GGD verantwoordelijk voor de jeugdgezondheidszorg van kinderen van 4 t/m 19 jaar. De GGD zet zich in om eventuele gezondheidsproblemen en risico’s op te sporen en zo veel mogelijk te beperken. Onder meer via gezondheidsonderzoeken houdt de GGD (in samenwerking met de school) zicht op de lichamelijke, geestelijke en emotionele ontwikkeling van kinderen en jongeren. Zo ook op de gezondheidssituatie van uw kind. De GGD gaat zorgvuldig om met alle persoonsgegevens van u en uw kind. De GGD is partner in het Centrum voor Jeugd en Gezin. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 33 Heeft u vragen? Stuur een e-mail naar: [email protected] Vermeld altijd de voor- en achternaam en geboortedatum van uw kind Of bel de GGD Brabant-Zuidoost via: 088 0031 414 op maandag t/m vrijdag: 9.00 - 11.00 uur en 14.00 - 15.00 uur GGD Brabant-Zuidoost Postbus 8684 5605 KR Eindhoven 11.2 Centrum Jeugd en gezin Iedere gemeente heeft een Centrum Jeugd en gezin. De informatie die u hier leest geldt voor alle gemeentes. Wat is het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG)? Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) biedt hulp aan ouders/opvoeders, kinderen en jongeren tot 23 jaar die vragen hebben over opvoeden en opgroeien. Het CJG is een samenwerkingsverband van organisaties die bij het opvoeden en opgroeien van kinderen betrokken zijn. Dit betekent dat er veel kennis binnen het CJG beschikbaar is. Iedereen met vragen over opvoeden kan bij het CJG terecht. De hulp van het CJGValkenswaard is gratis. Zie ook www.cjgvalkenswaard.nl Waarvoor kun je terecht bij het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG)? Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is er voor kleine en grote vragen over de opvoeding. Zoals een kind dat niet wil slapen, luisteren of eten, ruzie met broertjes en zusjes, omgaan met een scheiding, huiswerk, (zak)geld, lastige pubers of ouders die in de knel zitten met de combinatie werk en opvoeding. Maar ook gezinnen met grotere (of meerdere) problemen, waar zij zelf niet meer uitkomen, kunnen zich melden bij het CJG voor advies en praktische hulp. Een aantal voorbeelden: Mijn dochter van 7 jaar durft niets te ondernemen zonder dat ik er bij ben. Hoe kan ik dat afbouwen? Mijn zoontje van 4 jaar kan alleen slapen als ik bij hem kom liggen. Wat kan ik doen om dit op te lossen? Mijn dochter wil de hele dag mijn aandacht en anders wordt ze boos. Wat kan ik doen om dit op te lossen? Ik heb voortdurend ruzie met mijn zoon van 14. Over huiswerk, zakgeld, kortom over van alles. Hoe maak ik dat het thuis weer voor iedereen gezellig wordt? Wil je meer informatie over de werkwijze, locatie en openingstijden van het CJG? Actuele informatie en de nodige contactmogelijkheden: Valkenswaard: www.cjgvalkenswaard.nl Waalre: www.cjgwaalre.nl/ Bergeijk: http://www.bergeijk.nl/cjg/ Cranendonck: www.cjgcranendonck.nl/ Heeze-Leende: www.cjgheeze-leende.nl/ Vragen per e-mail: [email protected] Telefonische vragen: 040- 2083666 (op werkdagen van 10.00-16.00 uur). Als je graag persoonlijk contact wilt met iemand van het Centrum voor Jeugd en Gezin bel ons dan om een afspraak te maken. In overleg bepalen we een datum en locatie. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 34 11.3 Protocol Uitstroom kinderen naar VO Kinderen die het SBO bezoeken zullen op een gegeven moment ook uitstromen naar een vorm van Voortgezet onderwijs. We hanteren daarvoor de volgende richtlijn: Kinderen stromen uit naar het VO na het leerjaar waarin ze 12 jaar geworden zijn. Peildatum 01 oktober. Overige situaties: Kinderen die 12 jaar zijn. VMBO mogelijkheden hebben maar een (te) laag leerrendement hebben. Kinderen die 12 jaar zijn. VMBO mogelijkheden hebben maar nog geen 6 jaar onderwijs hebben genoten na groep 2. Deze kinderen zijn bespreekbaar. Wat zijn de mogelijkheden en levert een jaar verlenging ook de te verwachte meerwaarde op. Kinderen die uitstromen naar het VMBO dienen altijd 60 dl te hebben. In het schooljaar voorafgaande aan het jaar dat het kind schoolverlater wordt, wordt bekeken wie schoolverlater gaat worden. In principe vindt deze aanduiding plaats voor de herfstvakantie in het voorlaatste SBO jaar. Procedure: Bij aanmelding wordt de vermoedelijke uitstroomdatum met de ouders gedeeld Deze datum wordt opgenomen in het OPP Er vindt een notering plaats bij de kind in Parnassys bij opmerkingen. Aanwezigheid van kinderen tijdens gesprekken. Bij de adviesgesprekken van de schoolverlaters zijn de schoolverlaters zelf ook welkom. Ouders bepalen of hun kind hierbij aanwezig is. Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 35 11.4 Dagritme Het aanbod van onderwijs zetten we weg in een ritme van de week (lesrooster) We volgen hierbij de uitgangspunten zoals die beschreven zijn door de PO-raad en onderwijsinspectie. U treft hieronder een voorbeeld van het dagritme van de groepen. De gymtijden zijn verdeeld over de week. De kinderen ontvangen nog een overzicht wanneer hun groep gym heeft. 8:20 8:30 8:45 9:00 9:15 9:30 9:45 10:00 10:15 10:30 10:45 11:00 11:15 11:30 11:45 12:00 12:15 12:30 12:45 13:00 13:15 13:30 13:45 14:00 14:15 14:30 Maandag inloop Gym Gym Gym Gym Gym Gym pauze rekenen rekenen rekenen Spelling Spelling tech.Lezen tech.Lezen dinsdag inloop stamgroep rekenen rekenen rekenen rekenen pauze tech.Lezen tech.Lezen tech.Lezen MA wp wp wp wp Pauze Pauze tech.Lezen Taal Taal Taal wp wp wp stamgroep Spelling tech.Lezen tech.Lezen wp wp wp wp stamgroep woensdag inloop stamgroep rekenen rekenen rekenen rekenen pauze tech.Lezen tech.Lezen tech.Lezen Spelling Spelling Taal Taal begr lezen begr lezen stamgroep donderdag inloop stamgroep rekenen rekenen rekenen rekenen pauze tech.Lezen tech.Lezen tech.Lezen MA wp wp wp wp Pauze vrijdag inloop stamgroep rekenen rekenen rekenen rekenen pauze Taal Taal Spelling Spelling wp wp wp wp stamgroep stamgroep Spelling Spelling begr lezen begr lezen wp wp wp stamgroep Schoolgids Haagstraatplein SBO de Zonnewijzer schooljaar 2014-2015 36
© Copyright 2024 ExpyDoc