Vrijdag van Vredenburg - philharmonie zuidnederland

serie:
richard strauss
tros klassiek
avro klassiek
vier jubilarissen 21 maart 2014, 20.15 uur
muzikale meesterwerken inleiding Huib Ramaer 19.30 uur
ton koopman & peter eötvös
tros vocaal philharmonie zuidnederland
Kees Bakels dirigent
Roger Muraro piano
Claude Debussy La mer, trois esquisses pour orchestre (1903-05)
1862-1918 De l’aube à midi sur la mer
Jeux des vagues
Dialogue du vent et de la mer
César Franck Variations symphoniques (1885)
1822-1890
PAUZE
Peter Schat Etudes voor piano en orkest opus 39 (1992)
1935-2003
Maurice Ravel Daphnis et Chloé, suite nr. 2 (1909-12)
1875-1937 Lever du jour
Pantomime
Danse générale
de concertseries van
2
Jong Talent
Vanavond om 19.00 uur
speelt in de bovenfoyer
van Vredenburg Leidsche
Rijn violiste Mayte
Levenbach. Zij won op
25 januari j.l. de eerste
prijs bij het Iordens
Vioolconcours. Mayte zal
muziek spelen van
Tsjaikovski, Gershwin en
haar eigen compositie
A Lionise A Hidhon, die
zij ook tijdens de finale
speelde. Ze wordt
begeleid door pianist
Dusan Holy.
Nieuw seizoen 2014-2015
Goed nieuws voor de liefhebbers van klassieke muziek
in Utrecht en omgeving: de nieuwe seizoensbrochure
van De Vrijdag van Vredenburg is uit.
➜ WWW.RADIO4.NL/DEVRIJDAGVANVREDENBURG
Nieuw seizoen
ZaterdagMatinee
2014-2015
Voor het nieuwe seizoen
van de ZaterdagMatinee
bestelt u brochures via:
➜ WWW.RADIO4.NL/
ZATERDAGMATINEE
Drankje na afloop
Na het concert is er
gelegenheid om een
drankje te nuttigen.
Nieuw seizoen
Zondagochtend Concert 2014-2015
Voor brochures van het nieuwe seizoen van het
Zondagochtend Concert zie
➜ WWW.RADIO4.NL/ZONDAGOCHTENDCONCERT
Live-uitzending
De AVROTROS zendt
dit concert vanuit
Vredenburg Leidsche
Rijn live uit op Radio 4.
Denkt u eraan dat uw
mobiele telefoon
uitstaat en dat uw
horloge geen geluid
kan maken? Dan kan
iedereen in de zaal en
bij de radio volop
genieten van het
concert.
Presentatie voor Radio
4 vanuit de zaal door
Mark Brouwers.
➜ WWW.RADIO4.NL
vrijdag 21 maart 2014, 20.15 uur
Peter Schat en de Fransen
Drie schetsen van de zee
“Van alle kunstenaars zijn alleen musici
in staat om de poëzie te vangen van de
nacht en de dag, van de aarde en de
hemelen; alleen musici kunnen hun
sfeer reconstrueren en het ritme van
hun hartslag vastleggen.”
Aldus Claude Debussy, in een Frans
tijdschriftartikel uit 1913. Het had een
toelichting bij zijn twintig jaar eerder
gecomponeerde orkestrale meesterwerk La mer kunnen zijn – maar ook
bij de erotisch getinte liederen uit zijn
begintijd, of bij de pianopreludes vernoemd naar wind en heidevelden
waaraan hij op dat moment werkte.
Dat de natuur leermeester van de
kunst is, was toen al een cliché. Maar
geen andere componist had ooit geprobeerd de essentie van de natuur zó
dicht te benaderen. Debussy’s natuur
is niet die van Vivaldi’s Vier jaargetijden
of Beethovens Pastorale. In die werken
is het onderwerp ondergeschikt gemaakt aan heersende vorm- en stijlregels; bij Debussy is het veeleer andersom. Hij liet zich inspireren door het
onvoorspelbare: onregelmatige stormvlagen, de ogenschijnlijke willekeur
van woekerende planten, de asymme-
trie van een oerlandschap – inclusief
de grilligheid van de menselijke geest.
Zijn speciale band met de zee beschreef
Debussy in een brief aan zijn vriend
André Messager: “U wist misschien
niet dat ik ooit ben uitverkoren voor
de nobele loopbaan van zeeman. De
grillen van het bestaan dreven mij een
andere kant op. Maar ik houd nog altijd
innig van de zee. Dus denk alstublieft
niet dat mijn compositie over de zee
een onbetrokken atelierstuk wordt! Ik
heb diepe banden met de zee. En die
zijn mij dierbaarder dan een realiteit
die de verbeelding lam legt.”
“U wist misschien niet dat ik
ooit ben uitverkoren voor de
nobele loopbaan van zeeman.
Ik houd nog altijd innig van de
zee.”
Debussy in een brief aan André Messager
3
4
Dat laatste zegt veel. Debussy wilde de
fantasie van de luisteraar prikkelen en
geen stemmingen opdringen zoals de
romantici hadden gedaan. Titels zijn
bij Debussy dan ook puur associatief.
Je kunt de zee in dit werk herkennen,
maar La mer is in feite een abstract
spel van melodiefragmentjes die geleidelijk van vorm veranderen, van krimpende en uitdijende motieven, van
versnelling en vertraging. Hij had het
stuk ook een symfonie kunnen noemen – geen Weense symfonie volgens
het model van Haydn, maar meer in
de trant van Liszts Faustsymfonie, met
een geleidelijke metamorfose van
kleine motiefjes. Maar de titel ‘symfonie’ was hem te schools en deed geen
recht aan de vrije, bijna geïmproviseerd aandoende klankstroom die hij
wilde realiseren.
Claude Debussy
Dat de visuele prikkels bij Debussy zo
sterk zijn heeft trouwens alles te maken
met zijn enorm gedetailleerde manier
van orkestreren. De vioolgroep is opgedeeld in kleinere groepjes met elk
een eigen partij, een blazersmelodie
krijgt een extra glanslaagje door een
bijna onhoorbare verdubbeling door
een ander instrument: dergelijke verfijningen maken het klankbeeld zó
genuanceerd dat je vanzelf golven en
opspattend schuim gaat zien.
Symfonische variaties
César Franck kon in zijn muziek tegelijkertijd oer-degelijk en wuft zijn –
een zeldzame combinatie. Misschien
speelde zijn afkomst daarin een rol;
hij was een Frans georiënteerde Belg
van Duitse afkomst. Zeker is dat hij
een perfecte balans vond tussen Duitse
grondigheid en mediterrane souplesse.
Zijn muziek is even doorwrocht als
exquis en streng zonder streng te
klinken.
Als componist/organist greep hij terug
op de solide, gecalculeerde architectuur
van Bach, zijn grootste idool, maar hij
was tegelijkertijd een briljant improvisator die urenlang kon ‘fantaseren’
aan het klavier, met een Schumannachtige, romantische spontaniteit. Bij
dergelijke verkenningen doorbrak hij
vaak de klassieke vorm- en harmonieregels. Dat hoort bij een componist die
up to date blijft, al is het maar door af
en toe de buren af te luisteren; zonder
de vernieuwingen van Franz Liszt en
Richard Wagner was Franck nooit geworden wat hij werd. Erkenning voor
Als componist/organist greep Franck terug op de solide,
gecalculeerde architectuur van Bach, zijn grootste idool, maar
hij was tegelijkertijd een briljant improvisator die urenlang kon
‘fantaseren’ aan het klavier.
zijn eigen composities kwam laat; hij
was geen competitief kunstenaar en
was niet opgewassen tegen het ellebogenwerk van ambitieuze generatiegenoten. Het was een kleine kring van
jonge leerlingen die hem uiteindelijk
op het schild hees: voor hen was ‘Vadertje Franck’, zoals ze hem noemden,
een pionier die nieuwe harmonieën en
een nieuwe muzikale ‘verteltrant’ uitvond.
Aangemoedigd door die jongere kliek
componeerde Franck zijn beste werken
in zijn laatste levensjaren. Daartoe behoren de Variations symphoniques, al
kreeg dat werk bij de eerste uitvoeringen de lauwe ontvangst waaraan de
componist inmiddels wel gewend was.
Na zijn dood werd het ontdekt als één
van de origineelste pianoconcerten
ooit – als je het zo mag noemen, want
solistische bravoure – een hoofdkenmerk van het negentiende-eeuwse soloconcert – ontbreekt.
Variaties hebben een thema nodig; dat
wordt door de piano geïntroduceerd.
Maar het barse beginmotief van de
strijkers gaat ook een eigen leven leiden en ontpopt zich tegen het slot als
een frivool dansje. Dit spel met tegenstellingen is typisch Franck: van buiten een christelijk-strenge organist,
van binnen een romanticus met een
roerig gevoelsleven.
César Franck
Historisch compromis
“Moderne muziek”, zei Peter Schat in
1980, “klinkt even rot als de Bijlmer er
uitziet.” Hij kon het weten, want hij
had er als student tot over zijn oren in
gezeten. In de jaren ’50 was het onder
jong muziektalent bon ton om vooroorlogse tradities dood te verklaren,
serieel of op zijn minst atonaal te componeren en te dwepen met aartsvernieuwers Boulez en Stockhausen.
5
6
Schat deed het allemaal, maar keerde
zich daar twintig jaar later even radicaal tegen: het serialisme, constateerde hij, leidde enkel tot pietluttig rekenwerk zonder communicatieve
waarde – iets wat het gemiddelde concertpubliek al langer vermoedde. Vanaf dat moment zette hij schaamteloos
de deur open voor gevoelsexpressie,
harmonische warmte en voor wat hij
‘voorvaderverering’ noemde: “Bach,
Beethoven, Haydn, Schubert, Debussy
– het zijn mijn voorvaders, ik kan er
geen genoeg van krijgen.” Ondertussen had na-oorlogse vernieuwingsdrift
hem zó gepokt en gemazeld dat een
terugkeer naar de traditionele tonali-
Peter Schat in 1992
teit er niet in zat. Daarop ontwikkelde
Schat zijn zogeheten Toonklok, een
harmonisch systeem gebaseerd op
twaalf verschillende drieklanken (de
‘uren’) die een allesbehalve ouderwets
klankbeeld opleveren maar wél melodisch potentieel hebben. Want, riep
Schat herhaaldelijk, “tonen willen
zingen”.
Etudes voor piano en orkest, opgedragen
aan pianist Jean-Yves Thibaudet, is een
pakkend voorbeeld van Schats compromis met de muziekhistorie. Met de
Toonklok als drijvende harmonische
kracht is het een werk dat geen tien
jaar eerder geschreven had kunnen
worden. Tegelijkertijd heeft het de ver-
Schats Toonklok: een allesbehalve ouderwets klankbeeld,
maar wél melodisch potentieel.
Want, riep Schat herhaaldelijk, “tonen willen zingen!”
trouwde melodische en ritmische
gestiek van een laatromantisch soloconcert. Binnen dit ééndelige stuk
passeren een aantal afzonderlijke episodes de revue, maar de spanning verslapt geen moment – ondanks de soms
abrupte wisselingen in sfeer en intensiteit. Het openingsmotief – een opwaartse ‘veeg’ over de toetsen die op
een triller blijft hangen – keert steeds
weer terug en krijgt een soort vuurtoren-functie: op dat signaal kunnen
pianist en orkest zich oriënteren naarmate ze zich in steeds woestere wateren
begeven.
Dat die roerigheid nautisch aandoet is
geen toeval: La mer was één van Schats
favoriete composities. Wat later zou hij
het orkestwerk De Hemel componeren;
na Debussy’s zee en Mahlers Lied von
der Erde het enige universum waar een
componist nog zijn eigen vlag kon
planten.
encyclopedie wijdt daar een subtiel geformuleerde regel aan: Ravel wekt soms
de indruk van “een kunstenaar die
naast zijn werk zijn nagels staat te
vijlen”. Dat is heel wat anders dan de
artistieke houding van Debussy, met
wie Ravels muziek wel degelijk verwant
is. Debussy’s psychologisering van de
natuur was de meer stadse en cynische
Ravel vreemd. Ravel was een escapist
die schaamteloos kon zwelgen in, bijvoorbeeld, sprookjes of (quasi-)oosterse
exotiek. Voor hem was de cosmetische,
uiterlijke kant van kunst uiterst belangrijk. Curieus is dat hij daaraan vaak een
sterk gevoel voor nostalgie koppelde
– een hang naar kinderlijke onschuld
die, als het ware, via de achterdeur
weer de nodige doorvoeldheid naar
binnen smokkelde.
Ook zette Ravel met zijn verfijnde
klankgevoel een nieuwe norm voor instrumentatiekunst. Het meest overdonderende voorbeeld daarvan is het ballet
Ravels Griekse mythe
Daphnis et Chloé, gecomponeerd voor de
Voor Maurice Ravel moest muziek
Russische dansgroep van Sergej
mooi, ingenieus en verfijnd zijn – en
Diaghilev. Het is Ravels omvangrijkste
liefst niets meer dan dat. Zijn zorg voor compositie.
een gepolijste klank was zó extreem dat Over dit klassiek-Grieks geïnspireerde
hij vaak het mikpunt van critici werd.
ballet schreef Ravel: “Ik wilde niet zoRecensenten verweten hem gebrek aan zeer het échte oude Griekenland weerinhoud, emotie en persoonlijke begeven, als wel mijn dromen daarover
trokkenheid. De New Grove’s muziek– de antieke wereld zoals die is
7
8
Maurice Ravel
afgebeeld op achttiende-eeuwse
schilderijen”. Ravels visie, vol wufte
krullerigheid en gefilterd zonlicht,
sloot geenszins aan bij het libretto van
Michel Fokine: die had juist een heel
gestileerd archaïsch beeld voor ogen,
gebaseerd op de hoekig-statische afbeeldingen op oud-Griekse vazen.
Hun samenwerking verliep niet soepel.
Ook de dansers kregen het voor hun
kiezen: de muziek zit vol ritmische
onregelmatigheden en ongewone
maatsoorten (zoals de vijfkwartsmaat
in de extatische Danse générale): het
oor accepteert die makkelijker dan de
voeten.
Een ander breekpunt was de immense
bezetting: Ravel instrueert groot orkest en koor. Op dringend verzoek van
opdrachtgever Diaghilev maakte Ravel
(met tegenzin) een gereduceerde versie zonder zangers; hun vocalises integreerde hij in de orkestpartij, louter
om opvoeringen in kleinere zalen te
kunnen faciliteren. Toen hij echter
ontdekte dat Diaghilev dit ‘noodarrangement’ ook in Londen liet uitvoeren, ontstak hij in een voor hem zeldzame woede.
Het ballet hield dan ook niet lang
stand op het dansrepertoire. Succesvoller bleken de twee suites die Ravel
eruit samenstelde. De Suite nr. 2 bevat
hoogtepunten uit de ontknoping van
het verhaal. In het voorafgaande werd
de herdersliefde tussen de twee titelpersonages beconcurreerd door andere geitenhoeders, en zelfs door piraten die Chloé ontvoeren. De schitterend verklankte dageraad wekt de bewusteloos achtergebleven Daphnis. De
herdersgod Pan – die zelf verliefd is –
is hem te hulp geschoten en laat Chloé
ongeschonden terugbezorgen, waarna
zowel Daphnis als Pan zich verenigd
weten met hun geliefde. Een gezamenlijke extatische dans volgt.
Het mag weinig verbazing wekken dat
Ravel met dit pulp-libretto van Fokine
– gebaseerd op een klassiek-Grieks verhaal – eigenwijs zijn eigen gang ging.
De lauwe première nam hij voor lief;
waarschijnlijk voorvoelde hij dat de
muziek effectiever was zonder dans.
Michiel Cleij
9
De grote golf van Kanagawa, houtsnede van Katsushika Hokusai, 1832
10
uitvoerenden
Kees Bakels, dirigent
Kees Bakels heeft talrijke directieposten bekleed bij grotere orkesten,
onder meer bij het Maleisisch Filharmonisch Orkest (MPO) waar hij
muzikaal leider was van 1997 tot 2005
en waar hij momenteel nog eredirigent
is. Kees Bakels was de drijvende kracht
achter de oprichting van het orkest en
dirigeerde de eerste concerten in de
nieuw gebouwde concertzaal Petronas
in Kuala Lumpur in 1998. Verder was
Kees Bakels chef-dirigent van het Radio
Symfonie Orkest en eerste gastdirigent
van het Quebec Symphony Orchestra
en gedurende tien jaar ook van het
Bournemouth Symphony Orchestra,
waar hij nog jaarlijks terugkeert. Hij
werkt regelmatig met het Ensemble
Orchestral de Paris en het Orchestre
National de Lille en dirigeerde diverse
Nederlandse orkesten en ook orkesten
elders in Europa, in de VS, Australië en
Japan. Vanaf het begin van zijn carrière heeft Kees Bakels zowel opera als
symfonisch repertoire gedirigeerd. Hij
stond op de bok bij De Nederlandse
Opera, bij Vancouver Opera en leidde
in Engeland nieuwe producties van
Aida en Fidelio bij de English National
Opera en La bohème en Carmen bij de
Welsh National Opera. Hij dirigeerde
Kees Bakels
gedurende vijfentwintig jaar concertuitvoeringen van opera’s tijdens de
ZaterdagMatinee-serie in het Concertgebouw in Amsterdam. Hij propageerde
minder bekend werk als Mascagni’s
Zanetto, Amica, Il Piccolo Marat, Isabeau,
Iris, Nerone en de Messa di Gloria, en
Leoncavello’s La bohème, Edipo Re en
Zaza. Tot de vele cd-opnamen die Kees
Bakels maakte behoren de complete
symfonieën van Vaughan Williams en
de concerten van Nielsen met het
Bournemouth Symphony Orchestra,
vier opnamen met het Radio Symfonie
Orkest en cd’s met muziek van Dvorˇák,
Sibelius, Chatsjatoerjan, Glazoenov en
Rimski-Korsakov met het MPO. Kees
Bakels werd geboren in Amsterdam en
begon zijn carrière als violist. Hij studeerde directie aan het Amsterdams
Conservatorium en aan de Accademia
Chigiana in Siena en was al tijdens
zijn studie assistent-dirigent van het
Amsterdams Filharmonisch Orkest.
Later werd hij eerste gastdirigent van
het Nederlands Kamer Orkest dat hij
dirigeerde op festivals in Engeland,
Finland, België en Spanje en tijdens
een tournee door de VS. Dit seizoen
dirigeert Kees Bakels zestien concerten
met philharmonie zuidnederland in
diverse Nederlandse steden, onder
meer in Maastricht en Amsterdam.
11
Roger Muraro
haalde in 1986. Hij ontving onder
meer de onderscheiding Victoire de la
Musique in de categorie instrumentaal
solist. Al vroeg oogstte Roger Muraro
Roger Muraro, piano
erkenning als vertolker van de pianoRoger Muraro groeide op in Lyon en
muziek van Messiaen, onder meer van
ging als elfjarige naar het conservatoMessiaen zelf, na een uitvoering van
rium van die stad om saxofoon te stuVingt Regards sur l’Enfant-Jesus. Muraro’s
deren, en later piano. Nadat hij vercd-opname van de complete pianogeefs toelatingsexamen deed bij het
muziek van Messiaen werd alom geconservatorium van Parijs, werd hij
prezen en ontving een Diapason d’Or
en de hoogste waardering van Le Monde
opgemerkt door Yvonne Loriod, echtde la Musique en Telérama. Bovendien
genote van Olivier Messiaen en een
heeft Roger Muraro een veel geprezen
van de belangrijkste interpreten van
cd-opname op zijn naam staan van de
zijn muziek. Vanaf 1978 maakte hij
complete pianomuziek van Ravel.
deel uit van haar pianoklas, waarna
hij eerste prijzen behaalde voor kamer- Roger Muraro verzorgt wereldwijd remuziek en piano in 1980 en 1981. Met citals en concerten met orkest, onder
meer met dirigenten als Valery Gergiev,
Éliane Richepain bereidde hij zich
Zubin Mehta, Kent Nagano en Myungvoor op het Tsjaikovski Concours in
Whun Chung. Zo was hij tijdens de
Moskou, waar hij de vierde prijs be-
12
Salzburger Festspiele te horen als
pianosolist in Messiaens Turangalîlasymfonie. Roger Muraro is sinds september 2005 docent aan het Conservatoire
National Supérieur de Musique in Parijs.
met naast Brabant en Limburg ook
Zeeland. Diverse concerten verbinden
het orkest met bijzondere en feestelijke gebeurtenissen in de regio, zoals
Liberation Concert Margraten, Musica
Sacra, het Internationaal Vocalisten
philharmonie zuidnederland
Concours en natuurlijk de NieuwjaarsDe philharmonie zuidnederland is in
concerten, de Carnavalsconcerten,
april 2013 ontstaan uit een fusie van
Opera op de Parade en de traditionele
Het Brabants Orkest en het Limburgs
uitvoering van de Matthäus-Passion. Ook
Symfonie Orkest. Door de fusie is het
de hechte band met Opera Zuid blijft
orkest met ongeveer 110 formatieplaat- bestaan. De philharmonie zuidnedersen niet alleen het grootste regionale
land zet zich daarnaast in voor
orkest, maar ook een van de grootste
muziekeducatie van jong tot oud.
Nederlandse orkesten geworden.
Nauwe samenwerking met festivals en
Groots bezette werken van Richard
programmeurs van zalen in en buiten
Strauss, Mahler, Wagner en Stravinsky de regio heeft in het eerste seizoen al
kan het orkest zo goed aan. Daarnaast geleid tot de invulling van deze doelkan het orkest worden opgesplitst in
stelling met studentenconcerten, het
meerdere kleinere kamerorkesten,
Cross-Linx Festival en de Nacht van de
niet alleen voor vele klassieke en anKlassieke Muziek.
dere kleiner bezette partituren, maar
De philharmonie zuidnederland
ook voor educatieve doeleinden.
speelt repertoire variërend van de
In het eerste seizoen bepalen verklassieke werken tot de groots bezette
trouwde (gast)dirigenten als Kees Balaatromantische en twintigste-eeuwse
kels, Jan-Willem de Vriend, Ed Spancomposities, van carnavalskrakers tot
jaard, Otto Tausk en Andrew Grams de tophits in dialect, van straatmuziek
continuïteit en de koers van het orkest. tot kerkschoonheid. Zo brengt de philDe philharmonie zuidnederland is het harmonie zuidnederland de pracht
orkest met het grootste speelgebied
van de complete muziekgeschiedenis
van de regionale Nederlandse orkesten, binnen ‘oor-bereik’.
philharmonie zuidnederland
EERSTE VIOOL
Adelina Hasani
Takeshi Kanazawa
Wilfred Sassen
Violetta Carstea
David Ernst
Daniel Held
Vladimir Horvat
Ewa Niziol
Caecilia van Peursem
Monique van der Pijl-Pellens
Geertje Podevyn
Pascal Pregardien
Machiel Swillens
Jellantsje de Vries
Tijmen Wehlburg
Serge Willem
TWEEDE VIOOL
Mia Knippenberg-Vandewiele
Marleen de Bruin
Heidi van der Berg-Poessé
Chris Chan
Siana Dragneva
Julia van Eck-Jegorova
Makiko Hirayama
Myrthe Helder
Marleen Matser
Roland van Mil
Elitsa Nikolova
Kaori Oshita
Isabelle Stiennon
Frans Vermeulen
ALTVIOOL
Marc Tooten
Ales Hrdlicka
Ynze Dam
Willi Hoischen
Maarten Jansen
Manfred Kloens
Erika de Laat
Peter Mascher
Evelien Minken-de Vries
Roos Pollé
Jordan Schwartz
Joanne Wigmans
CELLO
Paul Uyterlinde
Caroline Kerpestein
José Backhuijs
Sander van Berkel
Anton Ivanov
Marjolein Nieuwenkamp
Saskia van Otterloo-Plagge
Rosalie Seinstra
Sigi Tooten
Joep Willems
CONTRABAS
Boris Kozlov
Eva Vavrinecz
Lisa Blok
Oleksandr Boroday
Gildas Delaporte
Stefan Kleinehanding
Maarten Kroese
Pia Pirtinaho
FLUIT
Antonio Cabedo Cervera
Angela Schneidt
Alice Poulussen
Janneke Groesz
HOBO
Herman Vincken
Harry van Veldhoven
Marleen Schuuring
ALTHOBO
Andries Boelens
KLARINET
Johan Naus
Roger Debougnoux
Karel Plessers
BASKLARINET
Roger Niese
Wouter Aerts
CONTRABASKLARINET
Wouter Aerts
13
FAGOT
Jozsef Auer
Jolanda Wolters
Lucas Bos
CONTRAFAGOT
Michel Bergenhuizen
HOORN
Peter Hoeben
Jaap van Wershoven
Steven Minken
Cleo Simons
TROMPET
Raymond Vievermanns
Hub Nickel
Ruud Visser
Sven Berkelmans
Adriaan Kramer
TROMBONE
Sandor Hendriks
Axel Urlings
BASTROMBONE
Mark Boonstra
TUBA
Ries Schellekens
PAUKEN/SLAGWERK
Han Vogel
Raymond Spons
Mari van der Putten
Stefan Castro
Martin Geessinck
Rudi Jeurissen
Glenn Liebaut
Hans Raaymakers
Dominique Vleeshouwers
CELESTA
Rolf Prejean
HARP
Marieke Schoenmakers
Astrid Haring
KOMENDE CONCERTEN IN
14
SERIE MUZIKALE MEESTERWERKEN
SERIE RICHARD STRAUSS / AVRO KLASSIEK /
28 maart 2014, 20.15 uur
inleiding Philip Ruitenberg 19.30 uur
TROS VOCAAL
4 april 2014, 20.15 uur
inleiding Kees Wisse 19.30 uur
LUDWIG speelt Beethoven
Strauss en zijn Franse buren
LUDWIG
o.l.v. Thomas Zehetmair viool
Radio Filharmonisch Orkest
Beethoven
Yorkscher Marsch
Septet in Es, op. 20
Wellington’s Sieg
Strijkkwartet op. 131 (versie voor strijkorkest)
Jun Märkl dirigent
Meagan Miller sopraan
Liszt Prometheus*
R. Strauss Liederen (Ruhe, Meine Seele;
Morgen; Mein Auge; Allerseelen; Cäcilie;
Traum durch die Dämmerung; Zueignung*)
Ravel Alborada del gracioso
Debussy Ibéria, uit ‘Images’*
* ook in het Zondagochtend Concert
op 6 april 11.00 uur in het
Concertgebouw Amsterdam
MARC SAVAGE
Thomas Zehetmair
Jun Märkl
CONCERTEN IN DE
15
II 5
O4
22 maart 2014, 14.15 uur
Concertgebouw Amsterdam
29 maart 2014, 13.30 uur
Concertgebouw Amsterdam
Romantiek zonder grenzen
Beethovens nieuwe opera
Radio Filharmonisch Orkest
Rotterdams Philharmonisch Orkest Groot Omroepkoor
Valery Gergiev dirigent
Benjamin Schmid viool
Weber Ouverture Der Freischütz
Dutilleux Vioolconcert ‘L’arbre des
songes’
Berlioz Symphonie fantastique
Voor het eerst sinds 2007 is Valery
Gergiev terug in de Matinee. Met
Dutilleux’s melodieuze vioolconcert,
waarvan de titel - L’arbre des songes
(de boom van de dromen) - direct uit
een romantisch sprookje afkomstig zou
kunnen zijn. En Der Freischütz van Carl
Maria von Weber: hoeveel romantischer
kun je het krijgen? In de ouverture
klinken jachtsignalen, duivelse motieven,
een liefdesgezang en, uiteraard, de
overwinning van het Licht. En nóg een
kolfje naar de hand(en) van Gergiev:
Hector Berlioz trekt in zijn Symphonie
fantastique alle registers open om zijn
obsessieve liefdesverdriet te verwerken.
Alleen een hart van steen kan ongevoelig blijven voor zoveel passie.
Gerrit Prießnitz dirigent
Matthias Brauer koordirigent
Konstantin Wolff bas-bariton - Don
Fernando
Oliver Zwarg bas-bariton - Don Pizarro
Burkhard Fritz tenor - Florestan
Emma Bell sopraan - Leonore
Dimitry Ivashchenko bas - Rocco
Sofia Fomina sopraan - Marzelline
Jussi Myllys tenor - Jaquino
Erik Slik tenor - Eerste gevangene
Vitali Rozynko bariton - Tweede
gevangene
Stephan Rehm spreekstem
Beethoven Fidelio
Jarenlang worstelde Beethoven met zijn
enige opera, totdat hij in 1814 de
definitieve versie afleverde. Maar als
vanuit het niets creëerde hij de romantische Duitse opera. Het orkest is groter,
symfonischer van opzet dan in Mozarts
dagen, de zangstijl is zwaarder, dramatischer. En het onderwerp, Florestan als
politieke gevangene, sluit helemaal aan
bij de nieuwe tijd. Diens recitatief ‘Gott!
Welch Dunkel hier!’ vormt een diep
kervende hartenkreet voor een betere
wereld.
Bach 329
16
De muziek van Johann Sebastian Bach
mag dan een paar honderd jaar oud zijn:
tot op de dag van vandaag worden mensen geraakt door de magische uitstraling
ervan. Vandaag, vrijdag 21 maart, is het
329 jaar geleden dat hij geboren werd.
Het Concerthuis verzamelde een
aantal hoogtepunten uit de
‘Bach-oogst’
van 2013 én
een heel bijzondere uit het
archief: Tibor de
Machula speelt de
Cellosuites.
colofon
radio4.nl/concerthuis
Alle recente concerten uit de Radio 4
concertseries – de Vrijdag van
Vredenburg en de NTR ZaterdagMatinee- kunt u terugluisteren in het
Radio 4 Concerthuis.
Ook duiken wij historische opnames
voor u op uit het rijke omroeparchief
en presenteren deze, altijd voorzien
van mooi beeld- en tekstmateriaal.
Zo kunt u op elk gewenst moment kiezen uit het wisselende en altijd actuele
aanbod van ruim 100 concerten.
Bovendien kunt u uw persoonlijke
playlist samenstellen met daarin uw
favoriete werken uit het Concerthuis.
In het Radio 4 Concerthuis bepaalt u
wat u wilt horen, wanneer u maar wilt.
➜
RADIO4.NL/CONCERTHUIS
PROGRAMMERING
RANDPROGRAMMERING AVROTROS
EINDREDACTIE
Astrid in ’t Veld
RADIO4
Onno Schoonderwoerd
Thea Derks en Victor Striker
PRODUCTIE
EINDREDACTIE RADIO4 AVROTROS
VORMGEVING
Manon Tuynman
Tim Moen
Dorine Verharen
PUBLICITEIT & PRODUCTIE JONG TALENT
CASTING DIRECTOR
DRUK
Anne Marie van Doorn
Mauricio Fernández
Van der Weij BV Hilversum
PRODUCTIE PHILHARMONIE ZUIDNEDERLAND
ARTISTIEK LEIDER
OMSLAGILLUSTRATIE
Paula van Meyl
Kees Vlaardingerbroek
ADMINISTRATIE EN FINANCIËN
PROGRAMMATOELICHTING
Gustav Klimt, schets voor een
fries in Palais Stoclet, Brussel,
1908-10.
Anneke de Vries
Michiel Cleij
PRESENTATIE RADIO 4
REDACTIE PROGRAMMABOEK
Mark Brouwers, Ab Nieuwdorp
en Maartje Stokkers
Clemens Romijn