1 • Extra bij NAOMI 1 Waar is mijn schat? Componenten

1
• Extra bij NAOMI 1
Waar is mijn schat?
Componenten van levensbeschouwelijke groei:
B1
Verbondenheid met zichzelf
B2
Verbondenheid met anderen
Impulsen:
 Ervaringen en belevingen van kleuters
Schatten in het bos p. 2-5
Mijn schatten p. 6-7
Schatten van mensen p. 10
Schatten in Thailand p. 14-15
 Geloofsverhalen, geloofsbeelden, godsbeeld, Jezusbeeld
Het verloren muntje
p. 8-9
Ik ben een schat van God p. 11
De schatten van paus Franciscus p. 12-13
 Rituelen, feesten
Ik maak het even stil p. 16
© Uitgeverij Averbode
1
• Extra bij NAOMI 1
Schatten in het bos p. 2-4
Een vergrootglas.
Kopieer voor alle kinderen het vergrootglas. Plak het op stevig karton en laat het uitknippen.
Op de plaats van het glas wordt het papier uitgeknipt, zodat de kinderen door het vergrootglas kunnen kijken.
© Uitgeverij Averbode
1
• Extra bij NAOMI 1
In het bos p. 5
De gevonden schatten zijn
• Nina: een kastanje
• Zahina: een tak
• Kim: een paddenstoel
• Sam: een egel (zichtbaar op p. 3)
• Naomi: een regenworm
• de juf: alle jongens en meisjes van de klas (zichtbaar op p. 4)
Mijn schatten p. 6-7
Geweldloze communicatie
Wat heb jij al eens kwijt gedaan? Trek er een kring rond. Hoe voelde jij je
toen? Vertel.
De kinderen vertellen wat er gebeurd is, hoe ze zich daarbij voelden (blij,
bang, boos, verdrietig) en wat ze nodig hadden (behoefte aan troost,
spelen, plezier …).
U als leerkracht kunt ook zelf iets voorstellen:
‘Zou het je helpen/plezier doen als ik … voor je doe?’
TER INFO
De grondlegger van geweldloos communiceren is Marshall B. Rosenberg.
Vier stappen
In zijn model stelt Rosenberg vier stappen voor:
1. Waarnemen:
Ik ga objectief waarnemen, zonder te oordelen of te interpreteren.
Ik blijf dus bij de feiten en verwoord die zoals een camera dat zou doen.
Als ik (zie, hoor, ruik, proef, voel/tast …),
2. Gevoelens uiten:
Vervolgens verwoord ik mijn eigen gevoelens bij deze objectieve waarneming.
Dat vraagt voeling met mijn eigen lichaam en lichaamstaal.
… voel ik mij … ,
3. Behoeften verwoorden:
Achter deze gevoelens zitten behoeften die ik op de juiste wijze ga uiten. Zo leer ik
verantwoordelijkheid opnemen voor mezelf, zonder de ander te beschuldigen .
… omdat ik … nodig heb.
4. Een verzoek formuleren:
We richten op een aangepaste wijze een specifiek verzoek tot de ander waardoor onze
behoeften zouden kunnen vervuld worden.
Ben jij bereid om … ?
Bijvoorbeeld:
1. Als ik hoor dat jullie kibbelen,
2. voel ik me geïrriteerd,
3. omdat ik behoefte heb aan rust.
4. Mag ik jullie vragen wat verder te gaan spelen?
En niet:
1. Als jullie zo vervelend doen,
2. zou ik jullie wel een mep willen geven,
3. omdat ik het beu ben dat jullie zo kinderachtig doen.
4. Ga naar jullie kamer!
Leer de kinderen in de ik-vorm te spreken en eerlijk uit te drukken hoe ze zijn, wat ze voelen
en waar ze behoefte aan hebben (wat ze nodig hebben). Laat ze dat doen zonder
© Uitgeverij Averbode
1
• Extra bij NAOMI 1
de ander te beschuldigen of kritiek te geven. Zo leren ze verantwoordelijkheid opnemen
voor zichzelf.
Bijvoorbeeld:
Gevoelens: Ik voel me / ik ben ... blij, bang, verrast, nieuwsgierig, boos, geïrriteerd ...
Behoefte: Ik heb behoefte aan ... (Dit heb ik nodig:) rust, stilte, respect, bewegen, plezier ...
Verzoek: Ik zou graag hebben dat ... je mij een knuffel geeft, dat we een bewegingsspelletje
doen ... (een concrete, haalbare actie)
Leer in een later stadium de kinderen ook vol mededogen naar de ander te luisteren zonder
beschuldiging of kritiek te horen.
De vier stappen (waarneming, gevoel, behoefte,verzoek) kunnen ook hier gevolgd worden.
Ter info:
Het Geweldloos Communiceren is een oefenterrein dat in Sterretjes aan de hemel van
Uitgeverij Averbode in alle belangstellingscentra van de verschillende kleuterklasjes wordt
opgenomen.
Jakhals en giraf
Omdat kinderen het bijzonder leuk vinden om te werken met poppen heeft Marshal
Rosenberg twee dieren gebruikt die symbool staan voor een manier van communiceren:
De giraf staat symbool voor Geweldloze Communicatie.
Het is het landdier met de langste nek en het grootste hart.
De giraf spreekt de taal van het hart, zal heel veel luisteren, zich afvragen waarom iemand
iets zegt en nagaan welke behoefte er schuilt achter de woorden van de ander.
De giraf zal ook spreken vanuit eigen gevoelens en behoeftes, in de ik-vorm, zonder
de ander te beschuldigen of verwijten toe te sturen.
De jakhals staat symbool voor de taal van geweld. Jakhals verwijst o.a. naar het Engelse
woord 'jackal', dat 'schurkachtige mens' betekent.
De jakhals zal boos of agressief reageren, neemt dingen heel persoonlijk, voelt zich vlug
aangevallen, maakt veel ruzie, legt de schuld bij de ander ...
Iedere mens heeft een giraf en een jakhals in zich. We willen graag de ander overtuigen van
ons gelijk. Daarom gaan we analyseren, overtuigen, beschuldigen, veroordelen,
manipuleren ...
De jakhals praat meestal in de jij-vorm ('jij hebt dat gedaan', 'jij bent ...'). De giraf zal in
de ik-vorm praten ('ik voel mij', 'ik heb ... nodig' enz.).
In Sterretjes aan de hemel - Uitgeverij Averbode leren kinderen werken met beide poppen.
Door te spelen met de jakhals zal het kind de jakhals in zichzelf herkennen en naar een
manier zoeken om hiermee om te gaan, zonder de ander lastig te vallen of te beschuldigen
van zijn ongemak.
De giraf zal er dan weer voor zorgen dat de jakhals in ons tot rust komt door aandachtig te
luisteren, achter de woorden te kijken naar de werkelijke behoeftes van de ander enz.
Naast de poppen van de jakhals en de giraf kunt u werken met de vier maskers van de
basisgevoelens,
Bronnen:
Marshall B. Rosenberg, Geweldloze communicatie - Ontwapenend en doeltreffend,
Lemniscaat, 2011
Lucy Leu, Geweldloze communicatie - Werkboek, Lemniscaat, 2006
Justine Mol, De giraf en de jakhals in ons, 2007
© Uitgeverij Averbode
1
• Extra bij NAOMI 1
Ik maak het even stil … p. 16
De schatkist
Dit heb je nodig:
• een kleine lege eierdoos
• verf: bruin en goud
• een zwarte stift
Doe het zo!
Verf de eierdoos helemaal bruin. Verf ook de binnenkant en laat dat drogen.
Maak met goud 2 strepen over de deksel.
Verf ook het rondje wat de eierdoos sluit goud. Laat dat opnieuw drogen.
Teken met de zwarte stift een sleutelgat in het rondje. Teken op de gouden
strepen rondjes. Nu is de schatkist klaar.
Je kunt het kistje vullen met spulletjes: een briefje, een pluim (voor flink
werken) …
Laat alle leerlingen bij het begin van het schooljaar een schatkistje versieren.
Laat hen elkaar elke vrijdag een complimentje geven via de schatkist.
Elke leerling krijgt zijn eigen schat vol complimentjes!
© Uitgeverij Averbode