Lees verder - ME/cvs Vereniging

26 maart 2014.
Een effectief natuurlijk antidepressivum met relatief weinig
bijwerkingen: S-Adenosyl Methionine (SAMe)*
door dr. Richard Podell
bron: ME Global Chronicle, maart 2014 ([email protected])
Patiënten met ongeacht welke chronische ziekte zijn kwetsbaar voor depressies. Standaard
antidepressiva werken helaas niet bij iedereen. Ook bijwerkingen kunnen problemen
veroorzaken, speciaal bij mensen met ME/cvs die extra gevoelig zijn voor bijwerkingen.
S-Adenosyl Methionine (SAMe) is een natuurlijk product waarnaar meer dan een dozijn
dubbelblinde onderzoeken is verricht waaruit de gunstige werking bij een depressie bleek.
Toch weten maar heel weinig artsen in de VS er iets over, psychiaters incluis. SAMe kan
natuurlijk niet gepatenteerd worden, waardoor er weinig commerciële stimulansen zijn om de
informatie er over bij artsen te financieren. Maar ook het feit dat veel van de dubbelblinde
SAMe-onderzoeken niet van zo’n hoge kwaliteit waren, stemt tot zorg.
Het is belangrijk om de effectiviteit van SAMe grondig te evalueren, omdat anekdotisch SAMe
effectief lijkt te zijn, veilig samen lijkt te gaan met standaard antidepressiva en zeker minder
kans op seksuele problemen geeft dan SSRI’s*.
De afdeling Psychiatrie van het Massachusetts General Hospital (hierna: MGH) heeft nu een
dubbelblind onderzoek gepubliceerd dat redelijk goed aantoont dat SAMe echt werkt.
Het MGH-team had 73 patiënten geworven die ondanks behandeling met een serotonineheropnameremmer niet verbeterd waren. De onderzoekers zetten de SSRI-behandeling voort,
maar voegden tijdens een behandeling van zes weken SAMe toe (tweemaal daags 800 mg) of
een placebo. Op de Hamilton Depressie-schaal verbeterde 46% van de patiënten die SAMe
kregen, vergeleken met 30% van de patiënten die het placebo kregen. Volledig herstel trad
op bij 35,8% van de patiënten die SAMe kregen, tegenover slechts 11,7% van hen die een
placebo kregen.
Bizar genoeg werd in de samenvatting van het gepubliceerde onderzoek het voordeel van
SAMe te laag opgegeven. Dit is later gecorrigeerd. De juiste gegevens uit het artikel heb ik hier
opgenomen.
Waar het op neerkomt is dat voor deze moeilijke patiëntengroep SAMe veel beter was dan
het placebo. De vorm van SAMe die in het MGH werd getest, kwam van NatureMade, een
prominent merk natuurproducten.
Copyright ME/cvs Vereniging
Mijn eigen klinische kijk is: dat casusrapporten erop wijzen dat SAMe net zoals de meeste
andere antidepressiva een manische fase kan veroorzaken bij mensen die een aanleg hebben
voor een bipolaire stoornis. SAMe kan in het begin kortstondige angst, misselijkheid en
diarree veroorzaken, zoals SSRI’s. Maar SAMe veroorzaakt geen seksuele stoornissen. Er zijn
geen gevallen bekend van ongunstige wisselwerkingen met SSRI’s of van
serotoninesyndroom*. In het algemeen komt verhoogde homocysteïne* niet voor – wat
theoretische mogelijk zou zijn, aangezien methionine de voorloper van homocysteïne is.
Ik adviseer om ME/cvs-patiënten te laten beginnen met de laagst verkrijgbare dosis van 200
mg, om de bijwerkingen zoveel mogelijk te beperken. Zoals bekend zijn ME/cvs-patiënten in
het algemeen erg gevoelig voor bijwerkingen. Verhoog de dosis (gewoonlijk elke vier tot acht
dagen) in stappen van 200 mg of 400 mg, al naar gelang verdragen wordt. We zien heel vaak
verbetering na drie of vier weken inname van 800 mg per dag of tweemaal daags 400 mg.
Sommigen hebben echter tweemaal daags 800 mg nodig, zoals in het MGH werd toegepast.
Let op: SAMe is één van de belangrijkste groepen methyldonoren* in het lichaam. Het helpt
de koolstofketenen te verlengen zoals bij de samenvoeging van serotonine, norepinefrine,
dopamine en andere verbindingen. Foliumzuur, vitamine B12 en B6 zijn noodzakelijk. Ik geef
er gewoonlijk een B-complex supplement bij.
Omdat SAMe een sleutelrol speelt op vele punten van de stofwisseling in het lichaam, zou het
niet verbazingwekkend zijn als SAMe ook bij andere aandoeningen zou helpen. Er zijn
bijvoorbeeld veel aanwijzingen dat SAMe nut kan hebben bij osteoartritis*.
Bronartikel: Papakostas et. Al, S-Adenosyl Methionine(SAMe) Augmentation of Serotonin
Reuptake Inhibitors for Antidepressant Nonresponders With Major depressive Disorder: A
Double-Blind, Randomized Clinical Trial, Am J Psych 2010;167:942-948..
Correction of Error, Fleisch, S, Travis, M, Ryan, N, Discrepancy in Response and Remission
Rates for SAMe treated Patients in a Double-blind Randomized Clinical Trial, Am J Psychiatry
167:12, December 2010.
Papakostas, G, Reply to Fleisch et al. Letter., Am J Psychiatry 167:12, December 2010.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20595412
***
De redactie wil bij dit artikel graag een kanttekening plaatsen.
Prof. Podell noemt in dit artikel een middel dat wellicht onschuldig kan zijn. Hij noemt daarbij
zelfs doseringen. Wij adviseren standaard iedereen om niet zomaar met een middel te
beginnen, maar dit altijd met de eigen arts te overleggen. Dat suggereert ook prof. Podell.
Eventuele vragen hierover zijn wij bereid voor te leggen aan prof. Podell zelf.
***
Copyright ME/cvs Vereniging
Verklarende woordenlijst
Homocysteïne: Stof die bij de stofwisseling van het aminozuur methionine geproduceerd
wordt. Een verhoogd homocysteïnegehalte kan o.a. ontstaan door een gebrek aan vitamine
B11 (foliumzuur), al dan niet in combinatie met een gebrek aan vitamine B6 en B12.
Methyldonor: Methylgroepen spelen een belangrijke rol op diverse plaatsen in de
stofwisseling. De mate waarin het lichaam tot methylering in staat is, bepaalt het activeren en
deactiveren van een groot aantal belangrijke lichaamsstoffen. Een methylgroep kan worden
gebruikt om homocysteïne af te breken (te methyleren), waarbij methionine wordt gevormd.
Osteoartritis: Bij osteoartritis (artrose) gaat het kraakbeen in de gewrichten geleidelijk
verloren. Dit zorgt voor botbeschadiging, ontsteking en pijn.
Serotonine: neurotransmitter die invloed heeft op stemming, slaap, emotie, seksuele
activiteit, eetlust en de verwerking van pijnprikkels.
Serotoninesyndroom: Een symptomencomplex als reactie op een te hoog serotoninegehalte
van het bloed. De kans op het syndroom neemt toe wanneer een patiënt verschillende
geneesmiddelen gebruikt die het gehalte aan serotonine doet stijgen.
SSRI’s: selective serotonin reuptake inhibitor, Ned: selectieve serotonine-heropnameremmers; groep van medicijnen die op selectieve wijze de heropname van de hersenstof
serotonine door bepaalde hersenzenuwen remmen en daardoor o.a. werkzaam zijn tegen
depressiviteit en bepaalde angststoornissen.
Copyright ME/cvs Vereniging