20140730-Ketelwagen-LPG-Wolkbrand-cq

www.scenarioboekev.nl
KETELWAGEN LPG – WOLKBRAND / GASWOLKEXPLOSIE
ALGEMENE BESCHRIJVING
UITGANGSPUNTEN
Een wolkbrand wordt veroorzaakt doordat na
bijvoorbeeld een botsing de vulaansluiting van de
ketelwagen afbreekt. Hierdoor ontstaat een gat waar
LPG uit stroomt. Er wordt een wolk gevormd die zich
over de grond verspreidt. Ontsteking leidt tot een
kortdurende vlammenzee. Als de wolk bij het
ontbranden niet vrij kan expanderen ontstaat er een
gaswolkexplosie.
•
TNO Effects 9.0.18
•
•
•
•
•
•
•
•
Stofnaam
Systeemgrootte
Vullingsgraad
Massa in tank
Dampdruk
Grootte van het gat
Hoogte van de uitstroom
Representatieve uitstroom tijd
•
•
Maximale omvang LEL op tmac
685 s
(3)
Max explosieve massa (kg) bij tmem
(2)
Stedelijk
tmem (s)
Massa
480
1160
240
6130
D5
F1,5
•
•
TPDIS, Liquefied Gas
Spray Release, Dense
Gas Dispersion en Multi
Energy
(1)
Propaan
3
120 m
80%
50.000 kg
6,2 bar
80 mm
1m
685 s
Verstedelijkt
tmem (s)
Massa
600
900
600
4050
Landelijk
tmem
Massa
680
1080
200
4780
Omgevingstemperatuur
9 °C
Weerstabiliteitsklasse D5 en F1,5
KANS VAN OPTREDEN
-8
De kans op een ongeval met een ketelwagen wordt geschat op 2 x 10 per wagenkilometer. Factoren die de kans van
optreden verkleinen zijn:
•
Baanvaksnelheid verlagen tot minder dan 40 km/h;
•
Inrichting van het spoor optimaliseren (bijvoorbeeld door het beperken van wissels);
Het aantal transportbewegingen verminderen.
EFFECTEN
(4)
Het effect van een wolkbrand is hittestraling. Wanneer de brandbare wolk ingesloten is en ontstoken raakt kan naast
hittestraling ook een drukeffect ontstaan: een gaswolkexplosie. De effecten van een wolkbrand/gaswolkexplosie kunnen
slachtoffers en schade in de omgeving veroorzaken. Omdat de blootstellingstijd kort is, blijven de effecten beperkt tot de
omvang van de brandbare wolk. De omvang van deze wolk is afhankelijk van de inrichting van de omgeving en de
weersomstandigheden.
Binnen de brandende wolk zullen alle in de buitenlucht aanwezige personen overlijden. Afhankelijk van de afstand tot het
ongeval en de bescherming van bijvoorbeeld gebouwen komen mensen te overlijden (†) of raken gewond: van zeer
zwaargewond (T1) tot lichtgewond (T3). Buiten de brandbare wolk worden geen slachtoffers verwacht.
(5)
In de tabel hieronder wordt de omvang van de brandbare wolk weergegeven voor de volgende geografische gebieden :
• Stedelijk gebied (bijv. grote steden met hoge gebouwen, industriegebieden met hoge bebouwing);
• Verstedelijkt landelijk gebied (bijv. gebieden met dichte laagbouw, bossen en industriegebieden);
• Landelijk gebied (bijv. landelijke gebieden met verspreid liggende laagbouw).
TABEL ‘HITTESTRALING’
D5
e
1 ring
Stedelijk gebied
(meter)
Verstedelijkt landelijk
gebied (meter)
Landelijk gebied
(meter)
Slachtoffers buiten
(%)
Slachtoffers binnen
(%)
Lengte
Breedte
Lengte
Breedte
Lengte
Breedte
†
T1
T2
T3
†
T1
T2
T3
90
50
130
40
180
50
100
0
0
0
10
20
20
50
> 130
> 40
> 180
> 50
0
0
0
0
0
0
0
0
Grens 1e ring: maximale omvang LEL
2e ring
F1,5
1e ring
> 90
> 50
Stedelijk gebied
(meter)
Verstedelijkt landelijk
gebied (meter)
Landelijk gebied
(meter)
Slachtoffers buiten
(%)
Slachtoffers binnen
(%)
Lengte
Breedte
Lengte
Breedte
Lengte
Breedte
†
T1
T2
T3
†
T1
T2
T3
180
220
260
170
340
190
100
0
0
0
10
20
20
50
> 260
> 170
> 340
> 190
0
0
0
0
0
0
0
0
Grens 1e ring: maximale omvang LEL
2e ring
> 180
> 220
Ketelwagen LPG – Wolkbrand / Gaswolkexplosie (30-07-2014)
Pagina 1 van 5
www.scenarioboekev.nl
OMVANG ‘BRANDBARE WOLK’ BIJ D5
OMVANG ‘BRANDBARE WOLK’ BIJ F1,5
Ketelwagen LPG – Wolkbrand / Gaswolkexplosie (30-07-2014)
Pagina 2 van 5
www.scenarioboekev.nl
TABEL ´OVERDRUK´ BIJ GASWOLK EXPLOSIE
Wanneer de brandbare wolk is ingesloten en wordt ontstoken kan naast hittestraling ook een overdruk effect ontstaan.
Bij het bepalen van de effectafstanden voor overdruk is uitgegaan van een volledige detonatie. De genoemde
afstanden zijn gemeten vanaf het ontstekingspunt waar de brandbare wolk wordt ontstoken. Dit punt is hieronder voor
de verschillende gebieden aangegeven.
Ontstekingspunt bij D5
• Stedelijk gebied
: 50 meter
• Verstedelijkt landelijk gebied : 70 meter
• Landelijk gebied
: 100 meter
Ontstekingspunt bij F1,5
• Stedelijk gebied
:
• Verstedelijkt landelijk gebied :
• Landelijk gebied
:
Stedelijk
Zone A
Grens zone A
Zone B
Grens zone B
Zone C
Grens zone C
Zone D
Grens zone D
D5
F1,5
≤ 30
≤ 50
30
30-40
40
40-70
70
70-260
260
90 meter
140 meter
180 meter
Verstedelijkt
landelijk
D5
F1,5
≤ 30
50
50-80
30
30-40
80
80-120
50
50-70
40
40-70
120
120-450
≤ 50
70
70-110
70
70-240
450
110
110-390
240
390
Landelijk
Overdruk (bar)
D5
F1,5
≤ 30
≤ 50
30
30-40
40
40-70
70
70-250
250
50-70
0,80
0,80 tot 0,35
70
70-110
Zware schade
Onherstelbare schade. 50-70% van de
buitenmuren zijn zwaar beschadigd.
Overige muren zijn onbetrouwbaar
geworden.
0,35
0,35 tot 0,17
110
110-410
Totale verwoesting
Volledige instorting van gebouwen.
Meer dan 75% van alle buitenmuren
zijn ingestort.
≥ 0,80
50
Schade aan objecten
Gemiddelde schade
Beschadigde daken, ernstige
beschadigingen aan
draagconstructies, ontzette muren,
scheuren in gevels.
0,17
0,17 tot 0,03
410
Lichte schade
Ruitbreuk en schade aan deurposten.
Bewoonbaar na kleine reparaties.
Herstelbare schade.
0,03
BESTRIJDBAARHEID
MOGELIJKHEDEN
BENODIGDHEDEN
Dreigende wolkbrand
• Redden slachtoffers beperkt mogelijk;
• Gevarengebied in kaart brengen;
• Waarschuwen van de aanwezige personen in
het gevarengebied;
• Beperkt inzetten van brandweereenheden.
Dreigende wolkbrand
• Een repressief plan;
• Snelle alarmering van de brandweer;
• Snelle opkomst van de brandweer;
• Bereikbaarheid van twee verschillende windstreken;
• Middelen om te kunnen waarschuwen;
Na de wolkbrand
• Redden slachtoffers;
• Verlenen van hulp aan slachtoffers;
• Bepalen van de omvang van het getroffen
gebied;
• Veiligstellen van het getroffen gebied.
Na de wolkbrand
• Grootschalig optreden van de brandweer.
Ketelwagen LPG – Wolkbrand / Gaswolkexplosie (30-07-2014)
Pagina 3 van 5
www.scenarioboekev.nl
HULPVERLENING
MOGELIJKHEDEN
BENODIGDHEDEN
Dreigende wolkbrand
• Redden slachtoffers beperkt mogelijk;
• Behandelen slachtoffers;
• Bepalen van het gevarengebied;
• Afzetten van het gevarengebied;
• Aanwezige personen laten schuilen of vluchten.
Dreigende wolkbrand
• Ambulances;
• Politie eenheden;
• Spoorbeheerder:
• Waarschuwingsmiddelen;
• Vervoerder.
Na de wolkbrand
• Redden van slachtoffers;
• Triageren van slachtoffers;
• Behandelen van slachtoffers;
• Stabiliseren van slachtoffers
• Vervoeren van slachtoffers;
• Registreren van slachtoffers;
• Ziekenhuisplaatsen voor slachtoffers;
• Afzetten van het getroffen gebied;
• Opvang en verzorging van personen uit het
getroffen gebied;
• Voorlichting/communicatie over het ongeval.
Na de wolkbrand
• Gewondenspreidingsplan;
• Inzet MMT (Mobiel Medisch Team);
• Geschikte landingsplek voor de helikopter;
• Een multidisciplinair en beoefend plan;
• Grootschalig optreden Brandweer;
• Grootschalig optreden GHOR;
• Grootschalig optreden Politie;
• Optreden Gemeente;
• Waarschuwingsmiddelen;
• Ambulances;
• Triage tenten/gewondennesten;
• Ziekenhuisplaatsen;
• Communicatiemedewerkers (RTV-NH).
ZELFREDZAAMHEID
MOGELIJKHEDEN
Stap 1
Stap 2
Stap 3
Stap 4
BENODIGDHEDEN
•
•
Eigen veiligheid
Beoordelen van de situatie
Hulpverlening inschakelen (112 bellen)
Andere personen in veiligheid brengen
•
Weten wat de gevaren van LPG zijn.
Weten wat je moet doen in geval van een dreigende
wolkbrand.
Voorzieningen ter verbetering van de zelfredzaamheid.
MAATREGELEN
KANS REDUCEREND
•
•
•
•
•
EFFECT BEPERKEND
Baanvaksnelheid verlagen;
Inrichting van het spoor optimaliseren (bijvoorbeeld
door het beperken van wissels);
Vervoeren in bloktreinen;
Aantal transportbewegingen verminderen
Alternatieve transportroute onderzoeken;
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Planologisch;
Ontwerptechnisch;
Constructietechnisch;
Installatietechnisch;
Middelen waarmee snel gewaarschuwd kan worden;
Bereikbaarheid van het effectgebied;
Bluswatervoorzieningen in het effectgebied;
Risicocommunicatie;
(Nood)Uitgangen en vluchtroutes die van de transportroute
af zijn gericht;
In (bedrijfs)noodplannen het Wolkbrand/gaswolkexplosie
scenario opnemen;
De (bedrijfs)noodplannen oefenen op een (dreigende)
Wolkbrand/gaswolkexplosie;
Verzamelplaatsen bepalen en geschikt maken voor een
(dreigende) Wolkbrand/gaswolkexplosie.
VOORBEELD
De beheergroep heeft geen beeld en/of filmmateriaal gevonden van een wolkbrand bij een ketelwagen. Suggesties kunnen
gemaild worden naar [email protected]
Ketelwagen LPG – Wolkbrand / Gaswolkexplosie (30-07-2014)
Pagina 4 van 5
www.scenarioboekev.nl
(1)
Hoewel LPG een mengsel is van propaan en butaan (Bron: PGS18), blijkt uit de berekeningen van Effects slechts marginale verschillen te zijn
tussen beide stoffen.
(2)
tmac is het tijdstip wanneer de maximale LEL-contour is bereikt.
(3)
tmem is het tijdstip wanneer de maximale explosieve massa is bereikt.
(4)
Insluiting kan zijn in bijvoorbeeld een besloten ruimte, bossen of gebieden met veel bebouwing
(5)
In Effects respectievelijk: city centre, cultivated land en open flat terrain
Ketelwagen LPG – Wolkbrand / Gaswolkexplosie (30-07-2014)
Pagina 5 van 5